Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Infrastruktura przestrzeni wiejskiej Polski, w dokumentach strategicznych rządowych i pozarządowych (ujęcia proekologiczne, próba syntezy)

100%

Sieminski J. L.

|

nr 2/1

PL

W pracy poddano analizie i ocenie wstępnej (wstępnej – ze względu na charakter źródeł) 15 najważniejszych dokumentów strategicznych opracowanych w Polsce od 2000 do 2006 r. (patrz też: wykaz literatury) i częściowo już wdrażanych. Są to przede wszystkim dokumenty rządowe przygotowane przed akcesją Polski do UE (2000–2004) i po włączeniu Polski do tejże UE (2004–2006 i na lata następne). Pierwsze z tej grupy miały za zadanie główne przystosowanie Polski „do członkostwa w UE” i „do wymagań UE”, a drugie sprowadzają się do wykorzystania przede wszystkim środków UE. Ze względu na ramy i charakter tej konferencji autor ograniczył się do problemów związanych z obszarami wiejskimi i infrastrukturą przestrzeni wiejskiej Polski. Uogólniając rozważania przedstawione w tym referacie (w największym skrócie), można stwierdzić, co następuje: 1. Strategie omawiane operują krótkim i średnim horyzontem czasu, podczas gdy istota strategii polega na długofalowości. 2. Z przeprowadzonych analiz wynika, że opracowanie tzw. „strategii” zostało Polsce narzucone bliską akcesją Polski do UE (np. ZPORR, NSRR, a szczególnie NPR - 1) – pierwsze przygotowano wyłącznie dla „absorpcji środków unijnych”, a drugie (NPR – 1 i 2 oraz NSRO) są „polskim wariantem strategii lizbońskiej – co nie wymaga komentarza (!); 3. Zapisy w najważniejszych rządowych dokumentach strategicznych (np. dot. celów, priorytetów, programów itp.) zostały tak skonstruowane, że mogą być dobre dla niemal każdego państwa członkowskiego UE (oznacza to, że ich autorzy nie biorą pod uwagę dziedzictwa historycznego i kulturowego Polski, specyfiki Kraju, dorobku, doświadczeń polskich itp., itd. ze wszystkimi tegoż konsekwencjami); 4. Inna wadą tych dokumentów rządowych jest np. przekonanie, że „szybki wzrost gospodarczy” i „wzrost PKB” rozwiąże praktycznie wszystkie problemy w Polsce i pozwoli „dogonić” kraje „starej” UE – są to „cele same w sobie” – brak też oceny skutków społecznych, ekonomicznych, przyrodniczych itp. takiego podejścia; 5. Stanowisko przyjęte w dokumentach rządowych, że wzrost ten będzie finansowany głównie ze środków UE jest niebezpieczne szczególnie dla Polski (oznacza, że Bruksela będzie decydować o tym co, gdzie, jak i za ile będzie się rozwijać w Polsce – patrz tzw. „priorytety prounijne”, a nie „propolskie”); 6. Obszary wiejskie i infrastruktura tych obszarów są w strategiach rządowych potraktowane w sposób następujący: – nie są w ogóle podnoszone, – są przedstawiane w sposób cząstkowy lub fragmentaryczny, – mają charakter wybiórczy lub niepełny, albo wręcz marginalny, (w wielu „strategiach” rozwój obszarów wiejskich sprowadza się do „wielofunkcyjności” przy nadal „dominującej funkcji rolnictwa” co jest bardzo dużym uproszczeniem); 7. Brak podejścia całościowego do rozwiązywania wielu zagadnień istotnych dla rozwoju wsi i obszarów wiejskich, jest wspólnym brakiem tych „strategii”; 8. Akcentowanie potrzeby rozwoju „zrównoważonego” (np. w NPR 2007–2013) w odniesieniu do obszarów wiejskich ma charakter wyłącznie werbalny – stąd m.in. potrzeba dokonania głębokiej rekonstrukcji tego dokumentu i innych – pochodnych; 9. Największym mankamentem prezentowanych „strategii” jest brak wizji długofalowej 20- 30- 50-letniej rozwoju Polski (odnosi się do wszystkich dokumentów rządowych); 10. Na tym tle korzystnie odznacza się „Strategia rozwoju Polski do roku 2020” wydana (opublikowana) w 2001 roku przez Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN, która powinna być „bazą intelektualną dla strategii rządowych”.

EN

The work contains an analysis and initial evaluation (initial due to the character of sources) of 15 most important strategic documents developed in Poland between 2000 and 2006 (see: References) which have been already partly implemented. These comprise in the first place government documents prepared prior to Poland’s accession into the UE (2000–2004) and after the accession (2004–2006 and the following years). The documents of the first group were supposed to make Poland ready for the “EU membership” and to meet “the EU requirements”, whereas the later ones primarily focus on absorption of the EU funds. Because of the scope and character of the conference the Author addressed only the issues concerning rural areas and infrastructure of rural space in Poland. To generalize the discussion presented in this paper the following (briefest) conclusions may be drawn: Discussed strategies use a short and medium time horizon, whereas the main point of a strategy is its long-range character; The conducted analyses demonstrate that developing so called “strategies” was enforced in Poland by an approaching accession into the EU (Integrated Regional Operational Programme – IROP, National Strategy for Regional Development – NSRD, National Development Plan – NDP-1) - the first ones were created exclusively for the “absorption of the European Union funds”, the other (NDP 1 and 2, and National Strategic Frames of Reference – NSFR) are “a Polish variant of the Lisbon strategy” (no comments !); Provisions in the most important government strategic documents (e.g. objectives, priorities, programmes, etc.) were constructed in such a way that they may fit almost any EU member state (which means that their authors have not considered historical and cultural heritage of Poland, specific character of our country, achievements, Polish experiences with all the consequences, etc.); The other disadvantage of the government documents is confidence that “rapid economic growth” and increase in GDP would actually solve all problems in Poland and will allow to “catch up” with the “old” EU countries. These are “aims in themselves” and the documents lack the assessment of social, economic or natural consequences of such approach. The attitude presented in the government documents stating that the increase will be financed mainly from the EU funds is hazardous, particularly for Poland (it means that Brussels will decide about what, where and at what price will develop in Poland (see so called pro-Union and not “pro-Polish” priorities); Rural areas and the infrastructure in these territories have been mentioned the government documents in various ways: – Have not been addressed at all – Have been presented only partly or in fragments – Have been treated selectively, incompletely or even marginally (many strategies reduce rural development to “multifunctionality” with still “prevailing agronomic function”, which is major simplification. Lack of an overall suggestion of possible solution to numerous problems important for rural development is a common disadvantage of these “strategies” The need of “sustainable” development concerning rural areas, emphasized e.g. in National Development Plan 2007–2013 is of solely verbal character, therefore the need for a thorough reconstruction of this and other documents. The most serious deficiency of presented “strategies” is their lack of long-term vision of 20, 30, 50 year development of Poland (applies to all government documents); “Strategy for the development of Poland to 2020” published in 2001 by Forecast Committee “Poland 2000 Plus” at PAU should be “intellectual basis for government strategies”.

2

Bezdomność jako forma wykluczenia społecznego w świetle wybranych aktów prawnych oraz dokumentów strategicznych i programowych

72%

Kaźmierczak-Kałużna I.

|

nr 2(12)

19-36

PL

Nasilający się i utrwalający problem bezdomności i wykluczenia mieszkaniowego stanowi wyzwanie dla wielu dzisiejszych społeczeństw. Wyzwanie tym większe, że problem identyfikowany jest jako względnie nowy i niedostatecznie jeszcze rozpoznany. W artykule podjęto próbę spojrzenia na bezdomność jako formę wykluczenia społecznego przez pryzmat obowiązujących dokumentów strategicznych i programowych różnego szczebla. W pierwszej części artykułu dokonano przeglądu definicji zjawiska, scharakteryzowano jego zasięg i poddano analizie w kontekście współczesnych debat nad wykluczeniem społecznym i underclass. W części drugiej skoncentrowano się wokół wybranych aktów prawnych i dokumentów programowych o zasięgu europejskim, krajowym i lokalnym, starając się odpowiedzieć, na ile obecna jest w nich problematyka bezdomności i wykluczenia mieszkaniowego. Podniesiono także kwestię złożoności zjawiska, co wymaga uwzględniania w jego analizie wielu aspektów szeroko rozumianej polityki społecznej (pomocy społecznej, polityki mieszkaniowej, polityki rynku pracy, oświatowej czy zdrowotnej) w kontekście zwalczania problemu, jak i zapobiegania jego powstawaniu (działania prewencyjne, interwencyjne i readaptacyjne).

EN

The escalating and strengthening problem of homelessness and flat exclusion is the challenge for many contemporary societies. This problem is identified as relatively new and it is insufficiently recognized so far. In the article the authoress proposes to keep the phenomenon of homelessness understood as a form of social exclusion through the prism of applicable strategic and programmatic documents. In the first part of her paper the authoress reviews definitions of the homelessness, characterizes its dimension an analyses in the context of present discussions about social exclusion and underclass. In the second part, the authoress analyses the selected European, national and local juridical acts as well as policy statements and is concerned with the issue of presence the homelessness and flat exclusion aspects in these documents. She raises the problem of complexity of the phenomenon. This character implies multiplicity of aspects that should be taken into consideration while conducting analyzes of the widely understood social policy (social assistance, flat policy, labor market policy, education and health policy), especially when the resolution of this problem is in search (preventive influences, intervention and readaptation).

3

The Middle Kingdom as depicted in the US Strategic Documents in 2010-2019

72%

Kubiak A.

|

tom Nr 3

13--22

EN

The article’s goal is to summarise the perception of China in key US strategic documents in the period of 2010-2019. The rationale behind the selection of such a period was based on an assumption, that the 2012 Defense Strategic Guidance issued by the Secretary of Defense upon order from the President, marked and announced, what has been nick-named the „Pacific Pivot”. To get a better understanding of the dynamics of the perception the author suggests a one step backwards move to the 2010 National Security Strategy issued by President Obama on the verge of withdrawing large US contingents from Middle East and just after receiving the Nobel Peace Prize. To meet the goal, author will follow the changes in China-oriented parts of the strategic documents issued by the US Presidents and the Secretaries of Defence until the recently announced NSS and National Defense Strategy.

4

Kreowanie sieciowych produktów turystycznych w województwie mazowieckim

72%

Barbara D.

|

nr 24

115-134

PL

Celem artykułu jest zdefiniowanie pojęć produkt turystyczny i sieciowy produkt turystyczny oraz nakreślenie historii ich kreowania i komercjalizacji na Mazowszu wraz z propozycjami nowych produktów w peryferyjnych obszarach województwa mazowieckiego. W województwie mazowieckim występują duże dysproporcje w wykorzystaniu potencjału turystycznego. Sieciowe produkty turystyczne, zwłaszcza markowe, umożliwiłyby zintegrowanie znanych atrakcji województwa z walorami obszarów dotychczas niewykorzystanych. Wspieranie tworzenia i promowania produktów turystycznych stanowi jeden z elementów polityki rozwoju regionu, jaką prowadzi samorząd województwa mazowieckiego, czego potwierdzeniem są zapisy w dokumentach strategicznych, planistycznych i programowych województwa. W Planie zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego i Strategii rozwoju województwa mazowieckiego do roku 2030 Innowacyjne Mazowsze wskazuje się możliwości ożywienia społeczno-gospodarczego subregionów: siedleckiego, radomskiego, płockiego, ciechanowskiego i ostrołęckiego (uznanych za obszary problemowe województwa mazowieckiego) poprzez rozwój turystyki, w tym wykreowanie i skomercjalizowanie sieciowych produktów turystycznych. Usystematyzowane prace nad wykreowaniem, promowaniem i funkcjonowaniem sieciowych produktów turystycznych wdrożyła Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna (MROT). W artykule przedstawiono proces powstawania produktów turystycznych na przestrzeni lat 2008–2017 oraz problemy związane z ich wdrażaniem. Artykuł zawiera również krótką charakterystykę dotychczas niewykorzystanych walorów kulturowych i przyrodniczych, peryferyjnych obszarów regionu, na których można oprzeć produkty turystyczne zaproponowane przez MBPR w Warszawie. Możliwości rozwoju produktów turystycznych wymagają jednak podjęcia szeregu działań ze strony administracji samorządowej województwa, w zakresie m.in. rozbudowy infrastruktury technicznej (szczególnie komunikacyjnej i teleinformatycznej), pomocy finansowej, promocji produktów turystycznych oraz nawiązania współpracy z samorządami sąsiednich województw.

EN

The purpose of this article is to define the terms “tourist product” and “network tourist product”, to describe the history of their creation and commercialization in Mazovia, and to present proposals of new such products in the peripheral areas of the Mazovia region. There are big disparities in the extent to which touristic potential is exploited in Mazovia. Networked travel products, especially branded ones, would enable the region’s well-known attractions to be integrated with the touristic assets of areas not yet exploited. Supporting the creation and promotion of tourist products is one of the elements of the regional development policy pursued by the regional government of Mazovia, as confirmed by the strategic, planning and program documents of the region. The Spatial Development Plan of Mazovia and the Development Strategy of Mazovia 2030, Innovative Mazovia indicate the potential for socio-economic revival of the Siedlce, Radom, Płock, Ciechanów and Ostrołęka subregions (identified as problem areas of Mazovia) through the development of tourism, including the creation and commercialization of network tourist products. The Mazovian Regional Tourist Organization (MROT) has systematically worked towards the creation, promotion and functioning of network tourist products. The article presents the process of creating tourist products in 2008-2017 and the problems related to their implementation. The article also contains a brief description of the not yet exploited cultural and natural values in the peripheral areas of the region, where the tourist products proposed by the Mazovian Office of Regional Planning can be based. Making use of opportunities for the development of tourist products, however, requires a number of actions to be undertaken by the regional government, including the development of technical infrastructure (especially communication and information technology), financial assistance, promotion of tourist products and cooperation with the governments of neighboring regions. Key words: tourist product, network tourist product, strategic, planning and programming documents of the Mazovia region

5

Mikrosieci a otoczenie formalno-prawne w Polsce

72%

Adamek A.

|

tom Nr 6

19--21

PL

Celem opracowania jest omówienie otoczenia formalno-prawnego mikrosieci w Polsce poprzez analizę wybranych dokumentów strategicznych, aktów prawnych oraz instrukcji ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnej. Mikrosieci nie są wspominane w żadnym z przeanalizowanych materiałów. Niektóre dokumenty strategiczne wspominają o klastrach, spółdzielniach energetycznych oraz zrównoważonych energetycznie obszarach. Unijna dyrektywa REDII wprowadza mechanizmy, które stanowią zachętę do realizacji mikrosieci. Obowiązujące prawo energetyczne oraz ustawa o odnawialnych źródłach energii nie odnoszą się do mikrosieci, a jedynie jej wybranych elementów. Projekt ustawy o zmianie ustawy prawo energetyczne oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii proponuje rozwiązania mogące wspierajać rozwój mikrosieci. Aktualnie IRiESD wiodących w kraju OSD zabraniają pracy wyspowej z udziałem sieci dystrybucyjnej. W celu rozwoju rynku mikrosieci energetycznych w Polsce konieczne są stosowne zmiany w regulacjach i przepisach.

EN

The aim of the study is to discuss the formal and legal environment of microgrids in Poland through the analysis of selected strategic documents, legal acts and operating instructions for the distribution network. Microgrids are not mentioned in any of the analyzed materials. Some strategic documents mention clusters, energy cooperatives and energy sustainable areas. The EU REDII directive introduces mechanisms that encourage the implementation of microgrids. The current energy law and the act on renewable energy sources do not apply to microgrids, but only to its selected elements. The draft act amending the energy law and the renewable energy sources act proposes solutions that may support the development of microgrids. Currently, the operating instructions for the distribution network of the country's leading distribution network operators prohibit island operation with the participation of the distribution network. In order to develop the energy microgrid market in Poland, appropriate changes to the regulations are necessary.

6

Strategic documents in development of inland navigation on the Polish and Belarusian section of E40

72%

Kalinowski M. , Koba R. , Kowalczyk U.

|

tom Vol. 31, No. 1

88--95

EN

The international waterway E40 is incorporated into the network of inland waterways of transnational importance. It’s a kind of link between the two water basins of the Baltic Sea and the Black Sea. The route runs through three countries, Poland, Belarus and Ukraine. The article shows a review of strategic documents regarding the revitalization of this connection at regional, national and international levels. Due to the fact that the sections running through the territory of Poland and Belarus require major modernization works, the authors of the article focus mainly on the analysis of the selected documents related to those countries. The entire section of the Ukrainian stretch of the waterway is basically navigable and does not require major modernization works. The article will be useful to create a strategy for the revitalization of the international waterway E40 in Poland, and will facilitate any decision on accession and signing of the European Agreement on the Main Inland Waterways of International Importance (AGN) convention by Poland. The article can also provide material to support development policies of companies conducting their business based on infrastructure located along the E40 waterway.

PL

Międzynarodowa droga wodna E40 wpisana jest w sieć dróg wodnych śródlądowych o znaczeniu ponadnarodowym. Stanowi swoisty łącznik dwóch akwenów: Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego. Jej trasa przebiega przez trzy kraje Polskę, Białoruś i Ukrainę. Artykuł ma charakter przeglądowy i przedstawia analizę strategicznych dokumentów rozwojowych wpisanych w rewitalizację tego połączenia na poziomie regionalnym, krajowym i międzynarodowym. Z uwagi, iż odcinki przebiegające przez tereny Polski i Białorusi wymagają największych prac modernizacyjnych, autorzy artykułu skupili się głównie na analizie wybranych dokumentów kierowanych do tych krajów. Ukraiński odcinek drogi wodnej jest w zasadzie na całym odcinku żeglowny i nie wymaga większych prac modernizacyjnych. Artykuł będzie przydatny do stworzenia strategii rewitalizacji międzynarodowej drogi wodnej E40 w Polsce oraz ułatwi podjęcie decyzji dotyczącej przystąpienia i podpisania przez Polskę konwencji AGN. Artykuł może również stanowić materiał wspomagający politykę i rozwój firm prowadzących swoją działalność w oparciu o infrastrukturę zlokalizowaną wzdłuż drogi wodnej E40.

7

Programy ochrony i opieki nad zabytkami – niedoceniony element polskiego systemu ochrony zabytków

51%

Siwek A.

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2016

|

tom Nr 1

107--115

EN

Under the Act of 23 July 2003 on the Protection and Guardianship of Monuments, a coherent model for caring for historic monuments and sites on both central and local levels was introduced. This concept is intertwined with monitoring and flow of information. The system of managing documents is aimed at optimising actions pertaining to the protection of cultural heritage. As there is a clear hierarchy of these documents, which can also correlate with each other, there are sound reasons behind establishing a coherent protection policy – from municipal/communal level to the central one. National, regional, district, and municipal/communal programmes pertaining to care for historic monuments and sites are strategic tools which shape policy, direct actions towards specific aims, and reflect the will. In a number of cases, however, no programmes have ever been developed. Administrative and legal supervision is still the predominant model in the protection of monuments and sites. The period of 2003 - 2016 was the time to „become familiar” with the new tool applied in heritage protection and management. One should learn from these experiences and promote the idea of devising a coherent strategy aimed at protecting historic monuments and sites by implementing programmes on all administrative levels.

8

Strategia Leśna UE

43%

A.S.

|

nr 10