Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Evolution of the Late Neogene and Eopleistocene fluvial system in the foreland of the Sudetes Mountains, SW Poland

100%

Badura J. , Przybylski B.

|

tom Vol. 74, No 1

43--61

EN

The oldest Cainozoic fluvial deposits in Lower Silesia date from the Oligocene. During the Middle and Late Miocene times, the fluvial system of this region was only slightly modified, especially in the foreland of the West and Middle Sudetes Mts. River lengths changed, following the migration of the North Sea shorelines. A rapid rebuilding of the fluvial system took place in the foreland of the East Sudetes Mts. either in the Late or Middle Miocene. Till that time, the main river valley of this region - the Nysa Kłodzka River, related to the Paczków and Kędzierzyn Grabens - used to flow towards the East, to a bay of the Paratethys sea. The new main river, pre-Odra, started to flow towards the North not before the Grodków Graben cut meridionally the Meta-Carpathian Swell. We are of the opinion that deposits of the Poznań Formation originated in an fluvial environment because no marine and/or limnic deposits have hitherto been discovered in the area of Lower Silesia above the uppermost of the Middle-Polish lignite seams (Henryk). The pre-Odra River drained the eastern part of Lower Silesia, and flowed towards the North, at least to the Poznań region. This main river captured such smaller rivers, as: the pre-Vistula, pre-Olza, pre-Ostravica, pre-Opava, pre-Nysa Kłodzka, and pre-Bystrzyca. Rivers draining the West Sudetes Mts. flowed first towards the North, to the region of the present-day Middle Odra River, and there turned to the West. It is conceivable that these rivers curved westwards just along the line of the present-day Wrocław - Magdeburg marginal stream valley ("Pradolina"). Since the Pliocene, the Sudetic rivers have started to transport coarser, sandy, and even gravelly material to a more distant foreland. Alluvial deposits of this phase occur exclusively on uplands. Coarse-grained sediments recognized in the bottom of deep erosional incisions were redeposited under subglacial conditions during the Mesopleistocene glaciations. The presented new interpretation of origin of the Poznań Formation basin and detailed recognition of Pliocene and Eopleistocene river system should initiate a new line of research into the Late Neogene and Eopleistocene sediments.

2

Fluwialna geneza ogniwa wielkopolskiego na podstawie danych z obszaru środkowej Polski

100%

Widera M.

|

tom R. 53, nr 1-2

109-118

PL

Osady drobnoklastyczne zalegające w stropie neogenu na Niżu Polskim nie mają wyjaśnionej genezy. Osady te są bardzo ważną kopaliną, często towarzyszącą wydobyciu węgla brunatnego. Wśród badaczy istnieją różne hipotezy na temat ich powstania, często wzajemnie wykluczające się, tj. jeziorna, morska i rzeczna, albo ich kombinacje. Na podstawie danych otworowych z okolic Poznania oraz obserwacji ścian odkrywek w KWB Konin dostarczono dowodów potwierdzających rzeczne pochodzenie osadów ogniwa wielkopolskiego. Ponadto wskazano na anastomozujący typ rzek, które doprowadziły do powstania izolowanych litosomów piaszczystych w otoczeniu osadów iłowo-mułowych.

EN

Fine-grained sediments rested at the top of Neogene in the Polish Lowlands until now have not explained the origin. Be-cause they are very important minerals, often accompanied by lignite mining, certainly require further research. Among resear-chers, there are various hypotheses about their origin, often mutually exclusive, i.e. a lake, sea and evidence of the fluvial origin of the Wielkopolska. Member has been provided. Additionally, it has been indicated the anastomosing type of rivers that led to the of solated sandy bodies, which are surrounded by clayey-silty sediments.

3

Late Pleistocene evolution of hydrographical network recorded at geosites in the Middle Neman area (western Belarus)

84%

Pavlovskaya I. E.

|

tom Vol. 13

167-174

EN

Geosites in the Belarussian part of the Middle Neman area contain a rich information on sedimentary environments and development of hydrographical network within the drainage basin of Neman – one of the largest rivers of central Europe. A study of sediment successions of the best stratigraphically defined sites has revealed the general features of prevailing sedimentary environments existed in the Late Pleistocene. An occurrence of interglacial sediments of lake origin of the Muravian (Eemian) Interglacial together with the absence of synchronous fluvial records has led to the conclusion that no large water stream was developed within the present Neman valley in the Late Pleistocene Interglacial. A basin sedimentation prevailed there since the Muravian Interglacial (lake sedimentation) including the Poozerie (Weichselian) Glaciation (ice-dammed lake sedimentation) till the Late Glacial. The actual Neman watercourse was formed during the final phases of the last glaciation and the Late Glacial.

PL

Geostanowiska położone w białoruskiej części środkowego Niemna zawierają obszerną informację o środowiskach sedymentacyjnych oraz rozwoju sieci hydrograficznej w obrębie zlewni Niemna - jednej z wielkich rzek Europy centralnej. Badania sukcesji sedymentacyjnych w stanowiskach z jednoznaczną pozycją stratygraficzną ujawniły główne cechy środowisk sedymentacyjnych późnego plejstocenu. Rozprzestrzenienie osadów pochodzenia jeziornego z okresu interglacjału murawińskiego (emskiego) oraz brak równowiekowych osadów rzecznych dowodzi, że na miejscu współczesnej doliny Niemna w okresie ostatniego interglacjału plejstocenu nie istniała żadna duża arteria wodna. Sedymentacja zbiornikowa przeważała w rejonie środkowego Niemna od początku interglacjału murawińskiego (sedymentacja jeziorna), w okresie zlodowacenia pojezierskiego (sedymentacja zastoiskowa) do okresu późnego glacjału. Współczesny kierunek przepływu Niemna został ukszałtowany w czasie końcowych faz ostatniego zlodowacenia i w późnym glacjale.

4

Zmienność zawartości metali śladowych w osadach fluwial-nych środkowego odcinka rzeki Odry po powodzi w 2010 r.

84%

Ibragimow M. , Walna B.

|

2012

|

tom R. 20, nr 4

227-237

PL

Podczas powodzi osady rzeczne, które stanowią miejsce kumulacji metali śladowych, depono-wane są na terasach zalewowych. W konsekwencji dodatkowy ładunek metali śladowych może zostać wprowadzony do osadów fluwialnych. W artykule przeanalizowano zawartości całkowite (mineralizowane HNO3) oraz formy aktualnie dostępne (ekstrahowane 0,01M CaC12) kadmu, chromu, miedzi, niklu, ołowiu i cynku w osadach fluwialnych środkowego odcinka rzeki Odry po powodzi w 2010 r. Próbki pobierano z warstwy powierzchniowej (0-30 cm) i podpowierzchniowej (30-60 cm) wzdłuż czterech transektów różniących się pod względem szerokości (od 44 m do 360 m). Ponadto oznaczono podstawowe parametry fizyczno-chemiczne osadów oraz ich wpływ na zawartość metali śladowych.

EN

During the flooding events. river sediments. which often act like a sink for trace metals, are deposited on the floodplain. Consequently an extra load of metal content may be added to the fluvial sediments. In this study total (mineralized in HNO), actual available (0.01M CaCl2 extractable) concentrations of cadmium, chromium, copper, nickel, lead and zinc were analyzed in fluvial sediments of the Middle Odra River after the flood iii 2010. The sediment. samples were collected from surface (0-30 cm) and subsurface (30-60 cm) along four cross-sections characterized by different width (between 44 m and 360 m). Also the physico-chemical properties of sediments were investigated and their influence on trace metals concentrations.