Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

1 Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching

1 2018

1 Wilczyński M.

Znaleziono wyników: 1

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: dyskurs postrzegania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

The eye looks back: Seeing and being seen from William Bartram to H.P. Lovecraft

100%

Wilczyński M.

Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching

2018

nr 15/4

157-172

The paper focuses on the sense of sight and seeing in the selected texts of American literature from the late 18th century to the 1930s, i.e. from William Bartram to H. P. Lovecraft. Adopting a perspective of changing “scopic regimes” – conventions of visual perception presented in a number of literary and non-literary works, the author analyzed a passage from Bartram’s Travels to reveal a combination of the discourse of science with that of the British aesthetics of gardening. In Margaret Fuller’s Summer on the Lakes (1843) the main factor is the work of imagination dissatisfied with the actual view of Niagara Falls, while in Ralph Waldo Emerson’s Nature substantial subjectivity is reduced to pure seeing. In Henry David Thoreau’s essay “Ktaadn” the subject confronts nature that is no longer transparent and turns out meaningless. In American literature of horror from Charles Brockden Brown through Edgar Allan Poe and H. P. Lovecraft, the narrator’s eye encounters the inhuman gaze of a predator, a dehumanized victim of murder, or a sinister creature from the outer space. To conclude, the human gaze was gradually losing its ability to frame or penetrate nature, bound to confront the annihilating evil eye from which there was usually no escape.

Tematem artykułu jest zmysł wzroku i widzenie w wybranych tekstach literatury amerykańskiej od drugiej połowy wieku XVIII do lat trzydziestych wieku XX, czyli od W. Bartrama do H. P. Lovecrafta. Przyjmując perspektywę zmiennych „dyskursów skopicznych”, czyli konwencji postrzegania świata utrwalonych w różnego rodzaju utworach o charakterze literackim bądź paraliterackim, autor poddał analizie fragment Travels Bartrama, by odsłonić w nim połączenie dyskursu naukowego z dyskursem zapożyczonym z angielskiej estetyki ogrodów. W Summer on the Lakes M. Fuller z roku 1843 na plan pierwszy wychodzi praca wyobraźni rozczarowanej rzeczywistym widokiem wodospadu Niagara, podczas gdy u R. W. Emersona (Natura) czytelnik ma do czynienia z samozaprzeczeniem substancjalnego podmiotu zredukowanego do czystego widzenia. Z kolei u H. D. Thoreau (Ktaadn) podmiot zderza się z naturą nieprzeniknioną, która odmawia ujawnienia jakiegokolwiek sensu. W prozie gotyckiej od Ch. Brockdena Browna, poprzez E. A. Poego aż do Lovecrafta oko podmiotu (narratora) napotyka niekiedy na spojrzenie nieludzkie: drapieżnego zwierzęcia, odczłowieczonej ofiary mordu, złowrogiej istoty pozaziemskiej. W literaturze amerykańskiej spojrzenie stopniowo traci swoją siłę ujmowania i przenikania natury, z drugiej zaś strony napotyka w świecie oko złe, spojrzenie unicestwiające, przed którym najczęściej nie ma ucieczki.