Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Walory i niedostatki edycji tekstów staropolskich w XIX wieku. Przypadek poezji Jana Gawińskiego

100%

Głażewski J.

|

tom 26: ERRARE HUMANUM EST. BŁĘDY W BADANIACH HUMANISTYCZNYCH, ICH RODZAJE I KONSEKWENCJE

216-234

EN

The article is dedicated to the reception of knowledge of early poetry from the perspective of nineteenth-century editing of Old Polish texts. Using the history of the heritage of Jan Gawiński (seventeenth-century pastoral writer and epigrammatist) as example, the article traces the process of gradual transformation of his historical and literary image. Scholars responsible for the shaping of judgements on Polish literature would formulate epistemic opinions in line with the awareness of their times. The efforts of Enlightenment-era criticism focused on highlighting the pastoral strands of the work by Gawiński. The next generation of academics decided to concentrate on issues of source analysis, which is why the nineteenth century can be called a ‘century of editing’ of the poet from Wielmowice. The peculiar saturation of the book market with various editions of works by the author of Dworzanki (Court Ladies) started a process of absorption of the philologically prepared texts. One result of this phenomenon was an intensification of academic reflection on the poetry of Gawiński. Analysing nineteenth-century editions – even the ones not free from technical flaws – enables one to see the fundamental role of philology in historical literary research.

2

„Wielbłąd w uchu igielnym” – czyli o potrzebie zintegrowanych badań filologiczno‑biblijnych

100%

Koziara S.

|

nr 18

181-189

EN

The article deals with the problems of translation and interpretation of certain places in the biblical text. As a pretext for the considerations undertaken, the author used Tadeusz Szymański’s sketch published in the “Język Polski” magazine in the final years of the last century, in which the Cracovian Slavist proves that the translation of the pericope “about the camel and the eye of a needle”, found in all the synoptic gospels (Mt 19:24; Mk 10:25; Lk 18:25), is erroneous in the Polish translation‑biblical tradition. According to the author of the study, Tadeusz Szymanski’s sketch reveals both some misunderstandings and gives rise to the need for more integrated, philological and biblical research in the field of translation and biblical exegesis.

3

Balaam’s she-ass and the coin in the fish’s mouth, or the problem of Biblical humour

80%

Gorzkowski A. , Gorzkowski A.

|

2019

|

nr 3

4

Co umożliwia księgozbiór filologa? Przypadek Stefana Szymutki

80%

Żurek Ł.

Forum Poetyki

|

2020

|

nr 22

52-65

EN

In the first part of the article, I demonstrate that private libraries of scholars in the humanities (including literary scholars) have still not become legitimate objects of study and explain the reasons behind it. In the second part of the article, I analyze a case study: Stefan Szymutko’s book collection. The analysis of notes, marks and flashcards found on the margins of books demonstrates that various types of pre-texts and “soft facts” allow scholars to expand their knowledge about Szymutko as an academic, literary critic, and writer.

PL

W pierwszej części artykułu badacz wykazuje, że biblioteki prywatne humanistów (w tym również badaczy literatury) wciąż nie stały się pełnoprawnym przedmiotem badań, oraz tłumaczy przyczyny takiego stanu rzeczy. Druga część artykułu to studium przypadku księgozbioru Stefana Szymutki, w którym przez analizę odnalezionych na marginesach książek zapisków, podkreśleń oraz fiszek z notatkami autor udowadnia, że różnego rodzaju przed-teksty czy „fakty miękkie” pozwalają znacząco poszerzyć wiedzę na temat literacko-naukowej działalności Szymutki.

5

Spór o istotę człowieka

70%

Kowalik Ł.

|

nr 1

127-150

PL

Wykłady o humanizmie (2020) prof. Juliusza Domańskiego są pomyślane głównie jako historia zatargu między filozofią i sztukami wyzwolonymi (artes liberales) o czytanie i nauczanie poezji. Platońskie zarzuty przeciw poetom zostały podjęte przez chrześcijaństwo. W średniowieczu ceniono i czytano antyczną literaturę piękną, jednak dominujący wzorzec nauczania miał na celu raczej przyswojenie zawartości „sztuk” (artes) niż zaznajomienie z twórczością „pisarzy” (auctores). Renesans oznaczał przełom w wielowiekowym sporze. Czy jednak między „filozofią” i „filologią” musi zachodzić spór? „Scjentyzm”, który prof. Domański przypisuje filozofii, powinien dziś raczej być wiązany z naukami ścisłymi i przyrodniczymi, które rozwinęły się ze średniowiecznego quadrivium. Filozofia i filologia są wspólnie dziedziczkami trivium, będąc obie naukami humanistycznymi. Filologia ceni poezję i retorykę, nie stawiając pytania o ich racjonalność, gdy tymczasem ten ich aspekt jest tradycyjnie istotny dla filozofii. „Humanistyczny racjonalizm” filozofii odróżnia ją od filologii. Dla filozofii poezja czy retoryka to dziedziny, w których przejawia się nie tyle rozum, co inne władze umysłowe człowieka – uczucia, wyobraźnia, intuicja i wola.