Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Polska prasa katolicka w diecezji wrocławskiej 1895-1939

100%

Giela J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1989

|

tom 58

79-268

EN

-

2

Karol Wallowy. Pierwszy powołany do kapłaństwa w Gorzycach

84%

Olszar H.

|

nr 2

201-222

EN

Father Karol Wallowy (1846-1920) is the first priest from the Holy Guardian Angel parish in Gorzyce in the Archdiocese of Katowice, noted in the sources. In Wrocław he graduated from Saint Matthias Gymnasium and the Faculty of Catholic Theology. He was ordained a priest on June 28, 1871 by the Bishop of Wrocław, Heinrich Förster. He was the Silesian chaplain from the uprising to the fall of the German Empire, during the period of disputes over the resolutions of the Second Vatican Council and Kulturkampf. He was a spiritual guide for the faithful in Bieńkowice, Łubowice and Zakrzów. He did not live to see the divided Silesia after the end of the Great War, although he prepared its arrival in his mind and emotions. In 1922, his native Gorzyce found himself in Poland, and the parish of Saint Nicholas in Zakrzów, where he served for 28 years and has his grave there, remained in the federal state called the “Weimar Republic”. In his priesthood he was “on the right path” which “led him to holiness”.

PL

Ksiądz Karol Wallowy (1846-1920) jest odnotowanym w źródłach pierwszym kapłanem pochodzącym z parafii Świętego Anioła Stróża w Gorzycach w archidiecezji katowickiej. We Wrocławiu ukończył Gimnazjum świętego Macieja i Wydział Teologii Katolickiej. Święcenia kapłańskie przyjął 28 czerwca 1871 roku z rąk biskupa wrocławskiego Heinricha Förstera. Był śląskim duszpasterzem od powstania do upadku cesarstwa niemieckiego, w okresie sporów wokół uchwał Soboru Watykańskiego II i Kulturkampfu. Był duchowym przewodnikiem wiernych w Bieńkowicach, Łubowicach i Zakrzowie. Nie doczekał podzielonego Śląska po zakończeniu Wielkiej Wojny, choć jego nadejście przygotował w swoim umyśle i emocjach. W 1922 roku jego rodzinne Gorzyce znalazły się w Polsce, zaś parafia Świętego Mikołaja w Zakrzowie, w której posługiwał przez 28 lat i ma tam swój grób, pozostała w państwie federalnym o nazwie „Republika Weimarska”. W swoim kapłaństwie był „na właściwej sobie drodze”, która go „wiodła do świętości”.

3

Pursuits of the Diocese of Wrocław for Exemption – from the Beginning of the 14th Century to 1821

84%

Górecki P.

Wrocławski Przegląd Teologiczny

|

2022

|

tom 30

|

nr 1

177-195

PL

Istniejąca od 1000 roku w związku metropolitalnym z Gnieznem diecezja wrocławska, na mocy bulli papieża Piusa VII De salute animarum z 16 lipca 1821 roku, stała się diecezją egzymowaną, tj. podległą bezpośrednio pod Stolicę Apostolską. Mijająca 200. rocznica tegoż wydarzenia jest dobrą okazją, aby prześledzić, w jaki sposób dążenia do zerwania zależności kościelnej od związku metropolitalnego z Gnieznem były wypadkową dziejów politycznych śląskiej dzielnicy. W artykule przedstawiono dążenia diecezji wrocławskiej do uzyskania egzempcji, których początki datowane są na okres dominacji czeskiej na Śląsku w I połowie XIV wieku, a uwieńczone zostały prawnymi określeniami w bulli z 1821 roku. Autor w tym względzie posiłkuje się pozycjami naukowymi znanych polskich i niemieckich historyków Kościoła, w których daje się zaobserwować różny sposób argumentowania przyczyn egzempcji, a także akcentowania jej z jednej strony jako stanu faktycznego (przynajmniej od połowy XVII wieku), z drugiej zaś jako stanu prawnego. Na drodze poszukiwania obiektywnych odpowiedzi pomocne okazują się opublikowane w ostatnich dziesięcioleciach źródła archiwalne, szczególnie zaś dokumentacja dawnych rządców diecezji ze Stolicą Apostolską.

EN

The diocese of Wrocław, existing since the year 1000 in the metropolitan union with Gniezno, by virtue of the bull of Pope Pius VII De salute animarum of July 16, 1821, had become an exempted diocese, i.e. a diocese directly subordinate to the Holy See. The passing 200th anniversary of this event is a good opportunity to trace how the pursuits to break off the Church’s dependence on the metropolitan affiliation with Gniezno resulted to some extent from the political history of the district of Silesia. The article presents the efforts of the diocese of Wrocław to obtain exemption, the origins of which date back to the period of Czech domination in Silesia in the first half of the 14th century, and which were concluded with legal entries in the bull of 1821. In this regard, the author uses scientific publications of well-known Polish and German Church historians, in which we can observe different argumentation involving the causes of the exemption, and also different approaches: the causes are highlighted either as a factual state (at least from the mid-17th century) or as a legal state. It turned out that the search for objective answers can be facilitated by archival sources published in recent decades, especially the documentation of former diocesan heads with the Holy See.

4

Księgozbiór kanonika Jerzego W. Budaeusa a Lohr z 1653 roku

84%

Urban W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1981

|

tom 43

5-96

EN

-

5

Historiografia Diecezji Wrocławskiej do roku 1821

84%

Kopiec J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1982

|

tom 45

203-396

EN

-

6

Repertorium dokumentów Fryderyka Berghiusa do historii Diecezji Wrocławskiej

84%

Urban W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1984

|

tom 48

3-131

EN

-

7

Brewe papieskie włączające Nowy Śląsk do diecezji wrocławskiej

67%

Kumor B.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1968

|

tom 16

311-314

EN

-

8

Zbiór tłoków pieczętnych instytucji kościelnych i osób duchownych w Archiwum Archidiecezjalnym we Wrocławiu

67%

Mandziuk J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1978

|

tom 37

221-232

EN

-

9

The Celebration of the Mystery of the Incarnation of the Son of God in Light of Processions in Post-Tridentine Rituals of Wrocław of the 18th and 19th Centuries

59%

Pałęcki W.

|

tom 63

|

nr 8: Liturgika

121-140

EN

Celebration of the mystery of the incarnation of the Son of God is mentioned for the first time in Chronograph (A.D. 354)—a fundamental document explaining the origin of this feast. Over the centuries the Incarnation of the Son of God was given emphasis in various ways through ceremonious celebration of this mystery. Among many liturgical customs are Sunday processions during Advent, at Christmas, and festivities held in this time and Sundays until 2 February. Sunday processions were known in the old Polish tradition and this custom was sanctioned in the Piotrków Ritual in 1631, but it does not feature processions for Advent Sundays, Christmas period, and holidays falling within this period. Liturgical texts intended for these days are present in four editions of the Wrocław Ritual of 1723, 1775, 1794 and 1847. The processions started with the singing of appropriate antiphons, which had their counterpart in the texts of Officium divinum of that period or a liturgical day. The antiphon Missus est Angelus Gabriel... for Advent Sundays was an exception. It was intended for the monastic liturgy of the 11th/12th centuries, and it can be found in antiphonary Saint-Maur-les-Fossés. During a procession, statio in the middle of a church was an important point for worship. A verse or a prayer was said concluded with the singing of an antiphon. The prayer was typically found in a missal form for a particular feast day except for Advent, when the prayer was read from a form for Marian masses. Notably, the well-known antiphon Pax aeterna... was sung only on Advent Sundays, which was replaced by the antiphon Hodie Christus natus est... during Christmas. Antiphons concluding processions, however, were taken from an officium, as it was done during Advent or Epiphany. The antiphon O beata infantia... is an exception, which is sung on the very Nativity Day, Circumcision Day, and on Sundays falling after Epiphany until the Fest of the Purification of the Virgin (2 February). This antiphon was present in the monastic tradition, for example in medieval antiphonaries of Saint-Denis and Saint-Maur-les-Fossés. Exploration of liturgical texts and various forms that are have been known over centuries as well as their origin makes it possible to sketch a full picture of traditions used in the Latin Church in the territory of Poland.

PL

Świętowanie misterium Wcielenia Syna Bożego po raz pierwszy zostaje wspomniane w Chronografie z 354 roku, który jest fundamentalnym dokumentem dotyczącym genezy tego święta. W ciągu wieków w różny sposób podkreślano znaczenie Wcielenia Syna Bożego poprzez uroczystą celebrację tego misterium. Wśród wielu zwyczajów liturgicznych znajdują się procesje w niedziele czasu Adwentu, okresu Narodzenia Pańskiego, uroczystości przypadające w tym okresie oraz w same niedziele do 2 lutego. Zwyczaj procesji niedzielnych znany był w tradycji staropolskiej i został utrwalony w Rytuale Piotrkowskim z 1631 r., ale nie ma w nim procesji przeznaczonych na niedziele Adwentu i okresu Narodzenia Pańskiego oraz święta przypadające w tym czasie. Teksty liturgiczne przeznaczone na te dni występują natomiast w czterech wydaniach rytuału wrocławskiego z 1723, 1775, 1794 i 1847 r. Procesje rozpoczynano od śpiewu odpowiednich antyfon, które miały swój odpowiednik w tekstach Officium divinum danego czasu, czy dnia liturgicznego. Do wyjątku należała antyfona w niedziele Adwentu Missus est Angelus Gabriel…, która była przewidziana w liturgii monastycznej z XI/XII w., a przykładem jest antyfonarz Saint-Maur-les-Fossés. Podczas procesji ważnym miejscem modlitwy było statio pośrodku kościoła. Odmawiano wówczas werset, modlitwę, a na zakończenie śpiewano antyfonę. Modlitwa zazwyczaj była zaczerpnięta z formularza mszalnego danego dnia świątecznego za wyjątkiem adwentu, kiedy modlitwa pochodziła z formularza mszy maryjnych. Znamiennym, że znaną antyfonę Pax aeterna… śpiewano tylko w niedziele Adwentu, zastępując ją w okresie Narodzenia Pańskiego antyfoną Hodie Christus natus est…. Antyfony na zakończenie procesji zostały natomiast zaczerpnięte z oficjum, jak w przypadku okresu Adwentu, czy w Epifanię. Do wyjątków należy antyfona O beata infantia… śpiewana w sam dzień Narodzenia Pańskiego, w święto Obrzezania Pańskiego, oraz w niedziele przypadające po Epifanii do święta Oczyszczenia Maryi (2 lutego). Antyfona ta występowała w tradycji monastycznej, czego przykładem są średniowieczne antyfonarze z Saint-Denis oraz Saint-Maur-les-Fossés. Poznanie tekstów liturgicznych i różnych form znanych na przestrzeni wieków i ich proweniencji pozwala nakreślić pełen obraz tradycji znanych w Kościele łacińskim na ziemiach polskich.