Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The population of the early Polish Christian cemetery in Grodowice on the basis of ar chaeological, anthropological , and molecular research

100%

Kubica-Grygiel A.

Przegląd Archeologiczny

|

2019

|

tom 67

231-289

EN

The aim of this study is to present a full characterization and catalogue of the graves of the early medieval inhumation necropolis that was recently found at the edge of the loess uplands in the western part of Małopolska (Lesser Poland) – specifically, in Grodowice, Kazimierza Wielka district. The second aim is to determine the matrilineal genetic structure and to present the first medieval population-level human DNA study from Małopolska. The necropolis, which was excavated in 2005-2008 at site 1, is situated in an open field on the culmination of a broad, flat hill being part of a longitudinal range of hills separating the valleys of two larger rivers – namely, the Nidzica and Młyńska. The excavations resulted in the discovery of 35 inhumation graves, partly arranged in regular rows, dating to the early medieval period. The deceased were placed mostly in regular pits with their heads to the west. Very few traces of wooden coffins were recorded. 32 skeletons were classified in anthropological analysis. They present all age classes: Infans/Juvenis (13 graves), Juvenis/Adultus (8 graves, incl. 3 females and 3 males), Adultus/Maturus (9 graves, incl. 3 females and 3 males), and Senilis (1 grave). Various pathological changes and injuries were recorded: teeth plaque, enamel hypoplasia, caries, spine and long bone degenerations, cribra orbitalia, Schmorl’s nodes. Thirteen mtDNA sequences were made which encompass almost the entire range of Western Eurasian macro-haplogroups. Artefacts were recorded in 11 graves, such as: temple rings, coins, finger rings, beads, and coins. They occurred in female, male, and child graves alike. The cemetery at Grodowice, like the majority of inhumation cemeteries in Małopolska, was probably founded in the second half or towards the end of the 10th century. Graves with coins indicate that it still functioned in the late 11th century. It cannot be ruled out that the Grodowice necropolis ceased to function as a result of the construction of churches in nearby Kazimierza Mała (probably as early as in the 11th century) and Bejsce (12th century or the first half of the 13th century). KEY WORDS: inhumation graves, early medieval period, Małopolska (Lesser Poland), funeral rite

2

SZKLARSTWO WCZESNOŚREDNIOWIECZNEGO WOLINA WEDŁUG JERZEGO OLCZAKA I ELŻBIETY JASIEWICZOWEJ – 55 LAT PÓŹNIEJ. NOWE USTALENIA DOTYCZĄCE PRZEDMIOTÓW SZKLANYCH ZE STANOWISKA NR 1 W WOLINIE

88%

Kokora K.

Archeologia Polski

|

2019

|

tom 64

283-338

EN

Author presents the current state of research on glass-making at site no. 1, the “Old Town”, in Wolin. In 1963 Jerzy Olczak and Elżbieta Jasiewiczowa published a detailed analysis of the glass artifacts found in trench no. 4 at the site, discussing on these grounds the scope and nature of early medieval glass-making in Wolin. The presentation of glass artifacts in this article reviews the whole assemblage and considers the finds, as well as the results of new physico-chemical analyses, in the context of local glass-making, making an effort to verify earlier findings in this respect.

3

A Preliminary Report on a Search for Artefacts and Verification Excavations Conducted within the Limits of the Old Village of Trójca in 2020 and 2021

88%

Florek M.

Analecta Archaeologica Ressoviensia

|

2022

|

tom 17

37-49

EN

In 2020–2021, within the limits of Trójca – a medieval village located near a ford on the Vistula River that is today part of Zawichost – artefacts were sought with the use of metal detectors. Next, a survey excavation was conducted, resulting in the discovery of e.g. two silver hoards from the 11th and 12th c., single coins from the 11th–12th c. (over 140 specimens) and from later times, merchant’s weights, adornments, minor devotional articles and military accessories (especially from the 11th–13th c.) and many other artefacts. Their discovery makes us suspect that Trójca was one of the most important supralocal trade centres of Lesser Poland in the early Middle Ages. The conducted excavations and research are only the first stage for future archaeological prospections to be conducted in Trójca and will be continued in the years to come.

4

Transformations of soils and forest communities in the areas of early-medieval strongholds (examples from Chelmno land)

75%

Bednarek R. , Kaminski D. , Markiewicz M. , Chrzanowski W. , Zbyszewska K.

Polish Journal of Soil Science

|

2010

|

tom 43

|

nr 1

EN

The research concerned transformations of soils in the areas of Early-Medieval strongholds and connected differences in floristic composition between forest communities from strongholds and non-synanthropic habitats. The study focused on two areas where Early-Medieval strongholds were situated – Gronowo and Płutowo (Chełmińska Upland, Northern Poland) – surrounded by various types of soils: rusty soils and black earths, respectively. Detailed pedological and floristic-phytosociological investigations were carried out in the sites and their vicinity. Transformations of Tilio-Carpinetum corydaletosumphytocoenoses were performed with respect to the specificity of soils at the settlements and their anthropogenic enrichment in biogenic elements (C, N, P) to a considerable depth.

PL

Badania dotyczyły przekształcenia gleb w miejscach dawnego osadnictwa i związane z nimi różnice w składzie gatunkowym fitocenoz z grodzisk i siedlisk naturalnych. Do badań wybrano wczesnośredniowieczne grodziska w Gronowie i Płutowie (ziemia chełmińska, północna Polska),w otoczeniu których występują różne typy gleb, odpowiednio: gleby rdzawe i czarne ziemie. Na badanym terenie wykonano szczegółowe badania gleboznawcze i florystyczno-fitosocjologiczne. Wykazano przekształcenia fitocenoz Tilio-Carpinetum corydaletosum w powiązaniu ze specyfiką gleb na grodziskach i ich antropogenicznym wzbogaceniem w pierwiastki biogenne (C, N, P) do znacznej głębokości.

5

New Types of the Oldest Polish Coins

75%

Bogucki M.

Wiadomości Numizmatyczne

|

2022

|

tom 66

181-197

PL

Artykuł prezentuje odkrycia monet nowych typów, które można przypisać do najstarszego mennictwa polskiego. W przypadku łańcucha połączeń stempli PRINCES POLONIE udało się zidentyfikować jeden nowy stempel, w niezwykle zbarbaryzowanym stylu, co po raz kolejny ukazuje, że nie istnieje jednolity styl najdawniejszych monet polskich oraz, że w mennictwie Bolesława Chrobrego panował chaos. W przypadku drugiego łańcucha połączeń stempli – .VIDV ujawniono aż siedem nowych tłoków. Ich szczegółowa analiza wskazuje, że monety wybijane tymi stemplami nie musiały być produkowane w jednym czasie, lecz nawet przez kilkanaście lat. Nowo ujawnione stemple nie rozwiązały problemu atrybucji denarów z legendą .VIDV, lecz ich przynależność do mennictwa Bolesława Chrobrego lub Mieszka II jest bardzo prawdopodobna.

EN

This article presents discoveries of new types of coins that can be assigned to the oldest Polish coinage. In case of the PRINCES POLONIE die-chain, it was possible to identify one new die, in an extremely barbaric style, which once again shows that there is no uniform style to the oldest Polish coins and that there was chaos in Bolesław I the Brave’s coinage. In the case of the second – .VIDV die-chain as many as seven new dies have been revealed. Detailed analysis shows that the coins produced with these dies were not necessarily produced at the same time, and that production could have lasted up to several years. The newly revealed dies do not solve the problem of the attribution of denarii with the .VIDV inscription, but their ascription to the coinage of Bolesław I the Brave or Mieszko II is very likely.

6

Osteological characteristics of fish remains from early medieval sedimentary layers of the port in the town of Wolin

63%

Filipiak J. , Chelkowski Z.

Acta Ichthyologica et Piscatoria

|

2000

|

tom 30

|

nr 1

EN

seventeen early medieval sedimentary layers of the port of the town of Wolin, corresponding chronologically with the time period from the beginning of the 9th till the middle of the 13th century, the occurrence of 3 537 bone remains was stated, of which 2 784 pieces had their anatomy determined. In the identified archaeological material 33 types of bones were found, belonging to 15 species of teleost fishes, as well as 4 kinds of common sturgeon remains (Acipenser sturio). The bones of viscerocranium, mainly of zander (Stizostedion lucioperca), bream (Abramis brama), and perch (Perca fluviatilis), were dominant (57.23%).

PL

Podczas prowadzonej w latach 1977-1985 eksploracji w wykopie archeologicznym znajdującym się w obszarze starego portu w mieście Wolinie znaleziono 3 537 sztuk szczątków ichtiologicznych, które do tej pory nie były przebadane. Szczątki te w różnej liczebności zalegały w 17 wczesnośredniowiecznych warstwach osadniczych, obejmujących okres od IX do XIII wieku. Badania porównawcze, podczas których wykorzystywano kilkadziesiąt szkieletów współcześnie bytujących na Zalewie Szczecińskim ryb, pozwoliły na określenie co do nazwy anatomicznej i gatunkowej 2 584 sztuk kości. W tym materiale archeoichtiologicznym stwierdzono 33 rodzaje kości należące do 15 gatunków ryb kostnoszkieletowych oraz 4 rodzaje szczątków jesiotrów zachodnich (ten ostatni jako jedyny gatunek występował we wszystkich 17 warstwach osadniczych). Z kości należących do ryb kostnoszkieletowych największą częstotliwość występowania stwierdzono w przypadku cleithrum, operculum (w 16 warstwach), parasphenoideum i praeoperculum (w 15 warstwach), natomiast najrzadziej, bo tylko w jednej warstwie stwierdzono alisphenoideum i scapula. Zdecydowanie najwięcej kości (l 478 szt.) jak i ich rodzajów (17) pochodziło z trzewioczaszki Wśród nich dominowały praeoperculum, operculum, dentale, oraz pharyngeum, należące najczęściej do sandaczy, leszczy i okoni. Razem z interoperculum i articulare stanowiły one 41% wszystkich kości. Udział innych części szkieletu, należących do mózgoczaszki, oraz pasów barkowego i miednicowego ograniczał się odpowiednio do 323 szt. (12,5% - dom ino wała parasphenoideum) oraz 352 szt. (13,6% - zdecydowanie przeważała cleithrum). Udział szczątków jesiotra zachodniego, wśród których dominowały tarcze kostne, był stosunkowo wysoki i wyniósł 11,6% wszystkich oznaczonych anatomicznie kości.