Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 13

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  dolina rzeczna
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
|
2000
|
tom z. 38
123-126
PL
Treścią opracowania jest ukazanie sposobów rewitalizacji dolin rzecznych narażonych na oddziaływanie złożonych procesów i uwarunkowań przestrzennych typowych dla obszarów zurbanizowanych i uprzemysłowionych. Podkreślono rolę związków międzygminnych. Na dwóch przeciwstawnych przykładach zaprezentowano mechanizmy organizacyjne prowadzące do powodzenia bądź też zahamowania procesu rewitalizacji.
EN
The article shows the ways of revitalisation the river valleys, which are subject to the influence of complex processes and spatial conditions, typical of urbanised and industrialised areas. The role of the connections between boroughs has been stressed. Two opposing examples show the organisational mechanisms leading to the success, or inhibition of the revitalisation process.
EN
River valleys of erosional-accumulation origin are significant, capacious hydrogeological structures, with stable underground water feeding from uplands water-bearing horizons. This kind of hydrogeological conditions result in constant increase of discharge, measured downstream along the channel. In the areas of glaciogenic relief lowlands, in polygenic river valleys some of the valleys sections are adopted melt-out depressions. The non-alluvial poorly permeable deposits filling up those forms, as well as disturbance in escarpments zones of uplands, linked with glacial genesis of valley section, may significantly disturb the drainge in polygenic river valleys underground water feeding. This phenomenon can be recognised via observing downstream discontinuity of channel discharge rate. Thus, it can serve as an element of genetic analysis of river valleys from glacial-relief lowlands. Toczna river valley is described as an example of this phenomenon.
PL
W oparciu o wyniki składu chemicznego osadów organicznych w stanowisku Koźmin Las, przedstawiono rekonstrukcję warunków środowiskowych doliny Warty pod koniec allerödu i w młodszym dryasie. Do rekonstrukcji wykorzystano dane dotyczące zawartości materii organicznej, materii mineralnej, węglanu wapnia, odczynu oraz koncentracji makro- (Na, K, Mg, Ca, Fe, Mn) i mikropierwiastków (Cu, Zn i Pb). Do czynników kształtujących skład chemiczny późnovistuliańskich osadów organicznych w dolinie Warty zaliczono sorpcję metali przez materię organiczną i uwodnione tlenki żelaza, zmien-ność akumulacji minerałów ilastych w środowisku sedymentacyjnym, sposób zasilania ekosystemu oraz właściwości aku-mulacyjne roślin w stosunku do określonych pierwiastków.
EN
The chemical composition of organic deposits from the site Koźmin Las are the basis of reconstruction of envi-ronment conditions of the Warta River valley at the end of the Alleröd and in the Younger Dryas. Environmental archives presented in this study, comprise organic matter content, mineral matter content, calcium carbonate content, reaction and macro- (Na, K, Mg, Ca, Fe, Mn) and microelements (Cu, Zn and Pb). The sorption of metals by organic matter and hydrated iron oxides, clay minerals accumulation variability in depositional environment, water relations of the ecosystem and bioac-cumulation of some elements are the factors determining the chemical composition of organic sediments in the Warta river valley.
|
2007
|
tom nr 4
36-41
PL
Kruszywa naturalne występują powszechnie na obszarze kraju, znajdują również powszechne zastosowanie i są rozmieszczone zwykle w niewielkiej odległości od odbiorców. Wykorzystuje się je w różnych dziedzinach budownictwa i drogownictwa - po wydobyciu poddaje się prostej przeróbce. Sprawia to, że pozyskiwane są wszędzie, często chwilowo, aż do zaspokojenia miejscowych potrzeb. Lokalne niedobory kruszywa, szczególnie frakcji żwirowej, uzupełniane są z większych odległości - na przykład żwir sprowadzany jest z rejonu Suwałk do południowo-wschodniej części kraju, z wykorzystaniem taniego transportu kolejowego. W artykule omówiono zagadnienie ceny za usługi transportowe kolejowe i samochodowe.
|
2007
|
tom nr 3
50-53
PL
Występowanie i pozyskiwanie kruszyw na obszarze kraju ma charakter powszechny. Leżą one zwykle w łatwych do eksploatacji warunkach. Powoduje to, że jeśli pojawi się w którymkolwiek miejscu nawet niewielki popyt, zostaje zaspokojony, nawet jeśli jest chwilowy. Najmniejsza wielkość popytu to popyt na kruszywo do budowy domów, utwardzenia dróg dojazdowych czy wymianę gruntu. Określenie popytu na kruszywa naturalne, a szczególnie struktury popytu (ciągłości, jednorodności i zmienności w kierunku), jest jednym z podstawowych warunków istnienia kopalń na rynku i możliwości sprzedaży kruszywa. Celem artykułu jest określenie struktury popytu na kruszywa pozyskiwane w dolinach karpackich: Raby, Uszwicy, i Dunajca. Wyniki badań pozwolą na określenie możliwości i celowości zaspokajania popytu z dolin rzek karpackich.
PL
Artykuł przedstawia wyniki badań geomorfologicznych warunków lokalizacji dwu stanowisk archeologicznych w Rawie Mazowieckiej położonych w dolinie Rawki. Ślady osadnictwa datowane są na obu stanowiskach na pradzieje i czasy historyczne, a głów-na faza osadnicza przypada na koniec okresu przedrzymskiego i wczesny okres rzymski. Stanowiska ulokowane zostały na piaszczystym i mułkowo-piaszczystym podłożu budującym terasę plenivistuliańską, w bardzo bliskim sąsiedztwie równiny zalewowej. Powierzchnie zajmowane przez osiedla były słabo nachylone – nie więcej niż 3 °, zwykle ok. 1 °. Istotna jest lokalizacja osiedli kompleksu w obszarze oferującym wysoką georóżnorodność. Przedstawiono zasadnicze etapy ewolucji i rozwoju doliny Rawki w Rawie Mazowieckiej, a także relacje punktów osadniczych rozpoznanych okresów chronologicznych z elementami morfologicznymi doliny. Wykonano szacunki rozmiarów potencjalnej populacji, która była w stanie uzyskać dostateczną ilość produkcji roślinnej w warunkach pradziejowej gospodarki rolnej.
EN
Paper presents results of research on morphologic conditions of location of two archaeological sites in Rawa Mazowiecka in the Rawka River valley. Settlement uncovered at sites is dated to the Prehistory and to the Historic Times with main chronologic phase dated to the Late Pre-Roman Period and the Early Roman Period. Sites were located on the sandy and sandy-silty areas of the Plenivistulian terrace in a very close vicinity of flood plain. Surface occupied by settle-ments were very slightly inclined – no more than 3 °, usually ca. 1 °. It is significant a location of settlements complex in the area offering a high geodiversity. The mine stages of evolution and development of the Rawka River valley in Rawa Ma-zowiecka are presented and also relation between settlements of recognised chronologic periods and morphologic elements of the valley. The estimation of size of the highest population, which could produce sufficient quantity of plant food in the pre-historic economy condition was undertaken.
PL
W artykule odwołano się do zapisów o rewitalizacji dolin rzecznych (przestrzeni miejskich w obrębie dolin) w Lokalnym programie rewitalizacji dla miasta Lublina, a także scharakteryzowano przykłady działań zwiększających atrakcyjność doliny Bystrzycy. W części empirycznej omówiono wyniki badań sondażowych przeprowadzonych wśród studentów geografii oraz turystyki i rekreacji UMCS, ukierunkowanych na poznanie ich opinii na temat wartości i zagrożeń krajobrazu doliny Bystrzycy w Lublinie. Zwrócono uwagę na faktyczny udział społeczeństwa w opracowaniu koncepcji rewitalizacji doliny Bystrzycy w Lublinie oraz zaproponowano rozwiązania, pozwalające owocnie realizować projekty rewitalizacji w miejskich odcinkach dolinach rzecznych. Działania rewitalizacyjne w obrębie dolin rzecznych powinny być poprzedzone wnikliwymi studiami krajobrazowymi, oceną oddziaływania konkretnych projektów na krajobraz oraz funkcjonowanie miasta. Konieczne jest także poznanie preferencji społeczności lokalnej. Rewitalizacja powinna być odpowiedzią na potrzeby mieszkańców i turystów. Jest ona punktem wyjścia w tworzeniu produktów turystycznych, zwiększających atrakcyjność obszarów nadrzecznych. Wprowadzanie atrakcji turystycznych bez szerszego kontekstu, ścisłych związków z rewitalizacją może być działaniem nieskutecznym. Rewitalizacja i zwiększanie atrakcyjności turystyczno-rekreacyjnej dolin rzecznych wymaga ścisłej współpracy administracji, specjalistów z różnych dziedzin, w tym planistów, urbanistów, architektów krajobrazu, ekologów, geografów, socjologów, zarządców gruntów i obiektów zlokalizowanych w dolinach oraz włączenia społeczności okalnej, zarówno w fazie projektowania jak i realizacji procesu.
EN
The author refers to provisions concerning revitalization of river valleys (urban space within the valleys) that are put in the Local Revitalization Programme for the city of Lublin. He also describes some examples of activities which increase attractiveness of Bystrzyca river valley. In the empirical part of the work, the author shows and discusses results of the survey conducted among students of two faculties of MCSU: Geography and Tourist and recreation. The survey aimed at recognizing their opinions on values and threats to the landscape of the valley of the Bystrzyca river in Lublin. Finally, the author tries to determine what is a real participation of the Lublin community in concepts of revitalization of Bystrzyca valley. In addition, he proposes some solutions that will allow to implement revitalization projects in urban parts of river valleys. Revitalization should be preceded by in-depth landscape studies, an assessment of the impact of specific projects on landscape and the functioning of a town or city, and a survey of the preferences of the local community because the revitalisation of river valleys is about meeting the needs of residents and tourists. Revitalization is a starting point for developing tourism products that increase the attractiveness of riverside areas. The introduction of tourist attractions without a wider context and without close links with revitalization can be ineffective. Revitalization of river valleys and enhancement of their tourist and recreational attractiveness is a modern challenge that necessitates the cooperation of the authorities, specialists in various areas (including planners, urban planners, landscape architects, ecologists, geographers and sociologists), administrators of land and facilities located in the valleys, as well as the involvement of the local community in the rocess, both at the planning and implementation stage.
EN
In summer 2014, hydromorphological state of the upper section of the Ner River was investigated applying the River Habitat Survey (RHS) method. The use of this method involves performing field studies on the selected sections of rivers. During fieldwork, in specific survey forms are collected hundreds of qualitative and quantitative parameters of both the river channel and the valley bottom, as well as vegetation, land use, hydrotechnical buildings etc. Collected data allow to calculate two synthetic hydromorphological indicators on the basis of which the hydromorphological state of the studied section of the river is described. Investigations were carried out in three sections: the Huta Wiskicka sections (I) situated upstream, the Gadka Stara section (II) situated more downstream and the Lublinek section (III) situated downstream. The sections I and II were located beyond the administrative boundaries of Łódź, while the section III was located within the city limits. Moderate and relatively poor assessment of the hydromorphological state of the upper section of the Ner River was obtained: the upper section is characterised by weak state (class IV), the middle section by middle state (class III), the lower section by poor state (class V). 
PL
Latem 2014 roku zbadano przy wykorzystaniu metody River Habitat Survey (RHS) stan hydromorfologiczny górnego odcinka rzeki Ner. Posługiwanie się wymienioną metodą polega na przeprowadzeniu badań terenowych na wytypowanych odcinkach rzek. Podczas badań terenowych w specjalnych formularzach zbiera się kilkaset jakościowych i ilościowych parametrów dotyczących zarówno koryta rzecznego, jak i dna dolinnego, a także roślinności, użytkowania ziemi, budowli hydrotechnicznych itp. Zebrane dane pozwalają obliczyć dwa syntetyczne wskaźniki hydromorfologiczne, na podstawie których określa się klasę stanu hydromorfologicznego badanego odcinak rzeki. Do badań wybrano trzy odcinki: najwyższy odcinek Huta Wiskicka (I), następnie leżący niżej odcinek Gadka Stara (II) i odcinek najniższy – Lublinek (III). Odcinki badawcze I i II były położone poza granicami administracyjnymi Łodzi, natomiast odcinek III znajdował się w granicach miasta. Uzyskano umiarkowane i stosunkowo słabe oceny stanu hydromorfologicznego górnego odcinka Neru: odcinek najwyższy cechował stan słaby (klasa IV), odcinek środkowy miał stan umiarkowany (klasa III), a odcinek najniższy – stan zły (klasa V). 
9
84%
PL
Opracowanie dostarcza informacji dotyczących tła środowiskowego osadnictwa ostatnich około trzech tysięcy lat w dolinie Rawki w środkowej Polsce. Analizy archeologiczne osadów w dolinie rzeki wykonano w ramach prac ratowniczych przed realizowaną inwestycją budowy obwodnicy Rawy Mazowieckiej. Osady organiczne pobrane z profilu wykopu archeologicz-nego wykorzystano do badań metodą analizy pyłkowej. Pozwoliły one na odtworzenie roślinności w otoczeniu stanowiska badań oraz wyznaczenie faz aktywności człowieka.
EN
This article gives environmental background of settlement within the last ca 3000 years in Rawka valley, central Poland. Archeological, investigations were initiated before an expressway and ring road for the town Rawa Mazowiecka construction. Samples of organic sediments were taken from the archeological profile and used for pollen analysis. Palinological diagram shows vegetation development and revealed three phases of human impact.
PL
W artykule omówiono cechy osadów odsłoniętych w stanowisku Koźmin Las i w stropie odkrywek kopalnianych KWB Adamów położonych w dolinie Warty w pobliżu centrum Kotliny Kolskiej. Osady podzielono na trzy ogniwa wydzielając w ten sposób: utwory rzeki roztokowej (ogniwo dolne – „a”), organiczne i mineralno-organiczne osady facji pozakorytowej rzeki jednokorytowej, najprawdopodobniej meandrującej (ogniwo środkowe – „b”) oraz aluwia wielokorytowej rzeki ana-branching typu 2 (ogniwo górne – „c”). Ponadto omówiono litologiczną charakterystykę utworów poszczególnych ogniw, na którą składała się analiza strukturalna i teksturalna oraz wyniki badań koncentracji węgla organicznego, zawartości CaCO3, odczynu oraz udziału krzemionki bio- i terygenicznej w materii mineralnej. Osady poszczególnych ogniw przyporządkowano facjom utworów rzecznych. Na podstawie datowań 14C oraz OSL określono czas ich powstawania. Szczególną uwagę zwró-cono na organiczne i mineralno-organiczne osady ogniwa środkowego („c”), zawierające świadectwa funkcjonowania for-macji leśnej na dnie doliny Warty w późnym vistulianie. Osady zinterpretowano w kontekście przemian typu rozwinięcia koryta Warty w górnym plenivistulianie i późnym vistulianie po początki holocenu.
EN
The article presents the location, history of research and methods used to study the deposits of the Kożmin Las profile from the Warta River valley, Koło Basin. The depositional sequence at the site was grouped into three lithological units, and thus were distinguished: a braided river alluvium (lower unit – „a”), organic and mineral-organic deposits of a meandering river (middle unit – „b”) and alluvia of a multichannel river (upper unit – „c”). Lithological characteristics of the units comprises structural and textural description and geochemical analysis, i.e. organic matter concentration, content of calcium carbonate, content of terigenic and biogenic silica in the deposit. Deposits forming the individual units have been assigned to different alluvial environments. Chronological framework was established on the basis of radiocarbon and OSL dating. Particular attention was paid to the organic and mineral-organic material of the middle unit („b”), with remains of the trees which evidence the existence of riparian forest in the Late Vistulian. These deposits were interpreted in relations to the changes of the Warta River channel pattern in the Upper Plenivistulian and Late Vistulian time until the Holocene beginning.
PL
Doliny rzeczne współcześnie stanowią silny „magnes inwestycyjny”. Ich atrakcyjność przyrodnicza bardzo często przekłada się na atrakcyjność budowlaną. Celem pracy jest ukazanie lokalnej – gminnej polityki przestrzennej w bezpośrednim sąsiedztwie małej rzeki, w świetle rosnącej presji inwestycyjnej. Problem ten został zobrazowany na przykładzie Mrogi w obrębie dwóch jednostek administracyjnych – gminy Brzeziny i gminy Głowno. Posłużyły temu analizy dokumentów planistycznych szczebla lokalnego (studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego) w kontekście gospodarowania przestrzenią w sąsiedztwie małej rzeki. Analizy wykazały dużą atrakcyjność przestrzeni stanowiącej bezpośrednie sąsiedztwo małej rzeki. Ukazały, że mała dolina rzeczna nie jest w stanie obronić się przed narastającą współcześnie presją urbanistyczną. Dochodzi do jej ograniczania, a wręcz fragmentaryzacji. Ma miejsce urbanizacja niemalże do samego koryta. Konieczna jest zatem prawidłowo prowadzona polityka przestrzenna uwzględniająca ochronę dolin rzecznych poprzez zachowanie ich przyrodniczych funkcji.
EN
Irrespective of their rank and dimensions, river valleys are the most valuable ecosystems in a commune's space in terms of ecological connectivity with surrounding areas. They are evidence of the natural potential of the space, primarily for its biodiversity. At the same time they become attractive to potential investors – their natural assets attract housing construction. The aim of this paper is to present local spatial policy implemented in the areas of minor river valleys in the light of rising investment pressure. The problem is presented on the example of the Mroga river placed in two communes: Brzeziny and Głowno. Analyses of planning documents of the local level pictured the attraction of the space near small rivers and confirmed impossibility of protection of small river valleys from rising urban pressure. As a result of those processes, river valleys diminish and are fragmented (up to the river bed itself). Thus proper spatial policy taking into account the natural values of river valleys has to be implemented. It necessary to properly run local spatial policy, that takes the protection of river valleys into account is extremely difficult to curry out. Today, preserving the natural features of small river valleys becomes difficult or even impossible.
|
|
nr 15
EN
This paper presents the results of multidisciplinary research on Neo-Holocene slope deposits cover undertaken in the Ner River basin in central Poland. An environmental archaeology research has been undertaken as part of archaeological investigations at the Szynkielew site. Distinctive archaeological relicts of human activity have been recorded at the site documenting periods of intense activity of human communities from the Bronze Age to Middle Ages. Geoarchaeological investigations of slope cover and overbank alluvia allowed for the recognition of fossil cultural layers, buried soils and sandy slope wash sediments accumulated on the surface of a valley slope and also thick overbank deposits in the valley floor. The features of studied slope deposits are most typical for “deluvial sands” and, if they concern more humic matter, for “soil deluvia”. Their accumulation resulted from natural processes initiated in the periods of intensive human impact. Artefacts and ecofacts included within deposits play a very important role to correctly recognise the chronology of covers. The origin and development stages of slope cover have been correlated with anthropogenic changes of the natural environment. Two main phases of acceleration of slope processes have been recognised as dated to the Middle Bronze Age and to the Early Middle Ages. The phase of accumulation of overbank deposits in the Early Middle Ages was recorded too. The medieval period of intense geomorphological processes took place in the 12th century AD after the area became a property of the chapter of the Cracow bishop.
PL
Artykuł prezentuje wyniki multidyscyplinarnych badań neoholoceńskicj pokrywy stokowej odkrytej w zlewni Neru w Polsce Środkowej. Badania z zakresu archeologii środowiskowej zrealizowane zostały w ramach prac archeologicznych prowadzonych na stanowisku Szynkielew. Przyniosły one odkrycie na obszarze stanowiska bogatych reliktów intensywnego osadnictwa grup ludzkich od epoki brązu po wczesne średniowiecze. Przeprowadzone badania geoarcheologiczne pokryw stokowych oraz aluwiów facji pozakorytowej umożliwiły rozpoznanie warstw kulturowych, gleb kopalnych oraz deluwiów rozwiniętych na zboczach doliny, a także miąższej pokrywy osadów pozakorytowych w dnie doliny Dobrzynki. W obrębie pokrywy stokowej rozpoznane zostały deluwia piaszczyste, a także zawierające domieszki próchniczne tzw. deluwia glebowe. Akumulacja osadów stokowych zachodziła w warunkach silnej antropopresji, co potwierdzają występujące w nich artefakty i ekofakty, które ponadto umożliwiły precyzyjne określenie wieku odkrytych deluwiów. Inicjowanie oraz rozwój procesów stokowych zostały skorelowane z fazami antropogenicznego przeobrażania środowiska naturalnego. Wyróżniono dwie główne fazy wzmożenia tych procesów, których wiek określono na środkową epokę brązu oraz wczesne średniowiecze. Czas akumulacji pokrywy aluwiów pozakorytowych także określony został na wczesne średniowiecze. Wczesnośredniowieczna faza intensywnych procesów geomorfologicznych miała miejsce w XII wieku, po włączeniu „opola chropskiego” w obręb włości kapituły krakowskiej.
13
67%
EN
This paper presents changes in the water conditions of the Odra River valley as a result of the construction and 40 years of operation of the Brzeg Dolny dam. The following characteristics of the Odra River valley are shown: a dynamics of changes of the river bed and water levels above and below the dam, changes of groundwater structure and variations of the water table in the valley. Relations between the groundwater table and water levels in the Odra River are presented and the influence of the groundwater table on soil water management is demonstrated. An analysis of surface water resources in the area adjacent to the valley was carried out above and below the Brzeg Dolny dam.
PL
W pracy dokonano kompleksowej oceny wpływu 40-letniej eksploatacji najniżej położonego stopnia wodnego na Odrze w Brzegu Dolnym na warunki wodne w korycie rzeki oraz przyległej dolinie powyżej i poniżej stopnia piętrzącego. Zaprezentowano wyniki ilustrujące wielkość zmian położenia dna i stanów wody w korycie rzeki, zmiany natężenia przepływów w ciekach oraz stanów wody gruntowej, a także zmiany w gospodarce wodnej gleb. Wykazano, że poziom wody w Odrze oddziałuje na kształtowanie się stosunków wodnych w dolinie. Istniejący stopień wodny spowodował, że w dolinie Odry w strefie powyżej stopnia są nadmiary wody, a w strefie poniżej tego stopnia braki wody. Do utrzymania odpowiednich stosunków wodnych dla istniejącego użytkowania terenu w dolinie niezbędny jest odpowiedni system wodno-melioracyjny. Woda z systemu odwadniającego tereny przyległe do Odry spiętrzonej, powinna być skierowana na obszar doliny poniżej budowli piętrzącej w celu wykorzystania jej do nawodnień.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.