Edukacja całożyciowa dorosłych z niepełnosprawnością jest jedynym gwarantem przetrwania tej specyficznej grupy w życiu publicznym i na otwartym rynku pracy. Obecnie naczelnym zadaniem kształcenia ustawicznego jest wspieranie procesów przechodzenia społeczeństw i gospodarek krajów członkowskich Unii Europejskiej z ery postprzemysłowej do ery cyfrowej gospodarki i społeczeństwa informacyjnego (Post-pc era). Istotę kształcenia ustawicznego najlepiej oddaje pogląd, że należy rozpatrywać je w kontekście idei uczenia się przez całe życie (Life Long Learning – LLL). Idea LLL na poziomie metodologicznym zakłada absolutną równość wszystkich osób (bez względu na płeć, stopień niepełnosprawności, wykształcenie, wiek, reprezentowaną klasę społeczną itp.). Artykuł stanowi interdyscyplinarną próbę odpowiedzi na pytanie o znaczenie edukacji permanentnej w podnoszeniu jakości życia i kwalifikacji zawodowych dorosłych z niepełnosprawnością.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Tekst jest omówieniem książki Andrzeja Michała de Tchorzewskiego. Zaprezentowano główne jej założenia, skupiając się na narracji pracy oraz newralgicznych problemach, poruszonych przez Autora. Należą do nich m.in. aparat pojęciowy pedagogiki ogólnej, jej statut metodologiczny, czy zagadnienie jej multidyscyplinarności. Wskazano także na sposób prezentacji przez Autora węzłowych problemów współczesnej pedagogiki ogólnej.
W prezentowanym podejściu do zagadnienia edukacji w centrum zostaje postawiona osoba z jej hermeneutycznym potencjałem. Osoba widziana hermeneutycznie to ukonstytuowany związek znaczeń, który poddawany jest nieustannej, twórczej analizie w celu zrozumienia jej swoistego fenomenu w kontekście licznych dziedzin humanistyki. Jako modus esse personale wyznacza tropy interpretacji przeżywanej przez siebie rzeczywistości: procesów, w których uczestniczy, kontekstów i sytuacji, w które się angażuje, tego, co sobie uświadamia i próbuje zakomunikować innym. Osoba staje się świadkiem sensu samowychowania jako sztuki uczenia się życia w jego drobiazgowości. Prezentowane podejście jest hermeneutyką rozjaśniającą się w osobie – w procesie osobienia się (personalizacji) całego świata człowieka. Opozycyjnie do współczesnych epistemologicznych ideałów, podejście to wzywa do wyzwolenia się z nieprawdziwych obietnic naukowej obiektywności. Perspektywa jaką niesie, pozwala przezwyciężyć ograniczające formy poznania, obsesyjnie sztywne i wyspecjalizowane, mało adekwatne w stosunku do różnorakich sposobów istnienia indywidualnego i społecznego osoby.
W prezentowanym podejściu do zagadnienia edukacji w centrum zostaje postawiona osoba z jej hermeneutycznym potencjałem. Osoba widziana hermeneutycznie to ukonstytuowany związek znaczeń, który poddawany jest nieustannej, twórczej analizie w celu zrozumienia jej swoistego fenomenu w kontekście licznych dziedzin humanistyki. Jako modus esse personale wyznacza tropy interpretacji przeżywanej przez siebie rzeczywistości: procesów, w których uczestniczy, kontekstów i sytuacji, w które się angażuje, tego, co sobie uświadamia i próbuje zakomunikować innym. Osoba staje się świadkiem sensu samowychowania jako sztuki uczenia się życia w jego drobiazgowości. Prezentowane podejście jest hermeneutyką rozjaśniającą się w osobie – w procesie osobienia się (personalizacji) całego świata człowieka. Opozycyjnie do współczesnych epistemologicznych ideałów, podejście to wzywa do wyzwolenia się z nieprawdziwych obietnic naukowej obiektywności. Perspektywa jaką niesie, pozwala przezwyciężyć ograniczające formy poznania, obsesyjnie sztywne i wyspecjalizowane, mało adekwatne w stosunku do różnorakich sposobów istnienia indywidualnego i społecznego osoby.
Model kształcenia filozoficznego Kazimierza Twardowskiego obejmuje propedeutykę filozofii w szkole średniej oraz uniwersyteckie studium filozofii. Propedeutyka filozofii, składająca się z logiki i psychologii, rozwija krytyczne myślenie, ścisłość w rozumowaniu, uświadamia podstawowe zależności życia psychicznego. Akademickie studium filozofii kształci umiejętność szczegółowego rozpatrywania zagadnień filozoficznych za pomocą metod naukowych. Opisany tu model kształcenia filozoficznego, po dokonaniu pewnych korekt, może wciąż stanowić punkt odniesienia dla konkretnych rozstrzygnięć w edukacji. W szczególności wydaje się, że nauczanie filozofii w liceum w postaci propedeutyki filozofii, kształtującej krytyczne myślenie i samoświadomość, byłoby bardziej racjonalne niż wprowadzanie ucznia w świat doktryn filozoficznych, z których na zasadzie preferencji wybiera to, co mu odpowiada.
Distinguishing between “hope” and “expectations”, we are trying to work our way towards a model of education which would not be merely a set of procedures allowing students to acquire facts and data to implement them in technical, practical skills, but which would simultaneously allow them to critically reflect upon the quality of life under the late-modern circumstances of the market dominated globalization. Such an education, which we call “situationist”, aims not at teaching the student how to adjust to the demands of the world but (in the wake of Guy Debord and his situationist urban practices) how to exercise her liberty on behalf of changing the world so as to make it more open to the development of human individuality. This implies an awakening to all the complications of the present world, but also paves the way for the culture of hope which, according to Ernst Bloch, is the most human of all mental feelings and is able to refer us to the furthest horizons of the future thus – a most poignant issue in the contemporary situation – creating a chance for the development of the culture of hospitality.
PL
Odróżniając “nadzieję” od “oczekiwań”, staramy się wypracować naszą drogę ku modelowi edukacji, która byłaby nie tylko zestawem procedur pozwalających uczniom uzyskać fakty i dane do zaimplementowania w zdolnościach technicznych i praktycznych, ale która jednocześnie umożliwiałaby im krytyczną refleksję nad jakością życia w ponowoczesnych warunkach zorientowanej rynkowo globalizacji. Taka edukacja, którą nazywamy „sytuacjonistyczną”, nie ma na celu nauczenia ucznia jak dostosować się do wymagać świata, ale (zgodnie z ujęciem Guy Deborda i jego filozofii i praktyki sytuacjonistycznej) jak praktykować wolność w celu zmieniania świata, by uczynić go bardziej otwartym na rozwój ludzkiej indywidualności. To implikuje przebudzenie na wszelkie komplikacje współczesnego świata, ale także wytycza ścieżkę do kultury nadziei, która zgodnie z ujęciem Ernsta Blocha, jest najbardziej ludzkim z wszystkich mentalnych doznań oraz pozwala usytuować się wobec najdalszych horyzontów przyszłości – czyli najbardziej przejmujących kwestii w obecnej sytuacji – tworząc szansę na rozwój kultury gościnności.
W artykule zaprezentowano koncepcję wychowania Jana Patočki, jednego z najbardziej znanych czeskich filozofów edukacji. Jego zdaniem wychowanie jest całożyciowym ruchem, w którego kontekście powstają relacje wzajemności, bycie razem, solidarność i więź międzypokoleniowa. Dzięki temu ruchowi młode pokolenie wprowadzane jest do świata, co nie dokonuje się bez swoistego zmagania, a nawet walki (gr. agon). J. Patočka rozróżnia ruch zakotwiczenia, który jest ruchem obronnym, i ruch ku prawdzie lub ruch w prawdzie, który otwiera jednostkę na innych i umożliwia jej rozwój.
EN
The paper presents the conception of upbringing formulated by Jan Patočka, one of the best known Czech philosophers of education. In his opinion education is a lifelong movement in the context of which reciprocal relationships, being together, solidarity and intergenerational bond are formed. Thanks to this movement, young generation is introduced to the principles of the world, what never occurs without specific struggles, or even fights (in ancient Greek: agon). Patočka distinguishes between anchor movement, which has defensive character, and movement towards the truth or in the truth, which opens an individual to the others and allows it to develop.
W tekście zostaje podjęta refleksja nad studiowaniem jako koncepcją i fenomenem. Zaprezentowano wielość głosów, które ujawniają się w książce Reconceptualizing Study in Educational Discourse and Practice, wskazując tym samym na niejednoznaczność studiowania oraz obszary problemowe związane z daną koncepcją i fenomenem.
EN
The text is a reflection on studying as a concept and a phenomenon. It shows the diverse opinions included in the book Reconceptualizing Study in Educational Discourse and Practice, pointing to the ambiguity of studying and the problem areas associated with each concept and phenomenon.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przeprowadzono analizę zależności krajobrazu szkolnictwa od przyjętej koncepcji edukacji. Zostały opisane cechy, które charakteryzują rzeczywistość edukacyjną: elastyczność, dynamiczność, antropologiczność, przestrzenność, kompozycyjność, semantyczność, symboliczność, temporalność, rytmiczność, hybrydowość, kontekstualność, sytuacyjność. Krajobraz szkolnictwa został ukazany także jako ważne zjawisko społeczne, ogniskujące się wokół trzech wymiarów: podmiotowego („jednostki”), interpodmiotowego („społeczeństwa”) i symbolicznego („kultury”). Wyodrębniono również pięć głównych podejść do edukacji: indywidualne, typologiczne, metaforyczne, konstruktywistyczne oraz mitologiczne. Wskazano perspektywy dalszych badań w zakresie typologii oraz metod analizy krajobrazów szkolnictwa.
EN
The article analyzes the educational landscape in the subject field of the philosophy of education. Characteristics that distinguish this concept from other ways of representing educational reality are described: plasticity, dynamism, anthropology, vitality, spatialily, compositionality, semanticity, symbolism, temporality, rhythmicity, polyscale, hybridity, contextuality, situationalcity. The general paradigm of studying the educational landscape as a social phenomenon is proposed. The three poles are shown, around which the study of educational landscapes is centered: subjective ("individual"), intersubjective ("society"), symbolic ("culture"). Five basic approaches were identified: individual, typological, metaphorical, constructivist, and mythological. Prospects of research in the field of typology and methods of research of educational landscapes are outlined.
W artykule podjęto próbę historycznego ujęcia kategorii „filozofii edukacji” na podstawie analizy (z uwagi na występujące tam podobieństwa świadczące o historycznej ciągłości myśli) poglądów na edukację wybitnych filozofów. Zaproponowana w artykule analiza wybranych kontekstów historii filozofii, w których funkcjonowały omawiane pojęcia dotyczące edukacji, na pozór wydaje się prowadzić do negatywnych wyników, ponieważ w każdym z tych kontekstów zauważalny jest tylko element bądź wycinek filozofii edukacji. I tak, dla przykładu, jedni myśliciele cenili w życiu człowieka edukację etyczną, inny oddawali pierwszeństwo logicznej wiedzy, jeszcze inne filozofowie wskazywali na konieczność samopoznania, lub też akcentowali istotną rolę poznania świata. W związku z tym filozofię edukacji warto utożsamiać nie z jednym konkretnym podejściem, lecz z pełnym spektrum poglądów i myśli, z uwagi na ich – do pewnego stopnia – filozoficzną komplementarność. Oznacza to, że wszystkie przejawy myślenia filozoficznego, które odnoszą się do pojęcia „edukacja” stanowią przedmiot filozofii edukacji. Konteksty historyczne filozofii ujawniają jedną i tę samą tendencję: pojmowanie edukacji jako intelektualnego wsparcia umożliwiającego człowiekowi dążenie do samorealizacji. Historia filozofii poucza nas, by edukację nie ograniczać jakimikolwiek ramkami czy normami. Ważne jest by właśnie w ramach edukacji akcentować konieczność stworzenia jak najlepszych możliwości rozwoju każdemu człowiekowi, by tworzyć przestrzeń dla praktyk wolności. Ludziom potrzebne jest całe życie, żeby stworzyć swój pogląd na świat i własny moralny ideał, to z kolei wymaga stałego zwracania uwagi na samego siebie i umiejętności myślenia krytycznego. Filozofów jednoczy idea, że edukacja jest obowiązkowym fundamentem ludzkiego bytu. Nie zaprzeczając wartości poszczególnych nauk w życiu człowieka, filozofowie na przestrzeni wieków wyraźnie podkreślali, że dla wszystkich ludzi i w każdym czasie ważna jest ta nauka, która może wykształcić osobowość. Zatem, filozoficzną istotą edukacji jest zbliżenie się człowieka do duchownej doskonałości.
EN
The article attempts to determine the historical concept of philosophy of education on the basis of common features analysis along with identification the historical continuity in the prominent philosophers’ views on education. The analysis of the contexts in which the philosophy of education has functioned in the history of philosophy leads to negative results in the first approximation, since in each of them only a certain point of philosophy of education concept is noticeable. So, for example, some thinkers defined the value in human life as ethical education, others – gave preference to logical knowledge; some philosophers emphasized the necessity of self-cognition, others – insisted on the importance of the world cognition. Because of this, from the historical perspective, philosophy of education should be equated with all the diversity of its representations, because each of them, although isn’t sufficient, but is important for definition. That is, all the philosophical thinking expressions, based near the concept “education”, are philosophy of education subject. However, if we talk in depth, the same tendency is appearing in the historical context of philosophy: the understanding of education as assistance to a person in self-realization. In the history of philosophy, there is no noticeable restriction of education by any framework or norms. There is only emphasizing the needs to create opportunities for the practice of freedom to act, because a person needs to create his or her whole life in order to form own world view and outline own moral ideal. That demands from a person a constant attention to his or her own personality and the perfect ability to think critically. Philosophers are united by the idea that education is a human existence indispensable foundation. That is why in different historical circumstances they did not deny the values of individual sciences in human life, but insisted on the importance that it has for science that can form its personality. So, the philosophical content of education is the approach of a person to spiritual perfection.
The aim of this paper is to reconstruct the philosophy of the American neo-pragmatist Richard Rorty. The main goal is to describe anti-essentialism and panrelationism as attributes of edifying subject in Richard Rorty’s philosophy. This paper demonstrates issue of ethical development of the subject and the role of education in this process.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule omówiono prognostyczną funkcję filozofii edukacji. Ponadto wykorzystano współczesny materiał empiryczny, a także ważne omówienia problemów filozofii edukacji. Autor udowadnia, że nowoczesna edukacja odnosi się do wielu wymiarów, m.in. świadomego kształcenia i samokształcenia, technologii społecznych i kwestii związanych z rozwojem społeczeństwa, wskazuje również, że głównym wyzwaniem współczesnej edukacji jest umiejętne wykorzystanie teoretycznych idei i zasad. W konkluzji podkreśla, że filozoficzna refleksja wobec faktycznego kształtowania edukacji pełni funkcję prognostyczną, tzn. wyprzedza i warunkuje formułowanie praktycznych zasad i zaleceń na polu kształcenia. Zwraca uwagę, że odpowiednio ukształtowane systemy edukacji umożliwiają właściwe stymulowanie społeczeństwa do osiągania przez nie pożądanych i godziwych rezultatów.
EN
The article considers the prediction function of philosophy of education by means of its study and practical application. The author tries to prove that modern education appears in multiple dimensions such as a conscious education, social technology and simulation of the future society. The author uses modern empirical material, domestic and foreign sources on the problems of the philosophy of education. The task of a modern education is to focus on the practical implementation of theoretical ideas and concepts. The article emphasizes the priority of predictive function of philosophy of education that is why the philosophical analysis has always preceded the formation of practical guidelines and recommendations. Only the system of education makes it possible to model a society and achieve the desired result.
Artykuł jest prezentacją autorskiego konceptu pod nazwą marzenie ciałem. Taki twórczy oksymoron prowokuje dyskurs pedagogiczny o marzeniach, które wydarzają się na drogach życia i objawiają edukacyjne sensy. Autorka, budując narrację tekstu, wychodzi od tradycji kartezjańskiego dzielenia na ciało i umysł. Ten dualizm, przymus dwuwartościowej logiki nie pozwala ująć istnienia człowieka jako jedności. Marzenia, które także budują to istnienie w pełnym znaczeniu humanitas, mają nie tylko wymiar wyobrażeniowy, ale geofizykalny. Stąd próby przekraczania dualizmu w ujęciach przykładowo M. Merleau-Ponty’ego i M. Henry’ego. Prezentowana tu autorska koncepcja jest jednak dalszym poszukiwaniem i wskazaniem trzeciej przestrzeni będącej hybrydyczną konstrukcją, gdzie ideowo podziały albo-albo zostają zniesione. Trzecia przestrzeń obejmuje jednocześnie perspektywę świata rzeczywistego, materialnego i wyobrażonych reprezentacji przestrzenności. Umożliwia tym samym marzenie ciałem w permanentnej oscylacji (nie)miejsc i (nie)śladów.
Filozofia Kazimierza Twardowskiego jest dobrze znana wszystkim, którzy interesują się tą dziedziną wiedzy. Tego samego nie da się już powiedzieć o jego poglądach pedagogicznych, które zostały w znacznym stopniu zapomniane. O umiejętnościach dydaktycznych Kazimierza Twardowskiego z uznaniem wypowiadał się między innymi Wincenty Okoń, umieszczając jego sylwetkę w pracy Wizerunki sławnych pedagogów polskich. Uznał go tym samym za jednego z największych pedagogów polskich XX wieku. W artykule rekonstruuję tylko niektóre aspekty myśli pedagogicznej Kazimierza Twardowskiego. Koncentruję się przede wszystkim na celach kształcenia, jakie stawiał sobie w swojej pracy dydaktycznej. Rozpoczynam od ogólnej definicji pojęcia „cele kształcenia” oraz pokazuję, jak było ono rozumiane przez Kazimierza Twardowskiego, następnie przywołuję proponowany przez niego podział celów kształcenia, na koniec zaprezentuję sylwetkę idealnego wychowanka, jaką proponował ten filozof. Sylwetka idealnego wychowanka została przedstawiona z dwóch stron. Zarówno od strony przedmiotowej, odnoszącej się to całokształtu wiedzy, jaką powinien uczeń zdobyć w trakcie edukacji, jak również od strony podmiotowej, czyli umiejętności oraz cech charakteru, które powinny zostać w nim zaszczepione. Rekonstrukcja opiera się zarówno na pismach Twardowskiego, które odnoszą się bezpośrednio do omawianej tematyki, nieopublikowanych wykładach z dydaktyki, notatkach, jak również na jego publikacjach dotyczących etyki, logiki i psychologii. W artykule przywołuję także fragmenty ocen opisowych, jakie Kazimierz Twardowski stawiał swoim studentom, co pozwoli uzyskać wgląd w jego warsztat dydaktyczno-wychowawczy.
EN
The philosophy of Kazimierz Twardowski is well known to those who are interested in the subject. Unfortunatelly the same cannot be stated with regard to his pedagogical views which have been to a large extent forgotten. Wincenty Okoń included Kazimierz Twardowski in his work Wizerunki sławnych pedagogów polskich in this way showing his appreciation towards the didactic skills of Twardowski. In this way Okoń acknowledged Twardowski as one of the greatest Polish pedagogues of the 20th century. In my article I recreate only the chosen aspects of the pedagogical thought of Kazimierz Twardowski. Above all, I concentrate on the aims of teaching that he placed in his didactic work. I will start with a general definition of the term “aim of teaching” and present the way it was understood by Kazimierz Twardowski. In the following part I will remind his division of the teaching aims and in the end I will present the figure of a perfect student proposed by the philosopher. The figure of a perfect student will be presented from two perspectives; both from the objective one, concentrating on the totality of knowledge that should be obtained by a student during his education and from the subjective perspective, that is the skills and personal characteristics that should be imprinted in the student. The reconstruction is based on: the works of Twardowski that are directly connected wih the discussed issue, not-published lectures in didactics, notes, and his publications concerning ethics, logic and psychology. In the article I also remind excerpts from the written assessments which Twardowski prepared for his students. This will allow for gaining insight into his didactic-pedagogic work.
Współczesny uniwersytet zmienia się. Jest to widoczne w eliminacji sztuk wyzwo-lonych, które były podstawą funkcjonowania uniwersytetu od początku jego istnienia. Analiza roli uniwersytetu i wpływ jego transformacji na proces edukacji i politykę edukacyjną wymagają filozoficznego podejścia. Właśnie takie rozumienie szkolnictwa wyższego wydaje się dziś istotne, ze względu na fakt transformacji uczelni. Proces ten opisać można jako zmiany, które wynikają m.in. z rozporządzeń administracyjnych. Zachodzące zmiany dotyczą także samego procesu edukacji, który pozwala określić społeczne, kulturowe, instytucjonalne, polityczne i systemowe wyzwania dla nowoczesnej uczelni.
EN
The contemporary university is changing. The elimination of liberated arts from universities which were always the basis of the institution’s functioning confirm it. The analysis of a university and the influence of its transformation on the process of education and educational policy require a philosophical approach. The process of transformation can be described as a set of changes that derived from administrative regulations among others. The changes also refer to the process of education itself which allows to determine the social, cultural, political, and system challenges for a modern university.
The article presents several contemporary European solutions to the problem of mass, state-organized schooling and education, in terms of educational aims and general philosophy of teaching. A brief overview of the Norwegian, Finnish, Swedish, Irish and Scottish curricula shows that one can distinguish three fundamental tendencies in contemporary education, as far as highly developed, democratic countries are concerned. These tendencies are: supporting the core democratic values; crossing the borders of subject teaching in favor of holistic developing of competencies, attitudes and dispositions, and encouraging to activity and creativity in various fields of life. Gert Biesta defines this model as world-centered, we can also call it life centered – in contrast to the content-centered paradigm of polish curriculum. World-centered education creates the space of developing the key existential competencies like cognition, interpreting of different phenomena, building the self-identity and relations with others, active approach to the world. This is also the process of initiating and revealing the subjectivity of a human being.
PL
Artykuł dotyczy współczesnych idei i założeń edukacyjnych, wyrażonych w niektórych podstawach programowych państw europejskich – Finlandii, Norwegii, Szwecji, Szkocji, Irlandii. W dokumentach tych ujawniają się filozoficzne podstawy edukacji powszechnej, które odnaleźć można także w polityce edukacyjnej innych wysoko rozwiniętych państw demokratycznych. Omawiana w tekście filozofia kształcenia systemowego ujawnia się w kilku zasadniczych wektorach – wspierania wartości kluczowych dla demokracji liberalnej; przekraczania granic kształcenia przedmiotowego na rzecz kształtowania postaw, kompetencji, dyspozycji i nawyków; wreszcie – inspirowania do aktywności i działań twórczych w wielu dziedzinach życia. Za Gertem Biestą taki model edukacyjny określa się jako „światocentryczny”, bądź „życiocentryczny”, w przeciwieństwie do modelu programocentrycznego, właściwego np. polskiemu systemowi oświaty. W modelu światocentrycznym edukacja staje się przestrzenią kształtowania kluczowych kompetencji egzystencjalnych, jak poznawanie i interpretacja zjawisk, budowanie tożsamości i relacji z innymi, aktywne nastawienie do świata. Tak rozumiana edukacja staje się procesem inicjowania i odkrywania podmiotowości człowieka.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
This article tries to elaborate some insights from Michel de Certeau’s works on personalism, alterity and education. The aim is to add a poorly known voice to the contemporary debate around pedagogy and personalism. De Certeau’s original account of personhood, based on the movement of ‘alteration’ rather than on ‘identity’, is presented as original and useful to enrich the contemporary educational debate. The article firstly analyses two texts where Certeau deals specifically with the role of alterity in educational contexts. The uncanny and ungraspable movement of ‘alteration’ will be shown as fundamental in the person’s formation. Secondly, it will be argued that such account of alterity is rooted in Certeau’s interpretation of the Christian tradition. Finally, it will be maintained the possibility of conceiving education itself as a process of ‘alteration’.
PL
Celem niniejszego artykułu jest rozwinięcie pewnych spostrzeżeń zaczerpniętych z prac Michela de Certeau dotyczących personalizmu, zmienności i edukacji, aby włączyć jego słabo znane stanowisko w bieżącą debatę poświęconą pedagogii i personalizmowi. Obecna w pismach de Certeau oryginalna idea osoby, opierająca się nie na „tożsamości”, a na ruchu „przemiany”, zaprezentowana jest w niniejszym artykule jako innowacyjna i ubogacająca dla bieżącej debaty o edukacji. Na początku przeanalizowane zostają dwa teksty, w których de Certeau poświęca szczególną uwagę roli zmienności w kontekście edukacyjnym. Niesamowity i niepojęty ruch „przemiany” zaprezentowany zostanie jako fundamentalny dla formowania się osoby. W drugiej kolejności wykazane zostanie, że takie podejście do zmienności zakorzenione jest w tym, jak de Certaeu interpretuje chrześcijańską tradycję. Jako ostatnia rozwinięta zostaje możliwość pojmowania samej edukacji jako procesu „przemiany”.
Ze względu na liczne ograniczenia w Europie Środkowo-Wschodniej podczas pandemii COVID-19 obszar formalnej edukacji osób młodych zdominowały zajęcia zdalne (lekcje online). Chociaż przeprowadzono badania nad wpływem pandemii COVID-19 na edukację i włączenie społeczne młodych ludzi, ich rodzin i nauczycieli, niewiele jest badań skupiających się na młodych ludziach z obszarów wiejskich, małych miast i regionów słabiej rozwiniętych. Niniejszy tekst przedstawia wyniki wstępnej analizy, opartej na metodzie desk research, dotyczącej wpływu pandemii na nauczycieli, uczniów i ich rodziny z różnych grup i środowisk czterech krajów Grupy Wyszehradzkiej. Artykuł należy zatem traktować jako wstęp do dalszych ustaleń, które będą dostępne po przeprowadzeniu badań głównych.
EN
Due to many restrictions in Central and Eastern Europe during the COVID-19 pandemic, the area of formal education of young people was dominated by remote (on-line) classes. Although, research has been conducted on the impact of the COVID-19 pandemic on education and social inclusion of young people, their families and teachers, most of the studies only included urban youth with access to digital technologies and infrastructure. However, there are no studies of young people from rural areas, small towns, and less developed areas. The article presents the conclusion from analyses using the desk research technique of the existing documents and research results of the effect of the pandemic on teachers, students and their families from different groups and backgrounds from the area of Visegrad Region countries (the Czech Republic, Hungary, Poland, and Slovakia). The desk research was the initial stage for further research on peripheral regions of the countries. The further research methodology is also presented in the article.
Wspólnym elementem charakterystycznym dla filozofii uprawianej w ramach szkoły lwowsko-warszawskiej (dalej: SLW) było nie tylko wymaganie jasnego i ścisłego myślenia, ale również zespół przekonań na temat filozofii i jej roli w życiu człowieka i społeczeństwa. Oznacza to, że SLW wypracowała pewną filozoficzną koncepcję edukacji. Potwierdzenia takiego stanu rzeczy dostarczają efekty badań prowadzonych nad: (i) pedagogicznymi aspektami filozofii Kazimierza Twardowskiego, (ii) filozoficznymi aspektami pedagogiki jego uczniów – Bogdana Nawroczyńskiego i Kazimierza Sośnickiego, (iii) ideą uniwersytetu i edukacji filozoficznej w SLW. Niemniej nie są prowadzone badania nad jednolitym ujęciem filozofii edukacji w SLW. Celem tego artykułu jest próba rekonstrukcji filozofii edukacji w SLW. Osiągnięcie tego celu przewiduje wyjaśnienie roli Twardowskiego w rozbudowie filozofii edukacji w SLW i wyznaczenie filozoficznych koncepcji edukacji w pracach jego uczniów.
EN
A common feature of Lviv-Warsaw School (hereinafter – LWS) was not only the requirement of clear and precise thinking, but also a set of beliefs on the topic of philosophy and its role in the human and society life. This means that LWS had a certain philosophical conception of education. This is justified by the study of pedagogical aspects of Kazimierz Twardowski’s philosophy and philosophical aspects of pedagogy of his students Bogdan Nawroczyński and Kazimierz Sośnicki, as well as comprehending the idea of university and philosophical education in LWS. However, there is no integrated study of the LWS philosophy of education. This paper aims at reconstruction of LWS’s philosophy of education. Achieving this goal involves clarifying Twardowski’s role in developing philosophy of education at LWS and defining philosophical conceptions of education in his students’ works.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.