Zbadano przemiany tribochemiczne binarnego układu dodatków uszlachetniających: dilalkiloditiofosforanu cynku i 3-alliloksy- 1,2-propanodiolu w modelowej węglowodorowej bazie olejowej. Zaobserwowano synergizm ich działania przeciwzużyciowego, który wynika z charakteru powstających warstw granicznych. Zidentyfikowano budowę chemiczną związków wchodzących w skład warstwy granicznej. Stwierdzono obecność w nich m.in. alkoholi, kwasów karboksylowych, karboksylanów, kompleksów fosforanowych, a także związków nieorganicznych, w szczególności tlenków i węglików żelaza.
EN
It was investigated tribochemical reactions of binary package (zinc dialkyldithiophosphate and 3-allyloxy-1,2-propanndiol) in hydrocarbon base oil. It was observed an antiwear synergetic effect between the additives which take past in formation boundary layer. The layers consist of alcohols, carboxylic aids, carboxylates, phosphates, complex compounds, especially oxides and iron carbides.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł dotyczy oceny właściwości przeciwzużyciowych kompozycji smarowych zawierających dodatki mezogenne z grupy estrów fenylowych kwasu 4-trans-butylocykloheksano-karboksylowego, wpływających na mikrostrukturę powierzchni tarcia, którą badano za pomocą profilometrii oraz mikroskopii sił atomowych. Podczas badań w węźle tarcia typu kula-tarcza, wykonanym ze stali ŁH 15, zbadano wpływ kompozycji smarowych na bazie n-heksadekanu, zawierających dodatki mezogenne w zakresie stężeń od 0,1% do 1,5% m/m na wielkość zużycia elementów węzła tarcia, mierzoną średnicą skazy. Testy zrealizowano zarówno w temperaturze pokojowej, jak również w temperaturach przejść fazowych, określonych przez producenta dla poszczególnych dodatków mezogennych. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że dla większości dodatków najkorzystniejszy efekt redukcji zużycia występuje w przypadku kompozycji zawierających 0,5% m/m dodatku w n-heksadekanie, powodując redukcję zużycia na poziomie 40% w odniesieniu do zużycia elementu smarowanego n-heksadekanem. Ponadto stwierdzono, że w temperaturach sprzyjających nematycznemu zorientowaniu molekuł substancji mezogennej nie występuje istotne podwyższenie efektywności przeciwzużyciowej badanych kompozycji. W tych temperaturach obserwowano redukcję zużycia w zakresie 10-26%. Na podstawie badań techniką mikroskopii sił atomowych zidentyfikowano, odkładające się na roboczych powierzchniach tarcia, warstwy produktów o grubościach średnio 80-100 nm, które przeciwdziałają zużywaniu się materiału konstrukcyjnego.
EN
This paper describes antiwear properties of the lubricants containing mesogenic additives (phenyl esters of 4-trans-butylcyclohexanoic acid) which influence on the microstructure of friction surface. The additives were applied at a concentration of 0,1-1,5% by weight in n-hexadecane. Tribological experiments were performed by means of ball-on-disk machine at ambient and elevated temperatures (phase transition temperatures). On the basis of the results obtained at ambient temperature it has been found that the mesogenic additives cause reduction of the ball wear by about 40% in comparison with pure n-hexadecane. Whereas at temperatures related to transition of the mesogens to nematic state the used additives were less effective. The investigated mesogens can be used as the effective antiwear additives which form protective boundary layers (thickness of 80-100 nm) mainly as a result of tribochemical conversions.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy badano możliwość zastosowania niekonwencjonalnego dodatku smarnego (3-alliloksy-1,2-propanodiol) do niskosiarkowego oleju napędowego. Oceniano - za pomocą metody HFRR - wpływ stężenia dodatku (w zakresie 500-5000 ppm) na wielkość zużycia, grubość warstwy smarowej oraz współczynnik tarcia. Stwierdzono, iż 3-alliloksy-1,2-propanodiol jest efektywnym dodatkiem smarnościowym. Wszystkie badane parametry osiągały optymalne wartości w przypadku kompozycji zawierającej 3000 ppm dodatku, niemniej jednak stężenie 500 ppm jest wystarczające, aby spełnić wymagania normatywne, stawiane olejom napędowym.
EN
The paper presents an application of unconventional antiwear additive (3?allyloxy-1,2-propanediol) in the low-sulfur diesel fuel. Influence of the additive concentration - within the range of 500-5000 ppm - on wear scar, thickness of lubricating film and coefficient of friction was evaluated by means of HFRR method. It has been appeared that 3-allyloxy-1,2-propanediol is characterized by good lubricity. All investigated parameters reach optimum values for 3000 ppm concentration, however 500 ppm is satisfied for commercial diesel fuels.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono wyniki badania wpływu nasyconych kwasów tłuszczowych C6-C18 wprowadzonych do modelowych i rzeczywistych rozpuszczalników w ilości 50-1000 ppm (m/m), na zużycie kulki stalowej (ŁH 15) ślizgającej się po tarczy ze stali ŁH 15.Preanalizowano wpływ stężenia roztworów i masy cząsteczkowej kwasów na tribologiczne właściwości oleju napędowego oraz wpłw stężenia kwasu palmitynowego w 1-metylonaftalenie, mieszaninie n-heksadekanu i 1-metylonaf-talenu, frakcji parafino-naftenowej oraz mineralnym i syntetycznym bazowym oleju smarowym an przebieg procesu zużycia. W zależności zużycia od stężenia kwasów we wszystkich wymienionych rozpuszczalnikach (olejach wzorcowych) zaobserwowano występowanie lokalnych minimów i maksimów oraz stwierdzono , że ich obecność jest związana z wpływem poszczególnych grup węglowodorów , wchodzących w skład roztworów smarujących na mechanizmy zużycia. Udowodniono, że działanie kwasow tłuszczowych w warunkach tarcia (wielkość powstającego zużycia) zależy między innymi od lepkości oleju wzorcowego, chociaż niekiedy dominujacy wpływ na wielkość zużycia ma budowa cząsteczek rozpuszczalnika (np. w przypadku roztworów kwasu w n-heksadekanie ).
EN
This article presents finding regarding to influence of saturated fattyacids C6-C18 introduced (50-1000 ppm (m/m) to model and actual solvents on the steel ball wear (ŁH 15) disk. It was analysed the effect of solution concentration and acid molecular weught on tribological properties of diesel oil. It was analysed the effect of solution concentration on the course of wear process in systems lubricated by solution of palmitic acid in: 1-methylnaphtalene, mixture of n-hexadecane and 1 metylnaphtalene, paraffin-naphtalene fraction as well mineral and synthetic basic lube oil. On the curve of relationship between wear and concentration of acids in all used solvents (model oils ), it was observed occurence of local minima and maxima.It has been ascertained that their presence is related to the influence of particular hydrocarbon groups entered into the composition of solvents on the mechanism of wear.Besides it has been proved that action of fatty acids under friction conditions (wear quanity) depends among other things on viscosity of model oil.However molecular structure of the solvent (e.g. solutions od acids in n-hexadecane ) has sometimes predominat influence on the wear.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono wyniki badania oddziaływań przeciwzużyciowych modelowej kompozycji smarowej, złożonej z n-heksadekanu oraz 3-alliloksy-1,2-propanodiolu. Właściwości tribologiczne badano w węźle tarcia typu kula-tarcza (stal-stal). Najlepsze właściwości przeciwzużyciowe wykazuje kompozycja, zawierająca 1% dodatku. Badany diol jest rozpuszczalny w wodzie i glikolach. Stwierdzono, iż wykazuje on działanie przeciwzużyciowe w wodnoglikolowych cieczach chłodząco-smarujących. Zaobserwowano ponadto efekt synergizmu przeciwzużyciowego pomędzy 3-alliloksy-1,2-propnodiolem a dodatkami aminowymi.
EN
The paper presnts findings regarding an antiwear action of lubricant consisting of n-hexadecane and 3-allyloxy-1,2-propanediol. It has been found that used diol shows a good AW properties in water-soluble cutting fluids.
W artykule poddano analizie wpływ zjawiska adsorpcji i temperatury węzła tarcia na właściwości tribologiczne powłok kompozytowych. Powłoki metalowo-ceramiczne typu Ni-P-Al2O3 wytwarzano sposobem bezprądowym na elementach stalowych. Topografię powierzchni uzyskano na skaningowym mikroskopie elektronowym. Modelowe badania oddziaływań adsorpcyjnych prowadzono dla dodatków modyfikujących AW – ZDTP o różnej długości łańcucha alkilowego. Testy tribologiczne prowadzono na testerze typu pin-on-disc w układzie kulka ze stali 100Cr6–tarcza stalowa z powłoką kompozytową. Badania realizowano ze smarowaniem bazą olejową oraz bazą olejową zawierającą 1% masowy ZDTP. Testy wykonywano w temperaturach: otoczenia i podwyższonych. Przeprowadzone analizy pokazały znaczący wpływ adsorpcji na właściwości tribologiczne badanych układów, spowodowane zarówno rodzajem materiałów, jak i temperaturą pracy systemu.
EN
This paper presents the analyses of the influence of the adsorption and temperature of a friction pair on the tribological properties of the Ni-P-Al2O3 composite coatings. The composite coatings were superimposed on steel elements, using the electroless plating technique. An electron-scanning microscope was used to analyse the topography. The topography of the coatings was imaged with a scanning electron microscope (SEM/EDS). The investigations of adsorption were realised using antiwear additives – zinc dialkyldithiophosphates (ZDTPs), having two alkyl chain lengths, C4 and C12. The effect of adsorption on the composite surfaces had considerable influence on their tribological properties. Tribological tests were examined by means of a T-01M tester, functioning in the pin-on-disc (ball-disc) configuration. The tests were realised for technically dry friction and boundary lubrication in model lubricants – oil bases and oil bases with 1% mass. ZDTP. The tribological tests were realised, and the analyses of the adsorption confirm that the kind of materials and working temperature in fact determined on tribological properties.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule został omówiony wpływ biokomponentów, otrzymanych z odpadów po rafinacji oleju rzepakowego, na właściwości przeciwzatarciowe i przeciwzużyciowe modelowych środków smarowych, skomponowanych na bazie węglowodorowego oleju syntetycznego PAO-4. Zastosowane dodatki otrzymano z kwasów porafinacyjnych, szlamów pohydratacyjnych oraz z tzw. tłuszczu kanałowego. Analiza wyznaczonych, za pomocą aparatu czterokulowego, wartości obciążenia zacierającego (Pt) i granicznego obciążenia zużycia (Goz) wskazuje że, najefektywniejszymi dodatkami są substancje pozyskane z kwasów porafinacyjnych, które wpływają na podwyższenie wartości obydwu ocenianych współczynników w odniesieniu do oleju nieuszlachetnionego. Tłuszcze kanałowe natomiast wpływają jedynie na nieznaczną poprawę wartości współczynnika (Pt), co oznacza, że charakteryzują się umiarkowanymi właściwościami EP.
EN
In the article the influence of biocomponent received with waste material for refining rape oil on anti wear and anti friction properties lubricant based on hydrocarbon oil PAO-4 are presented. Experimental work relied on researching the background assistance of the four-ball extreme pressure tester lubricating properties. Analysis of expired Pt and Goz values indicate the best additives are receive from acid for refining (it raise two factor value). Little worse are the additives receive from canal fats, which only influence the Pt factor.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono rezultaty badań dotyczących wpływu wybranych modyfikatorów na zmianę przeciwzużyciowych i przeciwzatarciowych oddziaływań opracowanych smarów plastycznych. Badaniom poddano kompozycje smarowe zmodyfikowane napełniaczem mineralnym i dodatkiem z grupy siarkowanych estrów. Skuteczność modyfikacji oceniono prowadząc testy tribologiczne pod stałym obciążeniem węzła tarcia, jak również w warunkach skokowo narastającego obciążenia. Antyzużyciowy efekt przeprowadzonej modyfikacji oceniono wyznaczając wartość granicznego obciążenia zużycia, jak również poprzez ocenę zmiany mikrogeometrii powierzchni węzła tarcia. Skuteczność przeciwzatarciową wyznaczono poprzez pomiar odporności na zespawanie węzła smarowanego opracowanymi kompozycjami smarowymi. Na podstawie uzyskanych rezultatów ustalono ilościowy skład kompozycji smarowej o najkorzystniejszych właściwościach użytkowych.
EN
The authors have investigated an influence of low-friction additives on the antiwear and antiseizure properties of grease compositions. The tested compositions consisted of non-toxic white grease, inorganic additive and sulphurized ester. The investigations were carried out using four-ball tester. Lubricating properties of modified greases were determined using limiting load of wear G(oz)(40), weld point P(z) and changes of surface layer microgeometry. It has been stated that nontoxic additives improve the antiwear and antiseizure properties of white grease. On the base of achieved results it has been established a quantitative composition of the grease showing the best lubricity.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono wyniki badań oddziaływań adsorpcyjnych metalowych elementów węzłów tarcia: stali 100Cr6, powłoki stopowej Ni-P oraz powłoki kompozytowej Ni-P-Al2O3. Powłoki stopowe i kompozytowe wytwarzano sposobem bezprądowym na podłożu ze stali 100Cr6. Badania obejmowały pomiary adsorpcji oraz właściwości tribologicznych. Testy tribologiczne na testerze T-11 realizowano w skojarzeniu kula–tarcza w warunkach tarcia technicznie suchego oraz tarcia ze smarowaniem modelową substancją smarową oraz modelową substancją smarową zawierającą dodatek przeciwzużyciowy w postaci dialkiloditiofosforanu cynku – ZDTP. Badania tarciowe realizowano w temperaturze otoczenia To = 22°C, dodatkowo testy dla powłok kompozytowych wykonano w temperaturze podwyższonej TP = 150°C.
EN
The article discusses the analysis of adsorptive interactions of metallic elements of the friction junction, i.e. for the 100 Cr6 steel, alloy Ni-P coatings, and the composite coatings, i.e. Ni-P-Al2O3. The alloy and composite coatings were superimposed on steel elements, 100Cr6, using the electrolyse plating technique. The investigations included the measurements of adsorption, tribological tests, and analyses of the effects of tribochemical interactions using in a ball- on-disc system device. The tests were relaxed on a T-01M tester in technically dry friction conditions and during friction for model lubricant and for model lubricant containing antiwear additive – ZDTP. The research was realised in To = 22°C. Additionally, there were tests for composite coatings in an increased temperature Tp = 150°C. The analysis of the adsorption on the tribological properties of the coatings shows that there is a significant influence of this phenomenon on the wear.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono wpływ oddziaływań tribochemicznych dodatków przeciwzużyciowych – AW na tworzenie podczas tarcia przeciwzużyciowych warstw wierzchnich na materiałach ceramicznych. Określono oddziaływania adsorpcyjne alkiloditiofosforanu cynku – ZDTP na reprezentatywnych powierzchniach ceramicznych – Al2O3, SiC i TiN odpowiednio o jonowym, kowalencyjnym i metalicznym wiązaniu chemicznym. Testy tribologiczne realizowano w skojarzeniu kula–tarcza w warunkach tarcia technicznie suchego oraz tarcia ze smarowaniem modelową substancją smarową i modelową substancją smarową zawierającą dodatek przeciwzużyciowy typu ZDTP. Analiza wpływu adsorpcji na właściwości tribologiczne materiałów ceramicznych pokazała znaczący wpływ rodzaju wiązania zarówno na współczynnik tarcia oraz zużycie liniowe.
EN
This paper presents the results of the research on the antiwear properties of ceramics materials - Al2O3, SiC and TiN. The morphology of the dispersive ceramic powder and the structure of the technological surface layers were imaged with a scanning electron microscope (SEM/EDS). The adsorption of zinc dialkyldithiophosphates (ZDTPs) was tested by means of an FT-IR spectrophotometer (Bio-Rad FTS 175C). ZDTPs having two alkyl chain lengths, C4 and C12, were used. The adsorption tests conducted for zinc dialkyldithiophosphates on the ceramics reveal that there exists a strong affinity between ZDTP and alumina. The wear resistance and friction coefficients of the ceramics were determined by T-01M, a ball-disc tester during technically dry friction and boundary lubrication in model lubricants - oil bases and oil bases with antiwear additives AW. The analyses of the adsorption confirm that the kind of chemical assimilate had a determination on the tribological properties ceramics materials.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Rare earth compounds mainly fluorides have been used in lubricating greases to improve the antiwear ability and load-carring capacity. The antiwear property of rare earth fluorides is correlated to its tendency of formation rere earth oxygenates fluoride(REOF). Several kinds of rare earth complexex have been syhthesized in laboratory as to meet the tribological requirement of both lubricating oils and greases.these complexes posses good antiwear behavior and high extereme -pressure performance in lubricating greases or oils.investigations to the boundary films reveal the formation of rarth earth oxides and iron sulfide or iron phosphatedue to reaction of some chemically active elements in ligands steel.
PL
Związki pierwiastków ziem rzadkich, głównie fluorków, zastosowano do poprawy właściwości przeciwzużyciowych smarów oraz ich zdolności do przenoszenia obciążeń.Właściwości przeciwzużyciowe fluorków pierwiastków ziem rzadkich koreluja z tendencją do tworzenia zwiazków tlenowych (REOF)> Kilka rodzajów kompleksów pierwiastków ziem rzadkich spełniających wymagania tribologicne stawiane olejom smarowym i smarom otrzymano laboratoryjnie .Kompleksy te posiadały dobre właściwości przeciwzużyciowe i EP w smarach lub olejach smarowych. Badania warstw granicznych wykazały tworzenie się tlenków pierwiastków ziem rzadkich oraz siarczków i fosforanów żelaza, wskutek reakcji niektórych aktywnych chemicznie pierwiastków (w ligandach) ze stalą.
W artykule przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych oleju mineralnego zawierającego dodatki jednocześnie przeciwzużyciowe oraz przeciwzatarciowe. Badania zostały zaplanowane według dwóch metod: planu dla mieszanin z ograniczeniami i planu centralnego kompozycyjnego dla identyfikacji powierzchni reakcji. Uzyskane w wyniku przeprowadzonych eksperymentów dane poddano analizie pod kątem wzajemnego wpływu dodatków na zmianę zużycia elementów współpracujących tarciowo w styku smarowanym olejem mineralnym z dodatkami. Opracowano modele opisujące wartość granicznego obciążenia zużycia w zależności od zawartości dodatków. W wyniku przeprowadzonych badań i analiz wykazano, że jednoczesne stosowanie dodatków przeciwzużyciowych i przeciwzatarciowych może spowodować wzajemne zmniejszenie efektu poprawy właściwości tribologicznych. Na podstawie opracowanych modeli oszacowano udział pozytywnego i negatywnego działania dodatków w zmianie wartości granicznego obciążenia zużycia.
EN
The article presents the results of experimental research of mineral oils with the anti-wear and anti-seizure additives. The experiments were designed in accordance with two methods, namely: the designs of experiments for mixture and the central composite and non-factorial response surface designs. The obtained results were analysed to identify the mutual influence of anti-wear and anti-seizure additives on the changes of the wear of the elements working in frictional contacts lubricated with the mineral oil. The mathematical models of the wear limiting load capacity that depended on the percentage share of additives were developed. In the research results, it was proved that simultaneous addition of both kinds of additives can cause the mutual degradation of the positive effect of additives on tribological properties. With the use of models, the positive and negative shares of additives in the changes of the wear limiting load were estimated.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zbadano przemiany tribochemiczne 3-alliloksy-1,2-propanodiolu (dodatek przeciwzużyciowy) oraz imidu kwasu bursztynowego (dodatek dyspergujący) w węglowodorowej bazie olejowej w układzie materiałowym stal-stal w warunkach tarcia mieszanego. Stwierdzono występowanie efektu antagonistycznego, skutkującego obniżeniem przeciwzużyciowej efektywności 3-alliloksy-1,2-propanodiolu. Obecność w kompozycji imidu powoduje zmniejszenie trwałości warstw granicznych, formowanych na powierzchni tarcia przez produkty przemian tribochemicznych 3-alliloksy-1,2-propanodiolu. W warstwach tych zidentyfikowano m.in. estry, kwasy karboksylowe, karboksylany, a także związki kompleksowe.
EN
It has been investigated tribochemical changes of 3-allyloxy-1,2-propanediol (antiwear additive) and succinimide (dispersant) in hydrocarbon oil base. The ball-on-disk tests were carried out in steel-steel material system under mixed friction conditions. The research revealed an occurrence of antagonistic effect causing reduction of 3-allyloxy-1,2-propanediol antiwear efficiency. The presence of succinimide in this composition results in reduction of stability of boundary layers formed on the friction surface from products of tribochemical changes of 3-allyloxy-1,2-propanediol. Among other compounds, some esters, carboxylic acids, carboxylates and complex compounds were identified.
Problem smarności benzyn związany jest ze wzrostem popularności silników z bezpośrednim wtryskiem benzyny oraz zmniejszeniem zawartości siarki w tego rodzaju paliwach. Nowoczesne benzyny charakteryzują się niską smarnością, która może być zwiększona poprzez zastosowanie odpowiednich dodatków. W pracy tej zbadano wpływ dodatków otrzymanych w wyniku syntez pochodnej bezwodnika kwasu bursztynowego i wybranych diamin na smarność benzyny handlowej Eurosuper 95, mierzoną za pomocą zmodyfikowanego testera tribologicznego o ruchu posuwisto-zwrotnym wysokiej częstotliwości (HFRR). Po wprowadzeniu wybranych produktów reakcji do benzyny Eurosuper 95 w stężeniu 50 ppm zaobserwowano znaczną poprawę smarności, wyrażającą się w zmniejszeniu średnicy śladu zużycia z 782 μm dla paliwa bazowego do wartości poniżej 450 μm, czemu towarzyszyło zmniejszenie współczynnika tarcia z μ = 0,503 do μ = 0,33-0,34.
EN
The problem of gasoline lubricity is related to the rise in popularity of gasoline direct injection engines and the decrease of sulphur content in these fuels. Modern gasoline types have low lubricity that can be improved by the use of adequate additives. In this work, the influence of additives obtained during syntheses of alkenyl derivative of succinic acid anhydride and selected diamines on Eurosuper 95 gasoline lubricity was studied. A modified, high-frequency reciprocating rig apparatus was used for tribological tests. Introduction of selected synthesis products into Eurosuper 95 gasoline in 50 ppm concentration resulted in significant lubricity improvement, expressed by the reduction of wear scar diameter from 782 μm for base fuel to the values below 450 μm and reduction of friction coefficient from μ = 0.503 to μ = 0.33-0.34.
W artykule przedstawiono analizę zmian granicznego nacisku zatarcia wywołanych jednoczesnym dodaniem dodatków przeciwzatarciowych (EP) i przeciwzużyciowych (AW) do oleju mineralnego stanowiącego bazę opracowanych kompozycji smarowych. Analiza została przeprowadzona na podstawie wyników badań zaprojektowanych zgodnie z teorią planowania eksperymentu. Badania właściwości przeciwzatarciowych przeprowadzono na aparacie czterokulowym. Głównym celem analiz była identyfikacja skutku jednoczesnego oddziaływania dodatków EP i AW wywartego na właściwości przeciwzatarciowe. W wyniku przeprowadzonych analiz wykazano praktycznie nieznaczący wpływ dodatku AW, przy dominującym znaczeniu dodatku EP, na zmiany wartości granicznego nacisku zatarcia.
EN
The article presents an analysis of the limiting pressure of seizure changes caused by simultaneous addition of anti-seizure and anti-wear additives to mineral oil, which was the base of the lubricating composition. The analysis was performed based on the experimental results of the studies performed under accepted experimental methods. The tribological tests were conducted with the use of a four-ball apparatus. The main objective of the analysis was to identify the effect of the simultaneous impact of EP and AW additives on resistance to seizure. In the research results, it was proved that AW additive, in practice, does not influenced seizure while the EP additive plays a dominant role.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zbadano wpływ stężenia i budowy związków eterowych, zawierających w cząsteczce grupę winylową, na właściwości przeciwzużyciowe węglowodorowych cieczy smarowych. Jako model oleju smarowego stosowano n-heksadekan, do którego wprowadzano poszczególne etery nienasycone w ilości od 0,1 do 2,0%. Tak przygotowanymi roztworami smarowano węzły tarcia typu kula-tarcza, wykonane ze stali ŁH 15 i badano wielkość ich zużycia. Stwierdzono, że ze wzrostem stężenia eteru w n-heksadekanie zużycie elementów węzła tarcia początkowo maleje, a po przekroczeniu pewnej wartości (1,0+-1,5% zależnie od budowy eteru) szybko wzrasta. Wynika z tego, że organiczne warstwy ochronne powstające na roboczych powierzchniach węzła tarcia osiągają maksymalną stabilność przy pewnym, określonym stężeniu eteru w cieczy smarowej. W zależności od bu dowy eteru maksymalna redukcja zużycia (względem zużycia w obecności czystego n-heksadekanu) osiąga wartości od około 10% do ponad 40%.
EN
Influence of the chemical structure and concentration of ethers containing vinyl group on the antiwear properties of lubricant (n-hexadecane) was investigated. It was show that compositions with 1,0+-0,2% ether are the most effective. Maximum reduction of the wear (in comparison with pure n-heksadecane) for this concentration of ether was from 10% to above 40% according to the type of used ether.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem pracy było określenie wpływu 2,6-di-tert-butylo-4-metylofenolu (BHT) na aktywność przeciwzużyciową modelowej kompozycji smarowej, zawierającej 1% masowy 3-alliloksy-l,2-propanodiolu w n-heksadekanie. Stwierdzono, iż w przypadku zastosowania kompozycji binarnej w podwyższonej temperaturze, tj. 80°C występuje 63-procentowa redukcja zużycia objętościowego węzła tarcia w porównaniu ze zużyciem węzła smarowanego n-heksadekanem. Uzyskane wyniki wskazują, iż nie występuje negatywne oddziaływanie przeciwutleniacza na skuteczność przeciwzużyciową dodatków nienasyconych. Obserwowany efekt przeciwzużyciowy związany jest z przebiegającymi reakcjami chemicznymi zarówno w fazie objętościowej medium smarowego, jak również na granicy faz środek smarowy-warstwa wierzchnia. Zidentyfikowano strukturę chemiczną związków tworzących podczas tarcia warstwy graniczne.
EN
This paper aims at investigating an antiwear influence of 2,6-di-tert- buthyl-4-methyl-phenol (BHT) on antiwear activity of model composition containing 1% m/m 3-allyloxy-l,2-propandiol in n-hexadecane. It has been shown that this composition reduces volume wear of friction pair at 80°C in comparison with pure n-hexadecane. Obtained results show no negative effect of antioxidant on antiwear efficiency of unsaturated additives. Observed antiwear action is connected with chemical reactions proceeding in the bulk lubricant as well as on lubricant - external layer interface. It has been also identified chemical structure of compounds forming boundary layers during friction.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Roztwory pochodnych ditiofosforanów polibutoksyglikoli w oleju mineralnym badano pod kątem ich właściwości tarciowych. Badania tarciowe przeprowadzone na aparatach typu kula-tarcza i aparacie czterokulowym wykazały, iż dodatki te charakteryzują się dobrymi właściwościami przeciwzużyciowymi i przeciwzatarciowymi. Stopień zmian tych własności zależy od stężenia dodatku w oleju mineralnym, szybkości poślizgu i przykładanych obciążeń do węzła tarcia. Obecność grup butoksy - obniża zawartość fosforu w cząsteczce dodatku, jeśli porównamy ją do cząsteczek stosowanych ditiofosforanów cynku.
EN
Polybutoxy- glycol dithiophosphate acid derivatives were found to be effective load carrying additives in mineral base oil. Four ball and ball-on-disk data of some of these additives have shown good AW/EP and antifrictional properties. These properties were dependent upon concentration of additive, sliding speed and load. The presence of polybutoxygroups decrease concentration of phosphorus in additive molecule in comparision to zinc dialkyldithiophosphates.
The aim of the work was to determine the influence of antioxidants, i.e. 2,6-ditertbuthylphenole (DBF) and zinc dialkyldithiophosphate (ZDDP) on the antiwear (AW) activity of the model lubricant, containing 1% w/w 3-allyloxy-1,2 propandiol in n-hexadecane (C16). The results have shown no negative impact of phenol antioxidant on the overall antiwear efficiency of the unsaturated additive. The other type of antioxidant (ZDDP) not only maintained the initial AW properties of the additive but also enhanced its final efficiency by 80% in comparison to the n-hexadecane containing 1% AW additive. The deposited wear products were examined by SEM/EDS and other spectral techniques, i.e. XPS, FTIR, and SIMS, which allowed the investigation of their chemical structure and the phenomena of boundary lubrication. The observed antiwear effect is associated with the establishment of the boundary layers of both organic and inorganic products formed on the lubricant-surface interface. No inhibition of oxidative processes revealed by AW additive indicates complex tribochemical conversions of a nature that is different from typical radical mechanisms.
PL
Celem pracy było określenie wpływu przeciwutleniaczy, tj. 2,6-di-tert-butylofenolu (DBF) oraz dialkiloditiofosforanu cynku (ZDDP) na aktywność przeciwzużyciową modelowej kompozycji smarowej zawierającej 1% masowy 3-alliloksy-1,2 propanodiolu (AW) w n-heksadekanie (C16). Uzyskane wyniki wskazują, iż nie występuje negatywne oddziaływanie przeciwutleniacza fenolowego na skuteczność przeciwzużyciową dodatku nienasyconego. Innego typu antyoksydant (ZDDP) również nie hamuje efektywnego działania dodatku AW, a wręcz obserwuje się efekt synergizmu przeciwzużyciowego, powodujący obniżenie zużycia testowanego węzła o 80% w porównaniu ze zużyciem skojarzenia smarowanego tylko n heksadekanem z 1% dodatku AW. Deponowane produkty tarcia zbadano za pomocą SEM/EDS i innych metod spektralnych, tj. XPS, FTIR oraz SIMS, co pozwoliło na określenie struktury chemicznej produktów tarcia, a w konsekwencji na wnioskowanie o przebiegających procesach chemicznych podczas smarowania granicznego. Obserwowany efekt przeciwzużyciowy związany jest z tworzeniem warstw granicznych z produktów zarówno organicznych, jak i nieorganicznych powstających na granicy faz środek smarowy–warstwa wierzchnia. Brak inhibitowania procesów oksydacyjnych dodatku AW przez antyutleniacze wskazuje na przebieg złożonych procesów tribochemicznych według innych mechanizmów niż typowe przemiany rodnikowe.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy badano mechanizmy tribochemicznych reakcji niekonwencjonalnego dodatku przeciwzużyciowego (4-allilo-2-metoksyfenolu). Dla osiągnięcia celu pracy niezbędne było określenie struktury chemicznej produktów tych przemian, odłożonych na powierzchni tarcia elementów ze stali. Na podstawie obrazów SEM stwierdzono obecność warstwy produktów triboreakcji na powierzchni tarcia. Analiza EDS umożliwiła zidentyfikowanie składu pierwiastkowego (C, O) powstających związków chemicznych. Badania FTIRM pozwoliły natomiast potwierdzić przebieg reakcji utleniania z udziałem wiązania podwójnego zastosowanego dodatku, a XPS - zidentyfikować skład chemiczny produktów, związanych z powierzchnią stali. Stwierdzono, iż efektywność przeciwzużyciowa 4-allilo-2-metoksyfenolu jest wynikiem jego aktywności tribochcmicznej, prowadzącej do powstawania podczas tarcia związków o strukturze karboksylanów i/lub układów chelatowych.
EN
It has been studied tribochemical reactions of 4-allyl-2-methoxyphenol (AMF) aiming at determining the chemical structure of formed surface products. SEM images indicated the formation of layer on the metal surface. EDS analysis anabled to find that these compounds contain carbon and oxygen atoms in the structure. Examination of wear tracks by means of FTIRM provided clear evidence for oxidation reactions proceeding under the boundary lubrication process. Additionally, the carboxylate and/or chelate structure formation was confirmed by XPS results. It is also of importance that the hydroxyl group of that molecule takes part in triboreactions.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.