Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Theology, Hermeneutics and Philosophical Poetics

100%

Kačerauskas T.

International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal

|

2012

|

tom 14

95-107

EN

The article deals with Heidegger’s attitudes towards theology. Heidegger, stating that existential philosophy and theology are incompatible, advances a thesis of not objectivating poetic thinking. Whereas, Ricoeur’s biblical hermeneutics is based on his theory of metaphor. The lingual act here means the destruction of the old outlook for the sake of the new one. In this dramatic way cognition occurs as a meeting. The poetic thinking of the late Heidegger is also based on a meeting that covers both horizontal coexistence and vertical direction. The author raises the question whether the poetic thinking of the late Heidegger is not theological?

2

Depresja jako „choroba na śmierć” Próba ujęcia stanu depresji jako problemu egzystencjalnego w ramach filozofii Sørena Kierkegaarda

88%

Kunisz K.

Logos i Ethos

|

2013

|

nr 2(35)

55–79

EN

Depression is not a popular philosophical problem, despite the fact that it is one of the most frequent psychopathologies nowadays. The aim of the article is to consider the problem of depression as a philosophical one in terms of Cheshire Calhoun’s analytic work on depression and S.ren Kierkegaard’s philosophy of despair and anxiety. The author shows that the state of depression is connected to the sick man’s failure to be a living being due to the process that Calhoun calls “the defeat of an agency”. Calhoun claims that a man stops to be an active person because his will is disengaged due to his feeling of estrangement from his normative outlook of self-conception, his disbelief in the effectiveness of instrumental reasoning and lack of confidence in one’s security from misfortune and harm. The permanent state of this defeat leads to being disengaged from one’s very roots of being a motivated person. At this point living the being is opened to despair and anxiety, which are the means of creating a state of being as a “defeated agency”. The analysis of Kierkegaard’s work brings a new perspective of depression. A depressed person is one who is possessed by despair and anxiety. The analysis of different forms of despair and anxiety bring new light to the process of becoming depressed. It shows that the depressed person is in a permanent state of being “cut off” from life. This perspective leads to the conclusion that depression could be seen as Kierkegaard’s „Sickness Unto Death”.

3

The Basic Principles of Massively Multiplayer Online Role-Playing Games in Relation to Philosophy

75%

Petr S.

Littera Scripta

|

2018

|

nr 1

132-144

EN

The aim of this article is to uncover the relationships between philosophy and Massively Multiplayer Online Role-playing Games (hereinafter MMORPG) and their discussion fora; i.e. the relevance of existential and analytical philosophy to the virtual world of MMORPGs. Content analysis of writings by famous philosophers was employed as a reliable method for gathering relevant data, as it was for collecting useful information from MMORPG discussion fora. The author assumes that MMORPGs originated as a response to the super-technical and increasingly technocratic western world from which players want to escape in order to find a simpler and more challenging, yet virtual world.

4

Shestov's Quest for Certainty of Faith

75%

Macintosh A.

Forum Philosophicum

|

2006

|

tom 11

211-222

EN

This article reconstructs Lev Shestov’s views on the Christian faith and, more specifically, his exploration of religious philosophy. Shestov was raised in the Jewish tradition, and as a mature man he was baptized in the Orthodox Church. The article shows the twists and turns of his intellectual quest, which took him from Marxism, via criticism of 19th century intellectualism, to religious philosophy.

5

Ziemska czy niebiańska? Wizja miłości u Cypriana Kamila Norwida i Sørena Kierkegaarda

63%

Walczak M. , Krogulska A.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2013

|

nr 3

PL

Søren Kierkegaard i Cyprian Kamil Norwid nie należą do często zestawianych ze sobą twórców. Jednak ich wizje miłości mają wiele wspólnych cech. Odwołują się do konwencjonalnych przejawów tego uczucia: aktu zaręczyn i małżeństwa. Krytykują złudność i niedoskonałość „miłości ziemskiej”. Wskazują na duchowy wymiar tego uczucia oraz możliwość miłości przy dążeniu ku boskiemu wymiarowi.

EN

The article is devoted to the analysis of conceptions of love created by two nineteenth century thinkers: Cyprian Kamil Norwid and Søren Kierkegaard. Although their att itude to love has not been widely compared, the authors believe that it is important to point out similarities. Both the Polish writer and the Danish philosopher are focused on engagement and marriage, which are thought to be conventional ways of expressing the feeling. They criticise the imperfection of “love profane”. Their goal is to emphasize the spiritual aspect of love, which is connected with Christian thought.

6

Dlaczego jest mi źle? Odczucia egzystencjalne Jean-Paula Sartre’a w kontekście fenomenologicznej psychopatologii Thomasa Fuchsa

63%

Chojnacka M. A.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2019

|

tom 107

|

nr 4

15-29

EN

This article picks certain motifs from Jean-Paul Sartre’s philosophy on the structure of human subjectivity and juxtaposes them with reflections based on phenomenological psychopathology by Thomas Fuchs. The three ‘dimensions’ of human subjectivity, as distinguished by Sartre and Fuchs, are compared: the feeling of self, the feeling of the other and the feeling of time. Consequently, the existential feelings described by Sartre are connected with mental disorders distinguished by Fuchs in an attempt to recognise a place for Sartre’s theory of existentialism in the most recent discussion on phenomenological psychopathology.

7

Koncepcja egzystencji Karla Jaspersa jako przyczynek do refleksji nad codziennością wychowania

51%

Sztobryn-Bochomulska J. , Łódzki U. , Justyna Sztobryn-Bochomulska – magister a. w. Z. P. F. n. W. N. o. W. U. Ł. Z. n. p. o. , Justyna Sztobryn-Bochomulska – MA a. a. t. D. o. P. P. a. t. F. o. E. S. o. t. U. o. Ł. R. i. g. p.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2016

|

tom 2

|

nr 1

PL

W artykule przedstawiono swoiście definiowane pojęcie egzystencji w filozofii Jaspersa. W jego wykładni owa egzystencja, która pozwala człowiekowi na wybicie się ponad miałkość życia empirycznego – niepełnego, stała się myślą do rozważań nad codziennością wychowania. Według Jaspersa w życiu człowieka istotną rolę odgrywają sytuacje graniczne, które zmuszają go do podejmowania wysiłku przeobrażania siebie. Człowiek jako istota wolna może podjąć ów wysiłek, czyli wejść w sytuację graniczną i w egzystencję, a tym samym transcendować ku Bytowi lub też pozostać poza egzystencją. Kreacja samego siebie, jaką można obserwować u człowieka zobrazowanego w filozofii Jaspersa, jest analogiczna do procesu wychowania i samowychowania, tak jak ma to miejsce w Kantowskiej i neokantowskiej filozofii wychowania, kiedy człowiek podąża od anomii, przez heteronomię ku autonomii moralnej.

EN

The article presents a specifically defined concept of existence in the philosophy of Jaspers. In his interpretation, existence which allows man to rise above the shallowness of empirical (and therefore incomplete) life has sparked the afterthought on the everyday reality of education. According to Jaspers, boundary situations play an important role in human life, since they force man to make an effort aimed at transforming himself. Man, as a free creature, can make this effort and enter a boundary situation and existence, thus transcending towards Being, or he may stay out of existence. Creation of the self, which can be observed in a human being portrayed by Jaspers’ philosophy, is analogous to the process of education and self-education, as in the case of Kantian and neo-Kantian philosophy of education, when a man goes from anomie, through heteronomy, to moral autonomy.

8

Intertekst Wilna w twórczości Vaidotasa Daunysa

51%

Kasner M.

Acta Baltico-Slavica

|

2021

|

tom 45

PL

Celem artykułu jest opis i analiza intertekstu Wilna w twórczości litewskiego poety, eseisty i wydawcy Vaidotasa Daunysa (1958–1995). Do realizacji zadania zostały wykorzystane kategorie intertekstualności i intertekstu (J. Kristeva, R. Barthes, M. Riffaterre, M. Głowiński, S. Balbus, R. Nycz). Dla każdego czytelnika poezji i eseistyki Daunysa, Wilno to konstrukt mentalny, wielowarstwowa struktura znaczeń, złożona metafora odnosząca się do konkretnego miejsca na mapie Europy Północno-Wschodniej, politycznego centrum niepodległej od 1990 roku Republiki Litewskiej. Już wczesna liryka Daunysa z debiutanckiego tomu Metų laikai [Pory roku, 1985] odwołuje się do tematyki miejskiej, która z czasem stanie się także ważnym motywem jego eseistyki. To tutaj po raz pierwszy pojawiły się tematy, metafory i symbole, które twórca rozwijał (przetwarzał) przez kolejne dziesięciolecie: miasta mitu, miasta natury, miasta wiary. Dorobek poetycki Daunysa ilustruje proces ewolucji od miasta osobistego i psychologicznego (zindywidualizowanego miejsca przeżyć podmiotu lirycznego, w którym historia dzieje się tu i teraz) do meta-miasta i filozofii miasta (idei Wilna ponadczasowego, wspólnotowego, sakralnego). V. Daunys był obdarzony wyjątkowym darem uważności, dlatego w swojej twórczości (i twórczej działalności) tak konsekwentnie i umiejętnie, na poziomie estetycznym, etycznym, filozoficznym i teologicznym, rozwijał ideę Wilna jako wielogłosowego centrum ojczyzny, bałtyjskiej kolebki litewskości i zarazem domu wielu języków, kultur i narodów. Źródłem inspiracji była dla niego kultura litewska i kultura europejska (głównie literatura oscylująca wokół zagadnień egzystencjalnych i ontologicznych; filozofia chrześcijańska i egzystencjalna; ale także historia, muzyka, architektura i fotografia), osadzone na mocnym fundamencie chrześcijańskim (Biblia). Przełożone na język współczesnego miasta i doświadczenia czasów przełomu, utworzyły fascynującą swoją wielorodnością intertekstualną siatkę znaczeniową Wilna.

EN

The aim of the present article is to analyse the intertext of Vilnius in the works of the Lithuanian poet, essayist and editor Vaidotas Daunys (1958–1995) by drawing on the categories of intertextuality and intertext (J. Kristeva, R. Barthes, M. Riffaterre, M. Głowiński, S. Balbus, R. Nycz). In Daunys’ poems and essays, the reader perceives Vilnius as a mental construct, multilayered structure of meaning or a complex metaphor referring to a specific place on the map of north-eastern Europe, the political centre of the independent Republic of Lithuania since 1990. His debut collection Metų laikai [The Four Seasons, 1985] containing his early lyrics deals with urban themes, which will also become one of the recurrent motifs in his essays. This collection introduces themes, metaphors and symbols developed and recreated by the author over the following decades: the city of myth, the city of nature, the city of faith. In his poetry, Daunys illustrates how the personal and psychological city (the individualized place of the lyrical subject, where the history takes place here and now) evolves into the meta-city and philosophy of the city (Vilnius as a timeless and sacred city, with strong communal bonds). Daunys was a gifted observer, therefore, in his works (and artistic activities), at the aesthetic, ethical, philosophical and theological levels, he consequently and skilfully presented Vilnius as the central place of his homeland where multiple voices can be heard, as the Baltic cradle of Lithuanian culture and the home to many languages, cultures and nations. His source of inspiration was Lithuanian and European cultures (mainly literature oscillating between existential and ontological questions; Christian and existential philosophy; but also history, music, architecture and photography), based on the solid Christian foundation (the Bible). Translated into the language of the modern city and experience of the watershed years, these sources, displaying various forms of intertextuality, have created a multilayered web of meanings that Vilnius entails.

9

Environmentální úzkost a naděje optikou existenciální fenomenologie

51%

Vičanová G. , Vaškovic P.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2024

|

tom 72

|

nr 3

431-450

EN

The study looks at environmental anxiety and hope from the perspective of existential philosophy, as two different forms of existential attunement. In the first part of the text, the current state of research in the field of environmental emotions and moods is sketched out. The concept of environmental anxiety is then briefly delineated, drawing on current taxonomies of environmental emotions as well as on philosophical definitions of anxiety promulgated by Kierkegaard, Heidegger, Tillich and contemporary existential phenomenologists. The existential relevance of environmental anxiety is subsequently defined with the help of an analysis of the experience of the loss of meaningfulness that accompanies environmental anxiety, and then also an analysis of the change in how the natural world reveals itself to the anxious individual. The second part of the study focuses on the mood of hope. The hope for a solution to the ecological crisis is often presented in both public discussion and in the professional literature in the form of new technologies, political will or Providence. This hope is made immediately available and without making any great demands on the hopeful individual. However, by means of Kierkegaard the study shows that this kind of hope is a kind of illusion that leaves a person in a state of inaction, and even becomes an obstacle to a more radical form of hope, one that is capable of inspiring the individual to act, for example, toward “an active solution to the ecological crisis.”

CS

Předložená studie pojednává o environmentální úzkosti a naději. Ty jsou zde nahlíženy z pozic existenciální filosofie, a to coby dvě odlišné formy existenciálního naladění. V první části textu je nejprve nastíněn stav současného bádání na poli environmentálních emocí a nálad a následně je stručně vymezen pojem environmentální úzkosti, který vychází z aktuálních taxonomií environmentálních emocí, jakož i z filosofických definic úzkosti u Kierkegaarda, Heideggera, Tillicha i současných existenciálních fenomenologů. Existenciální relevance environmentální úzkosti je následně definována za pomoci analýzy zkušenosti ztráty smysluplnosti, která environmentální úzkost doprovází, a poté i analýzy změny způsobu, jakým se přírodní svět úzkostlivému jedinci jeví. Ve druhé části se pak studie zaměřuje na náladu naděje. Naděje na řešení ekologické krize bývá ve veřejné diskuzi i v odborné literatuře často podbízena v podobě nových technologií, politické vůle či Prozřetelnosti. Taková naděje je ihned k dispozici, a to bez velkých nároků na svého doufajícího. Studie však prostřednictvím Kierkegaardova díla ukazuje, že tento druh naděje je svého druhu iluzí, která člověka utlumuje v nečinnosti, a dokonce je překážkou radikálnější formy naděje, která je schopna jedince přimět k jednání, tedy například k aktivnímu řešení ekologické krize.

10

Tragično a transcendence: "Všechno zlé není tragické"

51%

Tomášová P.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2021

|

tom 69

|

nr 1

25-34

EN

This text concentrates on the relationship of evil and tragedy in context of the book Von der Wahrheit (1947; On the Truth) by Karl Jaspers. In its first part, the essay describes a distinct way of understanding Kant’s ethical evil. In contrast, Jaspers associates evil with untruth and sees its origin in the divergence of all ways of embracing. In the “Über das Tragische” chapter, two concepts of evil may be observed – the will to evil and the hidden evil. Individuals are responsible for both of these evils, although they are not the cause. Nevertheless, evil is not tragedy. The second part of the essay presents a closer look at an argument of Jaspers that “all that is evil is not tragic” to prove that death and suffering are an integral part of the life. Tragedy is anchored in a transcendence. A tragic hero, even at the cost of his own life, fights for the truth and embodies new ideas by his demeanour. The essay further shows Jaspers’ argument that religion is antagonistic to tragedy, because salvation, as portrayed in the religions, precludes the possibility of the tragic death, as being absolutely and radically tragic. The essay demonstrates Jaspers’ specific conceptual grasp of the tragedy as the basic reality of life, which shows the transience of human life and universal order.

CS

Předkládaný text pojednává o vztahu zla a tragična v rámci filosofické koncepce Karla Jasperse, a to zejména v kontextu jeho knihy Von der Wahrheit (1947). První část práce se zaměřuje na Jaspersovo pojetí zla, jež je výrazně odlišné od Kantova etického zla. Na rozdíl od Kanta Jaspers spojuje zlo s nepravdou a vidí jeho původ v nejednotě všech způsobů objímajícího bytí. V kapitole „Über das Tragische“, v níž Jaspers pojednává o tragičnu, lze rozpoznat dvojí zlo – vůli ke zlu a skryté zlo. Druhá část studie podrobněji analyzuje Jaspersovu tezi, že „všechno zlé není tragické“. Smrt a utrpení jsou nedílnou součástí života, přičemž tragédie je zakotvena v transcendenci. Tragický hrdina i za cenu svého vlastního života bojuje za pravdu a ztělesňuje nové ideje svým jednáním. Podle Jasperse křesťanské náboženství znemožňuje opravdové tragično, neboť spása vylučuje možnost tragické smrti jako absolutně a radikálně tragické. Stať představuje Jaspersovo specifické chápání konceptu tragična jakožto základní reality světa, jež ukazuje pomíjivost lidského života a také univerzálního řádu.