Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Von der Konservativität zur schöpferischen Methodik. Lehrer beinflussen die ganze Ewigkeit

100%

Dolinská E. , Marinicová M.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2013

|

nr 1(11)

115-134

EN

The acceptation of the personality of the student means for us to ensure that all have an equal chance to develop. Since each student is different, it means Cited that these opportunities can not be realized by the fact that for all students the same conditions are managed in the learning process. Equal- ity of opportunity is the choice, as its own development needs can be satisfied in an individual way. In practice, this means the conversion of the frontal out information that is accompanied with the inactive receipt of the information, to inform, to prevail in various methods and types of work, thus the student works them- selves creatively - he makes his knowledge and in the social interactions to design his settings, emotional, moral, and will qualities and communication skills.

2

Dlaczego przez czas do wieczności?

100%

Witczyk H.

Verbum Vitae

|

2019

|

tom 35

7-9

EN

Editorial by the Editor-in-Chief, Professor Henryk Witczyk.

PL

Słowo wstępne redaktora naczelnego ks. prof. dr. hab. Henryka Witczyka.

3

Krátká věčnost. Narativní inscenace věčnosti do roku 1800

100%

Smyčková K.

Český lid: etnologický časopis (Český lid: Ethnological journal)

|

2021

|

tom 108

|

nr 1

51-66

EN

This study follows on from previous research on the “ancien time régime” (to around 1800) by R. Koselleck and A. Assmann. It examines representations of eternity in exempla, legends and other texts. The basic motif of these texts is the break with the time, i.e. the situation where the mortal man enters a different time regime (such as paradise) and spents there a seemingly a short time, while, in fact, hundreds of years have passed. The study describes the basic types of these tales (song of the bird, wedding, vision, etc.) and analyses their common motifs.

4

Музыка в романе Евгения Водолазкина Брисбен

88%

Kopac T.

Studia Rossica Posnaniensia

|

2023

|

tom 48

|

nr 1

23-36

EN

The author of the article examines the role of music in Evgeny Vodolazkin’s novel Brisbane, analyzing individual manifestations of the widely understood intermediacy. The musical code of the text is expressed in audibility of the sounds the world of the novel is filled with, and in musical ecphrasis (the profession of the protagonist, professional vocabulary and slang, references to musical compositions; descriptions of the world of music through the prism of the characters’ perception). These techniques perform plot and semantic functions, combine two equal plot plans, and constitute the image of the protagonist and other important characters. Fragments with musical ecphrasis have a vivid narrative, emotionally saturated (“moments of explosion”). The main emotional codes (or affects) find expression in the selection of musical compositions that assert the dramatic direction of the narrative. Music in the novel expresses the hero’s inner state, his relationship to the world, and symbolizes the metaphysical breakthrough experienced by the hero: from love and sound, to silence and eternity.

5

Време и граматичка категорца времена у сакралном стилу

88%

БАJИЂ Р. С.

Stylistyka

|

2007

|

tom 16

375-391

SR

The aim of this paper is to describe the use of some Serbian tenses in sacral style (na- mely, in praying discourse), with regard to the special meaning of time in the Orthodox Church (e.g. that which emphasizes the eternity). The materiał we used was an Orthodox prayerbook. The project proved to be laborious; firstly because of the lack of research in sacral styles in modem linguistics and modem languages in generał, and secondly, because of vaguely-defined verb-tense concepts in Serbian linguistics.The main conclusion is that almost all tenses, especially most uses of the present and two past tenses (preterite and aorist) - serve exactly to emphasize the eternity. We have termed that stylistic characteristic svevremenost (in Serbian). The past tenses realize that characteristic by reminding us of some events from the Gospel. The present and the other uses of aorist, as well as the futurę tense, possess this main characteristic, as well; but to a lower extent. Namely, in the statements where the specified tense-uses appear, the wri- ter/reader speaks mostly about himself, not about God and some Church truths which are always valid - without either the beginning or the end. Furthermore, no matter how long one reads (speaks) these prayers (it is supposed that every Orthodox Christian reads them every day) - there will be the end to it, i.e. the end of everyone’s earthly life. The main functions of the Church language connected to the examined verb-tense uses are performative (present is used in many performative statements, which we also find as one of the characteristics of praying discourse), function of reminding us, and recording facts.

6

Od kulturowego pojmowania przestrzeni ku rozważaniom o wieczności. Dyskurs przestrzenny w powieści Brisbane Jewgienija Wodołazkina

88%

Sidor M.

Studia Rossica Posnaniensia

|

2021

|

tom 46

|

nr 2

79-91

EN

This article deals with different aspects of space in the text of Eugene Vodolazkin’s novel Brisbane as well as in its studies and reception. Successive parts of the research are devoted to lieux de mémoire in autobiographical fiction, cultural understanding of the space of the home and places which traditionally create the image of Kiev and the individual mythology of this city. Space perceived in the way modified by culture is a certain frame in which both the hero of Vodolazkin lives and a receiver reads the novel. It is also an important component of the work’s internal structure, the factor responsible for certain genre associations that determine the direction of the reading process. In all these forms of functioning, space is thematically related to the reflection on death. The author concludes that the understanding of space leads to the rejection of the physical future and the affirmation of eternity understood in a religious way, in line with medieval tradition.

7

The Salvific Dimension of Time in the Christian Liturgy

75%

Brzeziński D.

Verbum Vitae

|

2020

|

tom 38

|

nr 1

PL

This paper discusses the relationship between time and salvation that exists in the Christian liturgy, in which time possesses two characteristics. One is its sacredness, and the other is a special property that does not exist outside the liturgy but derives directly from its anamnetic dimension: it is a “medium” and an “existential context” of the real salvation delivered and still being delivered by Christ. The author begins with a reflection on time in cultural anthropology and the history of religion, demonstrating unambiguously that, since the earliest of days, disparate cultures and religions have shared the conviction that time is sacred. He then goes on to address the biblical concept of time which has fundamentally contributed to a fuller understanding of the essence and nature of liturgical time as the καιρός of salvation. It is in the liturgy of the Church-the final earthly stage in the history of salvation-that the salvific, effective and real encounter between God’s eternity and human life takes place. The Christian liturgy is an otherworldly act of salvation in worldly space and time, a manifestation of the “fullness of time.” The paper also attempts to offer a preliminary juxtaposition of the theological understanding of liturgical time with the findings of modern physics concerning the understanding and description of time. This may serve to stimulate further, more in-depth biblical and theological (and in particular theologico-liturgical) reflection on the phenomenon of time, and perhaps even a new look at the phenomenon of time on the part of modern physicists.

8

Historia i przeżywanie ludzkiej moralności

75%

Drożdż A.

Studia Pastoralne

|

2014

|

tom 10

200-221

EN

A human existence is inevitably inscribed in experiencing time. „For everything there is a season, and a time for every matter under heaven...” (Ecclesiastes 3:1-8). Historicity of man and awareness of this historicity makes him special among the creation. The same applies to human morality. Human morality, as the author assumes after Saint Augustine, is conditioned by the past, present but also the future of man (Confessions XI, 14,17). Experiencing a historic time can be seen in the so called cirmunstantiae vitae. They are decisive when it comes to quality of each „moral deed”. What is also at stake here, is the fact, that experiencing a historic time decides upon moral quality of human thoughts, deeds and lifestyles. There is no man outside time and history. The same applies to human morality. Moral „biographies” are always historic. It means that „times are as morality of men is like”: good or evil. This calls for responsibility for the gift of time. A man is mortal (homo viator), but his earthly existence is a „preparation” and „introduction” to eternity. Hence responsibility for eternal salvation is the most important moral responsibility of every man. In the second part of the paper the author claims, following Maurice Blondel, that „times in each generation are hard...”. Human morality therefore can be found „between heroism and bestiality...”. It is not insignificant that history „may flow against the current of human conscience...”. This is the truth derived from poetry of young Karol Wojtyła by Karl Dedecius. A man, each in his own way, experiences his time. One can live through one’s time in various ways: chaotically, confusedly and randomly, or very responsibly. „Time perspective” is another important factor for human consciousness. In „long-time perspective” for example one can see more clearly „quality” of human life. One has a better view on bygone phenomena and experience, since they are viewed as continuity „towards eternity”. Among multiplicity of historical phenomena one of the most pivotal ones are experience of failures, catastrophes, but also heroic deeds. It is said that „history is a teacher of life”, but it is also true that „there is few, who are able and willing to learn these lessons...”. There is no human biographies „outside history”. This allows us to discover specific „strings of events”, but also lines of evangelical development, in spite of numerous weaknesses. Ultimately eternity awaits all of us. May God grant us all a happy one.

9

Near Death Experience and Subjective Immortality of Man

75%

Serdyukov Y. M.

Dialogue and Universalism

|

2014

|

nr 2

97-103

EN

The life of the brain is believed to be a major factor determining the existence of subjective reality during clinical death. The duration of the existence in question cannot be measured in the units of astronomical time for two reasons. Firstly, it is impossible to determine once and for all how long the brain survives after cardiac arrest and termination of breathing. Secondly, the duration of subjective time during near death experience (NDE) differs from that typical of daily regular experience. Immobilization, loss of the sensation of one’s body, state of affect and severe sensory deprivation ensure that consciousness is focused and fixated in and onto itself exclusively which, in its turn, diminish and slacken the course of time so that it expands to eternity and subjective reality goes beyond the usual limits of the temporal “past-present-future” paradigm.

10

Powołanie w jesieni życia według św. Jana Pawła II

75%

Kiciński J.

Polonia Sacra

|

2014

|

tom 18

|

nr 3

EN

The author of the article shows the teaching of saint John Paul II on the presence and role of elderly people in the Church and society. Thus the author describes the care of the Pope for people in the autumn of their life. The last stage of life is shown here as a direct preparation for meeting God in eternity. In the article the following issues are taken into account: the person’s vocation as a gift and task, good life, old age in the Bible, wisdom as a fruit of maturity and preparation for eternity.

PL

Autor artykułu ukazuje spojrzenie św. Jana Pawła II na obecność osób w podeszłym wieku w Kościele i społeczeństwie. Ukazuje zatroskanie papieża o człowieka przeżywającego jesień swojego życia. Ważne staje się pozytywne spojrzenie na ostatni etap ludzkiego życia, który jest bezpośrednim przygotowaniem do spotkania z Bogiem w wieczności. Omówione zostają tu takie zagadnienia, jak: powołanie człowieka darem i zadaniem; dobrze przeżyć dar życia; starość w Biblii; mądrość owocem jesieni życia oraz przygotowanie do wieczności.

11

A Comparative Analysis of Plotinus’ Conception of Eternity as the Life of Being and the Image of Aion in Chaldean Oracles

63%

Makselis R.

Dialogue and Universalism

|

2020

|

nr 3

141-156

EN

The article presents an interpretation of Plotinius’ concept of eternity, which is defined in his treatise On Eternity and Time III.7 [45] as the “life of being.” The textual and philosophical analysis of a number of related passages from Plotinus’ Enneads concludes that the description of eternity as the life of being is neither metaphorical nor analogical. It should be understood in a technical philosophical sense, which contains direct metaphysical and phenomenological implications. Life is not an effect of intelligible reality but an ontological condition, the limit, source of activity, background for the identity of Intellect. The life of being is not identical with partial aspects of the intelligible universe, but is implied and covered by them. In the context of the Plotinian noetics, the notion of life expresses the wholeness of being in its totality—this is applicable not only to the life of intelligible being, but also true for the life of Soul, which assumes the totality of Soul’s time. Life is recognizable and experienced by living and existing beings on the basis of common liveliness and their common ontological status, so life establishes, develops and intensifies the connection of our own being with eternity via eternal in us. There are notable functional similarities between the Plotinian concept of eternity as the life of being and the image of Aion as reconstructed from fragments of Chaldean oracles—a mystical philosophical text widely read by later Neoplatonic philosophers, albeit never openly referred to by Plotinus. The comparative analysis and philosophical interpretation of the Plotinian and Chaldean concepts and images related to eternity suggest that both the sources maintain similar metaphysical roles of mediation, the transfer of unifying and animating light, causing the motion of reality. It is also significant that the Plotinian parallelism of eternity and “eternal in us” is comparable to the Chaldean image of “flower of the mind,” which is described both as a metaphysical attribute of Aion and as a specific power of Soul, which could be used by a person to acquire knowledge of divine reality.

12

МОЛОДОСТЬ И СТАРОСТЬ В СИСТЕМЕ МЕТАФИЗИЧЕСКИХ ОРИЕНТИРОВ ЗИНАИДЫ ГИППИУС

63%

Криволапова Е.

|

2017

|

tom 11

|

nr XI

205-213

RU

This article considers categories of youth and oldness in creativity of Zinaida Gippius. The poems, short stories and her diaries are analyzed. The article substantiates the state that these categories in creativity of Z. Gippius are realized in the metaphysical system of coordinates in accordance with hers religious and philosophical views.

13

"Věčnost je to pravé opakování.": Nietzsche, Kierkegaard a jejich repetitivní věčnosti

63%

Matějčková T.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2023

|

tom 71

|

nr 2

293-306

EN

We have found a particular, fundamental and, to this point in time, little-explored concordance between Kierkegaard and Nietzsche, essentially the two founders of modern continental philosophy. Both, that is to say, link eternity with recurrence. They also both emphasize that the will is central to this type of eternity – one must correctly want – while at the same time linking recurrence with the core of reality itself, with the core of the world. This union of eternity and recurrence is, moreover, linked in both cases with the rejection of existing metaphysics. The author of the study queries the connection between these thusly-conceived “repetitive eternities.” At the same time she makes reference to the interpretation of Friedrich Nietzsche that was put forth by Pavel Kouba, the interpreter who emphasized that the very heart of eternal return is recurrence.

CS

U dvou takřka zakladatelů moderní kontinentální filosofie nacházíme zvláštní, zásadní a dosud málo probádanou shodu. Kierkegaard i Nietzsche spojují věčnost s opakováním. Oba přitom zdůrazňují, že pro tento typ věčnosti je stěžejní vůle – člověk musí správně chtít –, ale zároveň spojují opakování se samým nitrem skutečnosti, s nitrem světa. Sepětí věčnosti a opakování se kromě toho v obou případech pojí s odmítnutím dosavadní metafyziky. Autorka studie se táže po souvislosti takto pojatých „repetitivních věčností“. Navazuje přitom na interpretaci Friedricha Nietzscheho, tak jak ji předložil Pavel Kouba. Právě tento interpret zdůraznil, že samým jádrem věčného návratu je opakování.

14

Fenomen pogranicza czasu: góra Athos

63%

Kryworuczko J.

Przestrzeń i Forma

|

2015

|

tom nr 24/2

163--176

PL

Są miejsca, gdzie chcesz wrócić. My wracamy na stare miejsca, by podświadomie zawrócić czas. Miejsce zatrzymuje czas; miejsce – staje się miarą bezwładności czasu. Im większa miara bezwładności, tym trudniej zatrzymać lub poruszyć czas. Znaczące miejsca mają wielką wagę w czasie, gdyż duża jest też ich bezwładność. Masa czasu jest zarazem duża i mała. Wielka masa czasu podtrzymuje wagę miejsca. Miejsce nie znika, nawet jeśli rzeczy, które są w nim, zginą (Arystoteles). Miejsca zatrzymują czas i zniekształcają przestrzeń. Ludzie mogą istnieć poza czasem. Ponadczasowa jest dusza i takie istnienie jest istnieniem człowieka we własnej duszy. Mnisi Athosu oddali swój czas wieczności. Zostawili sobie go tylko tyle, aby żyć ciałem, w którym mieszka dusza w ziemskim wymiarze. Ale wszędzie wokół nich, mnichów z góry Athos, istnieją symbole wieczności, znaki nieobecności czasu. Brak czasu jest w płynności życia mniszego, w codziennych sprawach, których przeznaczeniem jest jedynie potwierdzenie istnienia w świecie piękna, dobroci i miłości.

EN

There are places where you want to come back. In the subconscious part of our minds, we seem to turn back time there. Time seems to flow at a different pace in a sort of inertia. This inertia leads to the feeling as if time has stopped flowing at some places, and in relation to them, accelerated in others. The more significant the place, the larger their significance to the flow of time. These areas can be said to possess a large time mass. The place persists, even if the things that are in it – perish, as Aristotle claims. Places delay the passage of time and distort space. People can exist outside of time. The soul is said to be timeless. An existance without time can be compared to the existence of the human soul. The monks of Athos have given up their time to eternity. They keep to themselves, so that they can live their earthly lives in a reflection of their souls in the physical dimension. Yet, they surround themselves with symbols of eternity and not those of time. In the fluidity of monastic life, there is an absence of time, with day to day situations serving as a confirmation of the existence of beauty, goodness and love in the world.

15

The discreet charm of margins. A considered attempt to make a timid introduction to the rather non-existent aesthetics of Blaise Pascal

63%

Kubicki R.

Art Inquiry. Recherches sur les arts

|

2014

|

tom XVI (XXV)

195-214

EN

The article is an attempt to show how in the so-called Pascal's Wager, the great French philosopher and physicist conducts a process of aestheticization of basic religious concepts and categories, which leads to their gradual marginalization. Thus, he falls into the trap of aestheticization, against which he warns us in his entire philosophy. As a result, the choice of eternal life ceases to be the only possible conclusion of the Wager. The affirmation of the principle “as though” by God leads to his aestheticization. In the world of the aesthetic God’s love, eternal damnation turns out to be not only unlikely, but even impossible.

PL

W artykule próbuję wykazać, że w tzw. Zakładzie Pascala przeprowadzony jest proces estety-zacji podstawowych pojęć i kategorii religijnych, która prowadzi do ich stopniowej marginali-zacji. W ten sposób wielki francuski filozof i fizyk sam wpada w pułapkę estetyzacji, przed którą ostrzega w całej swojej filozofii. W efekcie wybór życia wiecznego przestaje być jedyną możliwą konkluzją Zakładu. Afirmacja przez Boga zasady „jak gdyby” prowadzi do jego este-tyzacji. W świecie miłości Boga estetycznego wieczne potępienie okazuje się nie tylko mało prawdopodobne, lecz wręcz niemożliwe.

16

Межкультурный диалог как способ выражения авторской позиции в рассказе Ю. Буйды Веселая Гертруда

63%

Prokhorova T.

|

2012

|

nr 5

111-119

EN

The essay based on the analysis of the story Merry Gertrude by contemporary author Y. Buyda addresses the forms and functions of inter-cultural dialogue as a means of reflections of the author's standpoint.

17

Trwanie architektury : kilka uwag

63%

Królikowski J. T.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

tom R. 108, z. 4-A/1

217--224

PL

Temat trwania architektury przywołuje skojarzenia z pojęciem czasu. W XX wieku zostały skonkretyzowane dwie odmienne postawy. Giedion wpisywał architekturę w ówcześnie panującą koncepcję czasoprzestrzeni. Norberg-Schulz wiązał architekturę z czasem ludzkiej egzystencji. Pozwala to uniknąć jednoznacznych definicji trwania architektury i akceptację różnych sytuacji. Odróżniając przestrzeń architektoniczną jako miejsce i jako drogę, ten drugi przypadek daje możliwość pokazania wielowarstwowości czasu w architekturze.

EN

The topic of duration of the architecture evokes associations with the concept of time. In the 20th century have specified two different attitudes. Giedion understood architecture as the spacetime. Norberg-Schulz solved an architecture with a time of human existence. This avoids the explicit definition of the term architecture. Distinguishing architectural space as a place and as a road, the latter case gives the opportunity to show the multiplicity of time’s layers in architecture.

18

Boecjusza idea duszy i poznania Boga na podstawie dzieła De consolatione filosofiae

63%

Cyrek O.

Studia Paradyskie

|

2022

|

nr 32

19-55

EN

The subject of the article is the idea of the soul, its knowledge and the way to God based on the work of De consolatione philosophiae by Boethius – a late antiquity thinker. Reflection on the soul is connected with the concept of the Logos, God’s providence and eternity. Boethius assumes that the connection of soul and body is a bondage to the soul, it constitutes its kind of degradation. The soul is eternally connected with the Source, that is God, and wishes to return to it, because only God is its happiness. The soul was originally pure spirit “before” incarnation into the body, but in this material world it has to contend with the passions of the body. Hence, it is essential to tame sensuality in the process of ascending to God. Living in a physical body, the soul has “forgotten” who it really is. In order to rise to God, the soul must make a considerable effort and go through the anamnesis process that Plato wrote about. The process is based on the fact that the soul „remembers” the knowledge that it has always had within itself. The soul is rooted in the Logos, Divine Rationality and draws its knowledge from it. Hence, the soul always feels the desire to be united with God, although in this material world the sight of the soul has become obscured, and the imperfect cognitive faculties of man do not allow us to fully know reality. Individual creature consciousness actually lives only in the present, and learns reality sequentially from moment to moment. No creation obliterates the whole reality at once, as does the Absolute Being, which as providence governs and assigns to all beings a specific place in the hierarchy of the Universe. Boethius deals with the problem of providence, which is destiny, the regulation of the created world. According to the thinker, providence does not reject the free will of conscious beings who are free to act. Providence is God’s rational plan, the principle of creation, Logos – Rationality, God’s Consciousness.

PL

Tematem artykułu jest idea duszy, jej poznanie i droga do Boga rozpatrywana w dziele De consolatione philosophiae autorstwa Boecjusza - myśliciela późnej starożytności. Rozważania nad duszą łączą się z koncepcją Logosu, opatrzności Boga i wieczności. Boecjusz zakłada, że połączenie duszy i ciała jest dla duszy zniewoleniem, stanowi swoistą jej degradację. Dusza bowiem odwiecznie związana jest ze Źródłem, czyli Bogiem, i do niego pragnie wrócić, gdyż tylko Bóg stanowi jej szczęście. Dusza pierwotnie, „przed” wcieleniem w ciało, była czystym duchem, lecz w świecie materialnym musi zmagać się z namiętnościami ciała, stąd istotne jest, by w procesie wznoszenia się do Boga ujarzmiać zmysłowość. Dusza, żyjąc w fizykalnym ciele, niejako „zapomniała”, kim naprawdę jest. By wznieść się ku Bogu, musi ponieść znaczny wysiłek i przejść przez proces anamnezy, o którym pisał Platon. Proces ten polega na tym, że dusza „przypomina” sobie wiedzę, którą od zawsze ma w sobie. Dusza zakorzeniona jest w Logosie, Boskiej Racjonalności, i z niej czerpie swoją wiedzę. Stąd też zawsze odczuwa pragnienie zjednoczenia z Bogiem, chociaż w świecie materialnym wzrok duszy został przytłumiony, a ułomne władze poznawcze, jakimi dysponuje człowiek, nie pozwalają na pełne poznawanie rzeczywistości. Indywidualna świadomość istoty stworzonej żyje tak naprawdę tylko w swojej teraźniejszości, a rzeczywistość poznaje sekwencyjnie z momentu na moment. Żadne stworzenie nie ogarnia rzeczywistości całej naraz, tak jak Byt absolutny, który jako opatrzność wszystkim rozporządza i wszystkim bytom przydziela określone miejsce w hierarchii Wszechświata. Boecjusz porusza problem opatrzności, która jest przeznaczeniem, rozporządzeniem stworzonego świata. Według myśliciela opatrzność jednak nie odrzuca wolnej woli istot świadomych, które mają swobodę działania. Opatrzność to rozumny plan Boga, zasada kreacji, czyli Logos - Racjonalność, Świadomość Boga.

19

Znaczenie przymiotnika αἰώνιος w Setpuagincie, pseudoepigrafach Starego Testamentu i Nowym Testamencie w nawiązaniu do interpretacji Wacława Hryniewicza tekstu Mt 25,46

63%

Piwowar A.

Verbum Vitae

|

2019

|

tom 36

445-490

EN

The article is devoted to the meaning that the adjective αἰώνιος assumes in the Septuagint, the Old Testament pseudepigrapha and the New Testament. Such a reflection was inspired by Rev. Prof. Wacław Hryniewicz’s interpretation of Mt 25:46. Hryniewicz argues that the adjective in question used twice in the verse in the syntagma εἰς κόλασιν αἰώνιον means “long-lasting”, that is lasting for a long time but having its end (Hryniewicz refers to the meaning of the adjective in classical Greek), while in εἰς ζωὴν αἰώνιον it means “eternal”, that is having its beginning but no end. It is on this basis that Hryniewicz concludes that the punishment the verse mentions in not eternal but temporary (in his view, this also confirms the meaning of the noun κόλασις as punishment aimed at generating reflection and improvement). The present article analyzes the meaning of αἰώνιος in LXX, in the Old Testament pseudepigrapha and in the New Testament, pointing to a clear evolution of the meaning of the word in these texts. It is especially in the Old Testament pseudepigrapha of an apocalyptical character that the adjective is imbued with the meaning of “eternal”, that is having its clear beginning but no end in time (the so-called relative eternity). This happened due to the arising belief in the afterlife and the reward or punishment awaiting everybody after his or her death. The conclusion of the article points to certain mistakes and inaccuracies of Hryniewicz’s reflections on eternal punishment.

PL

Artykuł poświęcony jest analizie znaczenia przymiotnika αἰώνιος, które przyjmuje on w Septuagincie, pseudoepigrafach Starego Testamentu i Nowym Testamencie. Inspiracją do napisania artykułu była interpretacja tekstu Mt 25,46 przez ks. prof. Wacława Hryniewicza. Dowodzi on, że omawiany przymiotnik – użyty dwa razy we wspomnianym wersecie – w syntagmie εἰς κόλασιν αἰώνιον znaczy „długotrwały”, tzn. trwający przez długi czas, ale mający koniec (Hryniewicz odnosi się do znaczenia analizowanego słowa, które przyjmuje ono w grece klasycznej), podczas gdy w εἰς ζωὴν αἰώνιον przyjmuje znaczenie „wieczny”, tzn. ma swój początek, ale nie ma końca. Na tej podstawie Hryniewicz uważa, że kara, o której mówi Mt 25,46, nie jest wieczna, lecz ograniczona w czasie (w jego mniemaniu interpretację tę potwierdza również rzeczownik κόλασιν rozumiany jako kara ukierunkowana na refleksję, której celem jest poprawa postępowania). Artykuł analizuje znaczenie αἰώνιος w LXX, w pseudoepigrafach Starego Testamentu i Nowym Testamencie, wskazując na wyraźną ewolucję znaczenia tego słowa w powyższych tekstach. Zwłaszcza w pseudoepigrafach Starego Testamentu, posiadających apokaliptyczny charakter, przymiotnik ten przyjmuje znaczenie „wieczny” w tym sensie, że ma początek, ale nie ma końca (jest to tzw. wieczność względna). Przyczyną tej zmiany znaczenia była rodząca się wiara w życie pozagrobowe i nagrodę albo karę, która czeka na każdego po jego śmierci. Zakończenie artykułu wskazuje na błędy i nieścisłości dotyczące refleksji Hryniewicza na temat kary wiecznej na podstawie Mt 25,46.

20

Wieczność teraźniejszości. Psychologiczne ujęcie czasu w kontekście istnienia Boga według Augustyna z Hippony

63%

Cyrek O.

Studia Elbląskie

|

2023

|

tom 24

379-404

EN

The article presents the concept of eternity and temporality in the perspective of the early medieval thinker, philosopher and Latin-language writer Augustine of Hippo in the context of the existence of God. It explains how the author distinguished eternity from time and emphasizes that eternity is a condition for the existence of temporal reality. In the first place, when discussing the author’s thoughts, conclusions are described about how he grasped eternity in contrast with the temporal world. Augustine describes eternity as immutability, distinguishing it from the changeability of time. Then, the experience of temporality by human consciousness was analyzed and the subjectivity of experiencing the passage of moments was emphasized. Augustine saw the impancy of the present and at the same time the impossibility of staying in it permanently. He understood time as a form of our mentality and distinguished three areas of time: the presence of the past, the presence of the present, and the presence of the future. Like most of his contemporaries, he misunderstood time linearly by giving it a specific direction, i.e. an arrow, which in fact is our cognitive illusion. The article uses the classic works of Augustine of Hippo, such as “De civitate Dei” and “Confessiones” and on their basis presents the concepts of the thinker from Tagasta and additionally expands them with reflections on the subjective experience of transience, which is experienced in human consciousness based on psychological knowledge.

PL

Artykuł przedstawia koncepcję wieczności i czasowości w ujęciu wczesnośredniowiecznego myśliciela, filozofa i pisarza łacińskojęzycznego Augustyna z Hippony w kontekście istnienia Boga. Wyjaśniono, w jaki sposób autor odróżnił wieczność od czasu, oraz podkreślono, że wieczność jest warunkiem zaistnienia rzeczywistości temporalnej. W pierwszej kolejności przy omawianiu myśli autora opisano wnioski na temat tego, jak ujmował on wieczność w kontraście z czasowym światem. Augustyn opisuje wieczność jako niezmienność, odróżniając ją od zmienności czasu. Następnie analizie poddano doświadczanie czasowości przez ludzką świadomość i podkreślono subiektywność przeżywania upływania momentów. Augustyn dostrzegł nierozciągłość teraźniejszości i zarazem niemożność zatrzymania się w niej na stałe. Pojmował czas jako formę naszej umysłowości i wyróżnił trzy dziedziny czasu: obecność przeszłości, obecność teraźniejszości i obecność przyszłości. Jak większość mu współczesnych autorów błędnie ujmował czas linearnie, nadając mu określony kierunek, czyli strzałkę, która w rzeczywistości jest naszym złudzeniem poznawczym. W artykule wykorzystano klasyczne dzieła Augustyna z Hippony, takie jak „De civitate Dei” oraz „Confessiones”, i na ich podstawie przedstawiono koncepcje myśliciela z Tagasty oraz dodatkowo rozszerzono je o rozważania na temat subiektywnego przeżywania przemijalności, jakie jest doświadczane w ludzkiej świadomości, opierając się na wiedzy psychologicznej.