Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Gustaw Szpet jako historyk filozofii rosyjskiej

100%

Żyłko B.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2011

|

nr 1

2

Peculiarities of bilingual language situation in secondary schools of Ukraine (according to the results of a mass survey)

84%

Danylevska O.

Kwartalnik Neofilologiczny

|

2019

|

nr 3

555-565

PL

W artykule przedstawiono wyniki badania socjolingwistycznego środowiska językowego w szkołach średnich na Ukrainie, na podstawie którego stwierdzono jego dwujęzyczność. W badaniu udowodniono, że specyfika sytuacji językowej na Ukrainie polega na tym, że jakość środowiska językowego nie odpowiada deklarowanemu poziomowi szkół. Prześledzono zmiany w ocenie środowiska językowego szkół średnich w ciągu dekady (od 2006 do 2017 roku), na podstawie których stwierdzono, że istnieje możliwość opracowania zaleceń w celu poprawy wsparcia prawnego używania języków w systemie edukacji na Ukrainie.

EN

The article summarizes the results of sociolinguistic study of the language environment of secondary schools in Ukraine, on the basis of which the conclusion about its bilingualism was made. It is proved that the quality of the language environment does not correspond to the declared school status. Changes in the assessment of the language environment of schools from 2006 to 2017 are identified and it is concluded that it is possible to develop recommendations for improving the legal support of the use of languages in the Ukrainian education.

3

Religion-Based Cultural Communities in the Pre-Modern Balkans

84%

Detrez R.

Slavia Meridionalis

|

2020

|

tom 20

PL

Życie intelektualne na Bałkanach w czasach przednowoczesnych uległo rozdrobnieniu ze względu na podziały religijne. W wieloetnicznych wspólnotach wyznaniowych – prawosławnej, muzułmańskiej i katolickiej – jeden szczególny „wysoki” język był używany przez elity intelektualne różnych grup etnicznych jako wspólny środek komunikacji w dziedzinie kultu, edukacji i literatury. Obok niego, dla warstw niewykształconych, nieświadomych takiego kodu, w każdej społeczności istniała literatura w językach narodowych, mająca na celu pouczyć zwykłych ludzi o doktrynie ich wiary i właściwej drodze postępowania. Posługiwanie się wspólnym językiem literackim nie tylko wzmocniło solidarność międzywspólnotową, ale także zwiększyło kulturową różnorodność Bałkanów jako całości. Brak lub niedobór wysokiej literatury w danym języku nie świadczy o „braku kultury” u jej użytkowników. W rzeczywistości dzielili oni bowiem bogatą kulturę wysoką ze swoimi współwyznawcami za pośrednictwem innego języka literackiego.

EN

Intellectual life in the pre-modern Balkans was fragmented along religious lines. In the multi-ethnic religious communities (the Orthodox Christian, the Muslim and the Catholic), one particular “high code” language was used by the intellectual elites of the various ethnic groups as a shared means of communication in the field of worship, scholarship and literature. In addition, on behalf of the unschooled, who were ignorant of the high code, there existed within each community vernacular literature that was intended to instruct common people about the doctrine of their faith and keep them on the straight path. The use of a shared literary language strengthened the solidarity with each community but also increased the cultural divisiveness of the Balkans as a whole. The lack or scarcity of a high literature in a particular language is no indication of the “culturelessness” of its speakers. In fact, with their coreligionists they shared a rich high culture in one of the literary languages.

4

Dyglosja i tryglosja języka fińskiego w świetle sytuacji socjolingwistycznej Finlandii

84%

Wojan K.

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego

|

2017

|

tom 73

195-210

PL

Artykuł przedstawia zjawiska dyglosji oraz tryglosji we współczesnym języku fińskim na tle skomplikowanej sytuacji socjolingwistycznej Finlandii. Fenomen ten odgrywa istotną rolę w kształtowaniu się fińskiej rzeczywistości komunikacyjnej, integracyjnej oraz dyskursywnej. Nosiciele języka fińskiego posiadają dwojaki sposób porozumiewania się – posługują się językiem potocznym mówionym (puhekieli) i ogólnonarodowym (yleiskieli). Fiński język potoczny znacznie różni się od znormatywizowanego, standardowego fińskiego na wszystkich poziomach systemu językowego. Język potoczny stał się poważnym rywalem nie tylko fińszczyzny formalnej, ale też terytorialnych dialektów i gwar, co może powodować wykształcenie się specyficznej hybrydalnej formy potoczno-dialektalnej. Wytworzyła się swoista tryglosja wewnętrzna polegająca na użyciu trzech odmian języka: potocznej, ogólnonarodowej i dialektu regionalnego bądź gwary miejscowej.

EN

The article presents the phenomena of diglossia and triglossia in contemporary Finnish against the background of the complex sociolinguistic situation in Finland. The phenomena under discussion play an important role in the shaping of Finnish communication, integration and discursive reality. Finnish native speakers use both colloquial spoken language, puhekieli, and a nationwide standard language, yleiskieli. The everyday spoken language differs significantly from standard Finnish at all levels of the language system. Puhekieli has become a serious rival not only to the standard variety, but also to regional dialects, which may lead to an emergence of a hybrid colloquial-dialectal variety. A specific internal triglossia, involving the use of the colloquial, nationwide and regional language varieties, has been observed.

5

Русский язык в Джорджии (США). Состояние и социальные функции языка меньшинства

67%

Głuszkowski M.

Przegląd Rusycystyczny

|

2023

|

nr 1 (181)

143-161

RU

До сих пор исследователи, занимающиеся русским языком в Америке сосредоточивали внимание на самых больших восточнославянских общинах на севере и северо-востоке страны. С 1990-х годов, вместе с ростом мегаполиса Атланта, увеличивается и русскоязычная диаспора, в которой происходят интересные социолингвистические процессы, связанные с выбором языка в конкретных сферах жизни и трансляцией языка меньшинства как унаследованного в молодое поколение. Данная статья представляет результаты первого этапа исследований семейной языковой политики славянских иммигрантов в Джорджии на материале количественных и качественных данных, относящихся к самооценке знания английского и русского языков в зависимости от сферы жизни и вида речевой деятельности (чтение, письмо, говорение, аудирование), мотивам выбора места жительства, социальным характеристикам респондентов, этническому составу семьи, участию в культурной жизни диаспоры и др.

PL

Do tej pory badacze języka rosyjskiego w Ameryce koncentrowali się na największych społecznościach wschodniosłowiańskich na północy i północnym wschodzie kraju. Od lat 90. wraz ze wzrostem metropolii Atlanty rozrasta się także diaspora rosyjskojęzyczna, w której zachodzą ciekawe procesy socjolingwistyczne związane z wyborem języka w określonych dziedzinach życia i przekazem języka mniejszości jako odziedziczonego młodszemu pokoleniu. W artykule przedstawiono wyniki pierwszego etapu badań nad rodzinną polityką językową słowiańskich imigrantów w Georgii na podstawie danych ilościowych i jakościowych związanych z samooceną znajomości języka angielskiego i rosyjskiego w zależności od sfery życia i typu sprawności językowej (czytanie, pisanie, mówienie, słuchanie), motywacją wyboru miejsca zamieszkania, charakterystykami społecznymi, składem etnicznym rodziny, uczestnictwem w życiu kulturalnym diaspory i in.

EN

So far scholars investigating Russian language in America have focused on the largest East Slavic communities in the north and northeast of the country. Since the 1990s, along with the growth of Metro Atlanta, the Russian-speaking diaspora has also increased. The sociolinguistic processes taking place in this community are related to the language choice in various domains of life, and to the transmission of the minority language (as a heritage language) to the younger generation. This article presents the results of the first stage of research on the family language policy of Slavic immigrants in Georgia based on quantitative and qualitative data related to self-assessment of knowledge of English and Russian languages depending on the sphere of life and type of speech activity (reading, writing, speaking, listening), motivation for the choice of the place of residence, social characteristics, ethnic composition of the family, participation in the cultural life of the diaspora, etc.

6

Katowicka szkoła socjolingwistyki. Od mikroobserwacji do ujęć dyskursywno-komunikacyjnych

67%

Skudrzyk A. , Warchala J.

Socjolingwistyka

|

2020

|

nr 34

23-41

PL

Artykuł przybliża główne idee, które narodziły się i rozwijane są nadal w szkole socjolingwistyki Uni wersytetu Śląskiego. Szkoła powstała w latach 70. poprzedniego stulecia i wiąże się z nazwiskiem twórcy socjolingwistyki śląskiej Władysława Lubasia. Artykuł przybliża zagadnienie przełomu socjolingwistycznego, szczegółowo omawia koncepcje teoretyczne Lubasia kontynuowane i rozwijane przez jego uczniów, anali zuje statusu socjolingwistyki jako metody badawczej, problemy specyfiki języka miast śląskich i specyfiki badań języka mówionego, problem gwary jako języka tożsamości, śląskiej dwujęzyczności, teoretycznego problemu dyglosji, wreszcie badań nad językiem potocznym i językiem młodego pokolenia Ślązaków.

EN

The article presents main ideas which originated and have been developed in the sociolinguistic school at the University of Silesia. The school was born in the 1970s and its origins are associated with the name of Władysław Lubaś, the true founder of the Silesian sociolinguistics. The article presents the issue of the socalled sociolinguistic breakthrough and Lubaś’s own theoretical conceptions which were taken up and further developed by his followers. It also discusses the status of sociolinguistics as a research method, specificity of the language in Silesian cities and of spoken language research, the issue of vernacular as a language of identity, the problem of Silesian bilingualism, theoretical issue of diglossia and, finally, research on everyday language and on the language of Silesian younger generation.