The article is a review of the book titled Sztuka rozumienia. Poszukiwania filozofii archaicznej [The art of understanding: Searching for archaic philosophy] (2019) by Jerzy Oniszczuk. The author of the review discusses the content of the book and comments on the results of the analyzes and the method of their presentation.
PL
Artykuł jest recenzją książki Sztuka rozumienia. Poszukiwania filozofii archaicznej (2019) autorstwa Jerzego Oniszczuka. Autor recenzji omawia zawartość książki, komentuje wyniki przeprowadzonych analiz oraz sposób ich prezentacji.
Czy można mówić o sprawiedliwości wykładni prawa? Celem artykułu jest uzasadnienie pozytywnej odpowiedzi na to pytanie oraz bliższa eksplikacja znaczenia (a raczej znaczeń) takiej pozytywnej odpowiedzi. Cel ten jest realizowany metodą analizy pojęciowej – analizy głównych pojęć związanych ze sprawiedliwością i wykładnią prawa. Na podstawie analizy sformułowano kilka podstawowych twierdzeń. Po pierwsze, sprawiedliwość prawa i sprawiedliwość wykładni prawa są dwoma różnymi zagadnieniami. Jeżeli chcemy mówić o sprawiedliwości przy wykładni prawa, to będzie to przede wszystkim sprawiedliwość proceduralna. W przypadku procesu wykładni mamy do czynienia z niedoskonałą sprawiedliwością proceduralną. Można jednak zauważyć również pewne cechy czystej sprawiedliwości proceduralnej. Proceduralna sprawiedliwość w przypadku wykładni prawa oznacza niearbitralność przy stosowaniu reguł wykładni, co w konsekwencji pozwala na rozstrzyganie między różnymi wariantami interpretacyjnymi reprezentującymi różne materialne koncepcje sprawiedliwości. Tym więcej jest sprawiedliwości proceduralnej przy wykładni prawa, im bardziej rozbudowany jest zespół reguł dotyczących jej dokonywania. Mimo że realizowanie tak rozumianej sprawiedliwości jest warunkiem koniecznym uzyskania materialnie sprawiedliwego wyniku, nie może go jednak gwarantować, a w szczególności nie może gwarantować pełnej etycznej słuszności wyniku.
EN
Can we talk about justice in the interpretation of law? The aim of the article is to justify positive answer to this question and closer explication of the meaning (or rather meanings) of this answer. This aim is implemented by method of conceptual analysis – analysis of the main concepts related to justice and legal interpretation. Several statements have been made on the basis of the analysis. First of all, the justice of law and the justice of legal interpretation are two separate issues. If we are talking about justice in the process of legal interpretation, we mean, above all, procedural justice. In the case of legal interpretation, there is an imperfect procedural justice, which, however, shows a significant resemblance to pure procedural justice. Procedural justice in the interpretation of law means non-arbitrariness in judging between different interpretive variants representing different substantial concepts of justice. The more procedural justice there is in interpreting the law, the more exhaustive the set of rules for making it. Although the implementation of justice understood in this way is a prerequisite for achieving a substantially just result, it can not guarantee it, and in particular can not guarantee a full ethical rightness of the result.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedmiotem artykułu jest idea prawa podmiotowego w myśli prawnej feminizmu. Autor wyróżnia trzy typy myśli feministycznej: feminizm liberalny, którego głównym hasłem jest równość pomiędzy płciami, feminizm różnicy, wychodzący z założenia istnienia specyficznej kobiecej tożsamości i podmiotowości politycznej oraz feminizm postmodernistyczny, który stawia sobie za cel dekonstrukcję wszelkich tożsamości, w tym kobiecych. W liberalnym feminizmie prawo podmiotowe jest postrzegane jako środek promowania równości, feminizm różnicy skłania się do odrzucenia jego idei, feminizm postmodernistyczny dekonstruuje zarówno kobiecą tożsamość jak i koncepcję prawa podmiotowego. Autor konstatuje, iż we wszystkich trzech typach feminizmu procesu następuje polityzacja zarówno idei tożsamości kobiecej, jak i idei prawa podmiotowego. Skutkiem jego jest jego postrzeganie jako środka tworzenia kobiecej tożsamości, a nie jej ochrony czy też ochrony interesów kobiet. Feminizm postmodernistyczny wpisuje się w ten sposób w nurt lewicy kulturowej, odrzucającej figurę podmiotu politycznego o określonych cechach
EN
The subject of the article is the idea of subjective rights in legal philosophy of feminism. The author distinguishes three types of feminist thought: liberal feminism, the main claim of which is the equality between sexes, difference feminism, based on the assumption of the existence of specific, feminine cultural and political identity and postmodern feminism, which strives to deconstruct all identities, including female one. In liberal feminism the subjective right is the means of the enforcement of equality, difference feminism is reluctant to it, perceiving subjective right as a „masculine” institution, postmodern feminism deconstructs both the feminine identity and idea of subjective right. The general thesis of the article is that in all three types of feminism takes place the process of politicisation of both female identities and conception of subjective rights. Its outcome is the concept of right as a means of the creation of feminine identity, not its protection, the enforcement of the interests of woman etc. From this point of view postmodern feminism is a form of contemporary leftist rejection of the idea of subject.
RU
Предметoм статьи является идея субъективного права в юридический мысли феминизма. Автор выделяет три типы феминистической мысли: либеральный феминизм, которого главный лозунг это равенство среди полов, феминизм различия, выходящий из предположения существования специфической женской личности и политической субъективности, a такжепостмодерный феминизм, которого целью есть деконструкция всяких личностей, в этом женских. В либеральном феминизме субъективное право воспринимается как средство продвижения равенства, феминизм различия склоняется к изъятию его идей, постмодерный феминизм деконструирует кaк женскую личность так и концепцию субъективного права. Автор констатирует, что во всех трех видaх феминизма наступает политизация как идеи женской личности, так и идеи субъективного права. Cледствием этого является eго восприятие как средства создания женской личности, а не ее защиты или защиты интересов женщин. Постмодерный феминизм вписывается таким образом в направление левого культурного крыла, отбрасывающего фигурy политического субъекта об определенных особенностях.
В философско-правовых размышлениях Марии Шишковской проявляется тесная связь теории познания, философии человека, аксиологии и философии политики. В ее понимании человек – свободное существо, которое должно стремиться к реализации идеалов. Он обязан внутренне и индивидуально развиваться, но вместе с этим также заботиться о судьбах челове-чества и мира (общественный индивидуализм). Теория естественного права со сменным содер-жанием, которую сформулировала ученая, подчеркивает необходимость рассматривать право в перспективе ценностей. Из провозглашаемого М. Шишковской умеренного агностицизма следуют постулаты равноправия всех мировоззрений и разделения права и моральности в пуб-личной жизни. Толерантность и пацифизм она считает философско-правовыми ценностями.
EN
Maria Szyszkowska’s study on philosophy of law is closely linked to epistemology, human philosophy, axiology and philosophy of politics. In her study, human is considered to be a free being with aspirations to pursue the ideals. He is obliged to personal inner development, but with concern for the fate of humanity and of the world (social individualism). Her concept of the natural law with variable content emphasizes the need to consider the law in the perspective of value. M. Szysz-kowska’s moderate agnosticism leads to the formulation of the following postulates: equality of worldviews and separation of the law and morality in public life. Tolerance and pacifism are the values of the philosophy of law.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.