Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Przeznaczenie człowieka a starożytny grecki sposób myślenia o przyrodzie

100%

Fobelová D.

Problemy Ekologii

|

1999

|

tom R. 3, nr 3

105-107

PL

W poszanowaniu dla natury rodzaj ludzki przetrwał ekologiczny kryzys; kryzys ludzkiej świadomości i rozumienia dla świata, jego natury, charakteru oraz prawidłowości nim rządzących. W starożytności świat (natura, przestrzeń, kosmos) były objaśniane przez takich greckich filozofów jak Tales, Heraklit, Platon czy Arystoteles. Robili to zgodnie z ich mitologiczną tradycją, w duchu pan-greckiego myślenia. Z tego powodu nie uwzględnili oni żadnych zmian zachodzących w naturze. Współcześnie czynimy wysiłki w kierunku wiecznie trwającego życia.

EN

In respect to a nature, our human kind is being survived in an ecological crisis - the one of our human consciousness on our world, its substance, character, regularities and understanding. In antique times the world (nature, space, cosmos) was just explained and described by Greek philosophers like Thales, Herakleitos, Plato, Aristotle, etc. They did so according to their mythological knowledge in spirit of pangreek thinking. Because of that fact they did not consider any change of the world (nature). At present we are making efforts for permanently continuing and maintable life.

2

Platoński naturalizm i poszukiwanie języka idealnego. Interpretacja dialogu Kratylos

88%

Tiuryn T.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2016

|

nr 2

3

Principles of comprehensive self-renewal by Stephen R. Covey in the perspective of ancient greek παιδεία and the ideal of καλοκάγαθία

75%

Musioł A.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2019

|

tom z. 140

221--229

EN

Taking into account the ideals of ancient areata ethics (παιδεία and καλοκάγαϑία), the article describes the concept of a comprehensive self-renewal of Stephen R. Covey in four dimensions/spheres of renewal. The first dimension of renewal is related to the physical sphere; the second dimension involves spiritual qualities; the third dimension is of mental/intellectual characteristics; and the fourth dimension addresses community qualities, i.e. socio-emotional values. This contemporary concept is described on the background of the philosophical values of ancient Greece: character development, concern of άρετή and μετάνοια; also broadly understood care for own ψυχή.

4

Postawa człowieka wobec śmierci na podstawie uwag Seneki w Epistulae morales ad Lucilium

75%

Dreikopel tomasz. T.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

|

2016

|

nr 22

269-276

PL

Listy moralne do Lucyliusza Seneki Młodszego stanowią wartościowe świadectwo głębokiej refleksji ich autora nad zagadnieniem śmierci jako krańcowym momentem doczesnego życia człowieka. Jednocześnie pozostają swoistą próbą wskazania czytelnikowi możliwości właściwego ustosunkowania się wobec tego, co nieuchronne i ostateczne. Analiza będących przedmiotem mojego zainteresowania w niniejszym artykule listów 24, 26, 30, 70, 77 i 82 nie pozostawia wątpliwości, że najistotniejszym czynnikiem, który w przekonaniu starożytnego filozofa warunkuje odpowiedni stosunek człowieka do śmierci, jest jego życie. W tym kontekście definiuje Seneka śmierć jako szczególne dopełnienie życia aktywnego, tj. wartościowego zarówno pod względem moralnym, jak i intelektualnym. Takie podejście pozwala także zrozumieć jego specyficzną interpretację śmierci, która chociaż w św ietle poglądów stoickich pozostaje jedną z rzeczy obojętnych, to w ujęciu Seneki jest zbliżona do dobra, posiada wartość i pod pewnymi warunkami może stać się przedmiotem ludzkich starań.

5

Dwa pojęcia wieczności i niektóre konsekwencje wynikające z tego rozróżnienia

75%

Chlewicki M.

Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein

|

2016

|

nr 15

89-104

PL

Eternity could be considered as both timeless “now” as well as the totalityof infinite time. In Western thought those two notions (or two meanings) coexist fora long time, however their senses, origins and context of functioning are different. Distinctionbetween those two meanings leads us to better comprehension of the very co cept of the eternity, and also provides us an useful tools to solve some classical philosophicalproblems connected with this concept, for example: problems of the eternity of the mathematics truths, eternity of the God or of the world.

6

Starożytne źródła etyki gospodarczej

75%

Ramocka M.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2007

|

nr 1(10)

243-251

PL

Artykuł stanowi próbę przybliżenia pochodzenia etyki gospodarczej w starożytności. Odwołuje się do dwóch podstawowych źródeł – świeckich i religijnych. Sokrates i Arystoteles byli twórcami szeroko pojętej etyki świeckiej, ale ich poglądy odegrały szczególną rolę również w kontekście zasad etyki gospodarczej. Temat pieniądza i bogactwa oraz rządzących nimi reguł był w starożytności równie popularny, jak w czasach współczesnych, stąd wielość przepisów na uczciwe życie i gospodarowanie. Drugim niezwykle istotnym źródłem wskazań etyki gospodarczej była religia. Stary Testament stanowił niezwykły zbiór pouczeń i zasad, którymi kierować powinni się ludzie gospodarujący. W przeciwieństwie do późniejszych filozofów, występowały tam konkretne wskazówki, dotyczące określonych życiowych sytuacji. Połączenie abstrakcyjnego charakteru przemyśleń starożytnych Greków z konkretnymi założeniami Starego Testamentu zaowocowało powstaniem etyki chrześcijańskiej, do dziś stanowiącej punkt odniesienia w kulturze europejskiej, także w kontekście etyki gospodarczej.

EN

The article attempts to outline the origins of business ethics in ancient times. It draws upon both secular and religious sources to support its claims. Socrates and Aristotle were the founding fathers of a broadly accepted form of secular ethics, but their views also had a significant influence on the foundations of business ethics. The topics of money and wealth, as well as the rules governing their workings, were just as popular in ancient times as they are today, as can be seen in a large number of ethical prescriptions relating to how to lead our lives in a fair and proper way. The other, especially important source of the principles of business ethics was religion. The Old Testament is an exceptionally important collection of teachings and rules to guide people in their economic affairs. In contrast to the works of the aforementioned philosophers, these texts contained clear guidelines relevant to specific situations of everyday life. The ethics of Christianity, which to this day remain the main point of reference in European culture, even in the field of business ethics, were the fruit of combining the abstract thinking of the ancient Greeks with the clear foundations laid by the Old Testament.

7

Problematyka śmierci w filozofii starożytnej

75%

Orbik Z.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2013

|

tom z. 65

267--280

PL

W prezentowanym artykule autor stara się przedstawić główne motywy refleksji poświęconej zmaganiu się z lękiem przed śmiercią, które odnajdujemy w filozofii starożytnej. Analizy dotyczą przede wszystkim poglądów reprezentowanych przez najwybitniejszych przedstawicieli starożytnej filozofii greckiej i rzymskiej. Zaprezentowano także krótko rozważania myślicieli chrześcijańskich dotyczące tytułowego zagadnienia.

EN

In this article author tries to present the leading motives of the reflexion dedicated to death problem which can be found in the writings of the most outstanding representatives of Ancient Greek and Roman Philosophy. The reflexion of the Christian thinkers on the title problem is also shortly presented.

8

Starożytne źródła antropocentryzmu

75%

Ganowicz-Bączyk A.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2009

|

tom 7

|

nr 2

31-38

EN

Anthropocentrism seems to be a key notion related to the man-nature relation. Probably he is also the most controversial one in environmental ethics. The anthropocentric attitude is sometimes meant to be the main cause of the ecological crisis. One can distinguish at least several stages of the process, which led to this crisis, namely: stage of Magic and Myth, Ancient Times, Middle Ages, and Modern Times. The aim of this article is to show the process of development of an anthropocentric thought in Ancient European culture. Supposedly the critical phase for this process is the so-called Neolithic Revolution. Changes brought by this deeply influenced life of man. Not only affected the transformation of his world-view but also had an impact on the modification of society itself. Mentioned changes led among other things to the rejection of magic and mythical world-view, in which the Universe was perceived as a harmonious and friendly place to live in. A doubt appeared instead, what the place of man in the world really is. These questions reflected in philosophical views of that time. To sum up, the originated by Ancient Greek philosophers outlook on nature, in which nature was recognized as a living organism and a man as an immanent part of it, had been gradually dropped out. It appeared that man falls outside the mechanical laws of nature because he is able to understand them and use this knowledge for his own goals (Democritus), man’s soul makes him transcend nature and dominate it (Socrates), man’s existence is purposeful, he is superior to other material beings as a crown of nature and the most complex and perfect being (Aristotle). This process led to a recognition of the objective existence of the world, which in fact is independent of human cognition. Ultimately, this resulted in the objectification of nature as an object of man’s cognition and research. Nature was then gradually put in opposition to man – the subject of cognition.

9

Sofistyczna antylogika – wprowadzenie w problematykę

63%

Nerczuk Z.

Collectanea Philologica

|

2023

|

nr 26

11-22

EN

The article discusses the sophistic method of “antilogic” (“double arguments”, “contrasting arguments”, “opposed speeches”, “two-fold arguments”). The main goal is to show that it is a method that, in the light of the doctrine presented in Plato’s Theaetetus, is based on philosophical foundations. The work of G.B. Kerferd was crucial for the research on the art of antilogic, as it broke with the unequivocally negative understanding of this method adopted by the earlier research tradition. Late testimonies of Diogenes Laertius, Clement of Alexandria, Seneca and Eudoxus point to Protagoras of Abdera as the creator and promoter of the antilogic. These testimonies are confirmed by references to the method of “opposed speeches” contained in the comedies of Aristophanes, in the tragedies of Euripides and in the anonymous treatise Dialexeis. Plato’s report on the doctrine attributed to Protagoras in the Theaetetus reveals the philosophical context of the antilogic. The so-called “secret doctrine”, based on the acceptance of appearances and of the privacy of perceptions (man-measure doctrine), the rejection of truth and falsehood, and acceptance of the contradictory judgments results from the new vision of reality in flux. Therefore, the “secret doctrine” presents a consistent and coherent project leading to a new concept of logic and language and lays the foundations for the method of “double arguments”.

10

Droga do Transcendencji w filozofii starożytnej. Doświadczenie mistyczne czy dialektyka?

63%

Gajda-Krynicka J.

Filozofia Chrześcijańska

|

2016

|

tom 13

7-36

PL

Zadaniem tego artykułu jest określenie, czy jest możliwe odnalezienie w starożytnej filozofii takich form mistycznego doświadczenia, w których człowiek, prowadzony przez Boga, jest w stanie dostąpić wglądu w Jego istotę i kontemplować najwyższego Boga. Punktem wyjścia analiz jest definicja doświadczenia mistycznego sformułowana przez M. Gogacza, a następnie uzupełniana przez prace I. Andrzejuka. Definicja ta mówi o wiedzy zdobytej per raptum, jak to wyraża Tomasz z Akwinu. To z tej perspektywy są badane fenomeny, takie jak grecka religia, ryty misteryjne oraz pogańskie rozumienie boga/boskości/transcendencji. Analiza prowadzi do wniosku, że grecka filozoficzna wizja transcendencji nie stwarza miejsca na zaistnienie możliwości otrzymania wiedzy na temat Pierwszego Bytu w ramach mistycznego doświadczenia. Staje się to możliwe jedynie w filozofii chrześcijańskiej.

11

Słowo to potężny władca. Poglądy językowe Gorgiasza sofisty

63%

Tomaka K.

Roczniki Humanistyczne

|

2017

|

tom 65

|

nr 3: Filologia klasyczna

23-36

PL

Celem niniejszego artykułu jest syntetyczne przedstawienie poglądów językowych, które manifestował najbardziej radykalny sofista, Gorgiasz z Leontinoi. Autorka poddała analizie nihilistyczny pogląd Gorgiasza na poznanie i sam przekaz językowy. Sofista, burząc zgodność między rzeczywistością, myśleniem i językiem, odebrał słowu wartość poznawczą, a wyeksponował jego funkcję impresywną. Język w jego poglądach przestaje być nośnikiem informacji, staje się natomiast narzędziem perswazji i wywoływania emocji. Wyrażona przez Gorgiasza w Pochwale Heleny fascynacja magiczną mocą słów zostaje ostudzona w traktacie O niebycie albo o naturze faktem ich bezużyteczności w procesie poznania.

EN

This article provides an overview of the linguistic theory discussed by the sophists, and more specifically, indicates some of the central philosophical issues related to language usage raised by one of the greatest sophist – Gorgias. The purpose of this article is to analyse his discussions of language, rhetoric and poetry as they are presented in and exemplified by Encomium of Helen and the treatise On Nature or the Non-Existent. The present essay aims to examine the statement that has often been taken as characteristic of Gorgias’ thought: that language is not a reflection of things, but that it is its own master.

12

Poznanie prawdy czy poznanie prawdziwe? Kilka uwag z punktu widzenia filozofii starożytnej i średniowiecznej

63%

Pawlikowski T.

Edukacja Filozoficzna

|

2021

|

nr 72

59-88

PL

Starożytni Grecy uważali, że język może wypowiadać prawdę rozumianą jako rzeczywistość. Pogląd taki dopracował Parmenides, formułując pierwszą monistyczną koncepcję Bytu – Prawdy – jedynego przedmiotu umysłu. Przekonanie o ich tożsamości podtrzymał Platon, ale uznał istnienie wielu bytów – prawd idealnych. Arystoteles zmarginalizował kwestię prawdy. Powiązał ją z umysłem i poznaniem prawdziwym, nie z bytem. Sformułował definicję sądu prawdziwego, jako zgodnego ze stanem rzeczywistym, prawdopodobnie na podstawie intuicji Platońskich. Odtąd problem poznania prawdziwego nabrał zasadniczego znaczenia w filozofii, chociaż temat prawdy jako takiej pojawił się u św. Augustyna w związku z kwestią wiecznych racji i Logosu. Św. Anzelm z Canterbury określił ją jako prawidłowość dostrzegalną samym tylko umysłem a zarazem prawdę utożsamiał zasadniczo z Bogiem – Bytem Pierwszym. Zbliżył się przez to do istoty stanowiska Parmenidesa. Jedyną różnicą było to, że św. Anzelm przyjmował pluralizm tego, co prawdziwe, w dziedzinie stworzeń. Znamiennego zwrotu w rozwoju problematyki dokonał św. Tomasz z Akwinu, formułując koncepcję poznania prawdy, której istota obecna jest w intelekcie ludzkim, gdy wydaje on sądy zgodne z rzeczywistością, czyli prawdziwe. W ten sposób, przez kilkanaście stuleci rozważania nad prawdą przeszły od przekonania, że przedmiotem myśli i wypowiedzi jest prawda jako rzeczywistość, do rozróżnienia tego, co prawdziwe i samej prawdy. Kwestie poznania prawdy i poznania prawdziwego zostały wyraźnie odgraniczone. Ostatnia z nich nabrała większego znaczenia, choć pojawiły się też interesujące koncepcje poznania prawdy jako takiej. To istotna wskazówka również dla filozofii współczesnej, bo mówienie o sądach lub zdaniach prawdziwych bez identyfikacji prawdy jako takiej wydaje się nieuzasadnione.

EN

The ancient Greeks believed that language can speak the truth, understood as reality. This view was refined by Parmenides when he formulated the first monistic concept of Being – Truth – as the only object of mind. The conviction of their identity upheld by Plato, but he accepted the existence of many beings – ideal truths. Aristotle has marginalized the question of truth. He connected it with the mind and true cognition, not with being. He formulated, probably on the basis of Plato’s intuition, the definition of a true judgment, according to the state of things. Since then, the problem of true knowledge took on a fundamental importance in philosophy, although the theme of truth as such appeared in the thought of St. Augustine, in connection with the question of eternal reasons and Logos. St. Anselm of Canterbury defined it as a rightness perceptible only to the mind; he also identified the essentially truth with God – the First Being. Thus he approached the essence of Parmenides’ position. The only difference is that St. Anselm accepted pluralism of what is true in the domain of creatures. A significant turn in the development of these issues was made by St. Thomas Aquinas, who formulated the concept of knowing the truth, whose essence is present in the human intellect, when we make judgments in correspondence with reality, that is, true. Thus, over several centuries, reflections on truth have gone from the conviction that the object of thought and expressions is truth as reality, to the distinction between what is true and truth itself. The question of knowing the truth and true knowing are clearly demarcated. The latter became more important, although there were also interesting concepts of knowing the truth as such. This is also an important hint for contemporary philosophy, because talking about true judgments or sentences without identifying the truth as such seems unfounded.

13

Koncepcje wojny i pokoju w filozofii Arystotelesa

63%

Mendrala Z.

Zeszyty Naukowe AON

|

1998

|

tom nr 4(33)

287-295

EN

The article is a presentation of Aristotle’s philosophy and his viewpoints on the essence and sources of wars. A division of wars and also opinions concerning the army and societies education have been presented. In the part of the article dealing with Aristotle’s life and output, his dualism and moderation doctrine have been stressed. Due to an immediate connection with the matters of war, the viewpoints concerning the state and politics have been discussed. The part entitled The Essence of Wars includes viewpoints treating war as an immanent feature of human societies and a specific understanding of war as a measure to gain peace (good because of other good). It is worth paying attention in the war division to a specific understanding of fair and unfair wars. In the final part of the article, there have been described postulates concerning preparing an army and the ways to prepare a citizen to defence. The conclusion includes a general evaluation and suggestion to use some ideas e.g. education to live in peace.

14

Przyjemność w filozofii starożytnej: Platon, Arystoteles, Epikur

63%

Płotka M.

Rocznik Tomistyczny

|

2022

|

nr 11

53-64

EN

The integral concept of pleasure seeks the answer to the question what various experiences of pleasure have in common. While contemporary philosophy partially capitulates before responding to this question, the integral and unifying concept of pleasure, ancient philosophers eagerly took up this thread and tried to elaborate on the essence of experience or the state of pleasure so as to be able to indicate its essential and inalienable element in various experiences. The aim of the paper is to present the three greatest concepts of pleasure in ancient philosophy: Platonic, Aristotelian and Epicurean. Although at the root of all three concepts is the same question and the same research problem to be solved (i.e. “what is pleasure in its essence”), the answers to this question were quite different. For Plato, pleasure is some kind of change in the soul or body (kinesis), he emphasized the nature of pleasure as a process. Aristotle, in turn, recognized pleasure not as a process, but as an activity, more precisely as a quality built on activity. The views of both philosophers can be considered “metaphysical”, i.e. they sought to answer the question about pleasure in terms of the nature and structure of this experience. Many scholars of ancient thought find inspiration for these concepts in ancient medical thought, especially the doctors of Hippocrates and Polybus of Kos. Similar influences are noted in the case of Epicurus’s concept of pleasure: although we would consider his concept as ethical rather than metaphysical, the relationship between Epicurean philosophy of pleasure and medicine is twofold. On the one hand, like Aristotle and Plato, he was influenced by the medical thought regarding the explanation of the nature of pleasure and pain, on the other hand, the influence of epicureanism, e.g. on medieval Arabic medical thought.

15

Józefa M. Bocheńskiego koncepcja historii filozofii

51%

Andrzejuk A.

Rocznik Tomistyczny

|

2020

|

tom 1

|

nr 9

433-451

EN

The notion of history of philosophy is initiated by Bocheński by presentation of the notion of history itself which, according to him for the fact of treating the past („that what happened”), has two meanings: subject meaning (past events) and object meaning (historiosophy). Both of them can be further divided into two parts: history of facts and history of doctrines. History of philosophy is a typical history of doctrines. The second element of the name „history of philosophy”- which is philosophy-is etymologically linked to wisdom, present in numerous meanings: in antiquity its was simply a synonim of science. In the Middle Ages we observe division of human knowledge to revealed knowledge and natural knowledge, the latter one, in its aspect of exploring the ultimate principles and causes is called philosophy. In modern times philosophy was questioned at all or the entire science was included in its scope. For that reason Bocheński establishes the set of topics which are constantly present in the history of philosophy and which can be classified as strictly philosophical issues. They are: 1) the question of cognition (can we cognize truth?); 2) the question of science; 3) ontological issues (universalities, existence or non-existence of plurality); 4) questions of relation of science and psychic; 5) axiological issues (ethics, esthetics, philosophy of religion); 6) the question of absolute (God, eternal matter). Bocheński stresses that questions proper to philosophy can not be classified as one of the science and, what is more, contemporary methodology of science will rather not change this situation. Striking in that presentation is the lack of issues regarding philosophy of being (existence, essence, substance, accidental properties, relations, causes) with little exemption of philosophy of being inc-luded in the question of absolute. When it comes to division of history of philosophy, we may say that according to Bocheński it should follow analogically the traditional division of the European history such as classic, medieval, modern and contemporary times

16

Heraklit w interpretacji Elzenberga. Cz. I: Jakich błędów autor Kłopotu z istnieniem uniknąłby z łatwością, gdyby tylko nad antologię Dielsa przedkładał źródła i bardziej ufał im i sobie?

51%

Wrotkowski W.

|

2019

|

tom 67

|

nr 3: Filologia klasyczna

125-148

PL

Artykuł zawiera filologiczno-filozoficzną weryfikację „szkicu przekładu” fragmentów księgi Heraklita z Efezu, jakiego przed rokiem 1921 dokonał Henryk Elzenberg. Własnej próby tłumaczenia maksym Efezyjczyka nie oparł Elzenberg na ich źródłach, lecz na trzeciej edycji zbioru Die Fragmente der Vorsokratiker (19123) Hermanna Dielsa, który wyimki z oryginalnych passusów redagował czterokrotnie i rozmaicie przekładał. By jak najlepiej ocenić i zweryfikować Elzenbergowy „szkic przekładu”, autor przytoczył – kolejno – (1) źródła greckie, (2) własne ich tłumaczenia, (3) teksty greckie analizowanych „fragmentów” Efezyjczyka w redakcji Dielsa, (4) ich niemieckie przekłady autorstwa Dielsa i – na tle ich wszystkich (5) translatorskie próby Elzenberga. Zastosowana metodologia ułatwiła sformułowanie wniosku, że wierny był wprawdzie młody Elzenberg własnej zasadzie, by niczego – przekładów niemieckiego filologa nie pomijając – nie czytać „potulnie”, na niwie jednak stricte filologicznej bezwiednie padł ofiarą „bezradności” Dielsa, gdyż w jego „szkicu przekładu” aforyzmów Heraklita nic doprawdy nie świadczy o tym, aby (1) odkrył – albo przynajmniej przeczuwał – jakąkolwiek między nimi „współzależność” (Zusammenhang), i by (2) na jej podstawie sformułował jakiekolwiek własne wnioski filozoficzne, odzwierciedlające myśl Efezyjczyka. Najlepiej tego dowiodło porównanie fragmentu B67 z maksymą B53 na tle ich źródeł oraz ich przekładów.

EN

The article contains a philological and philosophical verification of a „sketch of a translation” of the fragments of the book of Heraclitus of Ephesus, which Henryk Elzenberg made before the year 1921. Elzenberg did not base his own attempt to translate maxims of the Ephesian sage on their sources, but on the third edition of the collection Die Fragmente der Vorsokratiker (19123) compiled by Hermann Diels, who had four times edited and variously translated excerpts from the original passages. In order to best evaluate and verify Elzenberg’s „sketch of a translation”, the author has quoted – in succession – (1) the Greek sources, (2) his own translations of them, (3) Diels’ versions of the Greek texts of the Ephesian’s fragments analyzed here, (4) Diels’ German translations of them and – against all of these – (5) Elzenberg’s attempts at translation. The methodology used in the article has facilitated the formulation of a conclusion that although the young Elzenberg was faithful to his own principle of reading nothing whatsoever „meekly” – without overlooking the translations of the German philologist – nevertheless, on strictly philological grounds, he unwittingly fell victim to Diels’ „helplessness”, because in fact nothing in his „sketch of a translation” of Heraclitus’ aphorisms provides evidence that (1) he discovered – or at least presaged – any „connection” (Zusammenhang) between them, or that (2) he formulated on the basis thereof any philosophical conclusions, reflecting the Ephesian’s thought. The best proof of this emerges from a comparison of fragment B67 with maxim B53 based on the sources and the translations.

17

On the existential security in view of the Greco-Roman conceptions on transcience

51%

Adamkiewicz M. , Warchał A.

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2017

|

tom R. 7, Nr 12

47--63

EN

This article is the first of four that will be published on the subject of existential security in the National Security Studies. As it is defined by the authors, existential security is the conscious state of the limits of life (or the acceptance thereof) with physical and mental sufferings and other intellectually applicable dangers, in assessment of human transient nature (death). The end of life, considered as the source of trauma, stress, and anxiety, is born out of fear of nonexistence. Hence, the “existential security” is an offer to universalize the mental preparedness for this event, resting on the claims of proofs ranging from quantum physics to medicine and NDE (Near Death Experience). It seems through such perspective, that achieving the peace of mind on that matter is a better preparation than other, in view of death considered as material life’s end in hopeless predicament. The existential view of security is separate of theology, rejecting the one-dimensional interpretation of being, as it leans to, and still different from those propositions suggested by the quantum mechanics, neurobiology, psychiatry or noetics, and other conceptions, such as dualistic organization of being. In this view, the consciousness is in essence independent of brain (matter), as a life structure separate from the somatic covering, which does not have any individuality, since controlled by the mind (consciousness). However, the aim of the article is not to present the metaphysical proof of the existential security, since it rests on the presentation of various propositions of the philosophical mind. This is the reason why we present just general approaches towards the subject of death, in existential context of security, as seen in the ancient European philosophy. For this reason, the discussion focuses on problems of transience as explicitly described by orphic tradition, through the Pythagorean, Heraklitean, Socratic, Platonic, Aristotelian, Epicurean, Stoic and Neoplatonic philosophies.

PL

Artykuł jest pierwszą z czterech planowanych publikacji poświęconych bezpieczeństwu egzystencjalnemu, które jest pojmowane jako świadomy stan ograniczania (lub znoszenia) cierpienia i innych zagrożeń umysłowych związanych z przemijalnością (śmiercią) życia. Kres istnienia jest zatem traktowany jako źródło traumy, stresu oraz niepokoju zrodzonego z obaw przed niebytem. Bezpieczeństwo egzystencjalne jest więc ofertą upowszechniania otuchy mentalnej, czyli wprowadzania pokoju do umysłów ludzi przestraszonych materialistyczną i pozbawianą nadziei analizą rzeczywistości, nie znajdują potwierdzenia ani w fizyce kwantowej, ani w medycznych badaniach nad NDE (doświadczeniami śmierci klinicznej). Bezpieczeństwo egzystencjalne oddalone jest od teologii, pomimo że odrzuca także jednowymiarową interpretację bytu i opowiada się za sugerowaną w mechanice kwantowej, neurobiologii, psychiatrii oraz noetyce dualistyczną koncepcją organizacji bytu, wedle której świadomość jest istotą niezależną od mózgu (materii) i strukturą życia oddzielną od powłoki somatycznej niemającej osobowości, gdyż ta jest we władaniu umysłu (świadomości). Jednakże celem artykułu nie jest metafizyczne uzasadnianie bezpieczeństwa egzystencjalnego, lecz ukazanie jego przejawów w myśli filozoficznej. Dlatego też w materiale naszkicowane są pierwsze stanowiska na śmierć mające kontekst egzystencjalny i sekuritalny uwidoczniony w antycznej europejskiej filozofii. Z tego też powodu w tekście przedstawiono poglądy na przemijanie obecne w tradycji orfickiej, pitagorejskiej, heraklitejskiej, sokratejskiej, platońskiej, arystotelesowskiej, epikurejskiej, stoickiej oraz neoplatońskiej.

18

Nature and necessity in Aristotle’s "Physics"

51%

Olesiak J.

Studia Philosophiae Christianae

|

2015

|

tom 51

|

nr 1

55-73

EN

In Physics II.8 Aristotle claims that the type of necessity found in natural processes is not simple necessity as the ancient physicalists maintained, but hypothetical necessity. The article first considers the textual context within which this issue arises. Then it examines two basic elements of Aristotle’s conceptual apparatus, nature and necessity. It considers his understanding of nature as an inner source of activity and calls attention to the ontological problem of the location of this source within the very entity whose source it is. Next, it examines the various sorts of necessity that Aristotle distinguishes, identifies the sense of necessity that is at work in the ancient physicalist account of natural coming to be, and contrasts it with the hypothetical necessity he proposes. It points out that there remains the unresolved problem of Aristotle’s use in the natural domain of the simple necessity that he elsewhere explicitly reserves to the realm of the unchanging and eternal.

19

Normatywne kryteria oceny poprawności językowej w poglądach sofistów

51%

Kamila T.

Roczniki Humanistyczne

|

2014

|

tom 62

|

nr 3: Filologia Klasyczna

051-078

PL

Niniejszy artykuł poświęcono tematowi odnoszącemu się do powstania i rozwoju myśli językoznawczej w starożytnej Grecji. Szczegółowej analizie poddane zostały studia nad poprawnością wyrażeń językowych prowadzone przez trzech główych przedstawicieli sofistyki greckiej – Gorgiasza, Protagorasa i Prodikosa. Tekst poświęcony został w pierwszej kolejności omówieniu normatywnych kryteriów oceny poprawności językowej, ujmowanych w poglądach Protagorasa i Prodikosa kategorią orthos. Następnie przedstawiono sofistyczne badania nad synonimiką wyrazów, oparte na rozumieniu ich treści etymologicznej. Kanwą zaprezentowanych rozważań jest zaś radykalny pogląd Gorgiasza na przekaz językowy i negacja kognitywnej wartości słowa, którym przeciwstawione zostały podjęte przez Protagorasa i Prodikosa próby nadania słowu właściwego sensu i precyzji. Artykuł dowodzi ostatecznie, że sofistyczne badania nad językiem stanowiły zdecydowanie więcej aniżeli tylko platońską karykaturę sofistycznych praktyk.

EN

This article examines the specific linguistic theory discussed by the sophists. The sophists’ insistence on precision in the language was rooted in their mastery of rhetoric. The main aim of this article is to describe the category of correctness in language and the status of different norms concerning language usage established by the sophists. The purpose of this article is also to explain how Protagoras and Prodicus used the concept of correctness (orthos) in order to distinguish the difference between a pair of similar words (apparent synonyms) and to apprehend the correct meaning of them. It is further shown that the sophists’ interest in proper language usage is far more than Plato’s ironic remark on this issue.

20

Retoryka i filozofia w korespondencji św. Augustyna z Woluzjanem (Epistulae 132, 135, 137)

51%

Toczko R.

Vox Patrum

|

2013

|

tom 60

449-459

EN

This paper takes under a detailed scrutiny some passages from the Letters 132, 135 and 137 among the Corpus of Augustine’s correspondence. The author casts some light on the cultural contexts of the Augustinian letters as it is presented in the contemporary research. In the outcome, a new reading of the correspondence with Volusianus is offered. The main thesis argumented for in this study is that what we encounter in these letters is a public philosophical dispute, in which both sides tried to discredit the counterparts as lacking in terms of ethical and strictly professional i.e. philosophical competences. The stake is the spiritual and intellectual authority of Augustine and the validity of Christian philosophy, especially of the Christian concept of divinity and its presence.