Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wybrane aspekty czasu wolnego uczniów klas I–III szkoły podstawowej

100%

Banach M.

|

nr 1(35)

193-208

EN

This article explores the concept of free time, including its various functions and aspects. Free time is time that fulfils various complementary functions within the life of every human being. According to the literature on this subject, leisure time has four basic functions: rest, entertainment, the development of one’s interests and abilities, and the search for one's place in society. The concept has been defined in a variety of disciplines from economics to pedagogy, where it occurs relatively frequently. There are, inter alia, definitions distinguishing free time by age group: for example, the leisure time of children, young people, adults and the elderly, respectively. In each group, in spite of numerous similarities, there are also quite a few differences. The term is understood as time spent away from work or study, from the responsibilities associated with work, school and home, or from physiological activities. This is time intended for rest, relaxation and the renewal of one’s vitality, and for mental and physical relaxation after work, school or other activities such as require a particular effort. The present elaboration focuses primarily on children's leisure time. I present its special characteristics and conditions. Furthermore, I attempt a closer view of the theoretical issues specifically connected with leisure time as it pertains to children from primary-school classes I to III, taking account of their actual preferences in this area on the basis of the currently available research. The article presents various ways in which free time is spent by children and young people, from fun and games to the various forms of social and family life. Attention is drawn to conventional ways of spending free time, such as participation in artistic groups, and to those that increasingly show up in research publications, such as the spending of one’s free time in shopping malls, or attendance at martial arts classes.

PL

W artykule poruszone zostały treści dotyczące pojęcia czasu wolnego, jego funkcje i aspekty. Czas wolny to czas, który spełnia w życiu każdego człowieka rozmaite, wzajemnie przenikające się funkcje. Najczęściej w literaturze jako podstawowe pojawiają się cztery funkcje czasu wolnego: wypoczynek, rozrywka, rozwój zainteresowań i uzdolnień oraz poszukiwanie własnego miejsca w społeczeństwie. Pojęcie to jest definiowane w różnych dyscyplinach naukowych od ekonomii po pedagogikę, gdzie pojawia się stosunkowo najczęściej. Wśród nich spotkać możemy definicje różnicujące czas wolny w zależności od grupy wiekowej, np. czas wolny dzieci, młodzieży dorosłych czy starszych. W każdej z grup pojawia się, pomimo licznych podobieństw, także sporo rozbieżności. Przez pojęcie czasu wolnego rozumie się czas poza pracą lub nauką, obowiązkami zawodowymi i szkolnymi, domowymi czy czynnościami fizjologicznymi. Jest to czas przeznaczony na wypoczynek, relaks, odnawianie sił życiowych, odprężenie psychiczne i fizyczne po pracy, nauce i innych zajęciach, które wymagają włożenia w nie określonego wysiłku. W opracowaniu skoncentrowano się przede wszystkim na czasie wolnym dzieci. Przedstawiono jego specyfikę i uwarunkowania. W dalszej kolejności przybliżono teoretyczne aspekty spędzania czasu wolnego przez dzieci klas I–III szkoły podstawowej oraz ich faktyczne preferencje w tym zakresie w oparciu o dostępny materiał badawczy. W artykule przedstawiono różnorodne sposoby spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież, od zabaw i gier po różnorodne formy aktywności społecznej, rodzinnej i towarzyskiej. Zwrócono uwagę na konwencjonalne formy jego spędzania, np. uczestnictwo w zespołach artystycznych oraz takie, które coraz częściej pojawiają się w opracowaniach naukowych, jak spędzanie czasu wolnego w centrach handlowych czy zajęcia ze sportów walki. Słowa kluczowe

2

Free time and its use depending on the professional status of respondents – selected results of the research on the students’ free time

100%

Miłaszewicz D. , Węgrzyn G.

|

nr vol. 64, nr 8

104-117

EN

The aim of this study is to analyze the daily free time budget of students, their free time structure and to show the possible differences in free time management depending on the respondents’ professional status. The primary method of collecting research material was a diagnostic survey, including the questionnaire developed by the author. The research was conducted twice, in 2018 and 2020, each time at two academic centres in Poland. The research results show that students are a very diverse social group in terms of activities undertaken in their free time, and the visible differences in how it is spent are linked to the income source of the respondents.

PL

Celem opracowania jest badanie dobowego budżetu czasu studentów i struktury ich czasu wolnego oraz ukazanie ewentualnych różnic gospodarowania czasem wolnym w zależności od statusu zawodowego respondentów. Podstawową metodą zbierania materiału badawczego był sondaż diagnostyczny, którego podstawą był kwestionariusz autorskiej ankiety. Badania przeprowadzono w latach 2018 i 2020 w każdym roku w dwóch ośrodkach akademickich w Polsce. Uzyskane wyniki wskazują, że studenci stanowią bardzo zróżnicowaną grupę społeczną pod względem wybieranych aktywności w czasie wolnym oraz występują wyraźne różnice w sposobie spędzania przez nich czasu wolnego związane ze źródłem ich utrzymania.

3

Leisure Time of Children at the Preschool and Early-School Ages: Organization and Forms – Pedagogical Reflections

100%

Karbowniczek J. , Ordon U.

|

nr 1(35)

33-46

PL

Czas wolny należy do podstawowych pojęć pedagogicznych. Współczesny świat, w swoim dynamicznym wymiarze, wymaga refleksyjnego i odpowiedzialnego spojrzenia na kwestię organizacji czasu wolnego. W literaturze przedmiotu przyjmuje się najczęściej, że czas wolny to czas pozostający do dyspozycji jednostki, po wykonaniu przez nią zadań obowiązkowych. Służy on do wypoczynku, regeneracji sił fizycznych i psychicznych, rozrywki, działalności społecznej o charakterze dobrowolnym i bezinteresownym, rozwoju zainteresowań, pasji, uzdolnień; przeznaczony jest również na samowychowanie i samokształcenie jednostki. Tak sformułowana definicja przyjmuje charakter wielowymiarowy, ponieważ obejmuje wiele aspektów funkcjonowania człowieka, a także zwraca uwagę na indywidualny i społeczny wymiar czasu wolnego. Zagadnienie czasu wolnego stanowi ważny aspekt pracy nauczyciela przedszkola i klas I–III, gdyż dotyczy kształtowania racjonalnych nawyków związanych z jego spędzaniem i organizacją zarówno w środowisku przedszkolnym, jak i szkolnym. Wiek przedszkolny i wczesnoszkolny to okres cechujący się zmiennością zainteresowań i upodobań, małą konsekwencją działań i wyborów podjętych dla zaspokojenia pragnień i osiągnięcia celów. Wynika to z faktu, że na tym etapie rozwojowym jednostka potrzebuje dobrych wzorców, dzięki którym będzie mogła wybrać najbardziej korzystne dla siebie formy aktywnego spędzania czasu wolnego. Aby umożliwić podjęcie wartościowych i przemyślanych decyzji w jego zagospodarowaniu należy wskazać jej sposoby mądrego i rozsądnego spędzania czasu wolnego.

EN

Free time is one of the fundamental concepts of pedagogy. The modern world, in all its dynamism, requires that we take a reflective and responsible look at the question of the organisation of free time. In the literature pertaining to this field of study, it is usually assumed that free time is time at the disposal of the individual after any obligatory tasks have been performed. It is usually used in order to relax, recharge one’s physical and mental health, for entertainment and for pursuing voluntary or disinterested social activities, to develop interests, passions and talents, or for the self-education of the individual. Thus formulated, our definition of it is multidimensional, as it involves many aspects of human functioning and draws attention to both the individual and social dimensions of leisure time. Problems connected with free time constitute an important aspect of the work of the kindergarten or early-school teacher, because they concern the development of rational habits connected with how a child’s free time is to be organized and spent, in both preschool and early-school environments. The kindergarten and early-school ages represent a period characterized by volatility in respect of interests and tastes, with all too little in the way of a grasp of the consequence of actions, or of choices being made to meet specific desires and goals. This is due to the fact that children, at a certain stage of their development, need practice if they are to choose the most suitable forms of active leisure for themselves and for each other. In encouraging valuable and thoughtful decision-making in children with respect to their management of their own free time, the latter need to be shown wise and rational ways of spending it. It should also be kept in mind that leisure time greatly influences the development of attitudes and value systems amongst both children and young people.