Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zagospodarowanie terenu pogórniczego na przykładzie wyrobisk po kruszywach w powiecie krakowskim

100%

Czekaj J. , Sobczyk W.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2015

|

tom R. 56, nr 3

29--35

PL

Tereny po zakończonej eksploatacji odkrywkowej należy prawidłowo zagospodarować i przywrócić środowisku. Na przykładzie regionu krakowskiego można stwierdzić, że odkrywki i tereny poeksploatacyjne kruszyw naturalnych, takich jak piasek i żwir, nie są złem koniecznym, ponieważ odpowiednio zrekultywowane i zagospodarowane mogą stać się wartościowymi obiektami. W artykule przedstawiono kierunki rekultywacji terenów poeksploatacyjnych. Omówiono wyrobiska kruszyw naturalnych na terenie powiatu krakowskiego. Scharakteryzowano teren dawnego złoża piasków „Cholerzyn”, na obszarze którego powstał zbiornik wodny. Wykazano, że wodno-rekreacyjny kierunek rekultywacji nie wpływa negatywnie na środowisko.

EN

Areas after opencast excavation must be properly developed and restored to the environment. On the example of the Cracow region it can be concluded that openpits and post-mining areas after extraction of natural aggregates such as sand and gravel are not a necessary evil, because after proper rehabilitation and development they can become valuable objects. The article presents the directions of reclamation of post-mining land. The workings of natural aggregates in the distict of Krakow are described. The authors characterized the area of the former „Cholerzyn” sand deposit, where a water reservoir was created. It was found, that water and recreation directions of reclamation do not negatively affect the environment.

2

Co czeka kruszywa?

100%

Kozioł W. , Ciepliński A.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2010

|

tom nr 5

92-98

3

Wyroby porfirowe kopalni "Zalas"

75%

Gałaś Z.

Przegląd Górniczy

|

2006

|

tom T. 62, nr 11

42-45

PL

Scharakteryzowano złoże porfiru i kopalnię "Zalas" oraz zastosowanie wytwarzanych przez nią wyrobów. Dokopano analizy popytu na wyroby porfirowe w ujęciu ilościowym. Określono zmienność sprzedawanych wyrobów w latach 1994-2005. Stopień zmienności badanych wskaźników określono poziomem średnim, odchyleniem od wartości średniej oraz współczynnikiem zmienności. Sezonowość popytu na wyroby porfirowe określono trendem empirycznym.

EN

Porphyry deposit and the "Zalas" mine as well as application of produced by it products are characterized. A quantitative analysis of the porphyry product demand has been made. Variation of sold products in the years 1994-2005 has been determined. Degree of variation of the studied indexes has been determined by mean level, deviation from the mean value as well as variation factor. Seasonality of demand for porphyry products has been determined as empiric trend.

4

Zwałowiska na przedpolu - konkurencja dla metod tradycyjnych na przykładzie KWB "Konin"

75%

Kasztelewicz Z. , Zajączkowski M. , Jagodziński Z.

Przegląd Górniczy

|

2006

|

tom T. 62, nr 7-8

45-50

PL

Artykuł przedstawia nowe rozwiązania zastosowane w Kopalni Węgla Brunatnego "Konin" w zakresie zwałowania nadkładu na zwałowisku budowanym na przedpolu odkrywki "Drzewce" w celu uniknięcia tworzenia zwałowiska zewnętrznego. W treści przedstawiono kolejne etapy projektowania technologii zwałowania wraz z czynnikami mającymi wpływ na jej zmiany. Przedstawiono także przewidywane koszty takiego rozwiązania, wykorzystując do obliczeń metodę DGC (Dynamie Generation Cost).

EN

The paper presents new solutions used in KWB Konin in the range of over-burden dumping on the dump built on the forland of the opencast "Drzewce" to avoid creation of an outside dump. The consecutive stages of dumping technology designing along with the factors influencing its changes are presented in the content. Also foreseen costs of such solution are presented using the method DGC (Dynamie Generation Cost) for calculations.

5

Resistances occurring during the exploitation of soils with bucket wheel excavators

75%

Bajcar A. , Onichimiuk M. , Wygoda M. , Nowak-Szpak A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2018

|

tom R. 59, nr 4

80--85

EN

One of the aims of the project BEWEXMIN Bucket wheel excavators operating under difficult mining conditions including unmineable inclusions and geological structures with excessive mining resistance’is the development of a load and fatigue monitoring system for bucket wheel excavator’s superstructures. The article describes resistances associated with exploitation of soils with bucket wheel excavators, which were the basis for the development of a system for assessing the risks of damage to the excavator’s superstructures in real time based on recorded signals.

PL

Jednym z zadań międzynarodowego projektu badawczego BEWEXMIN: ,,Praca koparek kołowych w warunkach występowania w urabianym ośrodku utworów o nadmiernych oporach urabiania jak i wtrąceń nieurabialnych” jest opracowanie systemu monitorowania wytężenia ustroju nośnego wielonaczyniowej koparki kołowej. W artykule zestawiono i opisano opory związane z urabianiem gruntów wielonaczyniowymi koparkami kołowymi, które były podstawą budowy systemu oraz opracowano metody oceny zagrożeń uszkodzenia ustroju nośnego w czasie rzeczywistym w oparciu o rejestrowane sygnały.

6

Wpływ eksploatacji kruszyw naturalnych na środowisko przyrodnicze

75%

Król-Korczak J.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2005

|

tom R. 29, z. 4

73-82

PL

Prowadzenie eksploatacji złóż powoduje naruszenie elementów środowiska naturalnego. Wpływ ten, przejawiający się w postaci różnego rodzaju skutków, obejmuje niemal wszystkie elementy środowiska na terenach górniczych. Z uwagi na złożoność procesów i zjawisk zachodzących w trakcie lub na skutek prowadzenia eksploatacji oraz wielokierunkowość przeobrażeń terenu w artykule przeanalizowano systematykę wpływów działalności górniczej na środowisko. Dokonano oceny wpływu górnictwa na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego na przykładzie kopalń kruszyw naturalnych. Na tej podstawie określono siłę potencjalnych oddziaływań.

EN

Extraction of mineral deposits may affect components of natural environment. In mining areas this influence, manifested in different environmental effects, comprises virtually all components of environment. In this article systematics of environmental effects of mining activity was analyzed. A complexity of processes and phenomena occurring during and after extraction, as well as multidimensional character of mining area transformations were considered. The assessment of mining activities on particular components of environment was carried out using natural aggregates quarries as an example. This was an basis to assess the strength of potential effects.

7

Skarb barona Ungera.

75%

Młodożeniec W. M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2001

|

tom R. 46, nr 1

16-19

PL

Omówiono budowę geologiczną i zasoby jednego z największych w Azji złóż miedzi z molibdenem typu porfirowego odkrytego w 1963 r. Złoże eksploatowane jest odkrywkowo. W 1978 r. uzyskano pierwszy koncentrat. Na złożu działa ERDENET wspólne przedsiębiorstwo mongolsko-rosyjskie.

EN

The geologic structure and the resources of copper deposit, with porphyrous molybdenum, one of the largest deposits in Asia, discovered in the year 1963 are treated of. The first concentrate was gained in 1978. The deposit is exploited open cast, by ERDENT, a joint Mongolian-Russian undertaking.

8

Odkrywkowa eksploatacja surowców mineralnych a środowisko naturalne

75%

Kaźmierczak U. , Misior M.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2008

|

tom nr 5

72-76

9

Problemy zagospodarowania złóż kopalin na obszarze mielecko-kolbuszowsko-głogowskiego obszaru chronionego krajobrazu

75%

Radwanek-Bąk B.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2019

|

tom R. 60, nr 2

20--28

PL

Odkrywkowa eksploatacja złóż stanowi zawsze ingerencję w środowisko przyrodnicze, jakkolwiek zakres i skala jego przekształceń mogą być zróżnicowane - od niewielkich i ograniczonych w zasadzie do okresu eksploatacji, aż do znacznych, i długotrwałych, a niekiedy nieodwracalnych - przy masowym wydobywaniu kopaliny. Oprócz działań minimalizujących skutki tej ingerencji już w czasie prowadzenia eksploatacji, zasadnicze znaczenie ma właściwe i zindywidualizowane przeprowadzenie rekultywacji/rewitalizacji terenów poeksploatacyjnych i ich zagospodarowanie. Konfliktowość działalności wydobywczej wzrasta na obszarach objętych prawną ochroną przyrody i krajobrazu. Do takich należy Mielecko-Kolbuszowsko-Głogowski Obszar Chronionego Krajobrazu, o powierzchni blisko 50 tys. ha, położony w północno-zachodniej części województwa podkarpackiego. Jednym z głównych celów jego utworzenia jest czynna ochrona ekosystemów oraz zachowanie różnorodności biologicznej i walorów krajobrazowych pozostałych jeszcze fragmentów rozległej niegdyś Puszczy Sandomierskiej. Dotyczy to zwłaszcza unikatowych w tym regionie wydm śródlądowych i ich zespołów. Cele te powodują, że odkrywkowa eksploatacja kopalin uznawana jest tu za działalność o dużym stopniu konfliktowości. Z drugiej strony, trudno wyobrazić sobie całkowitą rezygnację z wydobywania kopalin ze złóż występujących na tym rozległym i zamieszkałym terenie, położonym ponadto w pobliżu dużych ośrodków miejskich: Rzeszowa, Mielca czy Dębicy. Kopaliny pozyskiwane ze złóż, głównie piaski lub piaski ze żwirami, są niezbędne dla zaspokojenia potrzeb bytowych lokalnych społeczności. W artykule przedstawiono skalę tego problemu oraz prowadzone działania, ukierunkowane na osiągnięcie trudnego nieraz kompromisu. Ich podstawą jest wielopłaszczyznowa waloryzacja przyrodnicza M-G-K OchK wraz z określeniem możliwości i zakresu eksploatacji kopalin pospolitych oraz wskazanie najbardziej efektywnych sposobów rekultywacji terenów poeksploatacyjnych.

EN

Opencast mining acitvity is always an injury of the natural environment, although the scope and scale of its transformations can be varied - from small and limited to the period of operation, up to significant, and long-lasting, sometimes irreversible – by mass-scale of extraction. In addition to actions minimizing the effects of this injury already during the operation, it is essential to properly and tailor reclamation / revitalization of post-mining areas and their management. The conflict of mining activity is increasing in areas covered by legal protection of nature and landscape. Mielecko-Kolbuszowsko-Głogowski Protected Landscape with an area of nearly 50,000 ha, is located in the north-western part of the Podkarpackie Voivodeship. One of the main goals of its creation is the active protection of ecosystems and preservation of biological diversity and landscape values of the remains of the Sandomierz natural forest. This particularly applies to the inland dunes that are unique in this region and their clusters. These objectives make the surface exploitation of minerals considered here to be highly conflictual activities. On the other hand, it is difficult to imagine a complete giving up extracting minerals from deposits found in this vast and inhabited area, located also near large urban centers: Rzeszów, Mielec and Dębica. The raw materials obtained from them, mainly sands or sands with gravels, are necessary to satisfy the living needs of local communities. The article presents the scale of this problem and the activities carried out, aimed at reaching a difficult compromise. Their basis is the multifaceted environmental evaluation of the M-G-K OChK together with the determination of the possibilities and scope of exploitation of common minerals and the indication of the most effective ways of re clamation of post-mining areas.

10

Ochrona środowiska wodnego w Nadreńskim Zagłębiu Węgla Brunatnego

75%

Chodak M. , Polak K.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2010

|

tom R. 34, z. 4

109-115

PL

Złoża węgla brunatnego w Nadreńskim Zagłębiu Węgla Brunatnego cechują się korzystnymi uwarunkowaniami geologicznymi jednakże często sąsiadują z terenami cennymi przyrodniczo. W niniejszej pracy przedstawiono przykłady działań podejmowanych w celu minimalizacji wpływu eksploatacji węgla brunatnego na wody powierzchniowe oraz tereny podmokłe. Zaprezentowane przykłady działań prośrodowiskowych realizowanych w Nadreńskim Zagłębiu Węgla Brunatnego wykazują, że możliwe jest całkowite zniwelowanie negatywnego oddziaływania prac eksploatacyjnych na wody powierzchniowe oraz ekosystemy podmokłe.

EN

The lignite deposits in the Lower Rhine Basin have advantageous geological conditions but are often located in the vicinity of ecologically valuable areas. In this work we present the examples of activities aimed at minimization of lignite extraction influences on surface waters and wetlands. The presented examples indicate that it is possible to entirely exclude negative effects of open-cast lignite extraction on the surface waters and wetlands.

11

Opracowanie zaleceń naukowo-metodycznych dotyczących wyboru działań w zakresie ochrony środowiska przy odkrywkowej eksploatacji złóż rud żelaza na podstawie oceny ryzyka intoksykacji ludności

75%

Kuznecov V. S.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2014

|

tom R. 52, nr 2

32--42

PL

W niniejszym artykule rozpatrywana jest procedura rejonizacji terytorium otaczającego zakład zajmujący się odkrywkową eksploatacją rud żelaza ze względu na ryzyko intoksykacji ludności. Zaproponowano również sposób zmniejszenia emisji pyłu z pylących powierzchni zwałowiska odpadów.

EN

In this work procedure of division into districts the territory surrounding the enterprise, engaged in open-cast mining of iron ores, in size of risk intoxication the population is considered. The way on reduction of carrying out a dust from a surface raising dust sites of the tailings dam is presented.

12

Zagrożenie zawałowe i mechanizm powstawania zapadlisk w otworowej kopalni soli.

75%

Kortas G.

Przegląd Górniczy

|

2003

|

tom T. 59, nr 1

46-52

PL

Przedstawiono rozkłady wytężeń w stropie kawern w zależności od szerokości, wysokości i ciśnienia wewnętrznego. Omówiono czynniki inicjujące zawał stropu, wskazując na negatywny wpływ zmian ciśnienia i szerokości kawerny na małych głębokościach. Strefą narażoną na powstawanie kawern grożących zapadliskami jest górny pokład soli kamiennej, w którym rozwija się niekontrolowane ługowanie. Inicjację zawału powodują ruchy mediów związane z podsadzaniem i deformacjami górotworu. Przedstawiono zależność objętości zapadliska od objętości kawerny oraz zależność zmian głębokości od powierzchni zapadliska. Zalecono monitoring stanu zagrożenia za pomocą tensometrów wgłębnych.

EN

Distribution of efforts in the cavity roofs is presented in dependence on the width, height and internal pressure. The factors initiating the roof fall are discussed pointing out the negative influence of pressure changes and the width of cavern on the small depths. The upper seam of salt, where uncontrolled leaching develops, is the zone exposed to arising of the caverns being a danger of depressions. Movement of media connected with stowing and rock mass deformation are the cause of caving initiation. Relationship between the volume of a depression and the volume of a cavern as well as relationship between depth changes and depression area are presented. Monitoring of the state of hazard by means of extcnsometers is recommended.

13

Kryteria przemysłowości kopalin eksploatowanych odkrywkowo, których wartość nie zależy od zawartych w nich składników użytecznych

75%

Kudełko J. , Nowak J. , Wanielista K.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2013

|

tom R. 54, nr 1

41--45

PL

Kryteriami przemysłowości określamy warunki geologiczno-górnicze, techniczno-technologiczne, jakościowe i ekonomiczne, jakim powinny odpowiadać kopaliny oraz ich złoża, aby zasoby tych złóż nadawały się do opłacalnej eksploatacji. Kryteria przemysłowości mogą mieć charakter opisowy lub parametryczny. Wynikają one z obecnego stanu techniki i technologii, bądź też są one opisane zmiennymi objaśniającymi w funkcjach, zazwyczaj ekonomicznych, wyrażających opłacalność eksploatacji. Dobór rodzajów kryteriów uwarunkowany jest sposobem eksploatacji - podziemnym lub odkrywkowym oraz rodzajem kopaliny który z kolei determinuje czy o wartości złoża decyduje ilość zawartych w niej składników użytecznych czy jedynie własności fizyko-mechaniczne kopaliny. Kryteria przemysłowości określają granice złoża w profilu pionowym i planie poziomym. Kolejno ustala się kryteria brzeżne, kryteria dla pół eksploatacyjnych i kryteria dla obszarów górniczych z funkcji równości przychodów z kosztami, zerowego zysku operacyjnego i zerowych przepływów pieniężnych netto (NPV=0). Kryteria przemysłowości służą do opracowania Projektu Zagospodarowania Złoża i stanowią załącznik do wniosków koncesyjnych o użytkowanie złóż. W okresie eksploatacji złoża kryteria przemysłowości mogą być korygowane w szczególności do zmiany cen i kosztów wydobycia kopalin.

EN

The industrial criteria are the geological and mining, technical and technological, quality as well as economic conditions which should perform the minerals and their deposits to mine their reserves remuneratively. Industrial criteria may be of the descriptive or parametric character. They get out of state-of-the-art in technique and technology or are described by interpreting variables in functions, usually economic, expressing the profitability of mining operations. The selection of criteria type depends on extraction method (open pit or underground) and the kind of mineral what in turn determines if the deposit value is related with the usable elements content or with physical and mechanical parameters of mineral. The industrial criteria define the boundaries of orebody in the vertical and horizontal direction. The boundary criteria, criteria for mining fields and mining areas are determined successively from the function of equality of income with costs, zero operating profit and zero net cash flow(NPV=0). The industrial criteria are used to prepare the Deposit Development Plan and are the part of application for mining concessions. During the deposit extraction the industrial criteria may be verified especially when the prices or mining costs change.

14

Eksploatacja kruszyw żwirowo-piaskowych spod wody. Część 2 – Analiza ekonomiczna doboru technologii wydobycia

63%

Lieske C. , Kozioł W. , Borcz A.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

tom T. 73, nr 5

1--7

PL

W pierwszej części artykułu (Lieske i in. 2017) scharakteryzowane zostały technologie eksploatacji spod wody stosowane w polskim i niemieckim górnictwie odkrywkowym naturalnych kruszyw żwirowo-piaskowych. Dla wybranych technologii podano wartości możliwych do uzyskania wskaźników techniczno-ekonomicznych wraz z analizą kosztów wydobycia. Treść artykułu stanowi kontynuację tematyki doboru technologii wydobycia kruszyw, która zawiera głównie porównawczą analizę rentowności przykładowo zastosowanych technologii. Do tego celu wykorzystano podstawowe wskaźniki stosowane w ekonomicznych ocenach inwestycji (próg rentowności – BEP, wartość zaktualizowana netto – NPV, wewnętrzna stopa zwrotu – IRR). Uzyskane wyniki powinny być przydatne do oceny i racjonalnego wyboru właściwych technologii wydobycia kruszyw żwirowo-piaskowych spod wody.

EN

The first part of this paper (Lieske et al. 2017) describes the technologies used in Polish and German surface mining of sand and gravel natural aggregates, exploited from under the water. Also the values of the technically and economically feasible indicators for the selected technologies, along with the analysis of mining costs, are given. The content of the paper is a continuation on natural aggregates extraction technology selection, which mainly contains comparative analysis of profitability of exemplary technologies. For this purpose, basic indicators used in economical evaluations of investments (break-even point, net present value, internal rate of return) were used. The obtained results should be useful for the evaluation and rational choice of appropriate extraction technology of sand and gravel aggregates from under the water.

15

Parametry pracy branży węgla brunatnego w Polsce. Część 2

63%

Kasztelewicz Z.

Przegląd Górniczy

|

2007

|

tom T. 63, nr 1

14-24

PL

W pracy omówiono główne parametry eksploatacyjne opisujące branżę węgla brunatnego w Polsce. Wyniki pracy przedstawiono w dwóch artykułach. W tej części omówiono wydajności i czasy pracy koparek wielonaczyniowych, energochłonności eksploatacji, czas trwania awarii układów nadkładowych i węglowych, strukturę wiekową koparek kołowych i łańcuchowych oraz gospodarkę nieruchomościami w poszczególnych kopalniach węgla brunatnego.

EN

In this part capacities and working times of bucket ladder excavators, energy consumption of exploitation, brake-downs duration of overburden and coal arrangements, age structure of wheel and chain excavators and real property management in the particular mines are discussed.

16

"Górka" - najgłębszy w Polsce (41,7 m) zbiornik poeksploatacyjny surowców budowlanych. Charakterystyka morfometryczna

63%

Molenda T.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2014

|

tom R. 55, nr 2-3

126--129

PL

Bardzo często, po zakończeniu eksploatacji dochodzi do zatopienia wyrobisk odkrywkowych. W następstwie powstają zbiorniki poeksploatacyjne. W artykule przedstawiono charakterystykę morfometryczną najgłębszego w Polsce zbiornika poeksploatacyjnego związanego z wyrobiskami surowców budowlanych. Jest to zbiornik "Górka "położony koło Strzelina. Maksymalna głębokość akwenu wynosi 41,7 m. Jest to zbiornik powstały w wyrobisku po eksploatacji granitów. Charakterystyczną cechą akwenu są bardzo strome podwodne stoki i zróżnicowana morfometria dna.

EN

When the life of an excavation pit comes to an end it often gets flooded. As a result pit lakes develop. The paper presents the hydrographic characteristics of the deepest pit lakes of that type in Poland (associated with building raw materials excavations). It is the Górka pit lakes located near Strzelin. The maximum depth of the basin is 41.7 m. The reservoir created in the disused granite excavation. Characteristic features of the basin include very steep underwater slopes and varied morphometry of the bottom.

17

Odpady w odkrywkach : jak dziś interpretować przepisy?

63%

Dyka M.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2015

|

tom nr 2

78-83

PL

Już ponad dwa lata obowiązują przepisy nowej Ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach oraz zmiany dokonane w Ustawie z 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych, które bezpośrednio lub pośrednio zmieniły zasady gospodarowania odpadami. Przyjrzyjmy się zatem, jak obecnie wygląda interpretacja wymagań dotyczących postępowania z odpadami powstającymi w związku z wydobywaniem kopalin do produkcji kruszyw. Spróbujmy odpowiedzieć na pytanie, czy zniknęły wątpliwości odnoszące się do sposobów ich interpretacji.

18

Od eksploatacji do rewitalizacji

63%

Badera J. , Badera M.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2013

|

tom nr 5

56-60

PL

Akweny wędkarskie i plaże, tereny sportów motorowych i parki linowe – to tylko niektóre przykłady wykorzystania terenów po odkrywkowym wydobywaniu kopalin. Szeroko rozumiana rewitalizacja obszarów poeksploatacyjnych w kierunku rekreacyjnym zyskuje coraz większą popularność, tego rodzaju inwestycje wymagają jednak dalszej promocji, także w aspekcie dialogu z lokalnymi społecznościami. Według ustawy z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych, rekultywacja definiowana jest jako nadanie lub przywrócenie gruntom zdegradowanym wartości użytkowych lub przyrodniczych. W artykule przedstawiono zagadnienie: jak pogodzić górnictwo z turystyką.

19

Górnictwo kruszyw w Polsce – szanse i zagrożenia

63%

Kozioł W. , Machniak Ł. , Borcz A. , Baic I.

Inżynieria Mineralna

|

2016

|

tom R. 17, nr 2

175--182

PL

Niniejszy artykuł przedstawia rozwój wydobycia i produkcji kruszyw w Polsce na tle kształtowania się produkcji kruszyw w wybranych krajach Unii Europejskiej. Kruszywa mają szerokie zastosowanie w wielu branżach przemysłowych. Są największą na świecie grupą eksploatowanych kopalin, a ich globalne wydobycie szacowane jest na poziomie ponad 20 mld Mg rocznie, z czego w Europie kształtuje się na poziomie 3,7 mld Mg/rok. W Polsce produkcja kruszyw w 2015r wyniosła ponad 0,23 mld Mg/rok i od lat 90. XX wieku wzrosła prawie czterokrotnie. W artykule zwrócono uwagę na rolę i znaczenie kruszyw naturalnych w gospodarce krajowej. Scharakteryzowano zmiany regionalne i jakościowe wydobycia kruszyw żwirowo-piaskowych w Polsce. W latach 2011–2015 wydobycie kruszyw naturalnych uległo głównie spadkowi – w czterech województwach nawet ponad 50%. Województwa utrzymują generalnie stałe pozycje w rankingu jeżeli chodzi o produkcję kruszyw łamanych. Istotną część artykułu stanowi analiza szans i zagrożeń produkcji kruszyw w Polsce, której nie grozi tak drastyczny spadek zapotrzebowania na kruszywa jak innym krajom Europy. Wynika to z faktu możliwości korzystania ze środków unijnych w najbliższych latach, jednak i po tym okresie prognozuje się nadal spore zapotrzebowanie wynikające z konieczności: rozbudowy i powiększenia obszarów szybkich dróg i obwodnic dużych miast, budowy inwestycji energetycznych oraz konieczności budowy mieszkań, których w Polsce jest zdecydowanie za mało. Niemniej pojawiają się również utrudnienia wynikające choćby z pogarszania się jakości złóż kruszyw naturalnych, czy wzrost głębokości eksploatacji i konieczność urabiania złóż trudno urabialnych, które wymagają zmiany technologii wydobycia, co przekłada się na wzrost kosztów produkcji. Istotnym elementem jest brak możliwości modyfikowania parków maszynowych przez kopalnie o dużych możliwościach produkcyjnych, w których sprzedaż kruszyw po niskich cenach wystarcza zaledwie na pokrycie kosztów zmiennych produkcji.

EN

This article presents the development of extraction and production of natural aggregates in Poland on the background of the formation of aggregates production in selected countries of the European Union. Aggregates are widely used in many industrial sectors. They are the world's largest group of exploited minerals, and their global production stands at more than 20 billion Mg per year, of which Europe stands at 3,7 billion Mg/year. In Poland, the production of aggregates stands at over 0,23 billion Mg/year (2015 year), and since the 90s of the twentieth century it grew almost four times. In this article attention was paid to the role and importance of natural aggregates in the national economics. Changes in the regional and qualitative extraction of sand and gravel aggregates in Poland were characterized. In period 2011–2015 extraction of natural aggregates has mostly decreased – in four provinces even more than 50%. The voivodeships remain generally on fixed positions in the ranking when it comes to the production of crushed stones aggregates. An important part of the article is description of the opportunities and threats of aggregates production in Poland, which threatened not so drastic decrease in demand for aggregates like in the other countries of Europe. This is due to the possibility of using EU funds in the coming years, however and after this period forecasts are showing still considerable demand resulting from the need to: expansion and enlargement of areas of fast roads and bypasses of major cities, construction of energy investments and the need for housing constructions, which in Poland are definitely not enough. However, there are also difficulties resulting even with the deterioration in the quality of deposits of natural aggregates, or an increase in the depth of exploitation and the need for excavate of deposits difficult to mine that require changes in production technology, which results into an increase in production costs. An important element is the lack of ability to modify machine parks by mines with high production capacity, in which the aggregate trade at low prices is sufficient just to cover the variable costs of production.

20

Diagnostyka procesu odkrywkowej eksploatacji złoża węgla brunatnego

63%

Kozioł W. , Kaczarewski T.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

tom T. 70, nr 10

41--45

PL

W artykule przedstawiono założenia systemu diagnozowania procesu odkrywkowej eksploatacji złoża węgla brunatnego przy zarządzaniu poprzez cele i w nawiązaniu do ogólnych zasad zarządzania jakością procesów według norm ISO. Proponowany system może się istotnie przyczynić do efektywnego zarządzania ryzykiem oraz skutecznego przeciwdziałania potencjalnym zagrożeniom technicznym i biznesowym, które towarzyszą takim bardzo rozległym, kosztownym i długotrwałym procesom. W tworzeniu systemu wykorzystano dobre praktyki oraz wzięto pod uwagę skutki niedostatecznego diagnozowania procesów w kopalniach.

EN

This paper presents assumptions of diagnostic system of managing brown coal opencast exploitation process by objectives and with reference to the general principles of quality management processes, according to the ISO standards. The proposed system can significantly contribute to effective risk management and effective action against potential technical and business threats that accompany such a very extensive, costly and lengthy process. To design the system, good practices were used and the effects of insufficient diagnostics of the processes in mines were taken into account.