W pracy opisano wprowadzane od niedawna przez przyrodników i adaptowane przez ekonomistów zrównoważonego rozwoju pojęcie: świadczenia (usługi) ekosystemu. Podkreślono społeczne znaczenie edukacji na temat pozamaterialnej i ekonomicznej wartości różnorodności biologicznej, pokazując jak istotne jest to dla adekwatnego systemu zarządzania wykorzystaniem i ochroną ekosystemów w tym urbicenoz. Zbadano świadomość znaczenia ptaków w urbicenozie i sympatię dla nich (na przykładzie jerzyków i jaskółek) oraz rozważono znaczenie obywatelskiej kultury przyrodniczej.
EN
The paper depicts ecosystem services - a term that has been implemented lately by environmentalist and adapted by sustainable development economists. The social meaning of education about nonmaterial and economical meaning of biodiversity was underlined by showing how important it is for adequate activities for managing and protecting of ecosystem services, including cities. The awareness of meaning of birds in urban ecosystem and liking for them was examined on the example of swift and swallow. The meaning of environmental culture of society was pondered.
Tereny odłogowane pojawiają się w wielu miastach na świecie. Ich liczba oraz charakterystyka zależna jest od warunków środowiskowych oraz społeczno-gospodarczych. W Poznaniu obszary nieużytkowane przez człowieka obejmują 10% powierzchni miasta, większość z nich stanowią tereny pokryte roślinnością, a co za tym idzie dostarczające usługi ekosystemowych. Ich powierzchnia jest porównywalna do obszaru zieleni urządzonej w Poznaniu i stanowi istotnym elementem ekosystemu miasta. Odłogi szczególnie efektywne dostarczają usług regulacyjnych. W niniejszej pracy zbadano skalę tych usług w zakresie zasilania wód podziemnych i retencji, oczyszczania powietrza oraz magazynowania węgla. Obszary te często zagrożone są przez nową zabudowę. Wykazywanie skali dostarczanych przez nie świadczeń może być wykorzystywane jako narzędzie pomocne w ochronie najcenniejszych z tych terenów.
Środowisko dostarcza człowiekowi wiele dóbr i usług. Usługi środowiskowe są ważnym elementem rolnictwa, które jest ich odbiorcą, ale także twórcą. Szczególną rolę w rolnictwie pełni pszczelarstwo, dostarczając produkty pszczele oraz zapylając rośliny. Celem pracy jest identyfikacja usług środowiskowych wytwarzanych przez pszczelarstwo oraz ich umiejscowienie w poszczególnych typach tych usług. Wyniki badań wskazują na szeroki wachlarz dóbr i usług dostarczanych przez pszczelarstwo. Świadczenia te można kwalifikować do wszystkich typów usług środowiskowych, tj. zaopatrzeniowych, regulacyjnych, wspomagających i kulturowych. Produkty pszczele mieszczą się głównie w typie usług zaopatrzeniowych, z kolei usługi zapylania, apiterapii, apiturystyki i bioindykacji można powiązać z każdym z typów usług środowiskowych. Poszczególne dobra i usługi dostarczane przez pszczelarstwo, ze względu na ich szeroki wpływ lub zastosowanie, mogą być kwalifikowane do różnych typów usług środowiskowych.
EN
The environment provides many goods and services to people. Ecosystem services are an important element of agriculture, which is their recipient, but also the creator. Beekeeping has a special role in agriculture, providing bee products and pollinating plants. The aim of the paper is to identify ecosystem services produced by beekeeping and their location in particular types of these services. Research results indicate a wide range of goods and services provided by beekeeping. These benefits can be qualified for all types of ecosystem services, i.e. procurement, regulatory, support and cultural services. Bee products are mainly in the type of procurement services, while pollination, apitherapy, apitung and bioindication services can be associated with each type of ecosystem services. Individual goods and services provided by beekeeping, due to their wide impact or use, can be qualified for different types of environmental services.
This study aims to evaluate land use and land cover (LULC) changes and associated impacts in the landscape structure and ecosystem services (ES) value in Lousã municipality, in Central Portugal. The results show that significant changes in LULC were recorded over the study period (1974–2018). Agricultural abandonment, expansion of woodland due to the promotion of the eucalyptus (EU) monoculture (chiefly Eucalyptus globulus), the invasion of exotic species (mainly Acacia dealbata) and the increase of built-up areas are the most significant changes that have shaped the landscapes of the study area. The analysis also revealed that the mean patch size has decreased whereas the number of patches increased. The results showed that although the EU and deciduous forest (DF) increased the ES value, the overall total ES value fell around 10% between 1974 and 2018, mainly due to the decrease in the supply of agricultural goods. Studies of this kind on local rural landscapes are vital when it comes to devising appropriate land management policies for the landscape level by considering the interaction between each element for sustainable development.
The aim of the paper is to contrast existing protected areas which are environmentally valuable according to traditional preservation rules with the areas where provision of the selected ecosystem services is the greatest according to the current research standards on ecosystem service hotspot mapping. In order to achieve that we developed the comprehensive method for mapping ecosystem services which could be applied in the national ecosystem assessment process. We selected four ecosystem services, each of which is spatially presented and evaluated using appropriate indicators. The services we consider are global climate regulation, moderation of extreme events, erosion control, and fresh water provision. According to the Common International Classification of Ecosystem Services vol. 4.3 these ES could be divided into two section: provisioning and regulating.
PL
Niezbędna jest poprawa wiedzy na temat ekosystemów i oferowanych przez nie usług w krajach należących do Unii Europejskiej, aby osiągnąć główne cele zapisane w Strategii ochrony różnorodności biologicznej do 2020 roku. Z tego powodu państwa członkowskie, we współpracy z Komisją Europejską, są zobowiązane zidentyfikować i ocenić stan ekosystemów i ich usług. Istnieją różne podejścia do mapowania usług ekosystemów, z których jednym jest analiza hot spot. Jest ona dobrym narzędziem do identyfikacji obszarów, które nie są chronione, lecz są ekologicznie cenne i dostarczają wielu usług ekosystemów. W badaniu przeprowadzono analizę czterech potencjałów usług ekosystemów: globalnej regulacji klimatu, kontroli erozji, moderacji ekstremalnych zjawisk i dostarczania wody pitnej. Większość z punktów hot spot dla wybranych usług ekosystemów województwa dolnośląskiego była zlokalizowana w obrębie obszarów chronionych, zwłaszcza tych objętych ochroną w formie Natura 2000.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W publikacji zaprezentowano krótką historię sztucznego światła, podkreślając jego zbawienny wpływ na rozwój cywilizacji, ale także pokazując skutki foto-zanieczyszczenia związanego z marnowaniem energii i brakiem upowszechnienia informacji o ekologicznych, społecznych i ekonomicznych skutkach niefrasobliwego gospodarowania światłem. Szczególną uwagę zwrócono na potencjalnie negatywny wpływ sztucznego oświetlenia na świadczenia ekosystemów, które opierają się o różnorodność biologiczną Planety a ta niejednokrotnie zmienia się pod wpływem sztucznego światła.
EN
The publication presents a brief history of artificial light, highlighting its salutary effect on the development of civilization, but also showing the effects of photo-pollution associated with wasting energy and the lack of dissemination of information on the ecological, social and economic consequences of light-duty management. Particular attention has been paid to the potential negative impact of artificial lighting on ecosystem services that rely on biodiversity on Earth, and this is often altered by artificial light.
Współczesne cywilizacje industrialne (konsumpcyjne), różnią się od poprzednich znacznie większą skalą i glo-balnym zasięgiem antropogenicznego obciążenia środowiska. Powinno się więc upowszechnić przekonanie o konieczności retardacji (spowalniania) przekształcania zasobów przyrody i podejmowanie kroków, które tą retardację wprowadzą w życie. Ma to znaczenie dla ochrony i możliwości zarządzania świadczeniami ekosyste-mów dla człowieka. Studium przypadku jaskółka oknówka może być pomocne w przemyśleniu powyższych problemów.
EN
Contemporary industrial (consumerist) civilizations differ from previous ones as they strain the environment on much larger scale and with much bigger, global range. Therefore, the idea of retardation of processing of natural resources and taking actions that will put it to life should be popularized. This is crucial for protecting and man-aging the functions of ecosystems and their services to humans. House Martin Delichon urbicum case study may be a great tool to understand those problems.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The aim of this article is to analyze and evaluate the development of economic and ecological studies on the category of ecosystem services. Its achievement requires the analysis of the methodology of economic and environmental research with particular emphasis on systems approach and elements of the category of ecosystem services in environmental economics and ecological economics, as well as in the theories of development. In economic theory, however, the main problem concerns the lack of a clear demarcation between the categories of natural resources and ecosystem services. It is not possible to solve this problem without recognition of ecosystem services from the point of view of the theory of economics of services. It is assumed that ecosystem services constitute also one of the research areas of modern economics of services, conditioning the development of economic and ecological research in the economics of sustainable development.
The article attempts to present the issue of ecosystem services in the light of a sustainable knowledge-based economy. The category of ecosystem services is of key importance in the emerging economy of sustainable development, which analyses the society-economy-environment macro-system. The economic system should be based on knowledge and pursue a new paradigm of sustainable development, with consideration given to ecosys-tem services. The article examines the most important aspects of sustainable development and the essence of a sustainable knowledge-based economy as theoretical and practical perspectives of outlining the foundations of ecosystem services for the development of society.
PL
Celem opracowania jest próba przedstawienia problematyki usług środowiska (świadczeń ekosystemów) w świe-tle zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy. Kategoria usług środowiska jest priorytetową w tworzącej się ekonomii zrównoważonego rozwoju, która obejmuje analizę makrosystemu społeczeństwo-gospodarka-środowisko. System gospodarki powinien opierać się na wiedzy i realizować nowy paradygmat zrównoważone-go rozwoju z uwzględnieniem usług środowiska. W opracowaniu przeanalizowano najważniejsze aspekty zrów-noważonego rozwoju i istotę zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy jako teoretyczne i praktyczne per-spektywy zarysowania podstaw usług środowiska na rzecz rozwoju społeczeństwa.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.