Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Religion-Based Cultural Communities in the Pre-Modern Balkans

100%

Detrez R.

|

tom 20

PL

Życie intelektualne na Bałkanach w czasach przednowoczesnych uległo rozdrobnieniu ze względu na podziały religijne. W wieloetnicznych wspólnotach wyznaniowych – prawosławnej, muzułmańskiej i katolickiej – jeden szczególny „wysoki” język był używany przez elity intelektualne różnych grup etnicznych jako wspólny środek komunikacji w dziedzinie kultu, edukacji i literatury. Obok niego, dla warstw niewykształconych, nieświadomych takiego kodu, w każdej społeczności istniała literatura w językach narodowych, mająca na celu pouczyć zwykłych ludzi o doktrynie ich wiary i właściwej drodze postępowania. Posługiwanie się wspólnym językiem literackim nie tylko wzmocniło solidarność międzywspólnotową, ale także zwiększyło kulturową różnorodność Bałkanów jako całości. Brak lub niedobór wysokiej literatury w danym języku nie świadczy o „braku kultury” u jej użytkowników. W rzeczywistości dzielili oni bowiem bogatą kulturę wysoką ze swoimi współwyznawcami za pośrednictwem innego języka literackiego.

EN

Intellectual life in the pre-modern Balkans was fragmented along religious lines. In the multi-ethnic religious communities (the Orthodox Christian, the Muslim and the Catholic), one particular “high code” language was used by the intellectual elites of the various ethnic groups as a shared means of communication in the field of worship, scholarship and literature. In addition, on behalf of the unschooled, who were ignorant of the high code, there existed within each community vernacular literature that was intended to instruct common people about the doctrine of their faith and keep them on the straight path. The use of a shared literary language strengthened the solidarity with each community but also increased the cultural divisiveness of the Balkans as a whole. The lack or scarcity of a high literature in a particular language is no indication of the “culturelessness” of its speakers. In fact, with their coreligionists they shared a rich high culture in one of the literary languages.

2

K jazykové situaci ve Valencii

100%

Čermák P. , Koťátková A.

|

nr 2

263-278

EN

The article focuses on the language situation in Valencia, an important autonomous community of Spain. There are two official languages: Castilian as a language of the whole of Spain (i.e. Spanish) and Valencian as the Valencian people’s language proper. The paper describes the relations between Spanish and Valencian both from a linguistic and a socio-political point of view and offers a statistical summary of the use of both languages in the territory of the Valencian Community. Two tendencies important for the future of Valencia are discussed, a tendency to use “countrywide” Spanish and a tendency to preserve Valencian (the latter tendency is frequently based on respect for tradition as well as on personal decisions). In addition, the article considers relations between Valencian and Catalan.

3

Русский язык в Джорджии (США). Состояние и социальные функции языка меньшинства

80%

Głuszkowski M.

|

nr 1 (181)

143-161

RU

До сих пор исследователи, занимающиеся русским языком в Америке сосредоточивали внимание на самых больших восточнославянских общинах на севере и северо-востоке страны. С 1990-х годов, вместе с ростом мегаполиса Атланта, увеличивается и русскоязычная диаспора, в которой происходят интересные социолингвистические процессы, связанные с выбором языка в конкретных сферах жизни и трансляцией языка меньшинства как унаследованного в молодое поколение. Данная статья представляет результаты первого этапа исследований семейной языковой политики славянских иммигрантов в Джорджии на материале количественных и качественных данных, относящихся к самооценке знания английского и русского языков в зависимости от сферы жизни и вида речевой деятельности (чтение, письмо, говорение, аудирование), мотивам выбора места жительства, социальным характеристикам респондентов, этническому составу семьи, участию в культурной жизни диаспоры и др.

PL

Do tej pory badacze języka rosyjskiego w Ameryce koncentrowali się na największych społecznościach wschodniosłowiańskich na północy i północnym wschodzie kraju. Od lat 90. wraz ze wzrostem metropolii Atlanty rozrasta się także diaspora rosyjskojęzyczna, w której zachodzą ciekawe procesy socjolingwistyczne związane z wyborem języka w określonych dziedzinach życia i przekazem języka mniejszości jako odziedziczonego młodszemu pokoleniu. W artykule przedstawiono wyniki pierwszego etapu badań nad rodzinną polityką językową słowiańskich imigrantów w Georgii na podstawie danych ilościowych i jakościowych związanych z samooceną znajomości języka angielskiego i rosyjskiego w zależności od sfery życia i typu sprawności językowej (czytanie, pisanie, mówienie, słuchanie), motywacją wyboru miejsca zamieszkania, charakterystykami społecznymi, składem etnicznym rodziny, uczestnictwem w życiu kulturalnym diaspory i in.

EN

So far scholars investigating Russian language in America have focused on the largest East Slavic communities in the north and northeast of the country. Since the 1990s, along with the growth of Metro Atlanta, the Russian-speaking diaspora has also increased. The sociolinguistic processes taking place in this community are related to the language choice in various domains of life, and to the transmission of the minority language (as a heritage language) to the younger generation. This article presents the results of the first stage of research on the family language policy of Slavic immigrants in Georgia based on quantitative and qualitative data related to self-assessment of knowledge of English and Russian languages depending on the sphere of life and type of speech activity (reading, writing, speaking, listening), motivation for the choice of the place of residence, social characteristics, ethnic composition of the family, participation in the cultural life of the diaspora, etc.

4

Диглосія вірувань у гуцульській колядковій традиції

80%

Луцюк М.

|

tom 7

85-95

PL

In the article the problem of diglossia in the Christmas carol of Hutsuls based on the interaction of Christian and heathen elements is discussed. The sources of the study are the texts of the Christmas carol which were recorded in the village of Kryvorivnia (Verkhovyna district, Ivano-Frankivsk region). These texts are analyzed in a diachronic section: the phenomena of Christianization and dual-faith and their implementation in the Christmas carol tradition of Hutsuls are considered. Based on the content and formal analysis of the text of the Christmas carol, the main motifs and images are singled out. It is emphasized that in these motifs and images of diglossia features are realized. The article outlines the main ideological principles, embodied in Christmas carols, and analyzes the main thematic features of the calendar ritual folklore of a winter cycle. The diﬀ erentiation of terminology, content and formal features of church carols and carols was also conducted. Based on the results of the content analysis of the text content of the carolytic tradition, its main functions are determined. The conclusions state that the modern Christmas carol tradition of Hutsuls reveals a syncretic completion, which combines Christian and pagan elements, and diglossia features most often appear on the content level. Descriptive and comparative methods, as well as elements of discourse analysis, were used for the study.