Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Prawo dostępu do informacji publicznej w orzecznictwie sądów administracyjnych

100%

Surówka A.

|

nr 3 (15)

147-171

PL

Dostęp do informacji publicznej odgrywa ogromną rolę w społeczeństwach demokratycznych. Umożliwia uzyskanie informacji o ważnych sprawach państwowych, działalności organów władzy publicznej, zadaniach publicznych. W Polsce prawo dostępu do informacji publicznej jako prawo konstytucyjne pojawiło się dopiero w Konstytucji z 1997 r. Do momentu uchwalenia i wejścia w życie ustawy o dostępie do informacji publicznej, art. 61 Konstytucji stanowił podstawową regulację gwarantującą dostęp do informacji publicznej. Prawo dostępu do informacji publicznej było i nadal jest rozwijane w orzecznictwie sądów administracyjnych. Odegrały one ogromną rolę w ukształtowaniu granic ochrony tego prawa.

EN

The access to public information plays very important role in democratic society. He provides access to information about very important public matters, about activities of organs of public authority, public duties. The right to access to public information has been developed in Polen as a constitutional right only to the Constitution in 1997. Until the adoption and entry into force of the Act on access to public information, the Article 61 of Constitution was basic regulation which guaranteed access to public information. The right to access to public information was and is still developed in the verdicts of administrative courts. The administrative courts played very important role in configuration limits of protection this right.

2

Dostęp do informacji publicznej w orzecznictwie sądów administracyjnych - zarys problematyki

75%

Matusiak J.

|

nr 2

41-64

EN

In Poland, the right to obtain information on the activities of public authorities and public officers is guaranteed, in particular, in article 61 of the Constitution. Access to public information in Poland is regulated by the Act on Access to Public Information of 6 September 2001. Apart from the procedure for granting access to public information, the law regulates other important issues, such as e.g. the scope of public information, and identifies the parties responsible for granting access to public information as well as the limitations of the scope within which public information may be made available. From the citizen’s point of view, it is significant which information can be obtained, especially when the law is based on unclear, vague definitions and open catalogues. Such a situation raises practical problems that are subsequently put before administrative courts that are the proper courts to deal with such matters. The courts must clarify the meaning of notions such as public information, processed information, or the obliged party, whether a given matter is within the scope of public interest or when/if the proceedings are too lengthy. All this means that administrative courts settle issues that are rather fundamental when it comes to the access to public information. In view of the above, the critical opinions of the Act seem to be justified. It is claimed that the Act contains rules of poor quality that deviate from accepted legislative standards in Poland, and that the Act itself tends to limit its own scope. Moreover, it is also claimed that under the Act confidentiality is still more important than access to information and the Act has not been well thought over and lacks clarity, is full of internal misunderstandings, unclear terminology, provides for very long procedures related to obtaining public information, contains ambiguous principles of charging for the access to information and poor provisions regarding the Public Information Bulletin. An analysis of the above complaints has shown that they are, at least partly, true. Such a shape of one of the most important issues in the legal system, in which one need to support the Act with legislature to such extend, should be considered incorrect and changes need to be made in this area.

PL

W Polsce prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne zagwarantowane zostało m.in. w art. 61 Konstytucji. Tryb uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej reguluje ustawa z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej. Poza trybem udzielania informacji publicznej ustawa reguluje tak istotne kwestie jak zakres udzielanych informacji, określa podmioty zobowiązane do jej udzielenia oraz obszar ograniczeń tych udostępnień. Z punktu widzenia obywatela istotnego znaczenia nabiera w szczególności zakres udzielanych informacji, zwłaszcza w kontekście posłużenia się przez prawodawcę pojęciami niedookreślonymi, nieostrymi czy katalogami otwartymi. Taka sytuacja rodzi problemy natury praktycznej. Problemy te starają się rozwikłać sądy administracyjne. Są one właściwe, na mocy ustawy, w tego rodzaju sprawach. One to właśnie uściślają, co należy rozumieć pod pojęciem informacji publicznej, informacji przetworzonej, podmiotu zobowiązanego, kiedy mamy do czynienia z interesem publicznym czy przewlekłością postępowania. Tym samym należy stwierdzić, że sądy administracyjne rozstrzygają w kwestiach zupełnie podstawowych dla zagadnień związanych z dostępem do informacji publicznej. Niska ocena, jaką doktryna wystawia ustawie, w świetle przeanalizowanego orzecznictwa, wydaje się słuszna. Ustawie o dostępie do informacji publicznej zarzuca się niską, odbiegającą od przyjętego w Polsce standardu techniki legislacyjnej, jakość przepisów oraz tendencję do ograniczania zakresu jej stosowania. Ustawie o dostępie do informacji publicznej zarzuca się m.in., iż skonstruowano ją tak, że w dalszym ciągu tajemnice wydają się najważniejsze, a dostęp do informacji mniej istotny, że nie jest ona aktem kompleksowym i odpowiednio przemyślanym, jest aktem pełnym wewnętrznych niedomówień, posiadającym niejasności terminologiczne, postępowanie związane z udzieleniem informacji publicznej charakteryzuje się przewlekłością, niejednoznacznymi zasadami pobierania opłat za udostępnienie informacji oraz zbyt niską jakość przepisów w zakresie Biuletynu Informacji Publicznej. W świetle przeprowadzonej analizy uwagi tego rodzaju są, przynajmniej częściowo, prawdziwe. Takie ukształtowanie jednej z najważniejszych kwestii w porządku prawnym, polegające na konieczności wspomagania się orzecznictwem celem odczytania woli prawodawcy, należy uznać za błędne i postulować konieczne w tym zakresie zmiany.

3

Wniosek anonimowy jako podstawa udostępnienia informacji publicznej

75%

Dzidowski M.

|

nr 1

39-58

PL

Przedmiotem opracowania jest zagadnienie minimalnych wymogów formalnych wniosku o udostępnienie informacji publicznej w aspekcie konieczności wskazania przez podmiot występujący z żądaniem udostępnienia tych informacji danych niezbędnych do dokonania jego identyfikacji. Zgodnie z art. 2 ust. 1 u.d.i.p. prawo dostępu do informacji publicznej przysługuje „każdemu”. Celem opracowania jest odpowiedź na pytanie, czy wobec takiej regulacji ustawowej istnieją podstawy do żądania od wnioskodawców udzielania dodatkowych informacji ich identyfikujących, czy też wniosek niezawierający jakichkolwiek danych w tym zakresie, czyli wniosek anonimowy, może stanowić wystarczającą podstawę do udzielenia informacji publicznej. Formułując hipotezę, że wniosek anonimowy stanowi co do zasady podstawę udostępnienia informacji publicznej, w opracowaniu analizie poddano kwestię, czy wniosek taki może pozostać anonimowy w całym procesie udzielania informacji publicznej. Przeprowadzone rozważania potwierdziły przyjętą hipotezę co do dopuszczalności wniosku anonimowego i jednocześnie pozwoliły sformułować stanowisko, że ograniczenie tej zasady może wyjątkowo mieć miejsce w przypadku udostępnienia informacji przetworzonych oraz że ustalenia w zakresie identyfikacji wnioskodawcy będą miały znaczenie również w sytuacji zaistnienia przesłanek do umorzenia postępowania lub odmowy udostępnienia informacji w całości lub w części, a w związku z tym zaistnienia konieczności wydania decyzji administracyjnej, której elementem koniecznym jest określenie jej adresata.

4

Obowiązek udostępnienia informacji publicznej przez kościelne osoby prawne w związku z prowadzeniem cmentarzy wyznaniowych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 grudnia 2020 r. (I OSK 125/19)

75%

Bielecki M.

|

tom 24

495-508

EN

The present paper outlines the analysis of the judgment of the Supreme Administrative Court of December 4, 2020 (I OSK 125/19). The commented judgment is one of the series of judgments passed by administrative courts in connection with the activity of the organization „Sieć Obywatelska – Watchdog”, which in May 2018 formally requested access to public information from over 30 selected parishes in Poland. The main purpose of the requests was to obtain information on the fees and charges related to cemetery services, the amount of money earned as well as the number of buried individuals. The case law pertaining to the requests has been varied. Some of the claims made by the courts are discussed in this paper, which hopefully contributes to a broader understanding of the complexity of issues connected with running cemeteries by church legal entities. In conclusion, the author provides an assessment of the relevant responsibilities of Roman Catholic parishes as entities running religious cemeteries. He takes the view that the obligation to disclose public information applies only to cases where, in the absence of a communal cemetery, people who did not identify with the Catholic Church are buried at a Catholic cemetery.

PL

Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 grudnia 2020 r. (I OSK 125/19). Glosowane orzeczenie jest jednym z serii wydanych przez sądy administracyjne w związku z aktywnością organizacji „Sieć Obywatelska – Watchdog”, która w maju 2018 r., zwróciła się z wnioskami do ponad 30 wybranych parafii w Polsce o udostępnienie informacji publicznej. Głównym celem tego działania było poznanie cennika usług cmentarnych, kwoty środków uzyskanych z opłat, jak również liczby pochowanych osób. Orzecznictwo dotyczące rzeczonych wniosków jest zróżnicowane. Niektóre z prezentowanych w nim tez zostały omówione w przeprowadzonej analizie, co pozwoliło szerzej spojrzeć na problematykę prowadzenia cmentarzy przez kościelne osoby prawne. W artykule dokonano oceny obowiązków parafii rzymskokatolickich jako podmiotów prowadzących cmentarze w omawianym zakresie. Autor wypowiada pogląd, że obowiązek udostępniania informacji publicznej dotyczy jedynie tych sytuacji, w których – wobec braku cmentarza komunalnego – na cmentarzu katolickim pochowane są osoby, które nie identyfikowały się z Kościołem Katolickim.

5

Akta w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia stawek opłat jednostkowych za dostęp i korzystanie z infrastruktury kolejowej – między obowiązkiem udostępnienia informacji publicznej a ochroną tajemnicy przedsiębiorcy

63%

Chudziński T. P.

|

nr 2

32-41

PL

W niniejszym artykule autor opisuje charakter prawny dokumentacji przedkładanej do wniosków o zatwierdzenie stawek za dostęp i korzystanie z infrastruktury kolejowej oraz nakreśla spór pomiędzy zarządcami infrastruktury oraz Prezesem UTK a przewoźnikami chcącymi uzyskać dokumentację niezbędną do obliczenia wysokości szkód poniesionych w związku z błędną implementacją dyrektywy PE i Rady nr 2001/14/WE.

EN

The author describes the nature of the legal documentation related to applications for the approval of tariffs for access to and use of railway infrastructure. It also outlines the dispute between infrastructure managers and the President of the UTK, and the railway undertakings who apply for access to the documents in question. Gaining access to this documentation is necessary in order to calculate the amount of damages incurred in connection with an incorrect implementation of Directive 2001/14/EC.

6

Dostęp do informacji publicznej w warunkach normalnego funkcjonowania państwa a zagrożenia dla bezpieczeństwa zewnętrznego państwa

63%

Cisowska-Sakrajda E.

|

2023

|

tom nr 1

211--251

PL

Rozważania artykułu koncentrują się wokół zagadnień związanych z dostępem do informacji publicznej w kontekście bezpieczeństwa państwa w warunkach normalnego jego funkcjonowania. Szczegółowa analiza obejmuje znaczenie prawa do informacji publicznej i prawa prasowego oraz ich rodzimej konstrukcji prawnej, a także konsekwencje tej konstrukcji dla bezpieczeństwa państwa. Uwagę zwrócono na uprawnienia prasy jako krytyka społecznego w uzyskaniu dostępu do informacji publicznej i informacji prasowej, a w konsekwencji wiążących się z tym potencjalnymi zagrożeniami dla bezpieczeństwa państwa. Na tle rodzimej regulacji prawnej w tym obszarze prawnym podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy przyjęte przez rodzimego ustawodawcę rozwiązania w zakresie dostępu do informacji publicznej, realizujące zasadę jawności, nie stwarzają nadmiernych zagrożeń dla funkcjonowania państwa, w tym dla jego bezpieczeństwa, w normalnych warunkach.

EN

The discussion of the Article focuses on issues relating to access to public information in the context of state security under normal conditions of operation. The detailed analysis shall cover the importance of the right to public information and press law and their domestic legal structure, as well as the consequences of this design for State security. The powers of the press were highlighted as a public criticism of access to public information and press releases, and consequently of the potential threats to public security. Against the background of domestic legislation in this legal area, an attempt was made to answer the question whether the arrangements adopted by the home legislator for access to public information, which respect the principle of transparency, do not pose excessive risks to the functioning of the State, including its security, under normal conditions.

7

The Right to Privacy as an Exemption from Freedom of Information in the Case of Persons Performing Public Functions (Poland’s Example)

63%

De Ambrosis Vigna A.

|

nr 2

33-50

PL

Artykuł dotyczy prawa do prywatności jako wyjątku od dostępu do informacji publicznej, który wynika z ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Celem jest zbadanie, jak polskie prawo reguluje relacje pomiędzy dwiema wartościami: wolnością informacji a prawem do prywatności. Jest wiele sytuacji, w których prawo do prywatności, jako wyjątek od dostępu do informacji, może się pojawić. Artykuł dotyczy szczególnie jednego problemu, mianowicie kiedy wnioskodawca żąda udostępnienia informacji publicznej, która może stanowić informację ze sfery prywatnej osoby pełniącej funkcję publiczną. Zasygnalizowany problem jest bardzo aktualny, zwłaszcza w świetle niedawnego wniosku Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do Trybunału Konstytucyjnego, który dotyczy prawa do prywatności osób wykonujących funkcje publiczne. Autorka wskazuje, że mimo iż Polska zapewnia dostęp do informacji i prawo do prywatności, to jednak władze publiczne i sądy mają problem z wyznaczeniem właściwych relacji pomiędzy prawem do informacji a prawem do prywatności osób pełniących funkcje publiczne. Jest to spowodowane przede wszystkim użyciem przez ustawodawcę ogólnych pojęć, które są interpretowane w drodze wykładni sądowej.

EN

The article discusses the right to privacy as an exemption from freedom of information in Poland as specified in the Act of 6 September 2001 on access to public information. The aim is to examine how Poland regulates the relationship between two important values: freedom of information and the right to privacy. There are many situations where the right to privacy as an exemption from freedom of information occurs. The article however is focused specifically on the issue where a requester asks for public information that may relate to the privacy of persons performing public functions. This problem is valid, especially in the light of the recent application of the First President of the Supreme Court to the Constitutional Tribunal which touches upon the right to privacy of persons performing public functions. The author argues that although Poland assures freedom of information and the right to privacy, Polish public authorities and courts have a problem striking the right balance between those two values. This is primarily the result of general terms used by the legislator, which must be explained through a judicial interpretation.

8

Dostęp do informacji publicznej w zakresie działalności organów stanowiących administracji samorządowej. Studium prawnoporównawcze

63%

Kiziuk N. , Pieniążek P. , Pawłowicz J. , Żółkiewska J.

|

2023

|

nr Nr 13

89–105

PL

Artykuł stanowi podsumowanie najważniejszych regulacji prawa dostępu do informacji publicznej na płaszczyznach prawa międzynarodowego, unijnego, krajowego oraz dwóch wybranych krajów – Republiki Czeskiej i Republiki Federalnej Niemiec. Porównanie regulacji dotyczących prawa dostępu do informacji publicznej jako podstawowego prawa człowieka zostało dokonane za pomocą metody prawnoporównawczej. Drugą część artykułu stanowi przedstawienie badań terenowych przeprowadzonych w wybranych jednostkach organów stanowiących administracji na obszarze całego kraju, w zakresie informacji dotyczących działalności tych organów i ich posiedzeń w czasie pandemii COVID-19 oraz wykonywania w tym czasie zasady jawności działalności organów i ich dostępności dla obywateli.

EN

This article summarizes the most important regulations of the right of access to public information on the levels of international law, EU law, national law and two selected countries – the Czech Republic and the Federal Republic of Germany. The indicated comparison of regulations on the right of access to public information as a fundamental human right was made by means of a comparative legal method. The second part of the article is the presentation of field research carried out in selected units of bodies constituting the administration throughout the country, in the field of information on the activities of bodies and their meetings during the COVID-19 pandemic and the execution at that time of the principle of openness of the activities of bodies and their accessibility to citizens.

9

Openness in Activities of Local Government Organisations

63%

Śwital P.

|

2022

|

tom 17

|

nr 19 (1)

315-328

EN

The paper aims to present a definition of public information in the Polish legal order, guarantees of openness under the democratic rule of law, and scope of openness in activities of local government organisations, and to analyse regulations concerning operation of local government units at the time of COVID-19 pandemic. The analysis is based on the doctrine, decisions of administrative courts, and practice of public administration.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie definicji informacji publicznej w polskim porządku prawnym, gwarancji zasady jawności w demokratycznym państwie prawnym, zakresu jawności działania jednostek samorządu terytorialnego oraz analiza przepisów w zakresie jawności działania jednostek samorządu terytorialnego w czasie pandemii COVID-19. Analizy zostaną przeprowadzone na podstawie stanowiska doktryny, orzecznictwa sądów administracyjnych i praktycznego działania administracji publicznej.

10

Aksjologia norm konstytuujących dostęp do informacji publicznej

63%

Płusa A.

|

nr 2

45-59

EN

The Act on access to public information is a normative act which reinforces the act of citizens expressed in the Art. 61 of the Constitution of the Republic of Poland to control the authorities and entities performing public functions. It is said that this is one of the fundamental rights of a political nature since its use creates the opportunity for requesting entities to directly learn about the activities of bodies performing public tasks and independently determine whether they are rational, which later may translate into specific voting decisions. Information or knowledge is therefore an intrinsic value. In the jurisprudence of administrative courts, the desire to guarantee the widest possible access to public information is visible, because it is an important guarantee of transparency of public life in a democratic state. On the other hand, the aforementioned transparency should be combined with values such as truth, human wellbeing or justice which ought to be taken into account in the actions of the authorities. From the perspective of this transparency and universal nature of the discussed legal institution, the concept of abuse of access to public information is an interesting issue that has appeared in the jurisprudence of administrative courts. According to the jurisprudence, it consists of an attempt to use access to public information to satisfy the curiosity of the person making the request or to settle his (personal) matters with his personal interests. It is emphasized that such actions may hinder or even prevent the implementation of the basic tasks of the requested authority, therefore the value (in the form) of the generally understood public good suffers. This article attempts to present the issue of the values underlying of the right of access to public information. The paper shows how administrative courts weigh the values behind the construction of access to public information against others, with a particular focus on protecting the public interest. The analysis was carried out on the basis of the jurisprudence of administrative courts and took into consideration the position of the doctrine.

PL

Ustawa o dostępie do informacji publicznej jest aktem normatywnym konkretyzującym uprawnienie obywateli wyrażone w art. 61 Konstytucji RP do kontroli władzy oraz podmiotów wykonujących funkcje publiczne. Podkreśla się, że jest to jedno z fundamentalnych uprawnień o charakterze politycznym, bowiem przez jego zastosowanie powstają możliwości bezpośredniego zapoznania się przez podmioty wnioskujące z informacjami o działalności organów wykonujących zadania publiczne i samodzielnego stwierdzenia, czy są one racjonalne, co później może przełożyć się na konkretne decyzje wyborcze. Informacja lub wiedza stanowi zatem wartość samoistną. W orzecznictwie sądów administracyjnych widoczne jest dążenie do zagwarantowania możliwie szerokiego dostępu do informacji publicznej, ponieważ stanowi on istotną gwarancję transparentności życia publicznego w demokratycznym państwie. Ze wspomnianą transparentnością powinny natomiast łączyć się wartości takie jak prawda, dobro człowieka czy sprawiedliwość, bowiem działania organów władzy powinny być podejmowane z ich uwzględnieniem. Z perspektywy wspomnianej transparentności i powszechnego charakteru omawianej instytucji prawnej interesującym zagadnieniem, które pojawiło się w orzecznictwie sądów administracyjnych, jest koncepcja nadużywania dostępu do informacji publicznej. Zgodnie z orzecznictwem polega ono na próbie korzystania z instytucji dostępu do informacji publicznej dla zaspokojenia ciekawości osoby wnoszącej lub też załatwienia jej osobistych interesów. Podkreśla się, że takie działania mogą utrudniać lub nawet uniemożliwiać realizację podstawowych zadań organu, do którego się zwrócono, zatem cierpi na tym wartość w postaci ogólnie pojętego dobra publicznego. Niniejsze opracowanie stanowi próbę przybliżenia zagadnienia wartości leżących u podstaw prawa dostępu do informacji publicznej oraz pokazuje, w jaki sposób sądy administracyjne ważą wartości stojące za konstrukcją dostępu do informacji publicznej z innymi, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony interesu publicznego. Analiza została przeprowadzone na podstawie orzecznictwa sądów administracyjnych oraz przy uwzględnieniu stanowiska doktryny.

11

Methods of obtaining the public information in Polish public institutions

51%

Możejewski M.

|

tom Nr 32

41--48

EN

Information defined as the public information is subject to being made available or re-use on the basis of principles and under the provisions defined in the Act on access to public information. This article presents the rules concerning making public information available by Polish institutions.

PL

W artykule przedstawiono zasady udostępniania i ponownego wykorzystania informacji stanowiącej informację publiczną na warunkach określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Zaprezentowano pięć głównych cech prawa dostępu do informacji publicznej oraz charakterystykę instytucji, które prawo to winny wykonywać. W dalszej części artykułu scharakteryzowano zakres tematyczny treści podlegającej udostępnieniu, aby czytelnik mógł zapoznać się z pięcioma metodami dostępu do informacji publicznej w Polsce.