Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Folwark Wilanowski - zapomniane miejsce historyczne

100%

Kaczyńska M. , Różańska A.

|

2011

|

tom nr 2

34--40

EN

Area of the former Wilanów manorial economy is localized to the south of the Wilanów residence (pres-ently a seat of the Wilanów Pałace Museum) and historically constitutes its integral compositional element. Only recently spatial arrangement of the manorial economy, in a great measure, was still visible. Still today exists a large part of farm buildings. The manorial economy terrain is legally protected only as a part of the monumental urban complex of Wilanów. The area is not separately included in the monuments register. Despite still visible spatial values of the manorial economy, recently, construction of the new apartment house complex within the area was authorized. The new housing buildings were introduced to the terrain between the Wilanów Lake, constituting a water axis of the Wilanów landscape park and the Stanisław Kostka Potocki's street, historical road conneeting the Wilanów residence with the manorial economy, eneroaching on the former manorial economy court-yard. Introducing the new apartment house complex destroyed historical spatial composition of the manorial economy. Furthermore, multi-storey apartment houses dwarf historical farm buildings. Although the existing monumental buildings are planned to be preserved and adapted, their present technical condition and threats evoked by the new neighborhood are alarming. The article is aimed to briefly outline problems of conservator's protection of the Wilanów manorial economy which resultfrom insufficient legal protection and complicated structure of landownership. It also tries to analyze how we can counteract negative transformations in its spatial structure.

2

Mień – mała miejscowość z wielką historią w tle

84%

Brzozowska M. , Kotkowicz E.

|

tom 30

183-208

EN

Mień is the village located in the municipality of Brańsk, district of Bielsk Podlaski, Podlaskie Voivodeship. Its documented roots dated back to the 15th century, when the area was given to Piotr called Pachoł. However, the traces of settlement discovered nearby date back to the early Middle Ages. Asmall town (an estate and avillage) located on the border was the arena of skirmishes and battles that left some traces in the history of the entire country. An important element determining the fate of Mień was also the geographical location – in the vicinity of relatively extensive forested areas and upon the marshy Mianka River. The aim of the presented text is to indicate the events that took place in the neighbourhood of the village as components of great history.

PL

Mień jest wsią położoną w gminie Brańsk, powiecie bielskopodlaskim, Województwie Podlaskim. Jej udokumentowanie korzenie sięgają XV w., kiedy to teren został nadany Piotrowi zwanemu Pachołem. Ślady osadnictwa odkryte w pobliżu sięgają jednak już wczesnego średniowiecza. Leżąca na pograniczu niewielka miejscowość (majątek i wieś) były areną potyczek i bojów, które odcisnęły pewne ślady w historii całego kraju. Ważnym elementem warunkującym losy Mnia było również położenie geograficzne – w najbliższym otoczeniu stosunkowo rozległych terenów zalesionych oraz bezpośrednie sąsiedztwo bagnistej rzeki Mianki. Celem przedstawionego tekstu jest wskazanie wydarzeń, które miały miejsce w okolicy miejscowości jako elementów składowych wielkiej historii.

3

Materiały budowlane, używane w zabudowie folwarcznej na Lubelszczyźnie od XVI do początków XX wieku

84%

Feduszka J.

|

tom nr 3-4

33--34

4

Bazylianie jako właściciele dóbr klasztornych w drugiej połowie XVIII wieku

67%

Lorens B.

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

|

2018

|

tom 79

EN

Bazylianie z racji posiadania dóbr ziemskich, nadanych im na mocy fundacji, sprawowali zarząd nad folwarkami klasztornymi. W nadzorowaniu poddanych i organizacji pracy kierowali się wytycznymi sformułowanymi w instruktarzach ekonomicznych. Przykładem tego typu dokumentu była instrukcja dla prokuratora, czyli zakonnika zarządzającego gospodarstwem folwarcznym monasteru w Werchracie w województwie bełskim, pochodząca z 1768 r. Sformułowano w niej zasady postępowania prokuratora wobec właścicieli sąsiednich gruntów, czeladzi i poddanych klasztornych, opieki nad budynkami folwarcznymi i inwentarzem żywym oraz troską o zebranie i przechowywanie zbiorów. The Basilian monks, by reason of their ownership of landed estates conferred to them by charters, managed monastic manors. In supervising their subjects and in organising work they followed the guidelines set out in economic instructions, such as an instruction for the procurator, i.e. the Basilian father stewarding a manor at the village of Werchrata in the Bełz Voivodeship, formulated in 1768. The instruction contains rules of the procurator’s conduct towards the owners of neighbouring estates, the domestics, servants and subjects of the monastery, his care for manorial buildings and livestock, for harvest and crops.

5

Dochodowość starostw goniądzkiego i knyszyńskiego w epoce staropolskiej (XVI–XVIII w.)

59%

Kwiatkowski M.

|

tom 31

183-208

EN

The purpose of the article is to present the profitability of the Goniadz and Knyszyn starosties from the 16th to 18th centuries. The text highlights differences in the level and structure of monetary income of the examined royal estates. The profitability of the estates was influenced by the changing size of settlement units or natural disasters. The pivotal moment in the history of the leases was the economic crisis associated with the wars of the mid-17th century. This crisis led to the impoverishment of the population, subsequent migration, and a reduction in the fees paid. By the mid-18th century, the financial situation had improved, largely due to the cessation of destructive armed conflicts, allowing the royal estates to become more prosperous.

PL

Celem artykułu jest prezentacja dochodowości starostwa goniądzkiego i knyszyńskiego od XVI do XVIII stulecia. W tekście zwrócono uwagę na różnice w poziomie oraz strukturze wpływów pieniężnych badanych królewszczyzn. Intratność dóbr była zależna od zmieniającej się liczebności jednostek osadniczych, czy klęsk elementarnych. Momentem przełomowym w dziejach dzierżaw okazał się kryzys gospodarczy, związany z wojnami połowy XVII w. Przełożył się on na zubożenie ludności, a w konsekwencji jej migracje i obniżenie wnoszonych opłat. Do połowy XVIII w. sytuacja finansowa uległa poprawie. W dużej mierze wynikało to z zakończenia niszczycielskich konfliktów zbrojnych, co pozwoliło na zwiększenie zamożności królewszczyzn.