Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Analysis of Dune Erosion on the Coast of South Baltic Sea Taking into Account Dune Landslide Processes

100%

Szmytkiewicz P. , Zabuski L.

|

tom Vol. 64, nr 1

3--15

EN

An analysis was carried out to determine the influence of landslide process at a few meters depth under the dune surface on the rebuilding of the dune. In the first step, calculations were done using the XBEACH model to determine seabed rebuilding as well as shore and dune undercutting for the assumed hydrologic and hydrodynamic conditions. Next, the obtained tachymetric profile of the dune and beach was fed into the FLAC2D program, and calculations of stress distribution, displacements and stability conditions were made. In this way, landslide movement was identified. The theoretical investigations clearly prove that waves attacking the dune not only cause surface erosion, but also trigger a landslide within the dune mass to a maximum depth of about 5 m. It results in a lowering of the dune crown by about 0:6 0:7 m. Numerical models such as XBEACH, SBEACH or CSHORE do not take into account landslide occurrence, and thus underestimate dune erosion.

2

Chronology of aeolian events recorded in the Karczmiska Dune (Lublin Upland) in the light of lithofacial analysis, 14C and TL dating

75%

Fedorowicz S. , Zieliński P.

|

tom Vol. 33

9-17

EN

The article studies an average-size parabolic dune located in the northern part of the Chodel Basin, Lublin Upland, Poland within the extensive dune field which covers the contact area of the loess patch slope and the high sandy terrace. Its complex structure and the presence of terrace sand and loess in the floor inspired the authors to conduct detailed lithological studies, as well as TL and 14C dating. As a result, it was possible to determine the mechanism and age of aeolian accumulation cycles in the dune, which contains very good representative evidence of aeolian events in the Lublin Upland.

3

Holocene sediments of the Ustka Cliff (Northern Poland) in view of radiometric dating

75%

Wróblewski R. , Fedorowicz S. , Kamieńska K.

|

tom Vol. 40, no. 3

187--194

EN

The cliff in Ustka is an active one. The area is one of the most eroded sea shores of the Polish coast. The Ustka Cliff mainly consists of Holocene sandy deposits, but its basis is built of gla-cial till and clay. Field search allowed to recognize the structure and sedimentary conditions of Holo-cene deposits exposed in the cliff. A comparison of dating results obtained for fossil soils and peat as well as aeolian deposits, using 14C and TL methods, respectively, with available literature records is presented. The evaluation of results obtained allowed to define three main dune-forming phases for the first time for this part of the Polish coast. During the research studies new data on the processes and environmental conditions was gained and the development of structure of the area during the last 10 thousand years was reconstructed. The analysis of available data from other sections of the south-ern Baltic coast shows that results obtained are age similar to those determined for the Łeba Spit. The research is part of a project concerning the geomorphology of the Ustka Bay.

4

Impact of a water catchment in the dune area along the French-Belgian border

63%

Vandenbohede A. , Luyten K. , Lebbe L.

|

2005

|

tom Vol. 18

93-97

EN

The western Belgian coastal plain, along the French-Belgian border, consists of shore, dunes and polders. A water catchment creating a valuable nature reserve is present in the dunes. In recent years, the water catchment has problems with salt water intrusion from the polder. The aim of this study is to model the influence of the water catchment. Special attention goes to the evolution of the salt water intrusion from the polder and from the sea in the dunes along the French-Belgian border. Therefore, a 3D density dependent groundwater flow model was made of the shore, dunes and part of the polder using the MOCDENS3D code.The heterogeneous groundwater reservoir was schematised in the model based on numerous drillings descriptions and geophysical measurements, and the simulations were calibrated using hydraulic heads and water quality observations. It was shown with the model that the salt water intrusion is restricted to the immediate surroundings of the water catchment, does not cross the border and does not inf1uence the nature reserve.

PL

Zachodniobelgijska równina przybrzeżna, występująca wzdłuż granicy francusko-belgijskiej, składa się z wybrzeża, wydm i polderów. Na terenie wydm znajduje się ujęcie wód, tworzące cenny rezerwat przyrody. W ostatnich latach problemem na tym obszarze stały się wlewające się z polderu wody słone. W niniejszym artykule przedstawiono wpływ zachodzących zmian na wody tego ujęcia. Szczególną uwagę poświęcono rozwojowi przepływu słonych wód z polderu i morza na obszar wydm przy granicy francusko-belgijskiej. W celu zbadania tego procesu, przy pomocy programu MOCDENS3D opracowano przestrzenny model przepływu wód podziemnych o różnej gęstości na obszarze wybrzeża, wydm i części polderu. W modelu na podstawie licznych profili wiertniczych i pomiarów geofizycznych odtworzono heterogeniczny zbiornik wód podziemnych. Symulacje były skalibrowane z wykorzystaniem obserwacji głowic hydraulicznych oraz jakości wody. Za pomocą modelu wykazano, że intruzje słonych wód są ograniczone do bezpośredniego otoczenia ujęcia wodnego, nie wkraczają na jego obszar i nie zagrażają rezerwatowi przyrodniczemu.

5

Zapis holoceńskich procesów eolicznych w osadach wybranych jezior kopalnych i torfowisk centralnej Polski

63%

Twardy J. , Forysiak J.

|

tom 105

125-140

PL

Artykuł przedstawia związki przestrzenne wydm i obszarów mokradłowych w centralnej Polsce oraz zapis aktywności eolicznej w osadach biogenicznych. Interakcję wydm i sąsiadujących z nimi torfowisk rozpatrzono dla holocenu, nawiązując do chronologii archeologicznej. Przedstawione stanowiska z środkowej Polski dobrze ilustrują zapis wzbudzanych antropogenicznie zmian, jak też reakcję na te zmiany w geosystemach mokradłowych. Osady eoliczne składane były w postaci miąższych warstw w osadach biogenicznych w strefie styku wydm i mokradeł lub cieńszych wkładek i domieszek – w innych częściach badanych torfowisk. Dla młodszej części holocenu okresy zintensyfikowanych procesów eolicznych odniesiono do etapów tzw. antropogenicznej fazy wydmotwórczej.

EN

The article is focused on considerations on spatial relationships between dunes and wetlands in Central Poland and also on aeolian record in organic deposits. The interactions between dunes and neighboring peatlands have been analysed for the Holocene, according to the archaeological chronology. The presented sites illustrate well the record of human inducted processes as well as the reaction of wetland ecosystems. Aeolian deposits were deposited as thick layers within biogenic sediments at the contact zone of dunes and wetlands and as thinner interlaminations or admixtures in other parts of the studied peatlands. For the Late Holocene, periods of intensified interaction between aeolian processes and peatland have been related to stages of the so-called human-inducted dune forming phase.

6

Zmiana warunków hydrodynamicznych w rejonie występowania form dennych rzeki nizinnej

63%

Radecki-Pawlik A.

|

tom Vol. 12, No. 2

82--89

EN

The paper presents an extremely important problem of low land river sand dunes and the influence on the riverbed morphology such hydraulics parameters as velocity of running water, shear velocity, shear stresses and resistant coefficient. The sand dunes are typical features for low land river sand beds. The studies on them undertaken on the Rhine River in Germany (the river reach situated in Niderwalluf) are very important from two points of view : scientific - as dunes are the part of morphology of river bed fluvial system and practice - as dunes very often are the obstacles for river navigation (such a situation had a place on the Rhine). The work was done with thanks to cooperation with scientists from Great Britain (prof. Paul Carling) and Germany (prof. Emil Goelz) who were the heads of the whole project.

7

Pływy i ich znaczenie ekologiczne na przykładzie wybrzeża morza północnego w dolnej Saksonii w Niemczech

63%

Pawełko K. , Jasińska A.

Ekologia i Technika

|

2012

|

tom R. 20, nr 6

341-348

PL

Niniejszy artykuł przedstawia ekologiczną rolę pływów i powstającego w wyniku ich działania morza wattowego. Obszar ten rozciąga się od miasta Den Helder w Holandii do Esbjerg w Danii. Na terytorium Niemiec znajduje się około 60% tego biotopu, z czego znaczna część na wybrzeżu Morza Północnego Dolnej Saksonii. Do powstania morza wattowego, oprócz istnienia pływów przyczyniło się kilka innych czynników, m.in.: wyspy powstałe od strony otwartego morza, płasko nachylone dno morskie, delikatny materiał denny, umiarkowany klimat. Efektem ich współdziałania jest powstanie trzech zasadniczych biotopów. W miejscach pomiędzy wałem przeciwpowodziowym a linią brzegową powstają łąki halofilne będące wysoko wyspecjalizowanym ekosystemem. Obok żyjących tam gatunków słonorośli, ważną rolę odgrywają glony, mięczaki, robaki i skorupiaki. Warunki siedliskowe wykazują pewną strefowość, co uwidacznia się też w składzie florystycznym. Kolejnym biotopem jest watt, czyli część morza wattowego cyklicznie odsłaniana i ponownie zalewana podczas zmian pływów. Najbliżej brzegu występuje watt ilasty, którego powierzchnia pokryta jest delikatnym materiałem. Występują tam przede wszystkim glony stanowiące pokarm dla małych ślimaków Littorina littorea oraz Hydrobia ulvae. Bliżej wybrzeża powstaje watt mieszany z piaskiem, gliną i cząstkami organicznymi na powierzchni. Spotykamy tam małże Macoma balthica i Mya arenaria oraz wieloszczety AreriicoZa ma-riria i Lanice conchilega. W strefie, gdzie woda ma jeszcze dużą siłę, transportowane są ciężkie cząstki piasku i powstaje watt piaszczysty. Żyją tam małże Cerastoderma edule i Mytilus edulis. Piaszczyste wydmy tworzące się głównie na wschodniej i północnej stronie wysp wschodniofryzyjskich są następnym biotopem. Z biegiem czasu w drodze sukcesji ekologicznej następuje ich stabilizacja dzięki obecności specyficznych gatunków roślin, m.in.: Ammophila arenaria, Leymus arenarius, Elymus farctus i Eryngium maritimum. Wydmy są miejscem wylęgu ptaków, np. Tadorna tadorna i Larus sp. Morze watowe ma ogromne znaczenie ekologiczne. Jest. miejscem m.in,: życia wielu gatunków roślin i zwierząt, wędrówek ptaków, rozrodu i wychowu wielu gatunków ryb Morza Północnego, biologicznego oczyszczania wód morskich. Ponadto wydmy, zwłaszcza na wyspach, chronią ląd przed zatapianiem. W 1986 r. utworzono Park Narodowy Dolnosaksońskie Morze Wattowe. Teren parku rozciąga się pomiędzy miastami Emden i Cuxhaven. Ochronie podlegają wymienione typy biotopów oraz pas wybrzeża, piaszczyste wyspy i ławice piasku.

EN

The following article presents the ecological role of tides and the formation of the Wadden Sea that results from their activity. This area stretches from Den Helder in Netherlands to Esbjerg in Denmark. Approximately 60% of this biotope is localized in Germany and a considerable part is situated on the North Sea coast of Lower Saxony. Apart from tides, there are some other factors contributing to the existence of the Wadden Sea i.e.: islands created from the open sea side, flatly sloped seabed, delicate seabed material, moderate climate. The effect of their cooperation results in the formation of the three main biotopes. In the areas between flood embankments and the coastline halophile meadows are created, which are a highly specialized ecosystem. Apart from the halophile species that reside there, an important role is played by algae, mollusks, bugs and crustaceans. Habitat conditions show a certain zone preference which is also seen in the floristic composition. Another biotope is watt, that is the part of the sea being cyclically uncovered and consecutively flooded by water during the change of tides. The argillaceous watt, which settles closest to the shore. is covered by a delicate material. The area is mostly covered by algae which constitute as food for small snails Litlorina littorea and Hydrobia ulvae. A watt mised with sand, clay and surface organic particles is created closer to the shore. Macoma balthica and Mya arenaria clams can be seen there, as well as Arenicola marina and Lanice conchilega polychaeta. In the zones where water still has a lot of force, heavy particles of sand are transported and the sandy watt appears. Cerastoderma edule i Myttlus edalis clams live there. Sandy dunes formed mostly on the east and north part of the East Frisian Islands are another type of biotope. Over the course of time through ecological succession their stability increases thanks to specific kinds of plants i.e.: Ammophila arenaria, Leymus arenarius, Elymus farctus and Eryngium marilimum. The sand dunes area is the breeding place for birds like Tadorna tadorna and LOTUS sp. The Watt Sea is of great ecological importance. It is a natural habitat for many plants and animals, a place for bird migration, breeding and rearing of many North Sea fish species and a place where biologic water cleansing occurs. Furthermore, sand dunes, especially those placed on islands, protect the land from flooding. In 1986 the Lower Saxon Watt Sea National Park was created. The park premises spread along the Cities of Emden and Cuxhaven. The mentioned biotopes, coast line, sand islands and sandbanks are under protection.

8

Formy eoliczne oraz ich przekształcenia antropogeniczne na Polesiu Wołyńskim w świetle analizy źródeł kartograficznych i zdjęć satelitarnych

51%

Subczyńska P. , Petera-Zganiacz J.

Teledetekcja Środowiska

|

2018

|

tom T. 58

23--36

PL

Formy eoliczne doczekały się wielu opracowań, bazujących między innymi na wykorzystaniu technik teledetekcyjnych, które poszerzają możliwości badania dynamiki procesów eolicznych i przekształceń form eolicznych pod wpływem antropopresji. Artykuł prezentuje wyniki badań form eolicznych pod kątem cech morfometrycznych i przekształceń indukowanych działalnością człowieka na obszarze części Polesia Wołyńskiego ograniczonego rzekami Stochod na zachodzie i Horyń na wschodzie. Badania prowadzono przy zastosowaniu analizy mapy topograficznej Wojskowego Instytutu Geograficznego w skali 1:100 000 oraz zdjęć satelitarnych. Na obszarze badań zarejestrowano 187 form eolicznych, z czego 92 noszą ślady współczesnej antropopresji i właśnie ta grupa form podlegała szczegółowej analizie. Wśród nich zidentyfikowano przede wszystkim wydmy paraboliczne, wydmy wałowe i pola piasków eolicznych. Przekształcenia antropogeniczne i uruchamianie deflacji wynikało głównie z rozwoju szlaków drożnych w obrębie form, tworzenia podcięć drogowych, włączenia części form do pól uprawnych, chaotycznej eksploatacji piasku, wykorzystania do celów rekreacyjnych oraz zmiany zalegania poziomu wód gruntowych na skutek melioracji obszarów bagiennych znajdujących się w sąsiedztwie form eolicznych.

EN

There are a lot of results of studies concern on aeolian forms, including analysis based on remote sensing technics, which broaden possibilities of studying the aeolian processes dynamics and transformations of aeolian forms under the influence of anthropopressure. The paper presents results of research focused on morphometry of aeolian forms and recognition of zones transformed by human activity on the part of Volhynia Polesie between Stochod River on the west and Horyń River on the east. Topographic map in scale 1:100 000 published by WIG was used, as well as satellite photographs. On the study area 187 aeolian forms were recognized, including 92, which bear the marks of nowadays transformation. That forms were included into analysis. Among them there were found parabolic dunes, ridge dunes and aeolian sand covers. Anthropogenic transformation and activation of deflation were caused mainly by changing of road trails and roads undercuts, use the aeolian forms for agriculture, chaotic sand exploitation, use for recreational purposes and changing of the ground water level as the result of drainage of boggy areas in vicinity of aeolian forms.