The aim of this paper is to point out and analyse the closest environment of lexemes that are intended to have expressive qualities within the given contexts. The analysis focuses on words, whose primary meanings are not characterised by expressiveness, and, if found in a different (neutral) context, they would not necessarily be perceived as subjective, emotionally loaded expressions. The material analysed in this paper consists of selected volumes of the popular series of J. K. Rowling's Harry Potter books. The introductory part of the paper is theory-based: it clarifies the reasons for such choice of the material; it also explains why the semantic and stylistic character of a larger context is significant in understanding the connotation of a particular word within this context. The analytical part is divided into three sections, focused on three major types of contextual indicators of expressiveness, which were distinguished in the analysed material.
PL
Celem artykułu jest wskazanie i analiza najbliższego otoczenia leksemów, które — według zamierzenia autora — mają w danym kontekście pełnić funkcję wyrażeń o charakterze sugestywnym. Analiza obejmuje słowa, które odznaczają się cechami ekspresywnymi jedynie w tymże kontekście, podczas gdy ich podstawowe znaczenie nie ma cech ekspresywnych. Niniejsza publikacja opiera się na analizie tekstów wybranych książek z popularnej serii, której bohaterem jest Harry Potter. Pierwsza, teoretyczna część artykułu uzasadnia wybór analizowanych tekstów; odpowiada również na pytanie, dlaczego semantyczny i stylistyczny charakter szerszego kontekstu ma istotne znaczenie dla konotacji danego słowa znajdującego się w tym kontekście. Część analityczna podzielona jest na sekcje skupiające się na trzech typach sygnalizatorów sugestywnej natury leksemu z uwzględnieniem zagadnienia kontekstu.
Numerous criticism directed at the Sapir-Whorf Hypothesis called forth the viewing of the hypothesis through the prism of language and culture interconnection and check to what extent the linguistic determinism is an applicable and useful tool in foreign language studies. For this reason, the present paper carries out a discussion to construct a somewhat modied version of the linguistic determinism idea by adding to the language-culture unit a third element such as expressiveness. To make the proposed here version of linguistic determinism comprehensible, it has been decided to describe and explain the notions of language, culture, and expressiveness to make them clear and digestible for the purpose of the present discussion. In the course of the discussion, strengthened by quotations from the literature, the main stress is put on the language-culture interconnectedness viewed as the key element determining successful language studies, especially in the foreign languages domain. Finally, the attention is directed at the role of creativity and expressiveness as factors responsible for the level of the language user's competence, which, in turn, is viewed as creative communicative competence.
Syntagmatic features of the functioning of Russian expressive linguistic units (on the basis of a vocabulary with a positive emotional evaluation) Proceeding from the opposition of the function of identification and the function of predication, it is advisable to consider the syntagmatic features of the use of a vocabulary with a positive emotional evaluation in the most typical positions of vocative and predicate. As a result of the analysis of linguistic material, a conclusion has been made about the difference in the typology of lexical units expressing approval and admiration, which do not undergo semantic changes in the vocative position (for the given words, the vocative position is not systemic, determining): орёл oriol (eagle), соловей solovej (nightingale), мастер master (master), and the typologies of lexical units conveying an affectionate and friendly attitude that in the attitude ofthe expression communicates the properly-valued semantics in the eventual deactivation of the nominative components of the value (the vocative position is systemic, basic: лапушка lapushka [little paw], ягодка jagodka [berry], сынок synok [little son], дружище druzhishe [friend, pal], etc.).
PL
Syntagmatyczne właściwości funkcjonowania rosyjskich ekspresyjnych jednostek językowych (na materiale leksyki pozytywnie nacechowanej emocjonalnie) Przy wychodzeniu od opozycji funkcji identyfikacji i funkcji predykacji celowe jest rozpatrzenie syntagmatycznych właściwości użycia leksyki z pozytywną oceną emocjonalną w najbardziej typowych dla nich pozycjach zwracania się i predykatu. W wyniku analizy materiału językowego został sformułowany wniosek o rozbieżności typologii jednostek językowych wyrażających akceptację i zachwyt, które w funkcji adresatywnej nie ulegają zmianom semantycznym (dla danych wyrazów sytuacja zwrotu nie jest pozycją systemową, określającą: орел, соловей, мастер) i typologii jednostek leksykalnych wyrażających serdeczny i przyjacielski stosunek, które w pozycji adresatywnej wyrażają znaczenie wartościujące przy jednoczesnej dezaktualizacji nominatywnych komponentów znaczeniowych (pozycja zwracania się jest tu systemowa, fundamentalna: лапушка, ягодка, сынок, дружище itp.).
Príspevok sa zameriava na krátku a všeobecnú charakteristiku prekladu poľského románu od Doroty Masłovskej "Wojna polsko‑ruska" pod flagą biało‑czerwoną do slovenčiny (Sneh a krv). Preklad, urobený Tomášom Horváthom, sa snaží ukázať svet poľskej panelákovej mestskej kultúry prostredníctvom jazyka a na pozadí charakteristiky stereotypu v subkultúre. Autorka priblížuje definície subkultúry a stereotypu v odbornej literatúre, najmä sociologickej, ale aj z lingvistického hľadiska. Charakterizuje jazyk v slovenskom preklade z ohľadu na jeho slangovú realizáciu prostredníctvom univerbizovaných jednotiek, vulgarizmov, pejoratívov, dysfemizmov a frazeologických jednotiek. Jedná sa o vyriešenie problematiky vernosti slovenského prekladu voči poľskému originálovi.
EN
This paper focuses on a short general description of the Polish translation of the novel by Dorota Masłowska "Wojna polsko‑ruska" pod flagą biało‑czerwoną into Slovak (Sneh a krv). The translation, prepared by Tomáš Horváth, tries to show the world of the Polish city subculture of blockers based on the background of the stereotypes in this particular subculture. The author presents the definition of a subculture and stereotype in sociological literature, but also from a linguistic point of view. It also characterizes the language in the Slovak translation regardless of its slang implementation through univerbized units, vulgarisms, pejoratives, dysphemisms and phraseological units. This is to resolve the issue of the loyalty of the Slovak translation with the Polish original.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.