Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

O duchowości ekologicznej

100%

Waloszczyk K.

|

1998

|

tom R. 2, nr 6

210-213

PL

Artykuł omawia ogólne pojęcie duchowości i specyfikę duchowości ekologicznej. Idzie w nim o doświadczenia transcendujące świat, przy czym przez 'świat' należy rozumieć wszystko, co podlega przemijaniu, cierpieniu, trosce, śmierci i innym 'sytuacjom granicznym' życia. Specyfiką duchowości ekologicznej jest wolny stosunek do symboli religijnych i postrzeganie rzeczywistości transcendentnej raczej w świecie niż ponad światem. Bliżej są przedstawione dwie postaci współczesnej duchowości ekologicznej: kult Gai i neopoganizm. W konkluzji wyraża się pogląd, że wartością duchowości ekologicznej jest zwrócenie uwagi na naturę jako zapomniane w zachodniej cywilizacji pole obecności boskiego pierwiastka.

EN

The article deals with spirituality in general and ecological spirituality in particular. There is transcendence of the world in every spiritual experience. The 'world' is being understood as marked by transience, suffering, death and others, 'border situations' called so by Karl Jaspers. Ecological spirituality differentiates itself from religion as being undogmatic and panentheistic. Its two forms have been sketched in the article: the reverence for Gaia and neopoganism. Ecological spirituality leads to rediscovery of the forgotten divinity in nature.

2

Relacje duchowości i szczęścia w perspektywie mediacyjnej funkcji poczucia sensu życia

80%

Krok D.

Polskie Forum Psychologiczne

|

2016

|

tom XXI

|

nr 2

238-254

PL

Duchowość i szczęście są aktualnym tematem badawczym w psychologii pozytywnej. Jednak wciąż niewiele wiadomo, które aspekty duchowości wiążą się z poznawczymi i afektywnymi wymiarami dobrostanu psychicznego. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, czy poczucie sensu życia jest mediatorem w relacjach między duchowością i hedonistycznym dobrostanem psychicznym. W badaniach wzięło udział 185 osób (92 kobiety i 93 mężczyzn), które wypełniły Skalę Samoopisu, Kwestionariusz Osobistego Profilu Sensu, Skalę Satysfakcji z Życia SWLS oraz Skalę Uczuć Pozytywnych i Negatywnych PANAS-X. Wyniki wskazały na pozytywne związki między duchowością i dobrostanem psychicznym. Dotyczą one przede wszystkim tych aspektów duchowości, które reprezentują indywidualny potencjał jednostek. Wyniki pokazały również różne role mediacyjne poczucia sensu życia. Sens życia był mediatorem między duchowością i satysfakcją z życia (poznawczy wymiar dobrostanu), natomiast pełnił on funkcję supresora w relacjach duchowości oraz pozytywnego i negatywnego nastroju (afektywne wymiary dobrostanu).

3

Philosophia perennis Romualda Balaweldera

80%

Głuchowski G.

Galicja. Studia i materiały

|

2016

|

nr 2

284-295

EN

System philosophy of Romuald Balawelder assumes that reality is a unity and multiplicity. The unity expresses the spirituality and multiplicity – phenomenality, which is subject to constant variation and therefore does not have its own identity, spirituality is invariability, and therefore is a full (real) existence. The purpose of conscious beings in the entire universe, due to their dual nature, is a transformation of consciousness by gradual rejection the multiplicity (phenomenality). The rejection of multiplicity is a desire to unity. Achieving unity is identical to the achievement of a pure life, which is identical with spirituality. The process of reaching spirituality occurs in cyclical transformation of reality in a natural and spontaneous way. All rights of spiritual evolution boils down to one basic law of universal creation.

PL

Systemowa filozofia Romualda Balaweldera przyjmuje, że rzeczywistość jest jednością i zarazem wielością. Jedność wyraża duchowość, zaś wielość – zjawiskowość, która podlega ciągłej zmienności, a zatem nie ma własnej tożsamości. Duchowość jest niezmiennością, a zatem jest pełnym (prawdziwym) istnieniem. Celem istot świadomych w skali całego wszechświata, ze względu na podwójną ich naturę, jest przemiana świadomości przez stopniowe odrzucanie wielości (zjawiskowości). Odrzucenie wielości jest dążeniem do jedności. Uzyskanie jedności jest tożsame z osiągnięciem czystego życia, które jest identyczne z duchowością. Proces dochodzenia do duchowości występuje w cyklicznej przemianie rzeczywistości w sposób naturalny i spontaniczny. Wszystkie prawa duchowej ewolucji sprowadzają się do jednego podstawowego prawa powszechnego tworzenia.

4

Polski katolicyzm według profesora Obirka. Recenzja książki: Stanisław Obirek, (2015), Polak katolik?, Warszawa: Wydawnictwo CiS

80%

Ober-Domagalska B. , Katedra Socjologii Polityki i Moralności W. E.-S. U. , dr Barbara Ober-Domagalska – absolwentka psychologii na Uniwersytecie Łódzkim oraz studiów doktoranckich w Instytucie Socjologii UŁ. Obecnie zatrudniona na stanowisku adiunkta w Katedrze Socjologii Polityki i Moralności UŁ. Do jej zainteresowań badawczych należą: socjologia niewiary s. , barbara.ober.d@gmail.com

Władza sądzenia

|

2015

|

tom 6. O przygodności religii w postsekularnym świecie

5

Racjonalność odroczona: postsekularne antycypacje amerykańskie w myśli George’a Santayany

70%

Kremplewska K.

Stan Rzeczy

|

2013

|

nr 2(5)

93-113

PL

George Santayana był filozofem, krytykiem kultury i ateistą żywo zainteresowanym religią, a także adwokatem teorii o naturalnym ugruntowaniu ludzkiej duchowości, której zapoznanie zarzucał nowoczesnym formom życia. Odwołania do tekstów z różnych okresów jego twórczości w konfrontacji z myślą Williama Jamesa, Petera Bergera czy Charlesa Taylora mają na celu uwypuklenie postsekularnych wątków jego myślenia o religii i wykazanie, że to właśnie one zapewniają tej nowatorskiej myśli jedność. Ukute przez Santayanę określenie postracjonalności sprowadza się do przekonania, że myślenie odniesione do pewnej tradycji i posługujące się pojęciami umożliwiającymi odtwarzanie pewnej struktury sprzyjającej pożądanym formom świadomego życia, nawet w momencie gdy naiwna wiara i tradycyjne formy religijności się wyczerpały, ma szansę przetrwać, wspierając konstrukcję sensu, wysiłek samodoskonalenia i radzenie sobie z cierpieniem przez podtrzymywanie naturalnego dla człowieka ruchu autotranscendencji.

EN

George Santayana – a philosopher, a critic of culture and an atheist deeply concerned with the issue of religion and secularization was an advocate of the idea of naturally founded human spirituality. Hence his critique of some modern forms of life which in his view were guilty of spiritual ignorance and the flattening of language. This essay, by juxtaposing Santayana’s ideas with those of William James, Peter Berger and Charles Taylor, aims at revealing some postsecular aspects of his thinking about religion and the unity they introduce into the large body of his eclectic writing. Santayana’s understanding of post-rationality commences in the idea that thinking rooted in a certain tradition and operating with certain terms allows for maintain a living mental structure which provides a favorable ground for spiritual growth and existential meaningfulness even after conventional forms of religiosity have faded

6

Perspektywa noetyczna w psychologicznym funkcjonowaniu człowieka

60%

Różycka J. , Skrzypińska K.

Roczniki Psychologiczne

|

2011

|

tom 14

|

nr 2

101-121

PL

Niniejszy artykuł ma na celu uporządkowanie pojęć związanych z noetycznym wymiarem funkcjonowania człowieka oraz wprowadzenie systematyzacji terminologicznej w tym zakresie. Przedstawiono w nim krytyczne podejście do niektórych z funkcjonujących w literaturze definicji oraz zaproponowano nowy termin - „perspektywa noetyczna". W klasyfikacji definicji uwzględniony został aspekt wewnętrzny (w obrębie „ja") oraz zewnętrzny („ja" w relacji z obiektem), w ramach pięciu psychologicznych sfer funkcjonowania człowieka: poznawczej (intelektualnej), emocjonalno-motywacyjnej (behawioralnej), doświadczeniowej, fizycznej (fizjologicznej) oraz społecznej.

EN

This article aims at clarification of notions associated with the noethic dimension of human functioning and at terminological systematization in this area. The article presents a critical approach to some of the definitions found in the literature and proposes a new term - "the noethic perspective". In the classification of the definitions, the internal (within the self) and external (self in relation to others) aspect was taken into account, within five psychological spheres of human functioning: cognitive (intellectual), emotional-motivational (behavioral), experiential, physical (physiological) and social.

7

Współczesna relacja do sacrum w świetle konwersji obiektów religijnych na cele świeckie

60%

Kuryłowicz E.

|

2006

|

tom Z. 30

219-228

PL

Współczesna relacja do sacrum jest efektem rozciągnięcia przenośnego rozumienia pojęcia świętość na poszerzoną sferę życia duchowego mieszkańców miast. Sacrum w przestrzeni wybudowanej może być umiejscowione tylko w obiektach i przestrzeniach religijnych, ale współczesne miejsca zbiorowej pamięci poświęcone czci czynów heroicznych i ofiar w imię dobra ogółu, czci ofiar zamachów terrorystycznych, wojen, prześladowań uznaje się za miejsca uświęcone. Elementem wspólnym jest obietnica nieśmiertelności, jaką dają religie i o jaką starają się społeczeństwa w miejscach świeckich, w których pamięć o ważnych dla nich wydarzeniach, związanych z cierpieniem, chcą wyrazić. Autorka stawia hipotezę, że być może z charakterystyczną dla współczesności konwersją obiektów sakralnych na obiekty świeckie wiąże się nowa formuła duchowości znajdująca również wyraz w uświęconych świeckich miejscach pamięci.

EN

The contemporary attitude towards sacrum is a result of extending the understanding of the term sanctity over the expanded field of the spiritual life of the citizens of the cities. Sacrum In the built environment can be located in the religious spaces only, but the so called lieux de memoire are considered as the holy places also. The element which is common to the religious sanctity and secular holiness is the immortality - promised by religions and expected from the memorial spaces, often devoted to suffering. The author presents a hypothesis that the phenomenon of observed conversions of the religious buildings into the secular use can be related to the accelerated emerging of the secular spiritual places showing the new formula of the human spirituality.

8

Święty Jan Paweł II o duchowości chrześcijańskiego Wschodu

60%

Zyzak W.

Polonia Sacra

|

2017

|

tom 21

|

nr 1(46)

165-182

PL

Autor artykułu ukazuje główne linie nauczania św. Jana Pawła II na temat duchowości chrześcijańskiego Wschodu. Wskazuje na osobiste zainteresowania papieża kulturą, zwłaszcza filozofią i sztuką rozwijaną w kręgu prawosławia. Ukazuje również wysiłki ekumeniczne i związane z nimi trudności. Na szerszym fundamencie teologicznym autor rozwija główne elementy duchowości prawosławnej, na jakie zwracał uwagę słowiański papież w czasie swego długiego pontyfikatu.

EN

The author of the article shows the major themes of the teaching of Saint John Paul II on Eastern Christian spirituality. He indicates the pope’s personal interest in the culture, especially philosophy and art developed in the orthodox environment. The article also presents the pope’s ecumenical efforts and the related difficulties. On the broader theological basis the author elaborates the most important elements of the orthodox spirituality, which the Slavic pope pointed out during his long pontificate.

9

Wyrażanie sprzeciwu poprzez duchowość. Przypadek minimalizmu

60%

Kasperek A.

Stan Rzeczy

|

2014

|

nr 2(7)

179-197

PL

Z perspektywy historii Zachodu kontrkulturowy ruch hipisowski można potraktować jako kolejną ekspresję pojawiającej się co pewien czas tendencji kulturowej, w której odradza się pragnienie uwolnienia od posiadania rzeczy, zakwestionowanie wartości charakterystycznych dla społeczeństwa wysokiej konsumpcji, powrót do ideału życia prostego. Celem artykułu jest analiza współczesnego zjawiska, określanego mianem minimalizmu, w wielu punktach nawiązującego do kontrkulturowych postulatów, choć niebędącego prostą kontynuacją hipisowskiej kontestacji. Zjawisko to, dla którego opisu najbardziej adekwatnym terminem wydaje się termin „styl życia”, wiąże się przede wszystkim z blogosferą, a do najbardziej popularnych minimalistów należą: Leo Babauta, Joshua Becker, Joshua Fields Millburn czy Ryan Nicodemus. Choć minimalizm jest postrzegany przede wszystkim jako styl życia, w którym ludzie starają się uwolnić od nadmiaru rzeczy, w artykule zjawisko to zostanie potraktowane jako forma antykonsumpcjonistycznej duchowości, której źródeł należy poszukiwać w zachodniej (głównie w USA) fascynacji buddyzmem zen. W artykule zostanie podjęta także próba pokazania istnienia strukturalnych podobieństw między minimalizmem i buddyzmem zen.

EN

From the standpoint of the history of the West, the countercultural hippie movement can be treated as another manifestation of a certain recurring cultural tendency in which the wish to break free from possessions is reborn, as well as questioning the values of high consumerism society and a return to the ideal of simple life. The article aims at the analysis of the contemporary phenomenon called minimalism, which in many points refers to countercultural postulates despite not being a simple continuation of the hippie contestation. This phenomenon can be most adequately referred to as „lifestyle” and is mostly associated with the blogosphere. The most popular minimalists are: Leo Babauta, Joshua Becker, Joshua Fields Millburn, and Ryan Nicodemus. Although minimalism is perceived mainly as a lifestyle in which people tend to free from the excess of things, in this article it will be treated as a form of anti-consumerist spirituality whose sources should be traced back in the western (taking place mostly in the US) fascination with Buddhism Zen. What will be also attempted in this study is showing the existence of structural similarities between minimalism and Buddhism Zen.

10

Uważność jako neuro-psycho-biologiczna próba zdefiniowania fenomenu duchowości

60%

Radoń S.

|

tom 46

|

nr 3

187–191

EN

The aim of this article is to present the literature with the purpose of exploring the spiritual elements of mindfulness as they may be integrated into practice. Mindfulness meditation can foster an increased sense of spirituality by disengaging from a narrow self-focus, and engaging a much broader view of interconnectedness in which oneself is not seen as separate from other people and the world. Integrative theoretical framework of self-awareness, -regulation, and -transcendence (S-ART) explains the mechanisms of mindfulness. The proposed framework informs research in the contemplative sciences about definition, typology, structure, function, correlates and dynamics of spirituality, meditation, contemplation and mystical experiences

11

Rola i miejsce duchowości wśród uczestników Diecezjalnego Spotkania Młodych w Skrzatuszu

60%

Szauer R.

Rocznik Skrzatuski

|

2015

|

tom 3

41-56

PL

Celem opracowania jest dostrzeżenie cech duchowości i religijności młodego pokolenia katolików uczestniczących w spotkaniach młodzieży w Skrzatuszu. Niniejsze badanie jest próbą wyjścia naprzeciw szerszym analizom, które za cel obierają sobie udzielenie odpowiedzi na pytanie postawione przez Janusza Mariańskiego: Czy w społeczeństwie polskim rosnące siły sekularyzacyjne i pogłębiający się sceptycyzm są neutralizowane przez trendy przeciwne, w postaci sił ewangelizacyjnych Kościoła katolickiego. Metodami badań własnych były wywiady kwestionariuszowe i pogłębione wywiady indywidualne, a także obserwacja uczestnicząca.

EN

The aim of this study is to notice the characteristics of spirituality and religiousness of the young generation of Catholics who participate in the diocesan meetings of the youth in Skrzatusz. This sociological research is an attempt to meet the broader analysis that aim at achieving the answer to the question posed by Janusz Mariański whether the growing secularizing forces and deepening scepticism in the Polish society are neutralized by opposing trends as the forces of new evangelization of the Catholic Church. There were own research methods such as interviews questionnaire, in-depth individual interviews and participant observation.

12

Pilgrimage – tourism continuum once again: matrix of sacred, spiritual and profane connectedness to authenticity

60%

Jirásek I.

Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology

|

2014

|

tom 14

|

nr 4

46-53

EN

Background and study aim. This paper attempts to seek connections to the authenticity and spirituality of traveller in one or another mode of experience. Material and methods. The preparatory terminological background is defined by the distinction of the spheres of the sacral and the profane [Eliade 1957]. The central concept is spirituality, which can be perceived not only as an aspect of religiosity, but also, in relation to the philosophical anthropology of Max Scheler [1981], as a substantially personal way of human existence. Results. The essential viewpoint stems in the distinction between the individual ways of travelling, since both tourism and pilgrimage can obtain religious as well as secular connotations. Conclusions. As opposed to the continuum defined by Cohen [1979], this contribution deals with phenomena of authenticity and spirituality.

PL

Kontekst i cel badania. Niniejsza praca próbuje szukać połączeń z autentycznością i duchowością podróżnika w jednym lub innym trybie doświadczeń. Materiał i metody. Przygotowawcze tło terminologiczne jest zdefiniowane przez rozróżnienie sfery sakralnej i profanum [Eliade 1957]. Centralną koncepcją jest duchowość, co może być postrzegane jako nie tylko aspekt religijności, ale również w stosunku do filozofii antropologicznej według Maxa Schelera [1981], jako zasadniczo indywidualna droga ludzka. Wyniki. Główny punkt widzenia wynika z różnicy między poszczególnymi sposobami podróżowania, ponieważ zarówno turystyka, jak i pielgrzymka mogą uzyskać religijne, jak również świeckie konotacje. Wnioski. W przeciwieństwie do kontinuum określonego przez Cohena [1979], przyczynek ten dotyczy zjawisk autentyczności i duchowości.

13

Wstępna charakterystyka psychometryczna polskiej wersji kwestionariusza Religious Commitment Inventory-10 (RCI-10-PL) Everetta Worthingtona i współpracowników

60%

Polak J. , Grabowski D.

Roczniki Psychologiczne

|

2017

|

tom 20

|

nr 1

191-234

PL

Artykuł przedstawia podstawy teoretyczne oraz właściwości psychometryczne polskiej wersji Religious Commitment Inventory-10 (RCI-10-PL) autorstwa E. Worthingtona i współpracowników (2003). Konfirmacyjna analiza czynnikowa wyników badań przeprowadzonych na dwóch próbach liczących razem 581 osób, pokazała zadowalające dopasowanie do danych zarówno modelu jednoczynnikowego, jak i dwuczynnikowego, z tym że ten ostatni był nieco lepiej dopasowany. Taki rezultat odpowiada wynikom uzyskanym w próbach amerykańskich. Współczynniki α Cronbacha dla poszczególnych dwóch skal wersji polskiej wynoszą od 0,82 do 0,95, co wskazuje na wysoką zgodność wewnętrzną poszczególnych dwóch skal. Współczynniki korelacji między pomiarem wyjściowym a pomiarem po pięciu tygodniach przyjmują wartości od 0,90 do 0,91, co świadczy o dużej stabilności czasowej RCI-10-PL. Pozytywne związki między poszczególnymi wymiarami RCI-10-PL a postawami religijnymi, wrażliwością etyczną oraz skupianiem się na osiąganiu w życiu harmonii potwierdzają trafność zewnętrzną tego narzędzia.

EN

The article presents the theoretical background and the psychometric properties of the Polish version of the Religious Commitment Inventory-10 (RCI-10-PL). Confirmatory factor analysis (CFA) was conducted on two samples: 273 participants (Sample A) and 308 participants (Sample B). The results of the CFA showed an acceptable fit of empirical data to the one-factor and two-factor theoretical models, the latter model having a slightly better fit. Moreover, we obtained satisfactory values of the reliability coefficient. Cronbach alpha coefficients for the Polish version of the RCI scales ranged from .82 to .95. Test-retest reliability correlations ranged from .90 to .91 for a five-week interval between ratings. We also found positive correlations between specific dimensions of RCI-10-PL and religious attitudes, ethical sensibility, and focus on the achievement of harmony in life, which confirms the external validity of the instrument. The results of the analysis conducted on Polish samples are similar to the results obtained from American samples.

14

Mistyka św. Serafina z Sarowa i św. Franciszka z Asyżu

60%

Białous M.

ELPIS

|

2015

|

tom 17

87-91

PL

Niniejsza praca prezentuje postacie Św. Serafina i Św Franciszka porównując ich mistykę. Obaj święci są uważani za typowych reprezentantów swojego wieku i millenium: Św. Serafin - mistyk ortodoksyjnego wschodniego chrześcijaństwa, Św. Franciszek - chrześcijańskiego zachodu, rzymskokatolickiego mistycyzmu. Podobne było ich życie w ubóstwie, podobna radość życia i stosunek do natury, podobne kościelny i sakramentalny wymiar ich duchowości. Ale były różnice. Mistyka Św. Franciszka jest bardziej związana ze sferą świata emocjonalnego i materialnego, z rzeczywistością ziemską. Natomiast Św. Serafin jest wiernym naśladowcą zakonnej tradycji góry Synaj, góry Athos i innych przedstawicieli hezychazmu, który pozostając w ziemskim ciele doświadczał wolności duchowej. Te różnice są widoczne jeśli porównamy doświadczanie Chrystusa przez Serafina w Wielki Czwartek i wizję Św. Franciszka na górze Alvernia.

EN

This paper presents figures of St. Seraphim and St. Francis, comparing their mystic. Both saints are regarded as typical representatives of his age and his milieu: St. Seraphim – of the Eastern Orthodox Christian mystic, St. Francis – of the Christian West, the Roman Catholic mysticism. Similar was their life of poverty, similar the joy of life and the attitude towards nature, similar the ecclesial and sacramental dimension of their spirituality. But there were differences. St. Francis’ mystic is more associated with the sphere of emotional and material world, with the earthly reality. And St. Seraphim is a faithful follower of the monastic tradition of Mount Sinai, of Athos and of the other representatives of hesychasm who remaining in the earthly body experienced the spiritual liberation. These differences are visible, if we compare the experience of Christ by Seraphim on Great Thursday and the vision of St Francis on the mountain of Alvernia.

15

Znaczenie ciała w duchowości Karola de Foucauld

60%

Zyzak W.

Polonia Sacra

|

2017

|

tom 21

|

nr 3(48)

129-145

PL

Autor artykułu bada znaczenie ciała w duchowości błogosławionego Karola de Foucauld. Pokazuje godność ludzkiego ciała stworzonego na obraz i podobieństwo Boga. Ta godność niepomiernie wzrosła dzięki wcieleniu Słowa i całemu dziełu odkupienia. Tekst podkreśla także znaczenie Mistycznego Ciała Chrystusa i Eucharystii w duchowości chrześcijańskiej. Wszystko to stanowi element „cielesnego” doświadczenia Boga, które to doświadczenia wymaga odpowiedniej ascezy.

EN

The author of the article investigates the meaning of the body in the spirituality of blessed Charles de Foucauld. He shows the dignity of the human body created in the image and likeness of God. This dignity has grown immeasurably through the incarnation of the Word and the whole act of redemption. The text also emphasizes the importance of the Mystical Body of Christ and of the Eucharist in the Christian spirituality. All this constitutes an element of the corporal experience of God, which requires an adequate asceticism.

16

Man as a Spiritual Being

51%

Platovnjak I.

Studia Gdańskie

|

2017

|

nr 40

137-145

EN

During the last few decades much has been said about spirituality as well as the human spiritual dimension. The present-day understanding of spirituality generally does not place it within a religious framework. Rather, it is understood as the search for answers to fundamental human questions. This understanding gives rise to several questions: Can we speak of a human spiritual dimension divorced from a religious view of man? What is essential for the spiritual dimension of every person whether religious or not? What role does the Holy Spirit play in Christian spirituality? The author attempts to answer these questions in three sections. First, he points to the human spiritual dimension alongside the experience of the inner or spiritual life of every person. Then, considering Christian tradition, he demonstrates the importance of understanding a person as a unified being. In the final section he attempts to show how a Christian can only unify himself inwardly and simultaneously orient himself outwardly in the Holy Spirit as love. In this way he can animate his spiritual dimension and realize a genuine and fruitful Christian spirituality.

XX

W ciągu ostatnich dziesięcioleci wiele zostało powiedziane na temat duchowości, jak również na temat ludzkiego wymiaru duchowego. Dzisiejsze rozumienie duchowości na ogół nie umieszcza jej w ramach religijnych. Jest raczej pojmowana jako poszukiwanie odpowiedzi na podstawowe ludzkie pytania. Takie rozumienie rodzi kilka pytań: Czy możemy mówić o ludzkim duchowym wymiarze w oddzieleniu od religijnego spojrzenia na człowieka? Co jest istotne dla duchowego wymiaru każdej osoby, czy to religijnej czy nie? Jaką rolę odgrywa Duch Święty w chrześcijańskiej duchowości? Autor próbuje odpowiedzieć na te pytania w trzech sekcjach. Po pierwsze, wskazuje na ludzki wymiar duchowy wraz z doświadczeniem wewnętrznym lub duchowym życiem każdej osoby. Następnie, rozważając tradycję chrześcijańską, demonstruje znaczenie zrozumienia osoby jako istoty zjednoczonej wewnętrznie. W ostatniej części stara się pokazać, jak chrześcijanin może tylko jednoczyć się wewnętrznie i jednocześnie orientować się na zewnątrz w Duchu Świętym jako miłość. W ten sposób może animować swój duchowy wymiar i realizować prawdziwą i owocną chrześcijańską duchowość.

17

Cierpienia duchowe dziecka. Psychologiczne aspekty

51%

Ruszel M. E.

Studia Gdańskie

|

2012

|

nr 31

315-324

PL

Artykuł podejmuje problem cierpień duchowych dziecka od poczęcia aż do okresu wczesnoszkolnego. Wyjaśnia, jak te cierpienia wpływają na aktualną sytuację życiową dziecka oraz na jego przyszłość. W artykule ukazana jest również zależność pomiędzy inteligencją duchową, rozwojem duchowym, rozwojem psychicznym, zycznym a cierpieniami duchowymi. W artykule tym autorka podaje własną definicję cierpień duchowych.

EN

The article takes up the problem of spiritual suffering of the child during his lifetime. It explains how spiritual suffering in;uences present and future life of a child. The article also shows the connection between spiritual intelligence, spiritual development, physical development and spiritual suffering. The author gives her own definition of spiritual suffering in this article.

18

Granice duchowości – perspektywa pierwsza

51%

Skrzypińska K.

Roczniki Psychologiczne

|

2012

|

tom 15

|

nr 1

75-96

PL

Określenie granic zjawiska duchowości jest zadaniem trudnym. Historia badań na ten temat wskazuje, że duchowość to nie tylko poszukiwanie świętości, nie tylko religia czy wierzenia, ale znacznie bardziej skomplikowany konstrukt. Badania prowadzone w ramach poszczególnych nurtów psychologii ukazują, z jak różnych perspektyw można duchowość rozpatrywać. Najwyraźniej wyodrębniają się trzy stanowiska – traktujące duchowość jako: (1) postawę, (2) wymiar osobowości oraz (3) schemat poznawczy. Aby sprawdzić zasadność tych ujęć, podjęto próbę weryfikacji pierwszego z powyższych podejść/hipotez, zakładającego, że duchowość to postawa wobec życia. W tym celu przebadano 200 studentów uczelni o różnych profilach zainteresowań (humanistycznych, nauk ścisłych i artystycznych), w którym zadano pytanie o to, czym jest duchowość w ogóle (szerokie społeczno-kulturalne znaczenie) oraz dla nich samych (znaczenie osobiste), a także czym są duchowe dążenia. Z badań tych wynika, że pojmowanie duchowości jest bardzo zróżnicowane w zależności od typu zainteresowań. Ponadto w wypowiedziach osób badanych można wyróżnić trzy podstawowe formalne składniki duchowości: poznawczy, emocjonalny i behawioralny.

EN

Delimitation of spirituality phenomenon is very difficult task. Young history of researching this phenomena shows the spirituality as not only seeking for sacred, not only religion or beliefs, but much more complicated construct. The body of many research from different fields of psychology shows different points of view and perspectives in which spirituality may be investigated. There are three visible approaches which treat spirituality as: 1) life attitude, 2) dimension of personality and 3) cognitive schema. The first of above standpoint /hypothesis was tested. Objectives (N = 200) were young people, students of the universities and academies of different interests: humanistic, exact science and artistic. They were asked what the spirituality generally is (broad social /cultural meaning), especially for them (personal meaning) and what spiritual strivings are. The results showed very differentiated understanding of spirituality depending on particular interests and the three formal components of it: cognitive, emotional and behavioral one.

19

Religia, poznanie, duchowość wychowaniu

51%

Marek Z.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2017

|

tom 20

|

nr 2

19-59

PL

W artykule wychodzimy z założenia, że dla pedagogiki źródłem wiedzy o świecie i otaczającej go rzeczywistości nie jest wyłącznie wiedza empiryczna. Coraz częściej dochodzi do sprzeciwu wobec jednostronnego przypisywania wiedzy empirycznej priorytetu poznawczego. Obserwujemy też zwrot w kierunku pedagogiki heterogenicznej, która dopuszcza konkurujące z sobą paradygmaty badawcze. Myślenie to umożliwia rozpatrywanie problemów pedagogicznych także w odniesieniu do transcendencji. Mówi się wówczas o „pedagogice transcendentnej”, identyfikowanej z autonomiczną subdyscypliną nauki nazywaną „pedagogiką religii”. W artykule podjęto próby opisu wkładu religii w rzeczywistość pedagogiczno-wychowawczą. Mamy przy tym świadomość tego, że przedłożenie to nie będzie przez wszystkich akceptowane. Nie o to zresztą chodzi. Ważne jest natomiast, by niezależnie od prezentowanego światopoglądu szukać prawdy o znaczeniu religii w procesach rozwojowo-wychowawczych człowieka. Do poszukiwania prawdy niezbędna jest wiedza o tym, czy religia, właściwie rozumiana, ogranicza człowieka, czy też odsłania przed nim nowy, szerszy sens życia? Co religia (chrześcijaństwo) wnosi/może wnieść w życie człowieka i do czego może go inspirować? Uszczegóławiając zasygnalizowaną problematykę, zwrócimy uwagę na podpowiedź czerpaną z chrześcijaństwa, a odnoszącą się do rozumienia człowieka. Przedstawimy też ofertę jaką chrześcijaństwo składa pedagogice. Chodzi tu o wyjaśnienia związane z poznaniem innym niż empiryczne, a także o dowartościowanie i wspieranie w człowieku jego duchowości (sfery niematerialnej). Duchowość bywa nazywana zbiorem wartości, tradycji (dorobku kultury) i postaw człowieka. Przyjmuje się też, że kreśli on „drogę ludzkiego postępowania”, promując wizję życia, refleksyjny stosunek do codzienności, nacechowane szacunkiem nastawienie do świata i nadzieję pełnego odnalezienia Boga (nieśmiertelności).

EN

In this article we assume that empirical knowledge is not the only source of knowledge about the world and the surrounding reality for pedagogy. There is an increasing opposition to the unilateral assignment of cognitive priority to empirical knowledge and we can also see a shift towards heterogeneous pedagogy, which allows for competing research paradigms. This thinking enables us to also deal with pedagogical problems in relation to transcendence. We then speak of “transcendent pedagogy”, identified with an autonomous subdiscipline of science called “pedagogy of religion.” The article attempts to describe the contribution of religion to the pedagogical and educational reality. We are aware that this submission will not be accepted by all but this is not the point. It is important, however, that, regardless of the worldview, one should seek the truth about the importance of religion in the processes of human development and education. To find the truth it is necessary to know whether religion, properly understood, restricts man or if it reveals a new, more meaningful way of life to him. What does/can religion (Christianity) bring into human life and what inspiration can it provide? Going into detail of the above-mentioned issues, we will engage the understanding of man drawn from Christianity. We will also present the offer that Christianity makes to pedagogy, by this meaning explanations based on non-empirical knowledge, as well as the appreciation and fostering human spirituality (the immaterial sphere). Spirituality is sometimes called a set of values, traditions (cultural heritage) and attitudes of man. It is also understood to outline the “path of human conduct” by promoting a vision of life, a reflective attitude toward everyday life, a respectful posture with regard to the world, and the hope of finding God (immortality).

20

Duchowość i formy pobożności w kulcie Najświętszego Serca Jezusowego na przykładzie Czcigodnego Sługi Bożego o. Leona Dehona

51%

Poleszak L.

Sympozjum

|

2017

|

nr 1(32)

223-235

PL

Artykuł ukazuje wzajemne odniesienia pomiędzy duchowością Najświętszego Serca Jezusowego a formami kultu. Na przykładzie Czcigodnego Sługi Bożego o. Leona Dehona autor zwraca uwagę na konieczność takiego pielęgnowania praktyk pobożności, aby były one wyrazem zdrowej duchowości. Ukazując różne formy pobożności i kultu Bożego Serca, wskazuje na ich cel, którym jest uświęcenie człowieka oraz kształtowanie serca na wzór Serca Jezusowego.

EN

The article presents the mutual reference between the spirituality of the Sacred Heart of Jesus and the various forms of cult. Based on the example of the Venerable Servant of God, Father Léon Dehon author points out to the necessity of cultivating the practice of piety in order to express the healthy kind of spirituality. By presenting various forms of piety and the cult of the Sacred Heart of Jesus, the intention of the author is to show what its goal is, namely the sanctity of the human being, and moulding the human heart according the Sacred Heart of Jesus.