Badano przemiany warstwy wierzchniej roboczych powierzchni węzła tarcia, smarowanych kompozycjami mineralnego oleju bazowego z dodatkami AW/EP. Testy tribologiczne przeprowadzono za pomocą aparatu czterokulowego przy liniowym przyroście obciążenia, przerywając biegi przy obciążeniu zacierającym oraz o 400 N niższym i wyższym od zacierającego. Stan warstwy wierzchniej badano za pomocą mikrospektrofotometrii w podczerwieni oraz skaningowej mikroskopii elektronowej sprzężonej z mikroanalizą rentgenowską, z dyspersją energii oraz rentgenowskiej spektroskopii fotoelektronów. Stwierdzono, że przemiany tribochemiczne składników środka smarowego zachodzą zanim zostanie osiągnięte obciążenie zacierające. W ich wyniku na powierzchni tarcia powstają produkty, zdolne do ochrony powierzchni. W trakcie zacierania warstwy te są usuwane, a warstwa wierzchnia ulega radykalnej przebudowie. Istotną rolę w tych procesach odgrywa tlen i węgiel.
EN
The authors investigated the influence of AW/EP additive compositions in mineral base oil on the changes of a surface layer under scuffing conditions. The tribological tests were carried out with the use of four-ball extreme-pressure tester employing a method with continuously increasing of load. The runs have been stopped at scuffing load (P) and at loads about 400 N higher and lower from Pt. The analyses of surface were performed with the use of IR microspectrophotometry, scanning electron microscopy with energy dispersion spectrometry and X-ray photoelectron spectroscopy. It has been stated that the tribochemical reactions of steel surface and lubricant proceed at loads lower from a scuffing load. The protective layers are formed on the surface layer as a result of these reactions. The protective layers are removed during scuffing and surface layer undergoes a radical change at contact zone. The oxygen and carbon plays an important role in these processes.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono wyniki badania właściwości smarnych kompozycji mineralnego oleju bazowego SN-400 z różnymi dodatkami AW/EP (pakiety handlowe). Poszczególne dodatki różniły się między innymi rodzajem i zawartością pierwiastków aktywnych. Kryteriami oceny i porównania smarności poszczególnych kompozycji były wartości obciążenia zacierającego i granicznego nacisku zatarcia. Badania wykazały, że właściwości smarne kompozycji w większym stopniu zależą od rodzaju i zawartości pierwiastków aktywnych tribologicznie w dodatku niż od jego stężenia w kompozycji.
EN
The authors have investigated a lubricating properties of AW/EP commercial additives compositions in mineral base oil. The quantity and kind of active elements was different at particular additive packages. Lubricating properties of the oils were determined using the scuffing load (P(t)) and the limiting pressure of seizure (p(oz)). It has been stated that the lubricating properties of compositions more depend on the quantity and kind of active elements in the additive than on the additive concentration in oil.
Zbadano odporność na zużycie i zacieranie elementów stalowych (100Cr6), pokrytych powłokami DLC typu a-C:H:W (WC/C) w smarowanym węźle tarcia. Jako środka smarowego użyto oleju poli(α)olefinowego (PAO-8) zawierającego 0,1–1,0% (v/v) dodatków AW lub EP oraz 2% (v/v) estrów wyższych kwasów tłuszczowych otrzymanych różnymi metodami. Po testach tribologicznych zbadano morfologię warstwy wierzchniej w miejscach kontaktu tarciowego oraz poza nim. Stwierdzono, że klasyczne dodatki AW/EP w małym stężeniu (0,2%) poprawiają właściwości przeciwzatarciowe oleju PAO-8. Dodatek AW w takim stężeniu zwiększa również odporność na zużycie elementów z powłokami WC/C. Stwierdzono także synergizm działania przeciwzużyciowego komercyjnego dodatku AW i ekologicznego dodatku na bazie estrów wyższych kwasów tłuszczowych. Wyniki badań stanowią wytyczne do komponowania olejów przeznaczonych do smarowania powłok WC/C.
EN
Wear and scuffing resistance of steel elements (100Cr6) coated with WC/C (a-C:H:W type) in lubricated frictional couple were investigated. Poli-α-olefin oil (PAO-8) containing 0,1–1,0% v/v AW or EP additive and 2% v/v different fatty acid esters was used as a lubricant. After tribological tests the structure of the external layer (inside and outside wear scars) was investigated. Results indicate that common commercial AW/EP additives added in small concentration (0,2%) improve antiwear efficiency of PAO-8. At this concentration the AW additive increased the wear resistance of WC/C-coated elements. Synergism between antiwear action of AW additive and fatty acid esters (used as ecological additive) also was observed. The obtained results represent guidelines on blending lubricants designed for WC/C coatings.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy badano wpływ interakcji pomiędzy handlowymi pakietami dodatków typu przeciwzużyciowego i przeciwzatarciowego (AW/EP) na właściwości smarne kompozycji w skojarzeniu stal-stal. Badania tribologiczne modelowych kompozycji binarnych układów dodatków w mineralnym oleju bazowym SN 400 przeprowadzono za pomocą aparatu czterokulowego. Właściwości smarne oceniano na podstawie obciążenia zacierającego i granicznego nacisku zatarcia. Stwierdzono, że sposób oddziaływania w układzie dodatek AW/EP-AW/EP, zależy nie tylko od rodzaju i ilości dodatków w kompozycji, ale także od ich wzajemnego stosunku. Zmiana ilości jednego dodatku względem drugiego może prowadzić do zmiany charakteru oddziaływań, np. ze wzmacniającego na antagonistyczny. Charakter oddziaływania pomiędzy dodatkami może także zmieniać się w wyniku zmiany ilości dodatków przy zachowaniu proporcji pomiędzy nimi.
EN
The authors have investigated the influence of commercial AW/EP additives interaction on the lubricating properties of their compositions with SN 400 mineral base oil. The tribological tests were carried out in the steel-steel system using T-02 four-ball extreme-pressure tester. Lubricating properties of tested compositions were determined using scuffing load (P-t) and limiting pressure of seizure (p-oz). It has been stated that the interactions type between additives in the binary system of AW/EP-AW/EP additives depend on a kind and quantity of additives in the composition and theirs mutual proportion. The quantity change of one additive in relation to second one can change the interaction type for example from synergetic effect into antagonism. The change at the same proportion of quantity of both additives can change the interaction type too.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zbadano wpływ trzech rodzajów estrów kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego, traktowanych jako dodatki typu "CHO", na właściwości smarne kompozycji na bazie oleju mineralnego SN-400, zawierającego wybrane dodatki typu AW/EP. W roli dodatków AW/EP stosowano komercyjne pakiety oparte na dialkiloditiofosforanie cynku, siarkowo-fosforowych substancjach organicznych oraz siarkowanych estrach kwasów tłuszczowych. Badania tribologiczne przeprowadzono za pomocą aparatu czterokulowego. Właściwości smarne oceniano na podstawie obciążenia zacierającego, granicznego nacisku zatarcia i granicznego obciążenia zużycia. Stwierdzono, że działanie przeciwzużyciowe estrów kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego w kompozycjach smarowych można uszeregować w następującej kolejności: metylowe > etylenowe > glicerydowe. Estry metylowe wykazywały synergizm działania przeciwzużyciowego ze wszystkimi badanymi dodatkami AW/EP. Zastosowane estry nie wpływały natomiast na właściwości przeciwzatarciowe kompozycji.
EN
The influence of methyl esters, ethyl glikol esters and glycerol esters of rapeseed oil fatty acids (so-called "CHO" additives) on the lubricating properties of the SN-400 mineral base oil containing particular AW/EP additives was investigated. It has been tested three commercial AW/EP packages based on: zinc dialkyldithiophosphorane (D2), S-P-containing organic compounds (D3) and sulphurized esters of fatty acids (D7). The tribological tests were carried out with the use of four-ball extreme-pressure tester employing a method with continuously increasing load. Lubricating properties of tested compositions were determined using scuffing load (Pt), limiting pressure of seizure (poz) and limiting load of wear (Goz(40)). It has been stated that the antiwear action of rapeseed oil fatty acids esters can be ordered as follows: methyl esters > ethyl glikol esters > glycerol esters. Methyl esters show synergism in antiwear action with all investigated AW/EP additives. Investigated esters do not effect on the antiseizure properties of oil compositions.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.