Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

O zjawisku alienacji w perspektywie rozwoju teorii krytycznej. Feuerbach - Marks - szkoła frankfurcka

100%

Rolka M.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2017

|

tom 38

89-108

EN

In my paper I undertake the issue of alienation, that appears at the same sources of modern thought and develops according to the growing consciousness of its conditions and consequences. The first articulation of the phenomenon of alienation we can find in the works of Jean Jacques Rousseau, but its conceptual expression was formulated in the philosophy of Georg Wilhelm Friedrich Hegel. The progress of discourse of alienation in the analyses of Ludwig Feuerbach, Karl Marx and the members of Frankfurt School reveals its essence that depends on the elimination of the personal status of individual. The attempts of overcoming the phenomenon of alienation undertaken by mentioned thinkers leaves the problem unresolved, because of the distinctive feature of all these attempts is mediation the conceptions of human being in limited perspective (concerning individual as mere exemplar of species or as a passive result of an external conditions).

2

Dlaczego jest tak, jak jest? Rola myślenia, różnorodności, przypadku i egoizmu. Rozważania i wnioski dyletanta

100%

Kisielow P.

Nauka

|

2022

|

nr 1

93-97

EN

The essay contains author’s reflections on the relationship between thinking and understanding as well as the role and significance of diversity, chance and egoism in human life and in shaping the social reality of the Homo sapiens species.

3

Czy obiektywne życie jest możliwe? Słów kilka na temat esejów Nathaniela Brandena

86%

Bomastyk M.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2017

|

tom 37

101-114

EN

The aim of this article is to present the theoretical standpoint of a Canadian-American psychotherapist, Nathaniel Branden. He wrote five essays which I would like to analyze. These essays can be found in the book The Virtue of Selfishness, written by a Russian-American philosopher, Ayn Rand, who was Branden’s associate. He postulated that individuals should live objective – act rationally and not succumb to whims. This way of behaviour is necessary to accomplish the existential aim of individual, which is a producing and sustaining of life. The objective life requires egoism, because the egoist is conscious of his own existence; he knows that he must live rationally, respect his own values and not sacrifice himself for other people. But it is still a question: Is the objective life really possible? The answer I try to find in this work.

4

Wady środowiskowe jako etyczne i antropologiczne źródła kryzysu środowiskowego

72%

Dzwonkowska D.

|

tom 12

|

nr 1

73-91

EN

The root of environmental crisis is not only the failure to recognize the intrinsic value of the non-human world, but it can also be perceived as a failure in moral excellence and in the cultivation of virtue. The word “virtue” is an old-fashioned one, representing tradition and today we mostly associate it with academic discussion. However, the term is not only connected with traditional ethical reflection; nowadays, we can witness a revival of virtue discourse in environmental ethics, namely in environmental virtue ethics. The paper analyzes the problem of cardinal virtue and vices, and tries to answer which vices are the most responsible for the environmental crisis. Thus the five crucial environmental vices are defined as egoism, greed, arrogance, ignorance and apathy.

5

Myśl pedagogiczna św. Porfiriusza z Kafsokaliwii

72%

Makal G.

|

nr 22

139-144

EN

Saint Porphyrios (Bairaktaris) of Kafsokalivia (1906-1991) is one of the most famous contemporary Greek saints. He belonged to one of the most respected in Orthodoxy category of holy Elders, that is, spiritual fathers endowed with the charism of clairvoyance. As an experienced spiritual director, he passed on his pedagogical thought, which focuses on the purpose of Christian life - divinization, the parent’s desire to become a saint and pass on holiness to his children not through discipline and pressure, but through God’s grace, which acts as a parent seeks to sanctify. The Elder opposed unequivocally selfishness, seeing excessive praise as the cause of the poor spiritual development of the child. He emphasized the need to obtain and pass on to the child the humility which he identified with the natural state of man and the necessary condition for obtaining God’s grace.

PL

Święty Porfiriusz (Bairaktaris) z Kafsokaliwii (1906-1991) jest jednym z najbardziej znanych współczesnych świętych greckich. Należał do jednej z najbardziej szanowanych w prawosławiu kategorii świętych Starców, czyli ojców duchowych obdarzonych charyzmatem prozorliwości. Jako doświadczony kierownik duchowy przekazał swoją myśl pedagogiczną, która skupia się na celu życia chrześcijanina – przebóstwieniu, dążeniu rodzica do stania się świętym i przekazania świętości swoim dzieciom nie poprzez dyscyplinowanie i wywieranie presji, ale przez łaskę Bożą, która działa, gdy rodzic stara się uświęcić. Starzec przeciwstawiał się jednoznacznie egoizmowi, upatrując w nadmiernych pochwałach przyczyny złego rozwoju duchowego dziecka. Podkreślał potrzebę zdobycia i przekazania dziecku pokory, którą utożsamiał z naturalnym stanem człowieka i warunkiem koniecznym do zdobycia łaski Bożej.

6

O edukacji z perspektywy teorii i praktyki akademickiej i oświatowej (Głos w dyskusji)

72%

Ciążela A.

Przyszłość. Świat-Europa-Polska

|

2013

|

nr 1

85-90

EN

Projects to reform education in Poland cannot be based on traditional images of the future relating to visions inspired by solidarity slogans of 1970s and 1980s. They should be based on differentiation of the processes of interests and pursuit occurring in environments involved, for different reasons, in the shaping of educational processes. Firstly, these are attitudes of educated individuals who are increasingly affected by the awareness of the lack of connection between education and the future life situation, as well as a sense of generational community spirit. Among the organisers of educational processes, there are trends towards profit maximization and expenditure restraint. The future of education cannot be projected without referring to these two most important determinants.

PL

Koncepcje reformowania edukacji w Polsce nie mogą czynić punktem wyjścia tradycyjnych wyobrażeń o przyszłości opartych na wizjach inspirowanych przez hasła solidaryzmu z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Ich punktem wyjścia powinny być procesy różnicowania interesów i dążeń zachodzące w środowiskach zaangażowanych z różnych względów w modelowanie procesów edukacyjnych. Decydujące są tutaj postawy osób edukowanych, na które w coraz większym stopniu wpływ wywierają: świadomość braku związku między edukacją i przyszłą sytuacją życiową, oraz poczucie wspólnoty pokoleniowej. Wśród organizatorów procesów edukacyjnych dominują natomiast tendencje do maksymalizacji zysku i ograniczenia wydatków. Przyszłość edukacji nie może być projektowana bez odniesienia się w punkcie wyjścia do tych dwu najważniejszych determinant.

7

Max Stirner i Henrik Ibsen: dalecy i bliscy

72%

Sokół L.

Folia Scandinavica Posnaniensia

|

2011

|

tom 12

315-326

EN

.

8

František Sedlák: mezi anarchismem, tolstojovstvím a hegeliánstvím

72%

Landa I.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2022

|

tom 70

|

nr 2

319-339

EN

The article focuses on the conception of absolute idealism elaborated by Czech Hegelian František Sedlák. First, Max Stirner’s position of egoism is presented, as Sedlák was influenced by his critique of the conceptual vertical, i.e. of the subsumption of the individual under abstractions. Second, it examines how Sedlák employed such critique in resolving the so-called “paradox of authority.” Third, it sketches both Sedlák’s reception and critique of Tolstoyanism, at whose conceptual core he encountered a problem associated with conception of abstract morality, which he criticized at first from the standpoint of Stirnerian egoism, later from the standpoint of Hegelian absolute idealism. Finally, Sedlák’s conception of absolute idealism as a philosophy of existence is reconstructed.

CS

Článek se zabývá koncepcí absolutního idealismu českého hegeliána Františka Sedláka. Nejprve je představeno stanovisko egoismu Maxe Stirnera, neboť Sedláka ovlivnila jeho kritika konceptuální vertikály, tj. podřízenosti individua abstrakcím. Ve druhém kroku autor sleduje, jak Sedlák tuto kritiku využívá při řešení tzv. „paradoxu autority“. Následně je přiblížen Sedlákův příklon k tolstojovství, v jehož jádru však Sedlák záhy naráží na obtíže související s tolstojovským pojetím abstraktní morality. Sedlák s ním polemizuje nejprve ze stanoviska stirnerovského egoismu, později absolutního idealismu a hegeliánství. V závěrečném kroku je nakonec představena Sedlákova koncepce absolutního idealismu jako filosofie existence.

9

Nihilizm a kwestia przemocy: casus Maxa Stirnera

72%

Feć K. , Jagielloński U.

|

EN

The paper presents a relation between nihilism and violence by using the theory of Max Stirner. The author’s choice of the philosopher is driven by her view that nihilism has reached its maturity in his main work. Even more, a key critique raised with respect to the author of "The Ego and his Own" touched exactly on the issue of violence (among others, in deliberations of Dostoyevsky and Camus). The study represents a polemic with the opinions presented in "The Rebellious Man", that Stirner glorified aggression and justified crime. Misreading of his philosophy, the philosophy of egoism, is founded in mixing might with violence which in fact are in that theory irreconcilable. Stirner's affirmation refers to the former whereas he is ambivalent to the latter.

10

Zniewalenie współczesnego świata przez fikcję heurystyczną

72%

Ignaciuk E. B. , Kiwak W.

Pieniądze i Więź

|

2018

|

tom 21

|

nr 1(78)

31-37

PL

Promowane przez ekonomię głównego nurtu modele, osadzone w paradygmacie neoklasycznym, pomimo swojej utopijności, stały się wzorcem, na podstawie którego kształtowana jest rzeczywistość społeczno-gospodarcza. W rękach ideologów stały się narzędziem wykorzystywanym do promowania relatywizmu, egoizmu, tymczasowości i konsumpcji, w której współczesny człowiek ma widzieć własne dobro – „szczęście”.

EN

The models promoted by the mainstream economy, embedded in the neoclassical paradigm, despite their utopian character, have become the standard on the basis of which the socio-economic reality is shaped. In the hands of ideologists, they have become an instrument used to promote relativism, egoism, temporariness and consumption, in which contemporary man is to see his own good – "happiness".

11

Materializm i wychowanie w myśli Alexisa de Tocqueville’a

58%

Mirocha Ł.

|

nr 71

59-86

PL

Artykuł przedstawia podejście Alexisa de Tocqueville’a do materializmu pojmowanego jako pożądanie materialnego dobrobytu oraz możliwości przeciwdziałania temu zjawisku. Praca opisuje kontekst, w którym pojawia się materializm, oraz jego negatywne następstwa, w tym indywidualizm i konformizm. Wychowanie, w którym Tocqueville upatruje środka zaradczego przeciwko zdominowaniu społeczeństwa przez materializm, jest w artykule powiązane z edukacją formalną, rozwojem osobistych cnót oraz z religią. Autor artykułu formułuje pesymistyczne wnioski odnośnie do możliwości przeciwdziałania postawie materialistycznej we współczesnych społeczeństwach.

EN

The article presents Alexis de Tocqueville’s approach to the problem of materialism as well as potential reactions to that phenomenon. The concept of materialism is understood in the article as the urge towards material wellbeing. The work explains the context of materialism’s appearance and its negative consequences, including individualism and conformism. Upbringing, which is treated as a countermeasure against materialism, is connected with formal education, development of personal virtues and also with religion. The author provides pessimistic conclusions regarding the possibility of avoiding the state in which materialism prevails in modern societies.

12

The Evolution of the Economic Man. From Homo Oeconomicus to Homo Moralis

58%

Kargol-Wasiluk A. , Wildowicz-Giegiel A. , Zalesko M.

Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics

|

2018

|

tom 293

|

nr 1

33-57

PL

Celem artykułu jest analiza koncepcji homo oeconomicus, będącej jednym z podstawowych fundamentów ekonomii głównego nurtu w porównaniu do alternatywnych podejść, zaprezentowanych przez przedstawicieli ekonomii heterodoksyjnej, m.in. ekonomii behawioralnej i neuroekonomii. Szczególną uwagę zwrócono na model REMM (Resourceful, Evaluative, Maximising Man), który wydaje się być brakującym ogniwem pomiędzy homo oeconomicus i homo moralis. Przyjęto jednocześnie, że wąska interpretacja homo oeconomicus, kierującego się własnym interesem, stanowi zbyt duże uproszczenie i taki paradygmat w realnym świecie może być szkodliwy dla społeczeństwa. Artykuł ma charakter przeglądowy i został napisany na podstawie literatury przedmiotu, w tym materiałów źródłowych. W badaniach wykorzystano podejście zarówno deskryptywne, jak i interdyscyplinarne. W wyniku przeprowadzonej analizy sformułowano wniosek, że wyjaśnienie ekonomicznych zachowań człowieka wymaga bardziej holistycznego i dynamicznego ujęcia. Wskazano na niekompletność i nieadekwatność paradygmatu homo oeconomicus w stosunku do rzeczywistości. Zauważono, że racjonalność człowieka ekonomicznego wynika nie tylko z troski o własny interes, ale również z jego zakorzenienia w społeczeństwie i kulturze. Badanie pokazało, że zachowanie ekonomiczne zależy od kontekstu i jest dodatkowo zdeterminowane przez moralność, która wywodzi się z systemów społecznych i religijnych. W konkluzji stwierdzono, że człowiek gospodarujący nie może być zredukowany wyłącznie do maszyny koncentrującej się jedynie na swoim własnym interesie materialnym. Ocena moralna jednostki podejmującej decyzje w świecie ograniczoności zasobów jest nieunikniona.

EN

This article traces the development of the concept of homo oeconomicus, a fundamental principle of mainstream economics. The concept is compared against alternative approaches proposed by representatives of other schools of thought such as heterodox economics, behavioural economics and neuroeconomics. Special attention is paid to the Resourceful, Evaluative, Maximising Man (REMM) model, which seems to be a missing link between homo oeconomicus and homo moralis. It is simultaneously assumed that the narrow interpretation of homo oeconomicus as a being solely guided by self-interest is oversimplified and that this kind of paradigm may be harmful to society in the real world. The article was written on the basis of a content analysis of literature. For the purposes of the research, both descriptive and interdisciplinary methods were employed. As a result of the conducted analysis, a conclusion was drawn that the explanation of economic behaviours requires a more holistic and dynamic approach. The incompleteness and inadequacy of the paradigm of homo oeconomicus were highlighted. It was noted that the rationality of the economic man results not only from concern for self-interest but also from his embeddedness in society and culture. The study showed that economic behaviour is context-dependent and additionally determined by morality derived from social and religious systems. In conclusion, it was emphasised that the economic man cannot be reduced to a machine concentrating on his own material well-being. The morality of an individual making choices in a world of scarcity is inevitably subject to assessment.

13

Nicolai Hartmann: poza egoizmem i altruizmem (z historii materialnej etyki wartości)

58%

Kopciuch L.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2015

|

tom 27

47-61

EN

Nicolai Hartmann is a representative of 20th-century German material ethic of values. In this paper I demonstrate the main arguments he gave against egoism and altruism. The arguments presented are as follows: a real egoistic tendency in a person does not result in the moral or axiological order or duty; egoism and altruism are related in a person; egoism and altruism are both one-sided positions. Hartmann affirms that egoism also has specific positive, indirect and direct values.

14

Thomistic Personalism as the Key to Understanding Human Altruism

58%

Ezewoko I. C.

|

nr 3

547-567

EN

In this paper, the author attempts to explain human altruism within the framework of Thomistic personalism. He claims that (1) Thomistic personalism provides the necessary tools for understanding the human being as person in relation to other persons, and (2) it makes it possible to see the differences between personal and non-personal forms of human dynamism, which, when disregarded, easily lead to confusion. He concludes that, as an extention of love, altruism belongs to the personal, and, consequently, there is an intrinsic connection between personalism and altruism.

15

Problems of the Unknowability and Total Unity in the Light of Philosophy of Semyon L. Frank

58%

Shelkovaia N.

|

2023

|

nr 1

163-180

EN

The article analyzes the problems of unknowability and total unity in the light of philosophy of Semyon L. Frank, set forth by him in the work The Unknowable. The author of the paper considers all the problems that arise as “icebergs” and tries to find the reasons for the distortion of the vision of the “top of the iceberg” and the “underwater part of the iceberg,” which is often unaware. The author examines the problems of the inadequate perception of reality: a narrow “one’s own little world” of the world perception, passed off as the truth in the final instance; absolutization of the mind, which considers itself able to know everything; the cultivation of negative information and cruelty in society; the role of media forming world perception; antagonistic dichotomy of the world perception; lack of a sense of connection of everything that exists, in particular of a sense of unity of “I” and “Thou;” loss of the “culture of heart” and the ability to love. As a result of the analysis undertaken, the author concludes that only by changing the causes that give rise to the “world of evil and separation” can the lost integrity and harmony of man, society and world civilization be restored. The revival of the earth’s civilization is possible only in total unity.

16

Environmental vices as ethical and anthropological roots of the environmental crisis

44%

Dzwonkowska D.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2020

|

tom 18

|

nr 5

171-180

PL

Źródłem kryzysu środowiskowego jest nie tylko brak uznania wewnętrznej wartości świata poza-ludzkiego, ale również niepowodzenie w kultywowaniu cnoty. Słowo "cnota" jest staromodne i dziś kojarzy nam się głównie z dyskusją akademicką. Jednak termin ten wiąże się nie tylko z tradycyjną refleksją etyczną; dziś jesteśmy świadkami ożywienia dyskursu cnót w etyce środowiskowej i rodzenia się etyki cnót środowiskowych. W artykule analizuje się problem kardynalnych wad i próbuje się odpowiedzieć na pytanie, które z nich są odpowiedzialne za kryzys ekologiczny. W tekście omówiono pięć kluczowych wad środowiskowych: egoizm, chciwość, arogancję, niewiedzę i apatię.

EN

The root of environmental crisis is not only the failure to recognize the intrinsic value of the non-human world, but it can also be perceived as a failure in moral excellence and in the cultivation of virtue. The word “virtue” is an old-fashioned one, representing tradition and today we mostly associate it with academic discussion. However, the term is not only connected with traditional ethical reflection; nowadays, we can witness a revival of virtue discourse in environmental ethics, namely in environmental virtue ethics. The paper analyses the problem of cardinal virtue and vice, and tries to answer which vices are the most responsible for the environmental crisis. Thus the five crucial environmental vices are defined as egoism, greed, arrogance, ignorance and apathy.