Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zabawki - a niebezpieczne ftalany

100%

Pietrzak A. , Dośpiał B. , Jagiełło J.

Barwniki, Środki Pomocnicze

|

2006

|

tom nr 4

173-184

PL

W artykule został przedstawiony problem niebezpiecznych substancji -ftalanów w zabawkach. Artykuł prezentuje kilka chromatogramów, które potwierdzają że ftalany są składnikami niektórych artykułów dziecięcych.

EN

In this article are described the problem of dengeoures substances -phtalates in toys. We presents a few chromathograms, which conftnns, that phtalates are f in many toys.

2

Oznaczanie substancji niebezpiecznych w obuwiu

80%

Lasoń-Rydel M. , Jagiełło J. , Krępska M.

Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra

|

2014

|

tom nr 6

28--33

EN

Quality of the materials which are used to the shoe production is extremely important. The researches of these products for the presence of the toxic, hazardous substances are very important also because those substances have negative influence on human’s health. The aim of the CORNET project („Innovative Footwear Design based on biomechanical and physiological parameters” ) is to complete the design of innovative footwear with ideal properties of hygiene and health. One element of this project was to study the presence of the hazardous substances such as phthalates, dimethyl fumarate, and aromatic amines in the test material. This article presents the description of the tests on which the researches were conducted, it contains a description of the methods used to analyze, as well as the interpretation of the results.

3

Sposób oznaczania ftalanów metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detektorem z matrycą diodową - HPLC/DAD

80%

Jagiełło J. , Dośpiał B.

Barwniki, Środki Pomocnicze

|

2006

|

tom nr 1-2

59-68

PL

W artykule przedstawiono w skrócie zastosowanie, właściwości, dane toksykologiczne ftalanów, a także uregulowania prawne, sterujące zastosowaniem ftalanów. Umieszczono kilka przykładów metod oznaczania ftalanów (głównie metodą GC/MS) oraz przedstawiono chromatogram (HPLC/DAD) obrazujący rozdział mieszaniny sześciu zakazanych ftalanów.

EN

In the article are presented using, chemical, phisical and toxicological dates of phalates. This paper answers the question: how to use this chemical substances aecording to European Union (EU) legislation. There arę also presented several methods ofmeaseuring (mainly GC/MS methods ) and the chromatogram, which shaws separating the mixture of six forbidden phalates.

4

Wystepowanie ftalanow w srodowisku naturalnym: zrodla i zagrozenia

70%

Dabrowski L. , Nowak A. , Kedzierska M. , Gaca J. , Biziuk M.

Ekologia i Technika

|

1998

|

tom 06

|

nr 1

14-19

5

Czy ftalany są groźne dla ryb?

60%

Jarmolowicz S. , Prusinska M. , Duda A. , Wiszniewski G.

Komunikaty Rybackie

|

2018

|

nr 5

6

Usuwanie mikrozanieczyszczeń oeganicznych wód za pomocą procesów membranowych. Metodyka kontroli zawartości ftalanów w wodach

60%

Luks-Betlej K. , Bodzek D.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Politechnika Śląska

|

2002

|

tom z. 47

121-129

PL

Diestry kwasu ftalowego należą do wszędobylskich zanieczyszczeń środowiska, których rozprzestrzenienie związane jest z masową produkcją i użytkowaniem tworzyw sztucznych, głównie PCV, gdzie stosuje się je jako plastyfikatory. Ze względu na ich szkodliwe oddziaływanie na organizmy żywe obecność tych związków powinna być kontrolowana w różnych elementach środowiska, a w szczególności w wodach pitnych. W pracy przedstawiono analityczne metody oznaczania ftalanów i dokonano wyboru metody do kontroli przebiegu ich usuwania z wody za pomocą procesów membranowych.

EN

Diesthers of Phthalate Acid belong to widespread environmental pollutants whose spreading results from plastics mass production and use, especially PCV, in which diesthers are used as plasticizers. Due to their harmful influence on organisms the presence of these compounds must be controlled in different;environmental elements particularly in drinking waters. In this work the analytical methods of phthalate determination have been presented and the extraction method has been chosen to control their removing from water by membrane processes.

7

Toksycznosc wybranych ftalanow w granicach ich rozpuszczalnosci w wodzie na przykladzie sandacza europejskiego, Sander lucioperca [L.]

60%

Jarmolowicz S. , Demska-Zakes K. , Zakes Z.

Komunikaty Rybackie

|

2010

|

nr 6

9-12

EN

The aim of the present study was to determine lethal concentrations LC50 of dibutyl phthalate (DBP) and benzyl butyl phthalate (BBP) for European pikeperch, Sander lucioperca (L.). The tests were conducted in a static system, using the following nominal concentrations of phthalates: 0.0; 2.09; 4.18; 6.28; 8.37; 10.46 mg DBP dm-3 and 0.0; 0.55; 0.99; 1.54; 2.09; 2.64 mg BBP dm-3. The mean lethal concentration of DBP estimated in a 96-hour acute test (96h LC50) was 6.56 mg dm-3. However, BBP at its aqueous solubility limit of 2.64 mg dm-3 did not have a negative impact on the fish. Pikeperch was more tolerant of both phthalates in comparison to yellow perch, Perea flavescens (Mitch.), fathead minnow, Pimephales promelas (Raf.), or channel catfish, Ictalurus punctatus (Raf.). The sensitivity of pikeperch to phthalates is similar to that of rainbow trout, Oncorhynchus mykiss (Walb.).

8

Uwalnianie ftalanów di(2-etyloheksylu) oraz dibutylu do środowiska ze składowisk odpadów komunalnych w Polsce

60%

Wowkonowicz P. , Barański A.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

tom T. 92, nr 12

2345-2350

PL

Los ftalanów znajdujących się w składowanych odpadach jest sprawą wymagającą wyjaśnienia. Problem dotyczy ok. 1 mln t plastyfikatorów zgromadzonych na składowiskach odpadów w Polsce. Ftalany na składowiskach znajdują się przede wszystkim w odpadach poużytkowych z poli(chlorku winylu). Rozpatrzono możliwości degradacji PVC w warunkach składowania odpadów, podczas której następuje uwalnianie ftalanów oraz przenoszenie tych zanieczyszczeń w odciekach i gazie wysypiskowym do środowiska. Uwalnianie zmiękczaczy zachodzi, ponieważ ftalany nie są związane chemicznie z PVC. Z tego m.in. powodu ich obecność stwierdzono w glebie, odciekach ze składowisk, osadach dennych i innych komponentach środowiska. Zakres współczynnika emisji ftalanu di(2-etyloheksylu) (DEHP) szacowany jest na 0,01–0,25% mas. całkowitej ilości tego ftalanu, a dla ftalanu dibutylu (DBP) zakres ten wynosi 0,12–0,25% mas. Dla wszystkich składowisk w Polsce oznacza to emisję 4–100 t DEHP i 0,5–1,1 t DBP rocznie. Tak duża rozbieżność danych wymaga doprecyzowania, jako że emisja ftalanów ze składowisk odpadów może mieć ujemny wpływ na zdrowie ludzi i środowisko.

EN

A review with 24 refs. The emission of org. phosphates in Poland was estd.

9

Wykorzystanie chromatografii gazowej do oznaczania estrów kwasu ftalowego w materiałach włókienniczych

60%

Mrozińska Z. , Niedźwiecki M.

Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra

|

2016

|

tom nr 7

31--33

EN

According to test procedure (based on the standard PN-EN 15777:2009) and PN-EN ISO 14389:2014-07 determinated phthalates by gas chromatography in combination with mass spectrometry detector (GC-MS) and flame ionization detector (GC-FID). Methods had been developed for both qualitative and quantitative analysis of phthalic esters.

10

Wstępne badania nad usuwaniem ftalanu dibutylu z roztworów wodnych za pomocą ultradźwięków

60%

Kida M. , Książek S. , Koszelnik P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

tom Nr 48

233--238

PL

Usuwanie trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO) z różnych komponentów środowiska jest istotnym problemem, któremu aktualnie poświęca się wiele uwagi. Konwencjonalne metody stosowane do ich eliminacji często są nieskuteczne i wymagają dodatkowych rozwiązań. W tym celu prowadzone są badania nad możliwością zastosowania zaawansowanych metod utleniania, do których zalicza się również fale ultradźwiękowe. Praca zawiera ocenę możliwości zastosowania metody sonochemicznej do utleniania ftalanu dibutylu (DBP). Przedstawiono wyniki badań dotyczące skuteczności działania pola ultradźwiękowego o stałej częstotliwości 20 kHz. Badano wpływ pH roztworu, czasu nadźwiękawiania i amplitudy drgań na przebieg procesu rozkładu. Do izolacji analitu wykorzystano ekstrakcję do fazy stałej (SPE). Ocenę stopnia obniżania zawartości DBP dokonano na podstawie oznaczeń ilościowych techniką chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas (GC-MS). Przeprowadzone badania wstępne udowodniły skuteczność zastosowania ultradźwięków do usuwania ftalanu dibutylu.

EN

Removal of persistent organic pollutants (POPs) from various components of the environment is an important issue, which currently much attention is paid to. Conventional methods used for their elimination are often ineffective and require additional solutions. For this reason, studies are being conducted on the possibility of using advanced methods of oxidation, which also includes ultrasonic waves. The work includes an assessment of the applicability of the sonochemical method to the oxidation of dibutyl phthalate. Presents results of tests on the effectiveness of the ultrasonic field with a fixed frequency of 20 kHz. The effect of pH, sonication time and amplitude on the process of decomposition were investigated. To the isolation of analyte was used solid phase extraction (SPE). The degree of reduction of dibutyl phthalate was determined using gas chromatography coupled with mass spectrometry (GC-MS). Preliminary studies have shown the efficacy of the use of ultrasound to remove of dibutyl phthalate.

11

Wystepowanie ftalanów w środowisku naturalnym: źródła i zagrożenia

60%

Dąbrowski Ł. , Nowak A. , Kędzierska M. , Gaca J. , Biziuk M.

Ekologia i Technika

|

1998

|

tom R. 6, nr 1

14-19

PL

Ftalany sa grupą związków, których obecność w życiu jest nieuniknona ze względu na coraz większą powszechność wystepowania meteriałów plastycznych. Pełnią one rolę plastyfikatorów i stanowią ponad 60% ich całkowitej produkcji. Ponieważ różne związki należące do ftalanów wykazują zgoła zróżnicowany wpływ na organizmy żywe, istotne jest poznanie składu mieszaniny ftalanów wykazują zgoła zróżnicowany wpływ na organizmy żywe, istotne jest poznanie składu mieszniny ftalanów jak i całkowitej ich ilości. Istnienje prawdopodobieństwo, że dolegliwości typu: bóle brzucha, nudności, mdłości, podrażnienie nosa i gardła wiążą się z ekspozycją populacji na ftalany. Brak jednak przekonującego dowodu, że ftalany stanowią potencjalny czynnik szkodliwy dla zdrowia. Stężenia jakie stwierdzono w krwi ludzkiej wynoszą 12-16 mg/l. Znaczna część zostaje wprowadzona do organizmu poprzez spożywanie pokarmów (gł. tłuszczy) pakowanych w materiały plastyczne. Ftalany dostają się także do organizmu człowieka drogą oddechową z powietrza. Ponieważ problem szkodliwości ftalanów nie jest jeszcze jednoznacznie roztrzygniety, a ich wystepowanie jest nader powszechne należy zastanowić się nad racjonalnym wprowadzaniem tworzyw sztucznych jako substytutów szkła. skóry itp.

EN

Phthalates is the group of compounds widely distributed in the environment. They are commonly used as plasticizers in many plastic materials (up to 60% of the total production of plastics). According to differences in the structure of various phthalates, these compounds hawe diffrent influence on biota and other organisms. It is possible, that many diseases like stomachache, nausea, nose and throat irritation are connected with the exposition to phthalates although it is not confirmed undoubtedly yet. The concentration of phtalathes in human serum is about 12-16 mg/l. The common way to introduce these compounds into organizm is by food (packed in plastic bags), and by respiration from the air. Due to wide apearance of phthalates in the environmet and their not known, but possible bad influence on health, it is worth to think over to replace plastics by glass, wood, etc.

12

Uwalnianie ftalanów do środowiska i związane z tym zagrożenia zdrowotne

60%

Chmielewski J. , Rutkowski A. , Wójtowicz B. , Żeber-Dzikowska I. , Szpringer M. , Czarny-Działak M. , Gworek B. , Florek-Łuszczki M. , Dziechciaż M.

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

tom T. 98, nr 1

41--45

PL

Sole i estry kwasu ftalowego (ftalany) są powszechnie stosowane do produkcji tworzyw sztucznych oraz jako rozpuszczalniki w środkach higieny, w kosmetykach i preparatach farmaceutycznych. Substancje te uwalniają się z produktów, w których są obecne, przyczyniając się w ten sposób do zanieczyszczenia środowiska naturalnego, stanowiąc realne zagrożenie dla zdrowia człowieka. Ftalany mogą uwalniać się z tworzyw sztucznych do powietrza, kurzu, wody, gleby, ścieków i osadów ściekowych, prowadząc tym samym do ekspozycji ludzi na toksyczny efekt działania tych substancji. Estry kwasu ftalowego wprowadzone do ustroju bezpośrednio wpływają na jego równowagę hormonalną oraz na układ nerwowy i immunologiczny. Mogą powodować zaburzenia funkcjonowania układu rozrodczego (m.in. poprzez zwiększenie ryzyka bezpłodności lub działania teratogennego), powodować destrukcję tkanki nerwowej, jak też powodować różnego rodzaju reakcje alergiczne. Dokonano analizy występowania ftalanów w produktach codziennego użytku oraz określono możliwości ich toksycznego oddziaływania na organizm człowieka.

EN

A review, with 53 refs., of phthalate sources in environment and health risks for children, workers and adults.

13

Environmental contamination with phthalates and its impact on living organisms

51%

Przybylińska P. A. , Wyszkowski M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2016

|

tom Vol. 23, nr 2

347--356

EN

The relevant literature was reviewed to identify phthalate sources in the environment and problems resulting from phthalate contamination of soil and water. Phthalate properties responsible for their toxicity for living organisms were identified, and the effects of phthalates on humans and animals were described. Special emphasis was placed on the effects of exposure to phthalates on human health. Phthalates are readily released into the environment and create a risk of exposure for humans and other living organisms. They are characterized by reproductive toxicity in humans and animals, they can cause infertility and reproductive problems in males. Phthalates are more toxic in young children, which are much more susceptible to phthalate exposure, including fetal life. Phthalates are used in numerous industries, and they are very difficult to eliminate from our daily surroundings.

14

Badania obecnosci ftalanu dibutylu w wodkach

51%

Palinkiewicz P.

Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny

|

2000

|

tom 44

|

nr 09

41-43

PL

W artykule opisano źródła przenikania ftalanów do żywności. Polskie przepisy nie dopuszczają obecności ftalanów w żywności. Przepisy UE pozwalają na użycie ftalanu dibutylu do produkcji folii celulozowych przeznaczonych do przechowywania żywności, jednak nie mówią o dozwolonej ich ilości w żywności. W artykule opisano metody oznaczania ftalanu dibutylu zastosowane w laboratorium CIS w Poznaniu. Badano zawartość ftalanu w zamknięciach guala i podkładkach tekturowych powlekanych folią przez wymycie z nich ftalanu za pomocą 40% wódki. Do oznaczeń użyto metody chromatografii gazowej i cieczowej. Badanie modelowe wykazało istnienie możliwości przechodzenia ftalanu dibutylu do wódek z nakrętek z kartonowymi uszczelkami.

EN

In the paper there are described the sources of the phthalates penetrating into the food. Polish regulations don't let to tolerate the phthalates in the food. EU' s regulations allow to use the dibutyl phthalate for production of cellulose films destined for keeping the food but they don't define its capacity in the food. There were described the methods of the dibutyl phthalate contents valuation used in CIS in Poznań. There were researched the contents of phthalates in guala screw tops and cardboard gaskets on the way of washing out the phthalates with the help of 40% vodka. To the meanings there were used gas and liquid chromatography. The model research showed the possibility to transfer the phthalates from screw tops with cardboard gaskets into the vodka.

15

Zastosowanie osadów żelazowych do utleniania ftalanów w procesie Fentona

51%

Świderska-Dąbrowska R. , Piaskowski K. , Schmidt R.

Przemysł Chemiczny

|

2008

|

tom T. 87, nr 5

587-589

16

Ultrafiltracja w usuwaniu toksycznych mikrozanieczyszczeń organicznych z wód naturalnych

51%

Dudzaik M. , Luks-Betlej K. , Waniek A. , Bodzek M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

tom Vol. 10, nr S1

61-71

PL

Ultrafiltracja należy do technik membranowych, dla których siłą napędową procesu jest różnica ciśnień po obu stronach membrany o małej wartości (w zakresie 0,1+1,0 MPa). Membrany stosowane do ultrafiItracji zazwyczaj mają graniczną rozdzielczość (cut-off) od kilku do stu tysięcy j.m.at. (Da). Takie membrany mogą zatrzymywać drobne zawiesiny, koloidy, wirusy, bakterie i inne mikroorganizmy oraz naturalną i syntetyczną materię organiczną z wód naturalnych. Z tego też względu ultrafiltracja jako proces jednostkowy mogłaby być włączona do uzdatniania wody. W naszych badaniach zastosowano proces ultrafiltracyjny do usuwania z wody zanieczyszczeń organicznych, takich jak: wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA, PAH), trihalometany (THM) i ftalany. Doświadczenia przeprowadzono na membranach firmy Osmonics Inc. (USA): UF-typ HP09 SEPA CF i UF-typ DSGM SEPA CF oraz membranach wytworzonych w Politechnice Śląskiej: UF-typ PVC1O i UF-typ PSF 17. Celem tej pracy była ocena zdolności separacyjnych i możliwości zastosowania użytych membran ultrafiltracyjnych do oczyszczania wód z wyżej wymienionych zanieczyszczeń. Badane membrany skutecznie usuwały PAH, THM i ftalany - współczynniki retencji mieściły się w zakresie 50,0-99,9%. Zaobserwowano natomiast mniejszy strumień permeatu podczas filtracji zanieczyszczeń w porównaniu z permeatem uzyskiwanym dla wody redestylowanej ok. 30% w zależności od usuwanego składnika. Podjęto próbę scharakteryzowania tych zjawisk, wykorzystując dostępną literaturę oraz badania własne.

EN

Ultrafiltration is one of the membrane techniques, which are based on different values of pressure on the both sides of membrane. These membranes are characterized by law transmembrane pressure in the range of 0.1 - 1.0 MPa. Membranes used in ultrafiltration processes usually have their cut-off from many thousands to 100 000 Da. This kind of membranes can retain small suspension, colloids, viruses, bacterials and other microorganisms and also natural and synthetic organic matter of natural waters. With regard to this function ultratiltration as a unit process could be included in the water treatment processes. In our research we have used the processes of ultrafiltration to remove from water organic pollutants such as polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), trihalometans (TBMs) and phthalates. Our experiments were carried out on membranes produced by Osmonics Inc. (USA): UF-typ BP09 SEPA CF i UF-typ DSGM SEPA CF and membranes produced at Silesian University of Technology in Gliwice: UF-typ PVCIO i UF-typ PSFI7. The aim of this study was the evaluation of removal properties and the possibility of ultrafiltration membranes application in the water treatment. Membranes were tested according to standard procedure and then redistilled water containing organic pollulants were filtrated. Tested membranes removed efficiently PAHs, THMs and phthalates - the retention coefticients were in the range of 50.0-99.9%. It was found that lower permeate flux was detected during the filtration of pollutants in comparison with permeate flux for redistilled water (approximately 30%, depending on removing compounds). We tried to characterize separation mechanism using available literature and data obtained during the experiment.

17

Techniki membranowe w procesach uzdatniania wody: usuwanie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych i ftalanów za pomocą nanofiltracji

51%

Luks-Betlej K. , Dudziak M.

International Journal of Ecohydrology and Hydrobiology

|

2005

|

tom 05

|

nr Polish Suppl.

PL

Badano proces membranowego usuwania zanieczyszczeń takich jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) i ftalany. Testowano dwie nanofiltracyjne membrany: NF-SF10 i NF-DS5DK filtrując wody zawierające mieszaniny wzorców WWA i ftalanów, których stężenia sumaryczne mieściły się w zakresie 55 - 2300 ng dm-3 (WWA) a ftalanów 120 - 1400 μg dm-3. Stężenia te zostały tak dobrane aby odpowiadały wodom mało, średnio i silnie zanieczyszczonym badanymi grupami mikrozanieczyszczeń. Obecność ksenobiotyków w filtrowanych wodach kontrolowano metodami chromatograficznymi. Obie membrany nanofiltracyjne efektywnie usuwały zarówno WWA jak i ftalany z badanych wód. Uzyskane współczynniki retencji (R%) w tych warunkach były wysokie i wynosiły dla WWA blisko 90% a dla ftalanów – prawie 100%. Wpływ na tak wysoki stopień usuwania tego rodzaju zanieczyszczeń miało prawdopodobnie zjawisko adsorpcji tych związków na powierzchni badanych membran.

EN

The removal of pollutants such as polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) and phthalates by membrane processes were investigated. The two nanofiltration membranes: NF-SF10 and NF-DS5DK were examined. Membranes were filtrating water containing mixtures of PAHs and phthalates standards which total concentration ranged: 55 - 2300 ng dm-3 (PAHs) and 120 - 1400 μg dm-3 (phthalates). These applied concentration levels represented waters of a weak, medium and strong contamination with analyzed group of pollutants. The presence of xenobiotics in filtrated waters were controlled by chromatographic methods. Both types of the nanofiltration membranes were efficiently removing PAHs as well as phthalates from the analyzed waters. The retention factors (R%) attained very high volues of: 90% for PAHs and almost 100% for phthalates. Probably the absorption phenomenon in these processes responsible for such a high degree of removal of the pollutants on the surface of membranes.

18

Plastyfikatory w środowisku - nowe podejście w procesie ich usuwania ze strumienia ścieków

51%

Wolecki D. , Kumirska J.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2020

|

tom nr 2

35--41

PL

Plastyfikatory to najczęściej estrowe pochodne kwasu ftalowego, nazywane również ftalanami. Ze względu na ich łatwą migrację do środowiska obecne są we wszystkich jego komponentach. Wykryto je zarówno w atmosferze, jak i w wodach powierzchniowych, glebach, osadach, ściekach, a nawet w tkankach roślin i zwierząt. Wykazują zdolność do gromadzenia się w tkankach organizmu, a ich stężenie może być wyższe niż w otaczającym je środowisku. Ze względu na ich rozprzestrzenienie, a także możliwy toksyczny wpływ, również na organizm człowieka, zalicza się je do grupy nowo pojawiających się zanieczyszczeń środowiska. Jednym z elementów mogących zminimalizować narażenie na ftalany jest odpowiednie ich usuwanie w procesie oczyszczania ścieków, między innymi w zakładach produkcyjnych stosujących te związki oraz w oczyszczalniach komunalnych. Do tego celu coraz częściej proponuje się wykorzystanie upraw hydroponicznych (ang. constructed wetlands). To proste podejście opiera się na wprowadzeniu roślin wyższych jako elementu wspomagającego oczyszczanie ścieków. Głównym zagadnieniem poruszonym w artykule jest analiza efektywności usuwania ftalanów ze strumienia wody po wprowadzeniu hydroponiki do technologicznego procesu oczyszczania ścieków.

EN

Plasticizers are mostly ester derivatives of phthalic acid, called also phthalates. Due to their easy migration to the environment, they are present in all its components. They have been detected in the atmosphere as well as in surface waters, soils, sediments, sewage, and even in the tissues of plants and animals. They show the ability to accumulate in the body’s tissues, and their concentration may be higher than in the surrounding environment. Due to their spread, as well as possible toxic effects, also on the human body, they are included in the group of emerging environmental pollutions. One of the methods to minimize exposure to phthalates is their proper removal in the wastewater treatment process, including industrial and municipal treatment plants. For this purpose, constructed wetlands are increasingly being proposed. This simple approach is based on the introduction of higher plants as an element supporting wastewater treatment. The main aim of this article is to analyse the efficiency of phthalate removal from a water stream after the introduction of hydroponics into technological wastewater treatment process.

19

Modulatory hormonalne - toksyczne chemikalia w przedmiotach codziennego użytku

51%

Fijal K.

Aura

|

2018

|

nr 03

PL

W związku z rozwojem przemysłu spożywczego, farmaceutycznego oraz chemii gospodarczej wzrasta zainteresowanie chemikaliami używanymi w czasie procesu produkcyjnego, które mogą potencjalnie stwarzać zagrożenie dla środowiska, w tym zdrowia ludzi. Do związków tych zalicza się m in. ftalany, bisfenol A oraz parabeny, stosowane jako składniki tworzyw sztucznych, konserwanty oraz środki ochrony roślin. Ze względu na ich właściwości lipofilne związki te łatwo przenikają i akumulują się w tkankach, ponadto mogą przedostawać się przez łożysko oraz do mleka matki, stanowiąc zagrożenie dla prawidłowego rozwoju potomstwa. Szkodliwość tych substancji wynika przede wszystkim z ich zdolności do modulowania aktywności hormonalnej organizmu, dlatego są one określane mianem związków endokrynnie czynnych (EDC - ang. Endocrine Disrupting Compounds). Najlepiej poznane efekty EDC są związane z modulacją aktywności endogennych hormonów płciowych i hormonów tarczycy, z czego wynika ich udział w etiologii chorób cywilizacyjnych, takich jak zaburzenia płodności, nowotwory hormonozależne, cukrzyca, otyłość. W ostatnim czasie zainteresowanie wzbudza także wpływ ekspozycji na te substancje na rozwój i funkcjonowanie układu nerwowego.

EN

Due to the development of food and pharmaceutical industries and household chemicals there is a growing interest in chemicals used in the production process which can potentially pose environmental hazards, e.g. phthalates, bisphenol A and parabens used as ingredients of plastics, preservatives and plant health products. Due to their lipophilic properties they easily penetrate and accumulate in tissues: furthermore, they can cross the placenta and reach the breast milk, posing a threat to the correct development of the child. The harmful impact of these substances is caused mainly by their ability to modulate hormonal activity of the body and that is why they are called EDC (Endocrine Disrupting Compounds). The best known EDC effects include the modulation of activity of endogenic sexual and thyroid hormones and they contribute to the aetiology of civilizational diseases such as fertility disorders, hormone-dependent cancers, diabetes and obesity. Recently, there is a growing interest in the impact of exposure of these substances to the development and functioning of the nervous system.

20

Występowanie ftalanów i substancji powierzchniowo czynnych w środowisku

51%

Kida M. , Koszelnik P.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2015

|

tom z. 62, nr 1

279--298

PL

Praca zawiera przegląd literatury na temat występowania ftalanów i substancji powierzchniowo czynnych w różnych komponentach środowiska oraz możliwości usuwania ich ze ścieków. Są to grupy związków, których obecność w życiu jest nieunikniona ze względu na ich powszechne wykorzystanie. Analiza dostępnej literatury wykazała, że wody powierzchniowe i osady denne zawierają wysokie stężenie ftalanów i surfaktantów pochodzących głównie ze ścieków przemysłowych i komunalnych. W konwencjonalnych procesach oczyszczania ścieków substancje te nie są w dostatecznym stopniu usuwane. W wielu przypadkach znaczna część tych związków jest wprowadzana do środowiska w niezmienionej formie albo w postaci bardziej toksycznych metabolitów. Dodatkowo wyniki badań opublikowane w literaturze są rozbieżne. Autorzy w swoich badaniach potwierdzili, że eliminacja tych związków jest zależna przede wszystkim od matrycy środowiskowej. Ponadto przedstawiono informacje na temat prowadzonych badań w zakresie zastosowania m.in. zawansowanych metod utleniania, np. takich procesów, jak UV/H2O2, O3/H2O2 i O3/AC, w celu usunięcia tych związków ze ścieków. Jednak stosowanie nowoczesnych technologii utleniania nie pozwala na uzyskanie jednoznacznych wyników, przy czym mogą one jednocześnie zwiększać możliwość tworzenia się pośrednich produktów degradacji, które często są bardziej toksyczne niż związki macierzyste. Zadowalające efekty eliminacji tych związków można uzyskać, stosując różne metody kombinowane, składające się z kilku procesów jednostkowych.

EN

The work includes a review of the literature on the properties and the occurrence phthalates and surfactants in various components of the environment and the possibility of their removal from wastewater. Analysis of the available literature showed that surface waters and sediments contain high concentrations of phthalates and surfactants from industrial and municipal wastewater. In many cases, the degree of removal is insufficient and a significant part of these compounds is introduced to the environment in unmodified form or in the form of more toxic metabolites. The results of a study published in the literature are inconsistent. The authors in their study confirmed that the elimination of these compounds depends primarily on the environmental matrix. In addition, provides information on research in the application of advanced oxidation methods (UV/H2O2, O3/H2O2 i O3/AC) to remove these compounds from wastewater. Advanced oxidation methods do not get clear results. Advanced oxidation methods may increase the possibility of formation of intermediate degradation products, which are often more toxic than the parent compounds. Good results are achieved by employing combined methods, consisting of several processes.