Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wkład chrześcijaństwa w formowanie idei wolności w kulturze europejskiej na tle wybranych poglądów starożytnych i nowożytnych

100%

Chaberek M.

|

tom 48

|

nr 2

EN

This article presents the development of the idea of freedom in Western Culture. The substantial motif of the whole text concerns positive influence of Christianity on the evolution of the idea of freedom within European thought. There are four general shifts in understanding freedom in Christianity: (1) the denial of fatal destiny, (2) the overcoming of slavery, (3) the restoration of equality between man and woman, (4) the development of adequate anthropology, based on new understanding of God and religion. European culture came to the deepest understanding of freedom thanks to the inspirations coming from the Christian revelation. The formulation of the liberal concepts – even if they opposed the Christian position – was possible thanks to Christianity.

PL

Artykuł omawia rozwój pojęcia wolności w kulturze zachodniej. Istotnym motywem jest uwzględnienie pozytywnego wpływu chrześcijaństwa na rozwój idei wolności w obrębie myśli europejskiej. Chrześcijaństwo umożliwia (1) odrzucenie wszechobecnego fatum, (2) przezwyciężenie niewolnictwa, (3) przywrócenie równości kobiety i mężczyzny, (4) zbudowanie bardziej adekwatnej antropologii w oparciu o nowe rozumienie Boga i religii. Kultura europejska doszła do najpełniejszego rozumienia wolności dzięki inspiracjom płynącym z objawienia chrześcijańskiego, a sformułowanie liberalnych koncepcji wolności – nawet gdy stawały w opozycji do ujęcia chrześcijańskiego – było możliwe tylko dzięki pojęciom odkrytym za sprawą chrześcijaństwa.

2

Arabscy chrześcijanie wobec astrologii na podstawie traktatu O wierze chrześcijan w wyroki gwiazd Eliasza z Nisibi

89%

Sadowski M.

|

nr 1(46)

183-204

PL

Eliasz z Nisibi należy do najbardziej płodnych pisarzy chrześcijańskich języka arabskiego swojej epoki. Jego siódmy mağlis z Abī l Qāsim dotyczy wyroków gwiazd i zasługuje na uwagę z powodu swej aktualności. Prezentowany przez Eliasza dyskurs można podzielić na dwie części: pierwszą mówiącą o wolności człowieka oraz drugą, w której wskazuje on na rolę ludzkiego rozumu. Te dwa elementy są głównymi argumentami w jego krytyce fatalizmu i astrologii. Jego nauczanie jest osadzone na wcześniejszym syryjskim chrześcijańskim dziedzictwie teologicznym. Jako logik niestrudzenie obnaża irracjonalny charakter wszelkich doktryn astrologicznych oraz fatalistych.

EN

Elias of Nisibis belongs to the most prolific writers of his time. His seventh mağlis with Abī l Qāsi is focused on the sentencenes of the stars and merits our attention due to its unceasing relevance. The discourse may be divided in two sections: firstly concerning human freedom, and secondly dealing with his rationality. These two factors are the main arguments in Elias’ refutation of fate and astrology. In this his teaching becomes a part of the Syriac Christian theological legacy. As a logician he exposes persistently the irrational character of any astrological and fatalistic doctrine.

3

The sense of games and undeserved suffering Some comments on Book V of Vergil's Aeneid

71%

Śnieżewski S.

Classica Cracoviensia

|

2012

|

nr 15: Leadership in Antiquity: Langauge - Institutions - Representations

205-221

EN

Many scholars believe that literary and artistic level of Book V of Vergil`s Aeneid is much lower than in the neighbouring books four and six. Nonetheless a detailed analysis of the contents and composition allows, in my opinion, to treat Book V as interesting and valuable. Vergil concentrated primarily on the sense of suffering which often befalls innocent people. The most vivid is the example of Palinurus whose undeserved and sacrificial death permits Aeneas to continue with his mission. The death of Palinurus and Dido is, I think, a symbolic farewell of Aeneas with the Trojan past and the wandering on the sea. The participants in the games are all secondary characters. By introducing them Vergil, I believe, wished to stress the importance of every man of Aeneas` crew in the fulfilling of the task set by destiny. The importance of fatum and fortuna increases exponentially in the instances where human strength and abilities fail.

4

W ZDETERMINOWANYM ŚWIECIE. O STOICKIEJ SILE RZĄDZĄCEJ KOSMOSEM

71%

Wiśniewski H.

|

2016

|

tom 59

|

nr 2

47-60

EN

Is human life is determinated? On this question I try to answer through the analysis of the Stoic philosophy. The Stoics believed that whole world, including God, is material substance, and every thing has a particle of God. The cosmos is the result of the action of God and exists from one fire to the next. God is the active principle which is understood as Providence (pro,noia) and Fate (ei`marme,nh), and He takes care of the world and directs from the inside. However, there is a difference between Providence and Fate. Divine providence is a power – God extends the providence to the whole world, but fate is a chain of causes.

PL

Czy życie ludzi jest zdeterminowane? Na to pytanie próbuję dać odpowiedź poprzez analizę filozofii stoickiej. Stoicy wierzyli, że cały świat jest tą samą materialną substancją, w tym również Bóg. Kosmos jest wynikiem działania Boga będącego aktywną zasadą, rozumianą jako Opatrzność czy Przeznaczenie. Bóg-Logos troszczy się o cały świat i kieruje nim od wewnątrz. Istnieją jednak różnice pomiędzy rozumieniem przeznaczenia będącego pewnym łańcuchem przyczyn następujących po sobie, a opatrznością, która jest boską mądrością czuwającą nad światem. Wszelkie pozostałe różnice ukazują filozofię stoików jako przemyślany i spójny system logiczno-wierzeniowy.