Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Determinanty prywatnych wydatków edukacyjnych w Polsce – wyniki badania eksploracyjnego

100%

Kłobuszewska M.

Edukacja

|

2014

|

nr 1(126)

53–65

PL

Wysokość środków przeznaczanych na edukację przez gospodarstwa domowe jest uzależniona od wielu czynników. W artykule stawia się hipotezy dotyczące determinant wydatków edukacyjnych ponoszonych przez polskie gospodarstwa domowe na edukację dzieci w wieku od 6 do 18 lat i weryfikuje je na podstawie danych zgromadzonych w badaniu IBE Wydatki edukacyjne gospodarstw domowych i ich uwarunkowania. Związki czynników leżących po stronie gospodarstwa domowego z wydatkami edukacyjnymi ogółem oraz w podziale na wydatki obowiązkowe i nieobowiązkowe zbadano metodą regresji. Kapitał kulturowy gospodarstwa domowego, wykształcenie rodziców oraz zamożność mają znaczenie dla wysokości ponoszonych wydatków. Pozytywna ocena szkoły również wiąże się z wyższymi wydatkami edukacyjnymi.

EN

Willingness to spend on education is influenced by many factors. This article presents hypotheses concerning socio-demographic and economic determinants for household spending on Polish children’s education. These hypotheses were tested on the data from an exploratory study “Household educational spending and its determinants”, which was conducted by the Educational Research Institute in Poland in 2012. The main goal of this research was to characterise private household spending on education. Determinants of total, obligatory and other private household expenditure on education were analysed using OLS regression. Obligatory expenditure on school not only includes fees, but also all expenditure required for formal education such as textbooks and uniforms. The analysis showed that the cultural capital of households, parents’ education and family wealth had significant influence on their educational expenditure. Parental opinions about school were also significant as a predicator.

2

Praktyczna nauka zawodu pracowników młodocianych z perspektywy pracodawców. Koszty, korzyści i ryzyka

72%

Drogosz-Zabłocka E. , Stasiowski J.

Edukacja

|

2016

|

nr 2(137)

5–31

PL

Celem artykułu jest analiza ekonomicznych i pozaekonomicznych uwarunkowań decyzji o przyjmowaniu pracowników młodocianych na praktyczną naukę zawodu w przedsiębiorstwie. Tekst oparto na materiale empirycznym pochodzącym z wywiadów z pracodawcami, które zrealizowano w ramach jednego z komponentów badania BECKER w 2014 r. Analiza zgromadzonego materiału jakościowego umożliwiła zidentyfikowanie głównych kategorii kosztów, korzyści i ryzyk związanych z odbywaniem praktyki zawodowej u pracodawcy. W artykule pokazano również, jak pracodawcy mogą postrzegać całkowity bilans kosztów i korzyści przyjmowania pracowników młodocianych. Okazało się, że o opłacalności mogą w równym stopniu decydować zarówno czynniki ekonomiczne (krótko- lub długoterminowa opłacalność inwestycji w naukę pracownika), jak i uwarunkowania pozaekonomiczne (np. potrzeba towarzystwa, chęć podtrzymywania profesji, misja niesienia pomocy młodym z danej społeczności lokalnej).

EN

The article analyses the economic and non-economic determinants of the decision to offer apprenticeships to young workers in a company. The analysis was based on interviews with employers conducted as a part of the BECKER study in 2014. The authors briefly review the literature on the costs and benefits of apprenticeship training. The analysis of the collected qualitative data helped to identify the major costs, benefits and risks associated with apprenticeship training in Polish companies. The article also shows how employers may perceive the overall balance of costs and benefits of apprenticeship training. It was found that profitability could be equally dependent on economic factors (the short or long-term cost-effectiveness of investments in apprenticeship training), as well as non-economic factors (e.g. the need for companionship, the desire to maintain a given profession, a sense of mission to support young people from the local community).

3

Kształcić czy prowadzić badania naukowe? Analiza efektywności kształcenia i efektywności naukowej na przykładzie wybranych publicznych szkół wyższych w Polsce

72%

Wolszczak-Derlacz J.

Edukacja

|

2013

|

nr 2(122)

20–33

PL

W artykule przedstawiono analizę ilościową oceny efektywności procesu kształcenia i prowadzonych badań naukowych w szkołach wyższych. Analizie poddano 31 publicznych uczelni MNiSW w latach 2001–2008. Pomiar efektywności został przeprowadzony przy zastosowaniu metody nieparametrycznej DEA oddzielnie dla dwóch podgrup uczelni: uniwersytetów i szkół technicznych. Za rezultaty procesu kształcenia przyjęto liczbę absolwentów studiów stacjonarnych oraz studiów niestacjonarnych, a za wyniki działalności badawczej uczelni: liczbę publikacji, cytowań oraz wartość grantów. Porównanie wskaźników efektywności wskazuje na ich ujemną korelację, co może potwierdzać wymienność działalności dydaktycznej i naukowej.

EN

The article presents an efficiency evaluation for teaching and research in Polish institutions of higher education. Thirty one public universities in Poland were studied using the nonparametric DEA method from 2001 to 2008. Teaching outcomes were evaluated by the numbers of full-time and part-time graduates, while research activities were assessed by number of publications, citations and value of research grants. The scores for teaching and research efficiency were negatively correlated, which could indicate a trade-off between teaching and research activities.

4

Cechy społeczno-ekonomiczne rodziny a ponoszenie wydatków na prywatne dobra i usługi edukacyjne

72%

Rokicka M. , Sztandar-Sztanderska U.

|

nr 1(121)

7–23

PL

Zgodnie z teorią, znaczący wpływ na rozwój kapitału ludzkiego dziecka mają inwestycje ponoszone w formie wydatków na dobra i usługi edukacyjne. W Polsce usługi te świadczone są głównie przez publiczny system edukacji, jednakże w dużym stopniu są one uzupełniane prywatnymi wydatkami ponoszonymi przez rodziców. Celem artykułu jest identyfikacja społeczno-ekonomicznych determinantów prywatnych wydatków edukacyjnych, w tym wydatków na opłaty szkolne, korepetycje i kursy, pomoce i materiały naukowe, oraz Internet towarzyszących edukacji odbywanej w szkołach publicznych. Analiza została przeprowadzona na podstawie reprezentatywnych dla Polski danych pochodzących z Badania budżetów gospodarstw domowych z lat 2009–2010. Wyniki analizy wykonanej metodą regresji logistycznej wskazują, że dochód rozporządzalny per capita oraz wykształcenie rodziców, a szczególnie wykształcenie matki, najsilniej wpływają na partycypację rodziców w kosztach edukacyjnych dzieci we wszystkich analizowanych kategoriach wydatków. Jednocześnie ważną rolę odgrywają różnice regionalne oraz dysproporcje między klasą wielkości miejscowości, w szczególności w odniesieniu do wydatków na kursy i korepetycje.

EN

According to theory, educational goods and services have an important impact on a child’s human capital. Although the majority of educational services in Poland are delivered within a public education system, various educational costs are borne by parents. This paper looks at the socio-economic determinants of private spending on education, including fees, private tutoring and courses, educational goods and materials, and the internet. The analysis was performed using the Polish Household Budget Survey for 2009 and 2010. Results from a logit regression suggest that disposable household income per capita and parental level of education, especially mother’s level of education have the greatest impact on spending on educational goods and services. This was true for all analysed categories of expenditure. Regional disparities and community size were an important factor especially with regards to spending on private tutoring and additional courses.

5

Wiele zawodów – jedna waga? O zróżnicowaniu kosztów kształcenia zawodowego

72%

Stasiowski J. , Kłobuszewska M. , Drogosz-Zabłocka E.

Edukacja

|

2016

|

nr 1(136)

23–43

PL

W artykule podjęto problematykę publicznego finansowania edukacji zawodowej w Polsce. Na podstawie danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej z 2012 r. przeanalizowano wydatki bieżące na ucznia w zasadniczych szkołach zawodowych i technikach. Wyniki analiz stawiają pod znakiem zapytania efektywność algorytmu finansowania szkół kształcących zawodowo w Polsce, który nie różnicuje wysokości subwencji w zależności od oferty nauczanych zawodów oraz sposobu organizacji praktycznej nauki zawodu. Może to mieć niebagatelne znaczenie w przypadku mniej zamożnych organów prowadzących szkoły. Jak wynika z analiz, wydatki bieżące na ucznia są zróżnicowane w zależności od obszaru kształcenia zawodowego. Istnieją istotne różnice w poziomie wydatków szkół kształcących w obszarze rolniczo-leśnym z ochroną środowiska w stosunku do szkół kształcących w mniej kosztownych zawodach z obszaru ekonomiczno-administracyjnego. Ponadto szkoły, które kształcą młodych pracowników oraz organizują praktyczną naukę zawodu poza placówką, np. w centrach kształcenia praktycznego, ponoszą istotnie niższe wydatki na ucznia niż pozostałe. Analizy ukazały również odmienne realia finansowania kształcenia zawodowego przez miasta na prawach powiatu i uboższe powiaty ziemskie. Zróżnicowanie wydatków jest wyraźniejsze w przypadku miast, które posiadają zasoby finansowe pozwalające na swobodniejsze kształtowanie wydatków w zależności od specyficznych potrzeb szkół kształcących w różnych zawodach. Oznacza to, że wydatki na kształcenie zawodowe bogatszych samorządów mogą stanowić lepsze przybliżenie realnych kosztów kształcenia w zależności od zawodu.

EN

Public finance for vocational education in Poland (using an algorithm for the educational subsidy and its „vocational weight”) does not differentiate between costs of training for different types of occupation. The authors, using data from the Educational Information System (2012), analysed current expenditure per student attending vocational education – at technical upper secondary and basic vocational schools. This analysis questions the effectiveness of the finance formula for vocational schools in Poland, which does not differentiate allocation of subsidy between types of vocational training and organization of practical trainingat school. Findings indicated that current expenditure per student differed between types of training. For example, there were considerable differences in specialized school spending on training, leading to agricultural, forestry and environmental protection related professions, compared to schools training for economic or administrative occupations. Moreover, schools that educate adolescent workers and organize practical training outside school – e.g., the CKP (center for practical training) – have significantly lower expenditure per student. Analysis highlighted differences in the finance of vocational education between different types of local government – urban districts (town-poviats) and poorer districts (poviats). Variation was more pronounced in cities, which are generally richer and more flexible in their budgeting for schools according to specific needs. It can be inferred that expenditure of richer authorities on vocational training should describe a better approximation of the real costs of this type of education, depending on target occupation.

6

Radni wobec decentralizacji oświaty

72%

Kopańska A. , Bukowska G.

Edukacja

|

2016

|

tom 4(139)

61–77

PL

Przedmiotem analiz przedstawionych w artykule są czynniki decydujące o preferencjach radnych wobec decentralizacji oświaty. Zbadano, czy decentralizacja w obszarze polityki oświatowej jest priorytetem dla władz lokalnych pod względem zarówno indywidualnych cechy radnych, jak również charakterystyk gmin. W badaniu empirycznym opartym na modelu logitowym wykorzystano dane zebrane w ramach Badania ekonomicznych uwarunkowań celów i kierunków alokacji nakładów na edukację realizowanych przez podmioty publiczne i prywatne w Polsce oraz dane pochodzące z Banku Danych Lokalnych i Ministerstwa Finansów. Wyniki wskazują, że oprócz czynników związanych z sytuacją finansową gminy (poziom autonomii wydatkowej i zamożności) oraz cechami mieszkańców (wykształcenie, stopa bezrobocia) na preferencje wpływa posiadanie przez radnego dziecka w wieku szkolnym.

EN

The article analyses the factors determining the preferences of local councillors to the decentralization of education. The question of whether the decentralization of education policy is a priority for local authorities is examined. We take into account both the individual features of the councillors as well as the characteristics of the municipalities. The empirical study is based on a logit model and used data collected in a survey, which was part of the BECKER project, as well as data from the Local Data Bank and the Ministry of Finance. The results indicate that in addition to factors related to the financial situation of the municipality (level of spending autonomy and wealth) and the characteristics of citizens (education, income), preferences are influenced by the fact that a councillor has a child of school age.

7

Ocena jakości polskiego systemu kształcenia zawodowego z perspektywy potrzeb rynku pracy

72%

Lis M. , Miazga A.

Edukacja

|

2016

|

nr 1(136)

5–22

PL

Niniejszy artykuł ma na celu podsumowanie kluczowych zmian sytuacji absolwentów szkół zawodowych wchodzących na rynek pracy w Polsce w ostatnich 20 latach na tle sytuacji absolwentów innych rodzajów szkół oraz na tle międzynarodowym. Z wykorzystaniem statystycznej analizy danych pochodzących z Badania aktywności ekonomicznej ludności (BAEL) oraz Międzynarodowego badania kompetencji osób dorosłych (PIAAC) przedstawiono ewolucję sytuacji absolwentów szkolnictwa zawodowego pod względem ich liczebności, zatrudnienia, płac oraz umiejętności. Zaobserwowano, że silny spadek liczby uczniów w ostatnich 20 latach dotyczył zasadniczych szkół zawodowych, a nie techników. Autorzy bronią tezy, że to nie spadek liczby uczniów szkół zawodowych, ale silne mechanizmy negatywnej selekcji, niska efektywność nabywania podstawowych umiejętności oraz zbyt wolne dopasowywanie się do zmian strukturalnych gospodarki są największymi wyzwaniami stojącymi przed szkolnictwem zawodowym. Wskazano, dlaczego kluczowym czynnikiem sukcesu szkół zawodowych powinno być kształtowanie umiejętności ogólnych, a także dlaczego rozszerzenie systemu dualnego nie rozwiąże najważniejszych bolączek kształcenia zawodowego.

EN

The aim of this article is to s summarise the evolution of labour market situation of vocational education graduates the last 20 years in Poland. With the use of statistical analysis of LFS and PIAAC data we present the main changes in the situation of vocational education graduates in respect of their quantity, employment status, wages and skills. The number of students has decreased sharply in the last 20 years at basic vocational schools rather than in technical secondary schools. Our results support the thesis that the main challenges facing vocational education in Poland is not the decline in number of students, but a strong negative selection mechanisms, low efficiency of acquiring the basic skills and too slow adaptation of vocational education to the structural changes of the economy. Therefore, we show why the key success factor of vocational education consist in developing basic skills. Introduction of German model of dual education system is unlikely to solve the most important problems of Polish vocational education.

8

Wykorzystanie wskaźników złożonych i metod nieparametrycznych do oceny i poprawy efektywności funkcjonowania wyższych uczelni technicznych

72%

Szuwarzyński A. , Julkowski B.

Edukacja

|

2014

|

nr 3(128)

54–74

PL

Publiczne uczelnie wyższe, podobnie jak organizacje komercyjne, muszą dbać o efektywność funkcjonowania. W artykule został przedstawiony model pomiaru i oceny efektywności względnej uczelni technicznych. Analizę przeprowadzono wśród 18 uczelni, wykorzystując metodę złożonych wskaźników i model SBM Data Envelopment Analysis. Zdefiniowano 14 wskaźników wpływających na efektywność dla pięciu obszarów funkcjonowania uczelni: badań naukowych, dydaktyki, rozwoju kadr naukowych, jakości procesów kształcenia oraz finansowania ze środków publicznych. Na podstawie wyników wskazano jednostki nieefektywne oraz kierunki zmian, które pozwolą im osiągnąć pełną efektywność. Zastosowane metody pozwoliły uwzględnić w ocenie efektywności łączne oddziaływanie wszystkich istotnych czynników opisujących podstawowe usługi świadczone przez uczelnie.

EN

Publicly funded universities, like commercial organizations, are obliged to ensure their efficiency. This article presents a model to measure and assess the relative efficiency of technical universities. The analysis was performed using publically available data from 2011 for 18 universities using the composite indicators method and the SBM Data Envelopment Analysis model. Fourteen indicators for efficiency were defined in the five areas of the university performance: research, teaching, scientific staff development, quality of teaching processes and public funding. Inefficient units were identified, based on their calculated efficiency scores and the directions for change to allow them to reach greater efficiency were suggested. Methods used to assess efficiency allowed the combined effect of all relevant factors to be taken into account which described the basic operations of the university.

9

Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w gimnazjach

72%

Kłobuszewska M. , Rokicka M.

Edukacja

|

2016

|

nr 2(137)

32–46

PL

Polskie szkoły są coraz częściej wyposażane w nowoczesne technologie. Rosnąca popularność takich narzędzi dydaktycznych, a także ogromne możliwości ich zastosowania, skłoniły nas do zbadania, czy w polskich gimnazjach korzysta się z dostępnych tablic interaktywnych oraz jakie czynniki wpływają na zróżnicowaną częstotliwość wykorzystywania tablic podczas lekcji. Zbadano ponadto, jakie cechy szkoły i nauczycieli wpływają na częstsze korzystanie przez nich z takich narzędzi dydaktycznych podczas lekcji. Analizę wykorzystania tablic interaktywnych w gimnazjach przeprowadzono na podstawie danych zebranych w dziewięciu celowo dobranych powiatach w ramach projektu Badanie ekonomicznych uwarunkowań celów i kierunków alokacji nakładów na edukację realizowanych przez podmioty publiczne i prywatne w Polsce oraz danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej i Banku Danych Lokalnych. Wyniki wskazują, że oprócz wyposażenia w infrastrukturę informacyjno-komunikacyjną, istotne są również cechy nauczycieli i systemów motywacyjnych danej szkoły. Te czynniki wyjaśniły część zaobserwowanego zróżnicowania w wykorzystaniu tablic interaktywnych w szkołach.

EN

The school infrastructure in Poland, especially related to use of information and communication technologies (ICT) constantly improves, however the question remains whether this improved access translates into more frequent use of interactive whiteboards (IWB) at schools? The aim of this paper is to analyse the school and teachers’ characteristics related to the frequency of IWB use in school. The growing popularity of this device, as well as the large possibility of its application led us to reflect on whether there is a variation in the use of this equipment among lower secondary schools in nine studied counties and what the main drivers of the IWB usage are. The use of IWB is analysed from the students’ perspective, based on data collected in the project A study on the economic determinants for objectives and guidelines on allocation of private and public education spending in Poland (BECKER) with additional use of data from Education Information System and Local Data Bank. Results of our analysis indicate that frequency of interactive whiteboards usage is related to the size and quality of ICT infrastructure in school. We also find that teachers’ characteristics and the incentive system in school play an important role in explaining the use of ICT at classroom, additionally these characteristics explain part of the between school variation in use of ICT in studied counties.