Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Dodatki smarnościowe do niskosiarkowych olejów napędowych i metody oceny ich działania

100%

Kudowicz A.

Paliwa, Oleje i Smary w Eksploatacji

|

2001

|

tom R. 10, nr 87

28-33

EN

A need for lubricity additives to ensure that modern low sulfur diesel fuels do not result in unacceptable wear and curtailed lifetimes of rotary pumps is presented. The currently favored technique for assessing the performance of lubricity additives is the High Frequency Reciprocating Rig (HFRR) method.

2

Wpływ dodatku substancji mezogennych na właściwości tribologiczne oleju parafinowego

75%

Ważyńska B. , Okowiak J. , Sułek M. W.

Tribologia

|

2004

|

tom nr 4

301-308

PL

Jako dodatki do oleju parafinowego zastosowano dwa związki, które w stanie czystym tworzą termotropowe ciekłe kryształy. Niewielka różnica w budowie powoduje różnice w strukturze tworzonych mezofaz. 1,4-(trans-n-heksylo-cyclohexylo) 4-izotiocyjanobenzen, oznaczony symbolem 6CHBT, tworzy fazę smektyczną, a 5-n-hexylo-2-(4'-izotiocyjanino-fenylo)-1,3-dioksan, oznaczony jako 6DBT, fazę nematyczną. Właściwości tribologiczne roztworów tych związków w oleju parafinowym wyznaczano za pomocą testera T-11, a ich miarą były opory ruchu. Dla nacisków 10, 20, 30 i 40 N wartości współczynnika tarcia oleju parafinowego i jego roztworów z zawartością 0,2; 0,5; 1 i 2% dodatków różniły się minimalnie. Natomiast przy obciążeniu 50 N najmniejszy współczynnik tarcia wykazywały roztwory zawierające 0,2% i 1% 6DBT oraz roztwory zawierające 0,5% 6CHBT.

EN

Two compounds, which can form thermotropic liquid crystals, were applied as additives to paraffin oil. Slight differences in their structure cause differences in the formation of the mesophases created. 1,4-trans-n-hexyl- 4-iso-thiocyanobenzene (6CHBT) can form a smectic phase, while 5-n-hexyl-2-(4'-isothiocyanoaninophenyl)-1,3-dioxane (6 DBT) - nematic. Tribological properties of paraffin-oil-solutions of these compounds were assessed using the T-11 tester. Under 10, 20, 30 and 40 N loads µ-values for pure paraffin oil and its solutions containing 0.2, 0.5, 1 and 2% of additives were, in the limits of error, constant. At 50 N, however, the smallest friction coefficient was observed in the solutions containing 0.2% and 1% of 6DBT and 0.5% of 6CHBT. The results obtained can be interpreted as a result of formation of liquid-crystalline structures in the surface phase.

3

Badania wpływu budowy chemicznej związków ciekłokrystalicznych dodawanych do oleju parafinowego na właściwości tribologiczne mieszaniny smarowej

75%

Ważyńska B. , Okowiak-Chinalska J. , Małysa A.

Tribologia

|

2009

|

tom nr 5

193-202

PL

Związki ciekłokrystaliczne dodane do typowych środków smarowych, jakimi są oleje mineralne, poprawiają ich właściwości tribologiczne [L. 1–3]. W pracy badano wpływ związków ciekłokrystalicznych z kilku szeregów homologicznych. Związki różniły się budową grup terminalnych: polarnej i alkilowej oraz budową sztywnego rdzenia cząsteczki. Ponadto tworzyły różne fazy ciekłokrystaliczne: fazę nematyczną i smektyczną. Mieszaniny tych związków o stężeniu 0,5, 1 i 2% z olejem parafinowym stosowano jako substancje smarowe. Właściwości tribologiczne otrzymanych mieszanin wyznaczano za pomocą testera T-11, a ich miarą były opory ruchu. Wyznaczono współczynniki tarcia dla nacisków 20, 30, 40 i 50 N. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że najlepsze wyniki uzyskano dla związków posiadających silnie polarne grupy: –F oraz –CN. Natomiast związki zawierające grupę terminalną –NCS, o mniejszej polarności, w mniejszym stopniu poprawiają właściwości tribologiczne oleju parafinowego, pomimo że posiadają atomy siarki. Wykazano, że lepsze właściwości uzyskano dla mieszanin ze związkami, które tworzą fazę nematyczną.

EN

Liquid-crystalline compounds added to typical lubricants, such as mineral oils, improve their tribological properties [L. 1–3]. The aim of this work was to study the influence of the chemical structure of liquid-crystalline compounds added to paraffin oil on tribological properties of lubricant mixtures. A few homological series, differing in the structure of rigid core as well as of terminal groups (polar groups –CN, –NCS, –F or non-polar alkyl chain), were used for investigations. They are able to form different liquid-crystalline phases (nematic and smectic) in a pure state. They were added to paraffin oil as doppants in the following quantity order: 0.5, 1 and 2 wt.%. The obtained lubricant mixtures were tested with the use of T-11 tribotester. The friction coefficient was established for applied load 20, 30, 40 and 50 N. The best improvement of tribological properties was obtained for compounds having strongly polar terminal groups: –F and –CN. The compounds having less polar group –NCS, improve the tribological properties less, even thought they contain a sulphur atom, known as a good lubricant. Lubricant mixtures containing compounds, which can form a nematic phase in the pure state, have a lower friction coefficient than mixtures with smectic mesogenes.

4

Zestawienie porównawcze własności fizykochemicznych dodatków smarnych w oleju podstawowym SAE-30

75%

Mikołajczyk J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej. Nauki Techniczne

|

2009

|

tom Z. 13

279--287

PL

W artykule przedstawiono porównanie kilkunastu dodatków smarnych „polskiej myśli technicznej” o opatentowanym składzie. W wyniku porównania otrzymano następujące wnioski: 1. Do grupy dodatków pozytywnie wpływających na wartość wskaźnika lepkości należy zaliczyć: 127 986/Przykład 2, 127 986/Przykład 3, 127 986/Przykład 4, 143 153/ Przykład 2, 143 867/Przykład 3, 135 519/Przykład 2, 127 986/Przykład 1, 145 933/Przykład 2 i 135 519/Przykład 1. 2. Do grupy dodatków o najlepszych własnościach depresujących należy zaliczyć wszystkie przykłady dotyczące n-ru patentów 135 519 i 127 986 (dodatki typu siarkowanych pochodnych kwasów tłuszczowych). 3. Do grupy dodatków o najlepszych własnościach przeciwzużyciowych należy zaliczyć: 148 847/Przykład 1, 143 867/Przykład 2, 145 933/Przykład 1, 143 867/Przykład 3 i 143 867/Przykład 1. 4. Do grupy dodatków mających największy wpływ na zwiększenie wartości obciążenia zespawania należy zaliczyć: 143 867/Przykład 1, 139 033/Przykład 4, 127 986/Przykład 4, 143 867/Przykład 2, 139 033/Przykład 3 i 143 867/Przykład 3.

EN

This paper presents a comparison of a dozen or so oiliness improvers ‘of the Polish technological thought’ of a patented composition. Each additive presented here may be produced in several forms, and their physical and chemical properties may also differ. The comparison refers mainly to the anti-wear, viscosity and depressive properties. The basic oil for all additives is the oil SAE 30. As a result of a comparative analysis the following conclusions have been reached: 1. Among the group of additives which positively influence the viscosity index value one should count: 127 986/Example 2, 127 986/Example 3, 127 986/Example 4, 143 153/ Example 2, 143 867/Example 3, 135 519/Example 2, 127 986/Example 1, 145 933/Example 2 and 135 519/Example 1. 2. Among the group of additives of the best depressive properties one should count all examples referring to the patent No. 135 519 and 127 986 (additives of the type of sulfurated fatty acids derivative compounds). 3. Among the group of additives of the best anti-wear properties one should count: 148 847/Example 1, 143 867/Example 2, 145 933/Example 1, 143 867/Example 3 and 143 867/Example 1. 4. Among the group of additives which have the biggest influence on the increase of the weld point value one should count: 143 867/Example 1, 139 033/Example 4, 127 986/Example 4, 143 867/Example 2, 139 033/Example 3 and 143 867/Example 3. Summing up, one can conclude that in the analysed group of ca. 40 additives (including their variations), the patent No. 143 867 for the composition No. 3 has a very good oiliness improver. One should remember, however, that this additive does not guarantee a safe work of elements in low temperatures.

5

Zastosowanie spektrofotometrii FT-IR do oceny zmiany składu smaru plastycznego wskutek wymuszeń mechanicznych

63%

Siwiec E. , Pawelec E. , Molenda J.

Chemik

|

2011

|

tom Vol. 65, nr 7

633-636

PL

W artykule przedstawiono wyniki badania wpływu testów tribologicznych na zmianę plastycznego. W tym celu wykonano widma IR smarów wyjściowych i porównano je z widmami uzyskanymi dla smarów po działaniu wymuszeń. Zidentyfikowano pasma charakterystyczne dla badanych związków i oceniono zmiany w tym zakresie. Stosując prawo Beera-Lamberta opracowano metodykę oznaczania zawartości dodatków smarnych w kompozycjach i zastosowano ją do oceny zmian chemicznych w tym zakresie.

EN

The paper presents results of studies of the effect of tribological tests on changes in the composition of greases. To this end IR spectra of the unaffected greases have been registered and compared with the spectra of greases acted upon mechanically. Bands characteristic of the compounds studied were identified and changes thereof were assessed. A methodology based on Beer-Lambert law was developed for determining the content of additives in the studied compositions and was subsequently applied to assess the chemical transformations in this area.

6

Optymalizacja zawartości dodatków smarnych w modelowych kompozycjach smarowych

63%

Matuszewska A. , Grądkowski M. , Makowska M.

Tribologia

|

2009

|

tom nr 3

171-184

PL

Zbadano wpływ wybranych, komercyjnych dodatków smarnych na zdolność środka smarowego na bazie mineralnego oleju podstawowego SAE 30/95 do przeciwdziałania zacieraniu. Badania prowadzono za pomocą aparatu czterokulowego T-02, umożliwiającego liniowy przyrost obciążenia węzła tarcia. Porównania właściwości smarnych badanych dodatków dokonano na podstawie wielkości obciążenia zacierającego (Pt), granicznego nacisku zatarcia (poz) oraz analizy zmian momentu i współczynnika tarcia w funkcji obciążenia. Wartości poszczególnych badanych parametrów zależą od rodzaju i zawartości dodatków smarnych w kompozycji smarowej. W wielu przypadkach stwierdzono brak monotonicznej zależności badanej cechy od zwartości dodatku w kompozycji, przy czym maksima dla różnych badanych dodatków oraz poszczególnych badanych cech występują przy różnych stężeniach dodatków w kompozycji smarowej. Brak monotoniczności oraz różna zależność badanych cech dla różnych dodatków od ich stężenia w oleju uniemożliwia aprioryczną optymalizację składu oleju smarowego. Stwierdzono także, że kompozycje smarowe o porównywalnej wartości Pt mogą wykazywać znaczne różnice wartości poz i odwrotnie. Wskazuje to, że maksymalna wartość obciążenia zacierającego nie powinna być jedynym kryterium optymalizacji zawartości dodatku smarnego w kompozycji. Fakty te powinny być brane pod uwagę podczas komponowania środków smarowych dla określonych rodzajów węzłów i warunków tarcia.

EN

The paper discusses the research on the influence of selected commercial lubricating additives on the ability of the lubricant based on SAE 30/95 to prevent scuffing. The research was done using the T-02 four-ball apparatus, which allows a proportional increase of the load of the friction pair. The comparison of the investigated additives was based on the value of scuffing load (Pt), limiting pressure of seizure (poz) and on changes of the moment and coefficient of friction as a function of the load. The values of the examined parameters depend on the type and quantity of additives in the lubricating composition. In many cases, no monotonic dependence of the parameters on the content of additive was observed, and maxima for different additives and investigated features are present at different concentrations of the additives in the lubricating composition. No monotonicity and varying dependence of the investigated features for different additives and their concentration prevents aprioric optimisation of the lubricating oil composition. It has also been concluded that lubricating compositions of comparative values of Pt can show significant differences in poz values and vice versa. This shows that the maximal value of scuffing load should not be the only criterion for optimising the content of the additive in lubricant. These facts should be considered during composing the lubricants for specified friction pairs and friction conditions.

7

Charakterystyki tribologiczne kompozytów polimerowych stosowanych na regeneracyjne warstwy wierzchnie układów pozycjonowania narzędzi obrabiarek skrawających

63%

Pawelec Z.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2017

|

tom T. 23, Nr 3 (177)

209--218

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań właściwości tribologicznych kompozytów metalopolimerowych przeznaczonych do regeneracji suportów obrabiarek skrawających. Osnową kompozytów była chemoutwardzalna żywica epoksydowa, podstawowym napełniaczem proszek żelaza Fe, napełniaczem włóknistym organiczne włókna poliaramidowe, a jako dodatki smarne zastosowano smary stałe o spójności anizotropowej: grafit i dwusiarczek molibdenu w układzie pojedynczym i binarnym. Dla skojarzeń tarciowych kompozyty polimerowe-stal przy różnych obciążeniach węzła tarcia zbadano współczynnik tarcia statycznego i kinetycznego oraz podatność węzłów tarcia na występowanie efektu stick-slip. Charakterystyki tribologiczne (odporność na zużycie) wyznaczono z wykorzystaniem testera w ruchu postępowo zwrotnym. Uzyskane wyniki porównano z klasycznym skojarzeniem materiałowym stal-stal. Ocenę mechanizmu zużywania badanych skojarzeń materiałowych przeprowadzono na podstawie obrazów uzyskanych na skaningowym mikroskopie elektronowym (SEM) i pomiarów stereometrii powierzchni. Stwierdzono, że kompozyty polimerowe w skojarzeniu ze stalą charakteryzują się znacznie lepszymi właściwościami tribologicznymi niż skojarzenie stal-stal. Najkorzystniejsze charakterystyki tarciowo-zużyciowe uzyskano dla kompozytu polimerowego zawierającego łącznie grafit i dwusiarczek molibdenu.

EN

The paper presents the results of tribological investigation of metal-polymer composites intended for regeneration of machine tool guides. As composite matrix chemical-setting epoxy resin was used, and as the main filler Fe powder as well organic polyamide fibers were applied. The graphite and molybdenum disulfide, single or both, were used as solid lubricant with anisotropic structure. The selected polymer composite-steel friction pairs were tested under various loads for static and kinetic friction coefficient as well as susceptibility for stick-slip. The tribological characteristics (resistance to wear) were measured by means of tribotester operating under reciprocating motion. The obtained results were compared to typical steel-steel friction pair. The description of wear mechanisms of tested friction pairs were conducted using the images acquired by scanning electron microscope (SEM) and the 3D surface measurement. It was stated that the polymer composites-steel tribosystem show better tribological characteristics than steel-steel tribosystem. The best friction-wear characteristics were obtained for the composite containing both solid additives: graphite and molybdenum disulphide.

8

Efektywność działania dodatków EP i AW w roślinnych bazach olejowych

63%

Rogoś E.

Tribologia

|

2007

|

tom nr 1

137-148

PL

Przedstawiono wyniki badań modyfikowania właściwości przeciwzatarciowych i przeciwzużyciowych roślinnych baz olejowych o różnej klasie lepkości, wytworzonych jako mieszaniny różnych produktów roślinnych. Jako dodatki przeciwzatarciowe stosowano siarkowane oleje roślinne i komercyjny dodatek zawierający siarkę. Dodatki przeciwzużyciowe były komercyjnymi dodatkami opartymi na dialkiloditiofosforanie cynku. Testy tribologiczne prowadzono za pomocą klasycznego i zmodyfikowanego aparatu czterokulowego dla skojarzenia stal-stal. Stwierdzono, że każdy z badanych dodatków miał korzystny wpływ na właściwości przeciwzużyciowe i przeciwzatarciowe olejów roślinnych. Wykazano, że najkorzystniejsze działanie przeciwzatarciowe miały oleje siarkowane: słonecznikowy i sojowy. Zapewniały one także porównywalną do dodatków przeciwzużyciowych ochronę węzła tarcia przed zużyciem. Stwierdzono, że kompozycje zawierające siarkowane oleje roślinne charakteryzowały się wyższą trwałością filmu smarnego od komercyjnego dodatku zawierającego siarkę i zapewniały porównywalną z nim ochronę węzła tarcia przed zużyciem w warunkach zacierania.

EN

This paper presents results of research on modification of antiwear and antiseizure properties of vegetable oil bases. There were tested mixtures of various vegetable oils of various viscosity grade. There were used as additives sulphuric vegetable oils and commercial additives containing sulphur. As antiwear additives commercial additives based on zinc diaktylodithiophosphate were used. Tribological tests were conducted with standard and modified four-ball machine for steel-steel tribosystem. It has been stated that each of tested additives proved a positive effect on antiwear and antiseizure properties of vegetable oils. There were showed that sulphuric oils: soya and sunflower assured protection of tribosystem against wearing which can be compared to antiwear additives effect. They also have the highest antiseizure effectiveness. It has been proved that compounds which contained sulphuric vegetable oils had better load carrying capacity of lubricating film than compound with commercial additive containing sulphur. That also assured protection of tribosystem against wearing in conditions of high loads which can be compared commercial additive effect.

9

Przemiany struktury smarów plastycznych po testach tribologicznych

63%

Pawelec E. , Siwiec E.

Tribologia

|

2013

|

tom nr 2

141--150

PL

W artykule przedstawiono wyniki badania składu smarów plastycznych po testach tribologicznych prowadzonych w warunkach stałego obciążenia węzła tarcia. W tym celu wykonano widma IR smaru wyjściowego i porównano je z widmami uzyskanymi dla smarów po testach tribologicznych. Zidentyfikowano pasma charakterystyczne dla badanych smarów i oceniono zmiany w tych zakresach. Uzyskane wyniki wykazały, że właściwości przeciwzużyciowe badanych smarów nie są jedynie funkcją ilościowego udziału dodatków, ale także produktów oksydacji, jakim ulegają składniki smaru.

EN

This paper presents the results of grease composition analysis when tribological tests are performed under constant load. The analysis was conducted by comparing the IR spectra of grease before and after tribological tests. The changes in the identified spectra characteristic of the greases were used to evaluate changes in the grease structures. The results showed that the anti-wear properties of lubricants tested are both a function of the quantitative contribution of additives and the oxidation products that are components of the grease.

10

Modele prognostyczne właściwości tribologicznych środków smarowych

63%

Ruta R. , Bator A.

Tribologia

|

2014

|

tom nr 1

95--105

PL

W artykule przedstawiono możliwość wykorzystania do celów prognostycznych modeli regresyjnych wpływu zawartości kompozycji komercyjnych pakietów dodatków AW i EP na właściwości tribologiczne środków smarowych. Właściwości tribologiczne badanych środków smarowych oceniano za pomocą wielkości: Goz - granicznego obciążenia zużycia oraz Poz - granicznego nacisku zatarcia wyznaczanych za pomocą aparatu czterokulowego T-02. Badano środki smarowe utworzone na bazie oleju: mineralnego, estrowego i węglowodorowego. Na podstawie wyników badań opracowano modele regresyjne i oceniono ich możliwości prognostyczne.

EN

The article presents the ability to prediction of the regression models of the AE and EP additives effect on tribological properties of lubricants. The tribological properties of the elaborated lubricants were evaluated with the use of four-ball apparatus. The tribological parameters: Goz - the limiting load of wear and poz - the limiting pressure of seizure were analyzed. The lubricants elaborated with the use of different oil basis namely: mineral, ester and hydrocarbon were investigated. Based on the research results the regression models were developed and theirs prediction abilities were evaluated.

11

Analiza wpływu planu eksperymentu na jakość modelu właściwości przeciwzużyciowych

63%

Trzos M. , Ruta R.

Tribologia

|

2014

|

tom nr 6

165--178

PL

W artykule przedstawiono wyniki analiz odwzorowania granicznego obciążenia zużycia opracowanego na podstawie danych eksperymentalnych. Badaniom poddano elementy współpracujące tarciowo w styku smarowanym olejem mineralnym modyfikowanym dodatkami przeciwzatarciowymi i przeciwzużyciowymi. Przeprowadzono dwie tury badań na podstawie różnych planów eksperymentu: planu dla mieszanin z ograniczeniami oraz centralnego planu kompozycyjnego. Uzyskane wyniki eksperymentów zostały wykorzystane do budowy modeli opisujących wpływ zawartości dodatków w badanym środku smarowym na jego własności przeciwzużyciowe oceniane za pomocą granicznego obciążenia zużycia. Na podstawie wyników weryfikacji opracowanych modeli przeanalizowano przydatność przyjętych planów eksperymentu do opisu analizowanego wskaźnika tribologicznego oraz porównano jakość odwzorowań opracowanych z wykorzystaniem danych uzyskanych na podstawie różnych planów eksperymentu. Porównano również jakość modeli regresyjnych oraz jakość modeli opracowanych z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych.

EN

The article presented the results of analysis of models of the wear limiting load capacity that were developed based on the experimental data. The elements of friction contacts lubricated with mineral oil with additives were investigated. Two rounds of investigation were conducted based on different experimental plans, which were a plan for mixtures with limitations, and the central compositional plan. The experimental results were used to develop the models of the relationships of the wear limiting load capacity and the content of the antiwear and antiseizure additives in the lubricant. Based on the results of verification experiments, the usefulness of the experimental plans for modelling of the tribological properties was analysed and evaluated. A comparison of the quality of the regression models and the models developed with the use artificial neural networks was also presented.

12

Ocena aktywności tribologicznej dodatków smarnych w olejach roślinnych

63%

Rogoś E. , Urbański A.

Tribologia

|

2004

|

tom nr 5

221-228

PL

W artykule omówiono efektywność działania dodatków smarnych wprowadzonych do mieszaniny olejów roślinnych. Badano skutki działania dodatków przeciwzatarciowych o różnej budowie chemicznej oraz dodatków przeciwzużyciowych opartych na dialkiloditiofosforanie cynku. Stwierdzono, że najkorzystniejsze działanie przeciwzatarciowe wykazują dodatki oparte na organicznych związkach siarki. Dodatek wytworzony w wyniku chemicznej modyfikacji siarką oleju słonecznikowego charakteryzuje się również korzystnym działaniem przeciwzużyciowym. Dodatki przeciwzużyciowe wykazują różną skuteczność działania, zależną, od warunków panujących w strefie tarcia.

EN

This paper presents the effectiveness of the operation of antiwear and antiseizure additives put into the mixture of vegetable oils. The operation results of antiwear additives with different chemical structure and antiwear additives based on zinc dialkyl dithiophosphate were investigated. It has been stated that the most effective antiwear effect have additives based on organic sulfur compounds. An additive generated in the effect of chemical modification of the sunflower oil by the sulfur is characterized by favorable antiwear operation. Antiwear additives prove different effectiveness depending on the circumstances in the wear zone.

13

Modelowanie wpływu zawartości dodatków AW i EP na właściwości tribologiczne środków smarowych

63%

Ruta R.

Tribologia

|

2013

|

tom nr 5

99--113

PL

W artykule przedstawiono rezultaty analizy statystycznej wyników badania wpływu kompozycji komercyjnych pakietów dodatków AW i EP na właściwości tribologiczne środków smarowych utworzonych na bazie oleju mineralnego. Oceny właściwości smarnych wytworzonych środków dokonano na podstawie wielkości granicznego obciążenia zużycia (Goz) oraz granicznego nacisku zatarcia (poz) wyznaczonych za pomocą aparatu czterokulowego T-02. W rezultacie przeprowadzonych badań oszacowano wpływ kompozycji wybranych dodatków AW i EP na wartości charakterystyk Goz i poz. Uzyskane wyniki umożliwiły opracowanie modeli regresyjnych, istotnych statystycznie, odwzorowujących wpływ zawartości wybranych dodatków przeciwzużyciowych i przeciwzatarciowych na właściwości tribologiczne środków smarnych wytworzonych na bazie mineralnego oleju bazowego.

EN

The article presents the statistical analysis of the research results concerning the influence of the commercial AW and EP additives on the tribological properties of lubricant that was produced based on mineral oil. The experiments were conducted with the use of a four-ball machine. The tribological properties of lubricants were assessed based on a limiting load of the wear (Goz) and limiting pressure of seizure (poz). The influence of additives' content on the poz and Goz parameters was estimated. Using the obtained results, the statistically significant regression models of these relationships were developed.

14

Wpływ dodatków AW/EP na właściwości smarne ekologicznych kompozycji smarowych

63%

Rogoś E.

Tribologia

|

2013

|

tom nr 6

109--120

PL

Przedstawiono wyniki badań właściwości przeciwzużyciowych i przeciwzatarciowych kompozycji olejowych zawierających bezpopiołowe dodatki smarne AW/EP, dedykowane olejom biodegradowalnym. Dla porównania zbadano efektywność działania dodatku smarnego dla produktów naftowych. Kompozycje wytworzono na bazach olejowych o klasie lepkości VG 46 i VG 68. Obie bazy były mieszaninami oleju rzepakowego i rycynowego. Po badaniach tribologicznych wykonano analizę powierzchni śladów tarcia. Stwierdzono, że bezpopiołowe dodatki smarne efektywnie modyfikowały przeciwzatarciowe i przeciwzużyciowe właściwości roślinnych baz olejowych. Można nimi zastąpić klasyczne dodatki smarne AW/EP.

EN

The paper presents antiwear and extreme-pressure properties of lubricants containing ecological ashless AW/EP additives. The comparison with the commercial petrol additive was performed. The lubricants were prepared on oil bases in VG 46 and VG 68 viscosity grade. The bases were formulated from rapeseed and castor oils. After tribological examinations were analysed the wear scars. It was concluded that ecological ashless additives improve lubricating properties of vegetable oil bases. They can be applied instead of petrol ones.

15

Modelowanie wpływu dodatków EP/AW na właściwości tribologiczne środków smarowych

63%

Ruta R. , Matuszewska A. , Grądkowski M.

Tribologia

|

2013

|

tom nr 2

169--182

PL

W artykule przedstawiono rezultaty analizy statystycznej wyników badania wpływu rodzaju oraz zawartości komercyjnych pakietów dodatków smarnych w mineralnym oleju bazowym na właściwości kompozycji smarowej utworzonej na jego bazie. Badania tribologiczne prowadzono za pomocą aparatu czterokulowego T-02. Oceny właściwości smarnych wytworzonych kompozycji dokonywano na podstawie wielkości granicznego obciążenia zużycia (Goz) oraz granicznego nacisku zatarcia (poz). W rezultacie przeprowadzonych badań oszacowano wpływ zawartości wybranych dodatków smarnych na wartości charakterystyk Goz i poz wytworzonych kompozycji. Na podstawie tych danych opracowano istotne statystycznie modele regresyjne, odwzorowujące wpływ zawartości wybranych dodatków przeciwzużyciowych i przeciwzatarciowych na właściwości smarne kompozycji wytworzonych na bazie mineralnego oleju bazowego.

EN

The article presents the statistical analysis of research results concerning the influence of commercial antiwear additives on the tribological properties of lubricants that was produced based on mineral oil. The experiments were conducted with the use of a four-ball apparatus. The tribological properties of lubricants were assessed based on following indicators: a limiting pressure of seizure (poz) and a limiting load of the wear (Goz) In the analysis, the influence of the additives on the poz and Goz indicators was estimated. The statistically significant regression models of these relationships were developed.

16

Oddziaływanie estrów kwasów tłuszczowych i klasycznych dodatków smarnych z powierzchnią tarcia

63%

Matuszewska A. , Grądkowski M.

Tribologia

|

2005

|

tom nr 4

177-187

PL

Zbadano działanie przeciwzużyciowe kompozycji oleju mineralnego, zawierających układ konwencjonalnych (AW/EP) i niekonwencjonalnych (estry kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego) dodatków smarnych. Badania tribologiczne dla skojarzenia stal-stal przeprowadzono za pomocą aparatu czterokulowego. Stwierdzono, że synergiczny efekt działania przeciwzużyciowego jest zależny od struktury chemicznej dodatków, w szczególności składnika estrowego, i maleje w szeregu mono-, di- i triestry kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego. Dla układu dodatków ZDDP/estry kwasów tłuszczowych przeprowadzano analizę powierzchni śladów tarcia za pomocą techniki SEM/EDS. Stwierdzono, że im lepsze właściwości przeciwzużyciowe wykazywała kompozycja smarowa, tym mniej siarki i więcej cynku było deponowane na powierzchni tarcia.

EN

The antiwear action of mineral oil compositions with conventional (AW/EP) and unconventional (esters of rapeseed oil fatty acids) lubricating additives has been investigated. The tribological tests were carried out with the use of four-ball machine for steel-steel system. It bas been stated that the synergetic antiwear action among other things depends on the chemical structure kind of esters and decreases as follows: methyl esters, ethyl glycol esters and glycerol esters of rapeseed oil fatty acids. The SEM/EDS analyses of surfaces lubricated with ZDDP and esters additives has been performed. The analysis indicated that on the surface layer of scar balls lubricated with composition which better protect surface the less of sulphur and more of zinc is deposited.

17

Synthesis and characterization of multifunctional polymer additives for lubricating oils based on 2-ethylhexyl acrylate and N-isopropylmethacrylamide

63%

Siwan G. Q. , Mohammed A. H.

Polimery

|

2024

|

tom Vol. 69, nr 4

229--235

EN

The long-chain acrylate monomer, 2-ethylhexyl acrylate (EHA), was obtained by esterification of acrylic acid with 2-ethylhexanol, and the copolymer by free radical polymerization with N-isopropylmethacrylamide (PMA) in various proportions using azobisisobutyronitrile (AIBN) as the initiator in a benzene solvent. High conversion polymers were obtained: polyEHM, polyPMA, 3EHM/1PMA, 1EHM/1PMA and 1EHM/3PMA, which were named P1, P2, P3, P4 and P5, respectively. The chemical structure was confirmed by Fourier transform infrared spectroscopy (FT-IR) and proton nuclear mag¬netic resonance (1H-NMR). The percentage of nitrogen was used to determine the reactivity coefficient of EHA-co-PMA using the Kelin-Todosa method, rEHA = 1.14 and rPMA = 0.321. Based on the reactivity and solubility coefficients in the virgin SN 500 base oil, the performance of polymers, except P2, as additives to lubricating oils was assessed. Polymers with a high content of hydrophobic EHA monomer (P1 and P3) showed good performance as viscosity increasing and freezing point lowering agents, while P4 had the best anti-corrosion properties.

PL

Długołańcuchowy monomer akrylanowy, akrylan 2-etyloheksylu (EHA), otrzymano poprzez estryfikację kwasu akrylowego 2-etyloheksanolem, a kopolimer poprzez polimeryzację wolnorodnikową z N-izopropylometakryloamidem (PMA) w różnych proporcjach z użyciem azobisizobutyronitrylu (AIBN) jako inicjatora w rozpuszczalniku benzenowym. Otrzymano polimery o wysokiej konwersji: polyEHM, polyPMA, 3EHM/1PMA, 1EHM/1PMA i 1EHM/3PMA, które nazwano odpowiednio P1, P2, P3, P4 i P5. Strukturę chemiczną potwierdzono metodą spektroskopii w podczerwieni z transformacją Fouriera (FT-IR) i protonowego jądrowego rezonansu magnetycznego (1H-NMR). Zawartość procentową azotu zastosowano do określenia współczynnika reaktywności EHA-co-PMA metodą Kelina-Todosa, rEHA= 1,14 i rPMA = 0,321. Na podstawie współczynników reaktywności i rozpuszczalności w surowym oleju bazowym SN 500, oceniono działanie polimerów, z wyjątkiem P2, jako dodatków do olejów smarowych. Polimery o dużej zawartości hydrofobowego monomeru EHA (P1 i P3) wykazały dobre działanie jako środki zwiększające lepkość i obniżające temperaturę krzepnięcia, natomiast P4 miał najlepsze właściwości antykorozyjne.

18

Właściwości smarne modyfikowanego oleju rzepakowego

63%

Rogoś E.

Tribologia

|

2005

|

tom nr 2

99-108

PL

W pracy zaprezentowano wyniki badań efektywności działania dodatków smarnych wprowadzonych do termooksydowanego oleju rzepakowego. Badano skutki działania dodatków przeciwzatarciowych o różnej budowie chemicznej oraz dodatków przeciwzużyciowych opartych na dialkiloditiofosforanie cynku. Stwierdzono, że najkorzystniejsze działanie przeciwzatarciowe wykazywały dodatki oparte na organicznych związkach siarki. Dodatki te charakteryzowały się również korzystnymi właściwościami przeciwzużyciowymi, także w warunkach zacierania. Analiza wyników badań skuteczności działania dodatków przeciwzużyciowych umożliwiła wybór najefektywniejszego z nich w odniesieniu do termooksydowanego oleju rzepakowego.

EN

This paper presents the effectiveness of the operation of antiwear and antiseizure additives put into the thermooxidized rape oil. The operation results of antiwear additives with different chemical structure and antiwear additives based on zinc dialkyl dithiophosphate were investigated. It has been stated that the most effective antiwear effect have additives based on organie sulfur compounds. There additives were characterized by favorable antiwear properties, also in conditions of seuffing. The results analysis of testing the effectiveness of antiwear additives enabied to select the most effective one in relation to termooxidixed rape oil.

19

Przemiany tribochemiczne wybranych nienasyconych eterów stosowanych jako dodatki smarne do olejów napędowych

63%

Molenda J. , Makowska M. , Leśniewska A.

Tribologia

|

2007

|

tom nr 5

97-107

PL

W artykule przedstawiono rezultaty badań smarności kompozycji oleju napędowego z wybranymi eterami nienasyconymi (eter allilowo-n--butylowy, eter allilowo-2,3-epoksypropylowy oraz eter allilowo-2,3--dihydroksy-propylowy), przeprowadzonych za pomocą HFRR. Zbadano także strukturę chemiczną deponowanych warstw granicznych. Do tego celu wykorzystano mikroskopię sił atomowych (AFM), skaningową mikroskopię elektronową sprzężoną z rentgenowską spektrometrią dyspersji energii (SEM/EDS) oraz rentgenowską spektrometrię fotoelektronową (XPS). Stwierdzono, że właściwości przeciwzużyciowe zbadanych dodatków wynikają z tworzenia się warstw granicznych, złożonych głównie z produktów organicznych o strukturze karboksylanów.

EN

It has been investigated lubricity of the compositions of diesel fuel and some unsaturated ethers (allyl-butyl ether, allyl-2,3-epoxypropyl ether, 3-allyloxy-1,2-propanodiol) by means of High-Frequency Reciprocating Rig (HFRR) method. Moreover, chemical structure of the boundary layers formed on the friction surface was analyzed by Atomic Force Microscope (AFM), Scanning Electron Microscopy with Energy Dispersion Spectroscopy (SEM/EDS) and X-Ray Photoelectron Spectroscopy (XPS). Antiwear properties of the investigated additives result from formation of the boundary layers mainly consist of organie products such us carboxylates.

20

Wpływ zawartości dodatków AW i EP na właściwości tribologiczne środków smarowych

63%

Ruta R. , Pawelec E. , Siwiec E.

Tribologia

|

2013

|

tom nr 6

121--134

PL

W artykule przedstawiono wykorzystanie statystycznych metod planowania eksperymentów dla mieszanin z ograniczeniami do identyfikacji wpływu kompozycji komercyjnych pakietów dodatków AW i EP na właściwości tribologiczne środków smarowych utworzonych na bazie oleju estrowego. Jako podstawowe właściwości tribologiczne badanych środków smarowych przyjęto wielkości granicznego obciążenia zużycia (Goz) oraz granicznego nacisku zatarcia (poz) wyznaczone za pomocą aparatu czterokulowego T-02. W rezultacie przeprowadzonych badań oszacowano wpływ kompozycji wybranych dodatków AW i EP na wartości charakterystyk Goz i poz. W rezultacie przeprowadzonych badań opracowano istotne statystycznie modele regresyjnych, odwzorowujących wpływ zawartości wybranych dodatków przeciwzużyciowych i przeciwzatarciowych na właściwości tribologiczne środków smarowych wytworzonych na bazie oleju estrowego.

EN

The article presents a statistical analysis of the research results concerning the influence of the commercial AW and EP additives on the tribological properties of a lubricant that was produced based on ester oil. The research utilized in methods for planning experiments for mixtures with limitations to identify the impact of commercial AW and EP additives on the tribological properties of the lubricant that was produced on the basis of ester oil. The experiments were conducted with the use of a four-ball machine. The tribological properties of lubricants were assessed based on a limiting load of the wear (Goz) and limiting pressure of seizure (poz). The influence of the additives’ content on the poz and Goz parameters was estimated. Based on the obtained results, statistically significant regression models of these relationships were developed.