Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rozwój zawodowy psychologów w zakresie kompetencji diagnostycznych – wybrane aspekty

100%

Słysz A.

|

tom 16

|

nr 4

57–72

PL

W artykule przedstawiono badanie dotyczące związków w zakresie przyjmowania perspektywy w różnych obszarach funkcjonowania psychicznego. Podstawę teoretyczną badania oraz ramę pojęciową wykorzystaną do interpretacji wyników stanowi koncepcja Perspektywicznego Rozumienia Umysłu (Perspectival Understanding of Mind – PUM; Perner, 2000), zgodnie z którą istotą rozwijającej się w 5. roku życia kompetencji, łączącej wiele zadań opanowywanych przez dzieci w tym właśnie czasie, jest zdolność rozumienia i koordynowania różnych perspektyw. Zbadano 120 dzieci w wieku 3;6–5;6 lat. Do badania przyjmowania perspektywy w obszarze poznawczym zastosowano Test Elastycznego Wyboru (Flexible Item Selection Task – FIST; Jacques, Zelazo, 2001), w obszarze afektywnym Test Wiedzy o Emocjach (TWE; Stępień, 2007), a w obszarze społecznym klasyczne testy fałszywych przekonań. Uzyskane wyniki wskazują, że rzeczywiście po skończeniu 4. roku życia dzieci zaczynają radzić sobie z rozwiązywaniem zadań wymagających przyjmowania perspektywy, jednakże wzajemne zależności między przyjmowaniem perspektywy w obszarze poznawczym, społecznym i afektywnym są zróżnicowane, a ponadto zmieniają się w okresie przedszkolnym.

EN

The study on the interrelations of perspective taking ability in different domains is presented. The theoretical background of the study is the theory of Perspectival Understanding of Mind (PUM; Perner, 2000). According to this theory, the core ability that develops in the 5th year of life and that underlies many tasks that children start to accomplish in that time, is an ability to understand and coordinate different perspectives. 120 children aged 3;6–5;6 participated in the study. The measures used to assess the perspective taking ability were as follows: Flexible Item Selection Task (FIST; Jacques and Zelazo, 2001) in the cognitive domain, Test Wiedzy o Emocjach (TWE; The Test of Emotion Knowledge; Stępień, 2007) in the affective domain and the classical false belief tests in the social domain. The results obtained suggest that after the fourth birthday children start to accomplish different tasks that demand perspective taking ability. However, the interrelations of perspective taking in different domains are differentiated, and they change in the preschool period.

2

Ocena kompetencji kulturowych wśród pracowników ochrony zdrowia

100%

Zimny M. , Schneider-Matyka D. , Kubiak J.

Władza sądzenia

|

2019

|

nr 16

51-66

PL

Polska, jako kraj znajdujący się w centrum Europy, zachęca obcokrajowców do przyjazdu. Odwiedzający i zamieszkujący na terenie naszego kraju cudzoziemcy, zazwyczaj oczekują lepszego i godnego życia. Nasi rodacy zamiast okazać troskę i życzliwości, najczęściej są nieufni i wrogo nastawieni. Nieznajomość różnic kulturowych może spowodować wiele niepotrzebnych konfliktów. Kompetentny pracownik zobowiązany jest do zrozumienia potrzeb każdego pacjenta, również tego z innych kręgów kulturowych. Odpowiednie przygotowanie pielęgniarek, lekarzy i innych pracowników szpitala pozwala na uniknięcie nieporozumień i problemów związanych między innymi z nieznajomością różnic kulturowych. Kompetencje kulturowe, rozumiane jako umiejętność przyjęcia postawy relatywizmu kulturowego, stanowią zbiór postaw, wiedzy i motywacji, wśród których ważną rolę odgrywają empatia etnokulturowa oraz poczucie własnej skuteczności jak również elastyczność poznawcza oraz otwartość na nowe doświadczenia.

3

Wybrane funkcje wykonawcze u dzieci z ADHD w młodszym wieku szkolnym

72%

Borkowska A. R. , Scholz B.

|

tom 10

|

nr 3

141-154

EN

The study was aimed at finding out whether at the early school age the effectiveness of executive functions distinguishes children with ADHD from those of the control group. Besides, the aim was to check to what extent the use of diagnostic methods evaluating executive functions in children at the early school age is justified. The analysis comprised cognitive flexibility, sustained attention, interference control and planning ability. Those methods of neuropsychological evaluation were used which are mostly applied to characterize executive functions: Wisconsin Card Sorting Test, interference task based on the Stroop Interference Test, and tests of verbal fluency and Tower of London. The examined group consisted of 50 children aged 7-10: 25 children with hyperactivity of combined type and 25 children of the control group. Each group consisted of 23 boys and 2 girls. The average age in the criterial group was 8 years and 10 months (SD=10 months), whereas in the control group – 8 years and 6 months (SD=11 months). According to the obtained results, children with ADHD at early school age do not exhibit a wide spectrum of executive functions deficits, which is probably associated with immaturity of executive processes in all children of that age. The findings comprised only difficulties in inhibition of response, monitoring of activity, and ability of executive attention to intentional guidance of the mental effort depending on the task’s requirements. In investigations of children with ADHD at early school age the use of neuropsychological tests and trials designed for evaluation of executive functions is justified only in limited degree. They do not significantly distinguish between children with ADHD and children without this disorder, therefore the results may be mainly of descriptive, and not explanatory, value.

PL

Celem badań było ustalenie, czy w młodszym wieku szkolnym efektywność pracy funkcji wykonawczych różni dzieci z ADHD od dzieci z grupy kontrolnej. Istotne było także sprawdzenie, w jakim stopniu uzasadnione jest stosowanie metod diagnostycznych oceniających funkcje wykonawcze wobec dzieci w młodszym wieku szkolnym. Analizowano elastyczność poznawczą, zdolność podtrzymywania nastawienia, podatność na interferencję i zdolność planowania. Zastosowano metody oceny neuropsychologicznej, najczęściej wykorzystywane do charakterystyki funkcji wykonawczych: Test Sortowania Kart z Wisconsin, zadanie interferencji na podstawie testu interferencji Stroopa, zadanie fluencji werbalnej i Test Wieży Londyńskiej. W badaniach wzięło udział 50 dzieci w wieku 7-10 lat, w tym 25 dzieci z nadpobudliwością psychoruchową o typie mieszanym i 25 dzieci z grupy kontrolnej. W każdej grupie było 23 chłopców i 2 dziewczynki. Średni wiek w grupie kryterialnej wynosił 8 lat i 10 miesięcy (SD=10 mies.), a w grupie kontrolnej 8 lat i 6 miesięcy (SD=11 mies.). Zgodnie z uzyskanymi wynikami u dzieci z ADHD w młodszym wieku szkolnym nie obserwuje się szerokiego spektrum deficytów funkcji wykonawczych, co prawdopodobnie wiąże się z niedojrzałością procesów wykonawczych u wszystkich dzieci w tym wieku. Stwierdzono jedynie trudności w hamowaniu reakcji, monitorowaniu czynności i w zdolności uwagi wykonawczej do intencjonalnego kierowania wysiłkiem umysłowym w zależności od wymagań zadania. W badaniach dzieci z ADHD w młodszym wieku szkolnym zastosowanie testów i prób neuropsychologicznych przeznaczonych do oceny funkcji wykonawczych jest uzasadnione jedynie w ograniczonym zakresie. Nie różnicują one istotnie dzieci z ADHD i dzieci bez zaburzenia, zatem wyniki mogą mieć wartość głównie deskryptywną, a nie wyjaśniającą.

4

Application of the Trail Making Test in the assessment of cognitive flexibility in patients with speech disorders after ischaemic cerebral stroke

72%

Rajtar-Zembaty A. , Przewoźnik D. , Bober-Płonka B. , Starowicz-Filip A. , Rajtar-Zembaty J. , Nowak R. , Przewłocki R.

|

nr 1

11-17

EN

The main aim of this study was to evaluate the level of cognitive flexibility in patients with speech disorders after ischaemic cerebral stroke. The study was conducted in a group of 43 patients (18 women and 25 men) who had experienced cerebral ischaemic stroke. The patients under study were divided into groups based on the type of speech disorders, i.e.: aphasia, lack of speech disorders and dysarthria. A Mini-Mental State Examination (MMSE) and a Clock Drawing Test (CDT) were applied for the general evaluation of the efficiency of cognitive functions. Cognitive flexibility – a component of executive functions, was evaluated with the use of a Trail Making Test (TMT). The results obtained prove that patients with aphasia show the lowest level of cognitive flexibility. Disorders of executive functions can be related to the dysfunction of the prefrontal cortex which has been damaged as a result of ischaemic cerebral stroke. Presumably, there are common functional neuroanatomical circuits for both language skills and components of executive functions. In the case of damage to the structures that are of key importance for both skills, language and executive dysfunctions can therefore occur in parallel. The presence of executive dysfunctions in patients with aphasia can additionally impede the functioning of the patient, and also negatively influence the process of rehabilitation the aim of which is to improve the efficiency of communication.

PL

Nadrzędnym celem pracy było określenie poziomu elastyczności poznawczej za pomocą Testu Łączenia Punktów (Trail Making Test, TMT) u chorych z zaburzeniami mowy po udarze mózgu. Badaniem objęto 43 chorych (18 kobiet oraz 25 mężczyzn) z niedokrwiennym udarem mózgu. Badanych przydzielono do trzech grup w zależności od rodzaju zaburzenia mowy: chorych z afazją, brakiem afazji i dyzartrią. Do oceny ogólnej sprawności funkcji poznawczych zastosowano Krótką Skalę Oceny Stanu Psychicznego (Mini-Mental State Examination, MMSE) oraz Test Rysowania Zegara (Clock Drawing Test, CDT). Elastyczność poznawcza była badana przy użyciu Testu Łączenia Punktów. Uzyskane wyniki wykazały, że chorzy z afazją wykazują najniższy poziom elastyczności poznawczej. Zaburzenia elastyczności poznawczej mogą być związane z dysfunkcją kory przedczołowej, która uległa uszkodzeniu w wyniku niedokrwiennego udaru mózgu. Przypuszczalnie dla umiejętności językowych i komponentów funkcji wykonawczych istnieją wspólne neuroanatomiczne obwody funkcjonalne. Stąd w przypadku uszkodzenia kluczowych dla obu zdolności struktur dysfunkcje językowe i wykonawcze mogą występować paralelnie. Współwystępowanie deficytów poznawczych u chorych z afazją może dodatkowo utrudniać funkcjonowanie chorego, a także mieć negatywny wpływ na proces rehabilitacji sprawności porozumiewania się.

5

Natura, mechanizmy neurofizjologiczne i zmiany rozwojowe funkcji zarządzających

58%

Kielar-Turska M. , Kosno M.

|

2013

|

tom 18

|

nr 4

9–27

EN

The paper presents an overview of basic issues related to executive functions, the phenomenon being the center of interest to psychologists at the turn of the 20th and 21st centuries, discussed from the historical, neurophysiological and ontogenetic perspectives. It gives basic information about the history of research on the executive functions and their neurophysiological correlates. At fi rst, the research focused on the function of the frontal cortex, which was thought to organize intellectual activity in adults with damage to that part of the brain. Studies in the ontogenetic paradigm have helped to explain the genesis of the executive functions, their complex nature, developmental changes and critical periods. They have also contributed to determining the relationship between the executive functions and other cognitive processes, such as theories of mind, or emotional processes, and to revealing the environmental conditions. The paper describes the complex nature of the executive functions, indicating the fixed components: inhibition, flexibility, working memory and planning, and presents psychological testing methods, pointing out the most commonly used techniques. The authors refer both to foreign and Polish authors studying groups of participants developing normally or with disorders in different periods of development, and they note the cognitive and the practical aspects of research on the executive functions.

6

Cognitive Educational Transaction: Assessment and Mediation of Pupil’s Cognitive Capacities

58%

Kovalčíková I. , Miecznik-Warda J.

|

nr 8

117-132

PL

At present, the subject of basic and applied research is becoming a specific type of educational transaction whose aim is to know the cognitive determinants of the educational process. Research findings relating to the brain and mind indicate that if we can gain a better understanding of a pupil’s cognitive apparatus, this may lead to more effective teaching of low-performing pupils. When considering the causes of a pupil’s unsatisfactory school performance, it is important to consider which elements of thinking require activation during information processing, or task performance. Knowing the aspects of motor and mental speed and cognitive flexibility of the pupil is the starting point for cognitive stimulus transactions. From this knowledge, subsequently generated transactions can be carried out in an individual intervention aimed at remediating the possible cognitive deficiencies in low performing pupils. In the paper we present the results of the pilot research (as a part of more complex experimental study ), the intention of which is to assess the suitability and the selection of appropriate research tools in the diagnosis of motor speed in pupils. The diagnosis is an introduction to research on the assessment of the impact of the relationship between the motor speed and the speed of information processing in a student on the their success in learning. The subjects are students aged 8-10, gender-diverse. During the diagnosis: Mira Stambak hatch tests, the "Looping" test, the rate of writing the word "house" by Elżbieta Grzegorzewska test, Rene Zazzo Card Test, Ozierecki test of motor speed development, test of cognitive functions Trail Making Test (TMT) Dean Delis, Edith Kaplan and Joel Kramer. The following have been taken into account: accuracy of the test, time needed to carry out the test, clarity of instructions, criteria for evaluation of results and interest of students. After analyzing the results, it has been found that the proper tests will be conducted with the following tests: Looping, Hatching and Trail Making Test.

7

Funkcje wykonawcze a osiągnięcia dzieci w wieku wczesnoszkolnym

58%

Jankowski P.

|

nr 1(117)

75-86

PL

Artykuł prezentuje wyniki badania dotyczącego związku funkcji wykonawczych i powodzenia szkolnego. W badaniu udział wzięło 46 dzieci w wieku 7 i 8 lat, uczniów pierwszej klasy szkoły podstawowej. W zakresie funkcji wykonawczych dokonano pomiaru dwóch ich przejawów: elastyczności poznawczej i zdolności tworzenia pojęć. Do ich pomiaru użyto dwóch narzędzi, z których jedno zostało stworzone na podstawie testu sortowania kart Wisconsin. Dla drugiego pierwowzorem był dwuwymiarowy test sortowania kart. W celu zbadania powodzenia szkolnego dokonano jego pomiaru z trzech różnych perspektyw: uczniów, nauczycieli i rodziców. Powodzenie szkolne z perspektywy uczniów i rodziców badano narzędziami stworzonymi na podstawie ankiety powodzenia szkolnego autorstwa Anny Żurawskiej (wywiad z uczniami, kwestionariusz dla rodziców);, trzecim wskaźnikiem powodzenia były oceny szkolne. Wyniki wskazują na istotne znaczenie funkcji wykonawczych w zakresie elastyczności poznawczej dla powodzenia szkolnego (część z uzyskanych wyników osiąga poziom istotności statystycznej). Natomiast w zakresie drugiego z przejawów funkcji wykonawczych, czyli zdolności tworzenia pojęć, związek z powodzeniem szkolnym zaobserwowano jedynie w przypadku pomiaru dokonywanego wśród uczniów.

EN

Executive function and academic success were studied in children aged 7 and 8, in the first year of primary school. Two measurements of executive functions were made: cognitive flexibility and capacity for abstract thinking. Two tools were used for their measurement, one based on the WCST test and the other on DCCS. School attainment was measured from three perspectives. Parent perspective was measured by a questionnaire, students were interviewed and school grades were used as the third measure. Cognitive flexibility correlated with school success from each perspective, p < .05. However, capacity for abstract thinking correlated with school success only in the student perspective.