Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Eating habits of urban youth aged 16-18

100%

Zalewska M. , Zubrycki A. , Czarniecka-Bargłowska K. , Maciorkowska E.

Progress in Health Sciences

|

2018

|

tom 8(2)

55-61

EN

Introduction: Nutrition is one of the most essential factors conditioning normal human growth and development. Nutritional errors can be the basis for the emergence and development of obesity, hypertension, atherosclerosis, osteoporosis or postural defects. Purpose: The study aimed to learn about the dietary habits of urban high-school youth. Materials and methods: The study was conducted using the original questionnaire in 2013 and covered 200 students of randomly selected high schools. Results: Among the subjects, 70.8% consumed 4 or 5 meals during the day. The boys have eaten five meals significantly more often during the day than girls. The first breakfast was consumed by 76.5% of students and the second breakfast with 69.7%. Of the subjects, 80% indicated the eating between meals. The girls preferred sweets, fruit, and sandwiches, and the boys had sandwiches, sweets, and dairy drinks. The highest percentage of the examined youth ate sweets 3-4 times a week (41.6% girls and 35.6% boys). The respondents who consumed fast food once a week constituted of 60.9% of girls and 48.7% of boys. The girls consumed sweetened drinks most often once a week, and boys 3-4 times a week. Conclusions: Nutritional errors of adolescents consisted of irregular consumption of meals, late time of the last meal before bedtime, consumption of a large number of sweet and spicy snacks and sweetened beverages were found. Wrong nutrition concerned both girls and boys

2

EVALUATION OF FREQUENCY OF HIGH ENERGY PRODUCTS, DISHES AND DRINKS AMONG HIGH SCHOOL STUDENTS WITH DIFFERENT LEVEL OF PHYSICAL ACTIVITY

100%

Łagowska K. , Woźniewicz M. , Jeszka J. , Posłuszny M.

Studia Periegetica

|

2011

|

tom 6

91-99

EN

The aim of the study was to evaluate the frequency of consumption of high energy products, dishes and drinks among high school students with different level of physical activity. The investigated population included 592 students at the age of 18.2 ± 0.03 y (girls DZ = 294, boys CH = 298) with different level of physical activity [adequate physical activity WAF (n = 352), inadequate physical activity NAF (n = 240)]. Dietary intake data was obtained using a Food Frequency Questionnaire FFQ, and physical activity was assessed by the use of the International Physical Activity Questionnaire IPAQ. BMI and skinfold thickness was also measured. The results showed that boys and students with inadequate physical activity significantly more often consume most of the products which lead to overweight and obesity. Moreover, it was found that the higher the level of physical activity, the higher was the consumption of sweet drinks. The frequency of consumption of juice, sweets drinks and energy drinks positively correlated with BMI and skinfold thickness. The findings of this study showed that the level of physical activity is a significant factor affecting dietary habits of students. It was also shown that excessive consumption of energy drinks could be one of the main reason of overweight and obesity.

3

Nutritional habits in the elderly

100%

Kourkouta L. , Ouzounakis P. , Monios A. , Iliadis C.

Progress in Health Sciences

|

2016

|

tom 6(2)

155-159

EN

Introduction: Aging is accompanied by several physiological and psychological changes in the organism of an individual (e.g., decreased sense of taste and smell, disruption of satiety, depression), which affect the nutritional intake. Purpose: The purpose of this retrospective study is to highlight the nutritional habits of elderly people. Materials and methods: Extensive review of the recent literature in electronic databases (Pub med, Google scholar) and journals. Exclusion criterion for the articles was the language than the Greek and English. Results: The increase life expectancy is important to be accompanied by physical and mental health, quality of life and, where possible, from participation in social, economic, cultural and spiritual life. Adopting healthy dietary patterns, combined with daily physical activity, and factors such as avoiding smoking, could help considerably in reaching these goals. The physical and psychological changes occurring during aging may adversely affect nutritional status. Instead, a proper diet can positively influence the physical and emotional state of elderly people. Conclusions: Diet and generally nutrition habits of the elderly play an important role in their health.

4

Impact of the oncological treatment on change in taste perception and dietary habits of children diagnosed with cancer – preliminary study

88%

Jaroch A. , Różycka K. , Kupczyk K. , Kołtan S. , Jakubczyk M.

Progress in Health Sciences

|

2020

|

tom 10(1)

61-68

EN

Purpose: Chemotherapy, which is widely used in cancer treatment in children, may cause various side effects, including impaired taste perception, thus the main aim of the presented study was a subjective assessment of changes in taste perception and dietary habits among children undergoing oncological treatment. Materials and methods: In the present study, 41 hospitalized children were examined (mean age 11.0 ± 5.1 years). Anthropometric measurements were made, and diet was assessed using a food frequency questionnaire. Results: For 85.4% of the patients, the current treatment was chemotherapy. The average Body Mass Index value was 17.8 kg/m2 . 68.3% of children declared a change in taste preferences preferred tastes were spicy (39.3%) and sour (35.7%). Determination of the way of eating showed a significant reduction in the consumption of bread, milk and dairy products, poultry, meat, fish, potatoes, vegetables, and a particularly pronounced decrease in the frequency of sweets consumption. Conclusions: Oncological treatment changes the subjective taste perception of children in favor of intense flavors, and the process of oncological treatment, especially the use of chemotherapy, affects the way of eating

5

Wdrażanie zasad zdrowego żywienia w szkołach publicznych - walka z otyłością i niedożywieniem dzieci

88%

Dziwisz S.

|

nr 5 (376)

61-71

EN

Healthy eating is very important for human life. It has an impact on health improvement by decreasing the risk of numerous diseases. Malnutrition, on the other hand, has far-reaching consequences both in the medical and psychological sphere, especially for children. Schools play an important role in shaping good dietary habits and satisfying nutrition needs of children and young people. To this end, schoolchildren should have access to food and drinks that meet the nutrition standards, and they should have appropriate conditions provided for consumption of such products. To effectively realise the tasks related to healthy eating, schools should undertake preventive and educational activities. These should be addressed not only to children, but to their parents and teachers as well. Such issues were subject to NIK’s audit conducted at primary schools in five Polish regions: Lubelskie, Małopolskie, Mazowieckie, Podlaskie and Kujawsko-Pomorskie.

6

Zachowania żywieniowe studentów w czasie nauki zdalnej

75%

Rzadkowolska K.

Społeczeństwo. Edukacja. Język

|

2021

|

tom 14

281-298

EN

In March 2020, the World Health Organization announced the COVID-19 pandemic. Many countries, including Poland, have been forced to introduce strict sanitary regimes and social distancing measures. One of the restrictions applied in our country is the realization of school education and higher education in the form of electronic learning. The purpose of this study was to assess the changes in behaviors and eating habits of students, who had been studying with the use of electronic learning methods during the last year. It can be classified as a stressful situation that affects eating behaviors. The research was conducted in March 2021 among students of the Faculty of Health Sciences at the Masovian Public University in Płock on the basis of the diagnostic survey with the use of the author’s questionnaire. The selection of the group was deliberate. Students were learning in a remote way for one calendar year. The participation in the research was voluntary and the principle of anonymity was respected. The questionnaire was completed by 247 women. In connection wit the introduction of restrictions connected with the pandemic, increased stress was declared by 43% of students, and 61% of respondents reported recurrent felling of dissatisfaction. The increase in body weight since the introduction of electronic learning was noticed by 40% of women, and its decrease was declared by 20% of respondents. The vast majority of respondents ate 4 meals a day. Students reported that they more often eat breakfast, soups, vegetables and fruits, whole grain products, as well as they drink water and tea. However, a significant group (45%) of respondents eat additional snacks between meals. The respondents reported more frequent consumption of sweets, fast-food products, crisps and salty snacks. Almost 60% of examined persons also stated that they eat meals more often while learning – in front of the computer. It would seem that the pandemic period, when special attention is paid to a healthy lifestyle, including a properly balanced diet, should result in the application of the rules of healthy eating. However, this is not always the case. It turned out that, for example, students, who study in a remote way, make numerous dietary mistakes and they justify them by frequent negative emotions caused by electronic learning.

PL

W marcu 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła pandemię COVID-19. Wiele krajów, w tym także Polska, zostało zmuszonych do wprowadzenia rygorystycznych reżimów sanitarnych i środków dystansujących społeczeństwo. Jednym z obostrzeń jakie zastosowano w naszym kraju jest realizacja kształcenia szkolnego i wyższego w formie nauczania zdalnego.Celem niniejszego badania była ocena zmiany zachowań i zwyczajów żywieniowych studentów, którzy przez ostatni rok uczyli się z wykorzystaniem metod kształcenia na odległość. Może być to bowiem klasyfikowane jako sytuacja stresująca, która wpływa na zachowania żywieniowe. Badanie przeprowadzono w marcu 2021 roku, wśród studentów Wydziału Nauk o Zdrowiu Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku, metodą sondażu diagnostycznegoz wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety. Dobór grupy był celowy. Studenci uczyli się zdalnie przez okres jednego roku kalendarzowego. Udział w badaniu był dobrowolny, przestrzegano zasady anonimowości. Ankietę wypełniło 247 kobiet. W związku z wprowadzeniem obostrzeń związanych z pandemią wzmożony stres deklarowało 43% studentek, a 61% podało nawracające uczucie niezadowolenia. Wzrost masy ciała od momentu wprowadzenia nauki zdalnej zauważyło 40% kobiet, a jej spadek zadeklarowało 20% badanych. Zdecydowana większość respondentek spożywała 4 posiłki w ciągu dnia. Studentki podały, że częściej spożywają śniadania, zupy, warzywa i owoce, produkty pełnoziarniste oraz piją wodę i herbatę. Jednak znaczna grupa (45%) częściej sięga również po dodatkowe przekąski między posiłkami. Osoby te deklarowały częstsze spożycie słodyczy, żywności typu „fast-food”, chipsów oraz słonych przekąsek. Prawie 60% badanych studentek podało także, że częściej jada posiłki w trakcie nauki, przed komputerem. Wydawałoby się, że okres pandemii, w którym zwraca się szczególną uwagę na prozdrowotny styl życia, w tym prawidłowo zbilansowaną dietę, powinien skutkować stosowaniem zasad zdrowego żywienia. Jednak nie zawsze tak jest. Okazało się bowiem, że np. studenci, którzy studiują zdalnie popełniają licznebłędy żywieniowe, które uzasadniają częstym występowaniem negatywnych emocji wywołanych nauką zdalną.

7

Methods to encourage healthy eating in children: Review of current findings

75%

Moceviciene R. , Zaborskis A.

Baltic Journal of Health and Physical Activity

|

2013

|

tom 5

|

nr 4

274-289

EN

Background: Healthy eating, especially fruit and vegetable consumption, is a major contributor to the prevention of chronic non-communicable diseases. The multiple benefits of healthy food and nutrition in childhood and adolescence reinforce the need for studies encouraging young people to healthy nutrition. The present review increases understanding of what methods (interventions) should be performed to encourage healthy eating in children and adolescents. Material/Methods: A scientific literature review of Medline (Pubmed) database was performed, a total of 615 publications were found. Of these, only 15 papers were selected for the analysis. Results: The multi-component interventions (encouraging of fruit and vegetable consumption was usually combined with physical activity promotion and overweight/obesity control, n=8) could be considered as effective in encouraging healthy nutrition. Findings showed that programs and empowering policies at schools based on scientific evidence can increase consumption of fruit and vegetables among children and adolescents and promote healthier lifestyle as significant changes in healthy eating after intervention were identified in two thirds of projects. Barriers and limitations such as possible difficulties of implementation, duration and density of intervention, however, must be considered and prevented prior to interventions when it is possible because multi-component strategies may not lead to positive eating behaviour changes as intended. Moreover, single strategies such as fruit and vegetable campaigns also appeared to have positive effects on healthy foods consumption by children. Conclusions: The multi-component interventions (combinations of methods to encourage fruit and vegetable consumption, physical activity and overweight or obesity control) can be considered as effective in healthy eating promotion of children and adolescents. However, barriers and limitations (difficulties in implementation, duration and density of an intervention) should be prevented prior the interventions

8

The relationship between diet and other elements of lifestyle and the health status of adult high school students

75%

Koziarska-Rościszewska M. , Wiśniewska K.

Family Medicine & Primary Care Review

|

2017

|

nr 3

230-234

9

Zachowania żywieniowe pracowników restauracji sieci McDonald’s

75%

Ewa M.-K. , Magdalena Z. , Mariola G.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2016

|

nr 1(39)

121-128

EN

Both the amount and the quality of consumed food have a direct impact on health. There has been a noticeable increase in frequency of fast food consumption. The aim of the paper was to assess the food habits in a selected group of quick service restaurant employees, who have easy access to fast food. The survey was conducted at the end of 2014/beginning 2015 among 270 purposively selected McDonald’s Warsaw restaurant employees. An original survey questionnaire was employed. Statistica software was used to process the data; correlation coeffi cient was calculated taking p < 0.5 as the level of statistical signifi cance. The survey points to many nutritional errors committed by the employees, including too long intervals between meals and frequent fast food consumption. Additionally, it was observed that seniority played a role in food preferences: the longer the employee’s length of service, the more often would they consume McDonald’s-bought products. It was determined that place of employment was a determining factor in food choices. The respondents with longer seniority reported more frequent consumption of products bought during work hours and use of McDonald’s restaurants in general. Although almost half of the respondents were aware of the negative health eff ects of fast food, they did not limit its consumption. It appears essential to introduce health education for the surveyed group.

PL

Ilość i jakość spożywanych produktów ma bezpo- średni wpływ na zdrowie człowieka. Obecnie obserwuje się znaczny wzrost częstotliwości spożycia żywności typu fast food. Celem pracy była ocena sposobu żywienia wybranej grupy pracowników restauracji szybkiej obsługi, którzy na co dzień mają ułatwiony dostęp do żywności fast food. Badanie przeprowadzono na przełomie 2014 i 2015 roku wśród celowo dobranych 270 pracowników restauracji sieci McDonald’s w Warszawie. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz. Do opracowania wyników wykorzystano program Statistica, obliczono współczynnik korelacji, przyjmując poziom istotności p < 0,05. Z przeprowadzonego badania wynika, że pracownicy popełniali wiele błędów żywieniowych, w tym mieli za długie przerwy między posiłkami oraz często spożywali produkty fast food. Dodatkowo zaobserwowano, że dłuższy staż pracy miał wpływ na preferencje żywieniowe – osoby te charakteryzowały się częstszym spożyciem produktów zakupionych w McDonald’s. Stwierdzono, że miejsce pracy było czynnikiem determinującym wybory żywieniowe. Badani, którzy posiadali dłuższy staż pracy w McDonald’s, deklarowali częstsze spożycie produktów zakupionych podczas pracy i korzystali z usług restauracji McDonald’s. Mimo że blisko połowa ankietowanych była świadoma negatywnych skutków zdrowotnych spożywania produktów fast food, nie ograniczała ich konsumpcji. Istotna wydaje się edukacja badanej grupy dotycząca prawidłowego żywienia.

10

Wzdęcia i odbijania

63%

Słomka M. , Małecka-Panas E.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2011

|

tom 7

|

nr 1

30-34

EN

Flatulence (bloating) is a symptom associated with the presence of excessive amount of gas within the bowel. Eructation (belching) is a functional disorder consisting in a retrograde passage of gas from the oesophagus and stomach to the oral cavity, associated with escape of gustatory and olfactory admixtures. Air enters the digestive tract being swallowed during eating or drinking. Some of it escapes back as a result of belching or passes to more distal segments of the digestive tract. Intra-enteric reactions generate such gases as methane, hydrogen and carbon dioxide. Ailments resulting from an increased gas production are frequently reported by patients with functional disorders of the digestive tract, e.g. irritable bowel syndrome, functional dyspepsia, functional diarrhoea, constipation and flatulence. Altered absorption of carbohydrates results in eructation, flatulence, abdominal pain and excessive passage of gas. Overproduction of enteric gas may result from excessive bacterial colonization of small bowel or infestation by Giardia lamblia. Bloating is seen in patients with gastroparesis, fat intolerance, premature stomach emptying, Hirschsprung disease and megacolon. Patients with flatulence and excessive amount of enteric gas require a detailed analysis of dietary habits and a search for correlation between development of symptoms and ingestion of a specific food. Noteworthy is that gumchewing and cigarette-smoking predisposes to aerophagia. A complete analysis of the problem is impossible without an adequate degree of sensitiveness, accurateness and attentiveness on the part of the examining physician.

PL

Wzdęcie to objaw związany z obecnością nadmiernej ilości gazów w jelitach. Odbijanie to zaburzenie motoryczne polegające na wstecznym przepływie gazów z przełyku i żołądka do jamy ustnej, czemu towarzyszy wydostawanie się domieszek smakowych i zapachowych. Powietrze dostaje się do przewodu pokarmowego wskutek połykania go podczas jedzenia lub picia. Część z niego wydostaje się z powrotem w wyniku odbijania, natomiast część przechodzi do dalszych odcinków przewodu pokarmowego. Produkcja wewnątrzjelitowa powoduje powstanie takich gazów, jak metan, wodór i dwutlenek węgla. Dolegliwości wynikające ze zwiększonego wytwarzania gazów są często zgłaszane przez pacjentów z czynnościowymi chorobami jelit, takimi jak zespół jelita drażliwego, dyspepsja czynnościowa, czynnościowymi biegunkami, zaparciami i wzdęciami. Zaburzenia wchłaniania węglowodanów wywołują objawy w postaci odbijania, wzdęć, bólów brzucha i nadmiernego oddawania gazów. Nadprodukcja gazów jelitowych może być następstwem nadmiernej kolonizacji bakteryjnej jelita cienkiego lub zakażenia Giardia lamblia. Wzdęcia obserwuje się u chorych z gastroparezą, nietolerancją tłuszczów, szybkim opróżnianiem żołądka, chorobą Hirschprunga i w okrężnicy olbrzymiej. U pacjentów ze wzdęciem i nadmiernymi gazami należy szczegółowo przeanalizować nawyki dietetyczne oraz korelację między występowaniem dolegliwości a spożyciem konkretnego posiłku. Trzeba pamiętać, że żucie gumy i palenie papierosów predysponuje do aerofagii. Pełna analiza problemu nie jest możliwa bez odpowiedniej wrażliwości, dokładności i uwagi ze strony badającego lekarza.

11

Nawyki żywieniowe w swobodnych rysunkach dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym

63%

Uberman M.

Lubelski Rocznik Pedagogiczny

|

2013

|

tom 32

EN

Obesity is a problem which also affects children. It probably results from parents’ dietary conformism. Children’s plumpness is one of the disasters of contemporary civilization. It is most frequently a result of excessive consumption of fast foods, sweets and sweetened drinks. Obese children show lover immunity to diseases, they are less physically active and more susceptible to civilization diseases, such as diabetes, hypertension or atherosclerosis. It is therefore essential to start shaping appropriate dietary habits as early as at pre‑school age.

PL

Otyłość dziecięca jest poważnym problemem zdrowotnym współczesnej cywilizacji. Sprzyjają jej konformizm żywieniowy rodziców, złe przyzwyczajenia, często nadmierne spożycie słodyczy, żywności typu fast food oraz słonych przekąsek, jak chipsy, snacki, itp. Żywienie dzieci wymaga szczególnej troski. Nie polega ono tylko i wyłącznie na zaspokajaniu głodu albo dostarczaniu niezbędnych składników pokarmowych. Wspólne spożywanie posiłków w domu (a nie w barach oferujących potrawy typu fast food) kształtuje określone wzorce żywieniowe, wzmacnia więzi rodzinne oraz służy pielęgnowaniu tradycji.

12

Ocena wybranych zachowań zdrowotnych młodzieży z terenu Polski Środkowo-Wschodniej

63%

Humeniuk E. , Dąbska O. , Pawlikowska-Łagód K. , Rumińska M.

Rozprawy Społeczne

|

2018

|

tom 12

|

nr 2

73-81

PL

Wstęp. Styl życia to najistotniejszy czynnik wpływający na ludzkie zdrowie. Jego podstawowymi składowymi są prawidłowy sposób odżywiania i podejmowanie aktywności fizycznej. Celem badań była analiza podejmowania aktywności fizycznej i ocena sposobu odżywiania populacji młodzieży z terenu Polski środkowo-wschodniej. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 150 uczniów wybranych szkół podstawowych, gimnazjów, liceów z terenu Polski Środkowo-Wschodniej. Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, techniką ankietową. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz, oceniający poziom realizowanych zachowań zdrowotnych. Do analizy materiału badawczego wykorzystano program STATISTICA 12, Microsoft Office Excel. Wyniki. Ankietowani stawiali mocno na aktywność fizyczną podejmowanie, której determinował rodzaj szkoły i sytuacja materialna rodziny. Badani wykazywali przeciętny poziom zachowań żywieniowych. Jedli nieregularnie i nieracjonalnie, spożywali zbyt mało warzyw, owoców, nabiału, a za dużo mięsa i dań fast-food. Wnioski. Należy od najmłodszych lat kształtować w społeczeństwie prozdrowotny styl życia, którego nieodłącznymi elementami są prawidłowy sposób żywienia i aktywność fizyczna, gdyż ma on bardzo duży wpływ na zdrowie oraz rozwój dzieci i młodzieży.

EN

Introduction. Lifestyle is the most significant factor affecting human health. Its basic components comprise proper ways of eating and being involved in physical activity. The goal of the work was an analysis of physical activity and nutrition assessment in the population of teenagers in East- Central Poland. Material and methods. The surveyed group consisted of 150 pupils and students from selected primary schools, secondary schools and high schools in Eastern Poland region. The study was conducted using a diagnostic poll method in the form of survey technique. The research tool was the author’s questionnaire assessing the level of undertaken health activities. The analysis of the gathered data was done using STATISTICA 12 statistical software and Microsoft Office Excel. Results. The respondents were often involved in physical activity, which was due to the type of school and family’s financial situation. The respondents’ level of pro-health activities was medium. They ate irregularly and unreasonably. Further, they ate too little vegetables, fruit and dairy products, and too much meat and too many fast food meals. Conclusions. It is imperative to shape pro-health lifestyle since childhood. It entails having good eating habits and undertaking physical activity. All this has a significant impact on health and development in children and youth.

13

Zapobieganie chorobom układu krążenia – program profilaktyczny wdrożony w wybranym przedsiębiorstwie

51%

Siedlecka J. , Gadzicka E. , Szyjkowska A. , Siedlecki P. , Szymczak W. , Makowiec-Dąbrowska T. , Bortkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2017

|

tom 68

|

nr 6

757-769

EN

Background In Poland cardiovascular diseases (CVD), classified as work-related diseases, are responsible for 25% of disability and cause 50% of all deaths, including 26.9% of deaths in people aged under 65 years. The aim of the study was to analyze employee expectations regarding CVD- oriented prophylactic activities in the selected enterprise. Material and Methods A questionnaire, developed for this study, consists of: socio-demographic data, job characteristics, occupational factors, and questions about the respondents’ expectations concerning the prevention program. The study group comprised 407 multi-profile company employees aged (mean) 46.7 years (standard deviation (SD) = 9.1), including 330 men (81.1%), mean age = 46.9 (SD = 9.2) and 77 women (18.9%), mean age = 45.9 (SD = 8.2) The study was performed using the method of auditorium survey. Results Employees declared the need for actions related to physical activity: use of gym, swimming pool, tennis (56.5%), smoking habits – education sessions on quitting smoking (24.6%). A few people were interested in activities related to healthy diet. According to the majority of the study group, the scope of preventive examinations should be expanded. Based on our own findings and literature data CVD- -oriented preventive program, addressed to the analyzed enterprise was prepared. The program will be presented in another paper. Conclusions The results showed significant quantitative and qualitative differences in the classic and occupational CVD risk factors between men and women, as well as in preferences for participation in prevention programs. Therefore, gender differences should be taken into account when planning prevention programs. Med Pr 2017;68(6):757–769

PL

Wstęp Choroby układu krążenia (ChUK), zaliczane do chorób związanych z pracą, są przyczyną 25% niezdolności do pracy i 50% wszystkich zgonów w Polsce, w tym 26,9% zgonów osób przed 65. rokiem życia. Założeniem pracy była analiza oczekiwań pracowników wybranego przedsiębiorstwa odnośnie do działań profilaktycznych ukierunkowanych na ChUK w zależności od płci. Materiał i metody Na potrzeby badania przygotowano ankietę obejmującą dane socjodemograficzne, charakterystykę pracy, czynniki środowiska pracy i pytania dotyczące oczekiwań respondentów odnośnie do planowanego programu profilaktycznego. Grupę badaną stanowiło losowo dobranych 407 pracowników wieloprofilowego przedsiębiorstwa. Średnia wieku badanych wynosiła 46,7 roku (odchylenie standardowe (standard deviation – SD) = 9,1) – 330 mężczyzn (81,1%) o średniej wieku = 46,9 roku (SD = 9,2) i 77 kobiet (18,9%) o średniej wieku = 45,9 roku (SD = 8,2). Badania przeprowadzono z zastosowaniem ankiety audytoryjnej. Wyniki Potrzebę działań w zakresie aktywności fizycznej (korzystanie z siłowni, basenu, sali gimnastycznej, kortu tenisowego) zgłosiło 56,5% badanych, a w zakresie walki z nałogiem palenia (sesje edukacyjne dotyczące zaprzestania palenia) – 24,6%. Niewielki odsetek osób był zainteresowany działaniami dotyczącymi zdrowego żywienia. Według większości badanych zakres badań profilaktycznych powinien być rozszerzony. Na podstawie niniejszych badań i danych z piśmiennictwa przygotowano program profilaktyczny przeznaczony dla przedsiębiorstwa, w którym przeprowadzono badania. Program i wyniki jego ewaluacji będą przedstawione w kolejnej publikacji. Wnioski Na podstawie uzyskanych wyników wykazano istotne ilościowe i jakościowe różnice dotyczące pozazawodowych i zawodowych czynników ryzyka ChUK między grupą kobiet a mężczyzn oraz preferencji dotyczących udziału w programach profilaktycznych. Wyniki wskazują, że przy planowaniu programów profilaktycznych należy uwzględniać różnice wynikające z płci. Med. Pr. 2017;68(6):757–769

14

Zmęczenie pracą u kierowców autobusów miejskich

51%

Makowiec-Dąbrowska T. , Siedlecka J. , Gadzicka E. , Szyjkowska A. , Dania M. , Viebig P. , Kosobudzki M. , Bortkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2015

|

tom 66

|

nr 5

661-677

EN

Background Bus drivers are a special group of professional drivers who are at a very high risk of fatigue. The aim of the study was to examine whether the driver’s subjective assessment of fatigue allows for the determination of its level and identification of its causes. Material and Methods The study group comprised 45 randomly selected bus drivers (mean age – 43.7±7.9 years, period of employment as drivers – 14.7±8.6 years). Examinations were performed in all subjects four times – before and after work on the “easy” route (outside the city center, small traffic intensity) and before and after work on the “difficult” route (city center, heavy traffic). The fatigue test questionnaire, based on the list of symptoms of fatigue prepared by the Japan Research Committee of Fatigue, was used in the study. Results The rating of fatigue after the work was significantly higher than that before the work. The profile of fatigue after work was not influenced by the type of route, but the assessment of most symptoms of fatigue reached a higher level after the “difficult” routes and the differences were statistically significant for 7 symptoms. Only the ratings of leg fatigue, feeling of heaviness, and the necessity to squint eyes and gaze with effort reached the higher levels after driving the “easy” routes. It has been found that the level of fatigue was significantly correlated with the job characteristics (driving time, the length of the route, number of stops, etc.) and with the abundance of food ingested and type of beverage (coffee vs. others) drunk prior to driving. Conclusions The questionnaire used in our study to assess the subjective feeling of fatigue has proved to be a sensitive and useful tool for indicating the level and causes of fatigue. The relationship between the symptoms of fatigue and the characteristics of job and lifestyle shows that actions must be taken by both the employers and employees to prevent fatigue in bus drivers. Med Pr 2015;66(5):661–677

PL

Wstęp Kierowcy autobusów miejskich są grupą zawodową, w której ryzyko wystąpienia zmęczenia jest szczególnie duże. Celem badania było sprawdzenie, czy subiektywna ocena kierowców dotycząca zmęczenia pozwala na określenie jego poziomu, uwarunkowań i przyczyn. Materiał i metody Badanie przeprowadzono w grupie losowo dobranych 45 kierowców autobusów (średni wiek – 43,7±7,9 lat, staż na stanowisku kierowcy – 14,7±8,6 lat), zatrudnionych w przedsiębiorstwie komunikacji miejskiej w dużej aglomeracji. U wszystkich badanie wykonano 4-krotnie – przed pracą i po pracy na trasie „łatwej” (poza centrum miasta, małe natężenie ruchu) oraz przed pracą i po pracy na trasie „trudnej” (centrum miasta, duże natężenie ruchu). Zastosowano „Kwestionariusz do badania zmęczenia” wzorowany na liście objawów zmęczenia przygotowanej przez Japan Research Committee of Fatigue. Wyniki Kierowcy ocenili, że ich zmęczenie po pracy było znacząco większe niż przed pracą. Rodzaj zmęczenia po pracy nie był zależny od rodzaju trasy, ale oceny większości symptomów zmęczenia były wyższe po trasach „trudnych” (dla 7 symptomów różnice były statystycznie istotne). Jedynie oceny zmęczenia nóg, uczucia ociężałości, mrużenia oczu i konieczności wytężania wzroku osiągały wyższy poziom po pracy na trasach „łatwych”. Stwierdzono, że poziom zmęczenia był istotnie skorelowany z cechami pracy (czas pracy, długość trasy, liczba przystanków itp.) oraz z obfitością posiłku i rodzajem spożywanego napoju (kawa vs inne) przed pracą. Wnioski Zastosowany „Kwestionariusz do badania zmęczenia” okazał się narzędziem czułym i przydatnym do oceny poziomu i przyczyn zmęczenia. Związek symptomów zmęczenia z cechami pracy i stylem życia wskazuje, że w zapobieganiu zmęczeniu kierowców autobusów niezbędne są działania zarówno pracodawcy, jak i pracowników. Med. Pr. 2015;66(5):661–677