Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Przyszłość to historia

100%

Majchrowski L.

|

nr 22

277-290

PL

Artykuł porusza kwestie determinizmu oraz wolnej woli. Zagadnienie to, jak się zdaje, pomimo upływu lat nadal budzi wiele emocji i pozostaje aktualne. Pytanie o ludzką wolność jest bowiem jednym z tych, od których odpowiedzi (pozytywnej lub negatywnej) głęboko uzależnione jest nasze pojmowanie własnej egzystencji, ogólny obraz świata (np. przekonanie, że życiem rządzi przeznaczenie), stosunek do rozmaitych koncepcji metafizycznych (bądź religijnych), a także rozumienie takich pojęć jak: moralność, sprawiedliwość, wina (grzech), odpowiedzialność czy autonomia. Z determinizmem dodatkowo łączy się egzystencjalny lęk o to, czy jesteśmy w stanie panować nad własnymi decyzjami i czy życie nasze, w związku z tym, nie jest li tylko igraszką w rękach losu. Celem niniejszego artykułu, którego inspiracją była analiza pism F. Nietzschego1, jest próba uzasadnienia stanowiska odrzucającego koncepcję wolnej woli jako swego rodzaju złu dzenia panującego w ogólnoludzkiej świadomości. W związku z tym, tekst w głównej mierze koncentruje się na argumentach negujących idee wolnej woli, w mniejszym zaś stopniu na tych, które mogłyby przemawiać za jej utrzymaniem: nie uwzględnia np. zagadnień związanych z fizyką kwantową czy zasadą Heisenberga. Zamiarem moim było zabranie głosu w sporze o wolną wolę i jednoznaczne opowiedzenie się za stanowiskiem deterministycznym w taki sposób, aby sprowokować Czytelnika do własnych przemyśleń, a nawet zainspirować do napisania własnego artykułu, w którym będzie On argumentował np. za utrzymaniem koncepcji wolnej woli poprzez wskazanie na błędy w moim rozumowaniu. W tekście staram się m.in. sformułować definicję wolnej woli, przedstawić jej genezę oraz konsekwencje wynikające z przyjęcia deterministycznej wizji świata.

2

Ograniczenia modelowania na przykładzie analiz dynamiki wału korbowego

100%

Murawski L.

|

2019

|

tom Vol. 14, no 1

147--155

PL

Analizowane zjawiska fizyczne należy upraszczać maksymalnie mocno, ale tak, żeby powstałe modele dawały poprawne przewidywania wyników eksperymentalnych. Naukowiec powinien jednak zdawać sobie sprawę z ograniczeń i zakresu stosowalności danego modelu. Inżynier nie może zapominać, że posługuje się tylko modelem rzeczywistości, który ma swoje ograniczenia - zakres stosowalności. W pracy przedstawiono analizy dynamiki układu tłokowo-korbowego silnika okrętowego ze szczególnym uwzględnieniem ruchu wału korbowego. W świetle współczesnych badań, świat fizyczny jest nieliniowy i dynamiczny w stanach dalekich od stanu równowagi. Jednakże większość problemów inżynierskich jest modelowanych liniowo, jako zjawiska statyczne bądź quasi-statyczne. Podejście to jest użyteczne i optymalne, ale nie można zapominać o ograniczeniach takich modeli. Wykazano, że pomimo przyjęcia ściśle deterministycznych oraz w pełni liniowych równań mechaniki, przewidywalność dokładnych parametrów ruchu jest ograniczona. Rozważono ruch prostego obiektu mechanicznego: obrót wału korbowego silnika. W rozważanym przypadku jest to wał korbowy 10-cylindrowego, okrętowego silnika wolnoobrotowego: 10K98 firmy MAN B&W. Założono, że znana jest z nieskończoną (!) dokładnością prędkość obrotowa wału, która jest dodatkowo niezmienna. Przyjęto, że również czas jest możliwy do wyznaczenia nieskończenie dokładnie. W takim przypadku względne położenie wykorbienia określa w pełni deterministyczna prosta zależność. W celu znajomości położenia danego wykorbienia w dowolnej chwili czasu musimy jeszcze znać warunki początkowe. Kąt obrotu w chwili t=0 wyznaczono niezwykle dokładnie, ale ze skończoną dokładnością. Wykazano, że po pewnym czasie położenie wykorbienia jest całkowicie niezdeterminowane. Co więcej, ruch układu tłokowo-korbowego charakteryzuje się naturalną zmiennością, nawet po pominięciu zmienności sił wymuszających. Wpływa to dodatkowo na ograniczenia modelowania rozważanego deterministycznego układu fizycznego.

3

God’s Insurmountable Will and the Mystery of the Freedom of Created Beings: Comments on the book Opatrzność Boża, wolność, przypadek by Dariusz Łukasiewicz

81%

Judycki S.

|

tom 68

|

nr 3

137-147

EN

This article is a commentary on Opatrzność Boża, wolność, przypadek by Dariusz Łukasiewicz. The main thesis is that freedom in the sense of a non-causal free-act generator does not exist. We will experience freedom, true freedom, only in eternal life, and it will become real only when our individual essence is revealed to us. Eternal life will consist, among other things, in being able to see how all our actions flow from our individual essence

PL

Nieprzezwyciężona wola Boga i tajemnica wolności stworzonych bytów. Komentarz do książki Opatrzność Boża, wolność, przypadek Dariusza Łukasiewicza Artykuł jest komentarzem do książki Dariusza Łukasiewicza Opatrzność Boża, wolność, przypadek. Zasadniczą jego tezą jest to, że nie istnieje wolność ludzka jako nie-kauzalny generator wolnych aktów. Prawdziwej wolności doświadczymy tylko w życiu wiecznym, a stanie się ona dla nas czymś realnym dopiero wtedy, gdy zostanie nam ujawniona nasza indywidualna istota. Życie wieczne polegać będzie, między innymi, na ujrzeniu, w jaki sposób wszystkie nasze działania wypływają z naszej indywidualnej istoty.

4

Badanie determinizmu układów płytowych z zastosowaniem metody diagramów rekurencyjnych

72%

Iwaniec J.

|

tom T. 11, nr 42

163-170

PL

W pracy przedstawiono zagadnienia dotyczące badania determinizmu układów mechanicznych z zastosowaniem metody diagramów rekurencyjnych, której istotą jest wizualizacja rekurencyjności stanów badanych układów w przestrzeni fazowej. Metodę zastosowano do badania własności płyt aluminiowych: płyty nieuszkodzonej i płyty z pęknięciem, wzbudzanych do drgań za pomocą sygnałów harmonicznych o częstotliwościach pierwszej, trzeciej i szóstej postaci drgań własnych badanych płyt.

EN

The paper concerns research into determinism of mechanical systems with the use of the Recurrence Plots method. There are presented the results of Recurrence Plots method application to the research into properties of two aluminium plates (undamaged and cracked). The plates were excited to vibrations with the use of harmonic exciting signals of frequencies corresponding to the frequencies of their first, third and sixth natural mode shapes.

5

Status możliwości w logice trójwartościowej Jana Łukasiewicza

72%

Balcerak P.

|

2022

|

nr 8: "Filozofia w Galicji III"

169-178

EN

This paper will examine the motivations behind Jan Łukasiewicz’s rejection of the principle of bivalence. In particular, the relationship between the category of possibility and the logical value of judgements will be examined. This category is clearly linked to the view of the determinism/ indeterminism controversy presented by Łukasiewicz. The paper will close with remarks on the statute of possibility and an attempt to answer the question whether Łukasiewicz’s approach can be treated as something more than an intellectual exercise in constructing formal tools corresponding to certain conventions.

PL

W artykule przeanalizowane zostaną motywacje odrzucenia przez Jana Łukasiewicza zasady dwuwartościowości. W szczególności badanie dotyczyć będzie relacji między kategorią możliwości a wartością logiczną sądów. Kategoria ta jednoznacznie łączy się ze spojrzeniem na kontrowersję determinizm/indeterminizm prezentowanym przez Łukasiewicza. Pracę zamkną uwagi o statucie możliwości i próba odpowiedzi na pytanie, czy podejście Łukasiewicza może być traktowane jako coś więcej niż tylko intelektualne ćwiczenie w konstruowaniu narzędzi formalnych odpowiadających pewnym konwencjom.

6

Zastosowanie statystycznego testu SSS do zidentyfikowania istnienia krótkoterminowej dynamiki w przepływach dobowych zlewni rzeki Raby

72%

Kędra M.

|

tom R. 105, z. 1-Ś

25-39

PL

W artykule badano dobową zmienność procesu przepływu rzeką w zlewni Raby w celu określenia jego deterministycznej bądź losowej natury. Na podstawie szeregów czasowych przepływów dobowych dla posterunków na cieku głównym i dopływach przeprowadzono test statystyczny SSS. Jego wyniki uzyskane dla wszystkich rozważanych przekrojów wodowskazowych wskazują na istnienie krótkoterminowej dynamiki potwierdzającej nielosową, deterministyczną naturę badanego procesu przepływu.

EN

In the paper deterministic or stochastic nature of daily flow in the Raba river catchment was investigated. The statistical test SSS was based on the series of daily flows from gauging stations in Raba basin. The results of the test obtained for all cross-sections show that there is short-term dynamics in irregular fluctuations of flow, so the determinism was detected by this test.

7

About some limitations in researching the human being. Theological perspective

72%

Jastrzębski A.

|

tom 23

|

nr 2(56)

209-222

EN

The concept of a person has gone through several stages of development in the history of thought. In the classical tradition, a person is considered to be a substance. In modernity, John Locke brought forward the notion that social existence and consciousness are the most salient properties of a person, which brought about a possibility of renouncing one’s personhood because of a lack of some perceivable and observable traits. This is why in a Christian anthropology there is such an emphasis on personalism, which from the very beginning of the twentieth century has been opposed to the treatment of people as obscure elements of matter, or elements be manipulated unquestioningly. In this paper we have indicated some elements of anthropology that demonstrate important limitation of any attempt at explaining away the mystery of being a human person.

PL

Pojęcie osoby przeszło wiele zmian w historii myśli ludzkiej. W tradycji klasycznej osoba jest uważana za substancję. W oświeceniu John Locke przedstawił pogląd, że egzystencja społeczna i świadomość są najważniejszymi właściwościami osoby, co spowodowało możliwość utracenia godności osobowej z powodu braku pewnych dostrzegalnych i możliwych do zaobserwowania cech. Właśnie dlatego w antropologii chrześcijańskiej kładzie się tak duży nacisk na personalizm, który od samego początku stanowi przeciwwagę wobec traktowania ludzi li tylko jako elementów materii, którymi można dowolnie manipulować. W niniejszym artykule przedstawimy taką charakterystykę antropologii, która ukazuje istotne ograniczenie wszelkich prób wyjaśnienia tajemnicy bycia człowiekiem.

8

Czy naprawdę "bezwolny świat"? Kwestia wolnej woli w literaturze popularnonaukowej na przykładzie tekstu Azima F. Shariffa i Kathleen D. Vohs

72%

Jach L. , Lamza L.

|

2016

|

tom 22

9

„Otvorený vesmír“ ako podmienka možnosti slobody podľa K. R. Poppera

71%

Karaba M.

|

2020

|

tom 31

|

nr 1

233-251

PL

Analizując problem wolności i wolnej woli, Popper dostrzegał, że w celu zrozumienia racjonalnego ludzkiego postępowania potrzeba czegoś, co będzie pośrodku między czystym przypadkiem a absolutnym determinizmem. W artykule autor wykazuje, że Popper nie wnosi nowych treści, które wyjaśniałyby problem ludzkiej wolności. Argumenty Poppera to są czyste założenia, dzięki którym pragnie on niejako oddalić trudny do rozwiązania problem. Otwartość w sobie natury otaczającego nas świata ukazuje również, że nie jest on kompletnie zdeterminowany swoimi wewnętrznymi prawami czy przyczynami. W świecie bytów rozumnych mogą zaistnieć zjawiska mające wpływ na nasze postępowanie i determinować nas mentalnie nawet wtedy, kiedy fizycznie jesteśmy wolni od przymusu. Wydaje się, że Popper wypowiada się za indeterminizmem, gdyż dostrzega w tym możliwość wykazania ludzkiej wolności. Jednak taki argument nie ma żadnych podstaw, a jedynie przeświadczenie, że bez prawdziwie wolnych decyzji ludzka egzystencja byłaby tragiczną farsą. I tak, w obronie ludzkiej wolności, Popper powraca ostatecznie do racji moralnych.

EN

In analysing the problem of freedom and free will, Popper concluded that we need something in order to understand rational human behaviour that is by its very nature between total chance and complete determinism. In this article, we state that Popper has in fact not produced any evidence in favour of human freedom. Rather, his arguments are based on an attempt to avert a situation which he finds unacceptable. The openness of the physical world involves only that this world is not entirely determined by its own laws or causes. In the world of mental entities, however, there may be certain phenomena that affect our behaviour, so even though we are not physically determined, we could be mentally determined. Popper’s effort to promote indeterminism and the consequent possibility of human freedom do not seem to be based on evidence, but rather on the belief that without freedom of choice our situation would be merely a tragic farce. That is why Popper ultimately turns to moral motives in his defence of human freedom.

10

W ZDETERMINOWANYM ŚWIECIE. O STOICKIEJ SILE RZĄDZĄCEJ KOSMOSEM

58%

Wiśniewski H.

|

2016

|

tom 59

|

nr 2

47-60

EN

Is human life is determinated? On this question I try to answer through the analysis of the Stoic philosophy. The Stoics believed that whole world, including God, is material substance, and every thing has a particle of God. The cosmos is the result of the action of God and exists from one fire to the next. God is the active principle which is understood as Providence (pro,noia) and Fate (ei`marme,nh), and He takes care of the world and directs from the inside. However, there is a difference between Providence and Fate. Divine providence is a power – God extends the providence to the whole world, but fate is a chain of causes.

PL

Czy życie ludzi jest zdeterminowane? Na to pytanie próbuję dać odpowiedź poprzez analizę filozofii stoickiej. Stoicy wierzyli, że cały świat jest tą samą materialną substancją, w tym również Bóg. Kosmos jest wynikiem działania Boga będącego aktywną zasadą, rozumianą jako Opatrzność czy Przeznaczenie. Bóg-Logos troszczy się o cały świat i kieruje nim od wewnątrz. Istnieją jednak różnice pomiędzy rozumieniem przeznaczenia będącego pewnym łańcuchem przyczyn następujących po sobie, a opatrznością, która jest boską mądrością czuwającą nad światem. Wszelkie pozostałe różnice ukazują filozofię stoików jako przemyślany i spójny system logiczno-wierzeniowy.

11

Przestrzeń egzystencjalna człowieka technicznego

58%

Łapiński L.

Chemik

|

2014

|

tom Vol. 68, nr 3

167--173

PL

Technosfera, to obecnie przestrzeń egzystencjalna człowieka technicznego. W publikacji podjęta została próba zdefiniowania przestrzeni egzystencjalnej oraz poddane zostały analizie takie elementy, jak: człowiek techniczny (charakterystyczne główne cechy), kultura (jej istota i zadania) oraz rozumienie gospodarowania. Reorientacje i przemiany, jakie miały miejsce w tych obszarach na przestrzeni ostatniego stulecia doprowadziły de facto do ukształtowania się nowego obrazu przestrzeni społecznej i egzystencjalnej współczesnego człowieka.

EN

The techno-sphere is the present existential space of the technical man. This publication attempts to define the existential space and presents an analysis of such elements as: the technical man (his main characteristic traits), culture (its essence and assignments) and the understanding of management. The reorientations and transformations that took place in these spheres within the last century have de facto led to the formation of a new social and existential space for modern man.

12

P.F. Strawson wobec Kanta. Etyka bez metafizyki

58%

Janikowski W.

|

2019

|

nr 4

13

Necessity and morality

58%

Hołówka J. , Hołówka J.

|

2019

|

nr 4

14

Punishment, responsibility, freedom – in "Freedom and Resentment"

58%

Gut P. , Cuypers S. E. , Gut P. , Cuypers S. E.

|

2019

|

nr 4

15

Non-narcissistic knowledge: Ryszard Nycz’s “Culture as Verb”

58%

Momro J. , Momro J.

|

2019

|

nr 4

16

O pewnym eksperymencie myślowym przeciwko determinizmowi woli

58%

Philipp R.

|

2013

|

nr 35

84-92

PL

W niniejszym artykule zaprezentowany jest pewien eksperyment myślowy, skierowany przeciwko deterministycznej koncepcji świadomości resp. woli, co jest konsekwencją naturalistycznego (materialistycznego) i fizykalistycznego podejścia do problemu świadomości, przeważającego we współczesnej filozofii umysłu. Fizykalistyczne podejście zakłada możliwość opisu działającego w świecie fizycznym człowieka z trzecioosobowego punktu widzenia, a fortiori zasadniczą przewidywalność jego zachowań. Eksperyment uwypukla niektóre konsekwencje takiego podejścia, w szczególności sygnalizuje pewne problemy natury logicznej powstające na tym tle.

EN

The article presents a thought experiment against the deterministic theory of consciousness (i.e. free will), which is a consequence of a naturalistic (materialist) and physicalist approach to the problem of consciousness, prevailing in contemporary philosophy of mind. The physicalist approach presupposes the possibility of third-person descriptions of human actions in physical terms, and a fortiori the predictability, in principle, of human behaviour. The experiment emphasizes some consequences of this approach, especially some logical problems to which it gives rise.

17

Internet – stan obecny i przyszłość jako problem sposobu interpretacji roli technologii w kontekście rozwoju biznesu w sieci

58%

Maciąg R.

|

2013

|

nr 4/2013 (44)

171 - 182

PL

Artykuł omawia najnowsze tendencje rozwoju Internetu w kontekście teoretycznych badań dotyczących ich aspektu technologicznego, będącego klasycznym problemem badań poświęconych mediom. Problem ten stał się szczególnie ważny i został postawiony na nowo w wypadku tzw. nowych mediów. Jego osobny wariant pojawił się także w obrębie bardziej szczegółowego pola badawczego dotyczącego zarządzania mediami. Wspomniane najnowsze tendencje rozwoju przyjmują dwa kluczowe kierunki: intensyfikacja i wzbogacenie ruchu w obecnej infrastrukturze oraz rekonstrukcja od podstaw infrastruktury sieci oparta na jej nowej koncepcji (tzw. clean slate paradigm). Oba kierują się jasną pragmatyką, jakiej dostarcza aspekt komercyjny sieci, choć fundamentalnie różnie rozumieją jej status (obiektywna rzeczywistość v. „usługa” państwowa). Realizują także klasyczną ambiwalencje badawczą mediów, która przeciwstawia stanowisko deterministyczne (determinizm technologiczny) rozumieniu technologii jako odpowiedzi na zapotrzebowanie społeczne głównie o charakterze ekonomicznym.

EN

The article describes the newest tendencies in the development of the Internet in the context of theoretical investigations considering its technological aspect which is a classical problem in the media studies. This issue has become especially urgent with the arrival of new media and made theory to rethink it from the beginning. Its separated variant appeared also in a more specific field of the media management. The newest tendencies in the development of the Internet take now two key directions: acceleration and enrichment of the traffic incurrent infrastructure or fundamental reconstruction of current infrastructure based on new criteria (clean slate paradigm). Although both of them present clear pragmatics, which is provided by the commercial aspect of Web, they understand its status in a very different ways (objective reality vs. state service). They also realize the classical theoretical ambivalence in media studies which holds on one side a deterministic attitude (technological determinism) and on the second the idea that technology mainly arises as a result of mostly economically driven social need.

18

Czy Awerroes był awerroistą?

58%

Kaczmarek P.

|

nr 2

79-94

PL

XIII wiek w Europie obfitował w wiele aktywnych nurtów filozoficznych. Jeden z nich, ruch związany z odkrytym na nowo Arystotelesem, zgromadził wokół siebie grupę ludzi zwanych „awerroistami”. Bardzo szybko tenże nurt zaczęto kojarzyć z Awerroesem, filozofem muzułmańskim z XII wieku. Powyższy artykuł podejmuje analizę filozofii Awerroesa, w celu dowiedzenia, że bezpośrednie łączenie imienia Awerroesa z nurtem awerroizmu stanowi zbyt duże uproszczenie. Artykuł opracowuje ten problem na różnych płaszczyznach. Głównymi źródłami podjętych tu rozważań są dwa dzieła Ibn Ruszda: Fasl al.-makal i Al.-Kaszf an manahidż al.-adilla. Pierwsze zagadnienie dotyczy wolnej woli i pojęcia determinizmu. Poruszany przez awerroistów problem predestynacji, Awerroes umieścił między dwoma skrajnościami: okazjonalizmem i determinizmem. Filozof z Kordoby dowodził, że człowiek nie jest bytem całkowicie zdeterminowanym, ale porusza się według pewnych reguł i korzysta z łaski Bożej, by te reguły wypełnić. W kolejnej części artykułu pada pytanie o problem duszy. Awerroiści twierdzili, że dusza ludzka jest śmiertelna i umiera wraz z ciałem. Uważali, że istnienie jedna wspólna dusza dla całego rodzaju ludzkiego. Ale to nie była teoria Awerroesa. Badając pisma tego filozofa, łatwo dowieść, że wierzył on w istnienie po śmierci indywidualnych dusz ludzkich, w życiu, które nastąpi po zmartwychwstaniu. Ostatnia z omawianych spraw dotyczy zagadnienia tzw. „podwójnej prawdy”. Zwolennicy tej teorii uważali, że istnieją dwie niezależne drogi wiodące ku prawdzie: teologiczna i filozoficzna. Według awerroistów były to drogi niezależne od siebie i każda posiadała swoją własną prawdę. W artykule wykazano jednak, że Awerroesa nie można łączyć ze stanowiskiem ateistycznym, dla którego prawdy teologiczne nie miałyby większej wartości. Był on bowiem wierzącym muzułmaninem, który miał szacunek dla credo swojej religii. Jednakże Ibn Ruszd pokazał trzy drogi rozumowania. Podzielił on ludzi na trzy grupy: filozofów, teologów i prosty lud. Według niego każda z tych grup posługuje się swoimi własnymi metodologicznymi narzędziami. Prosty lud rozumie prawdy swojej wiary w oparciu o metody retoryki, teologowie są dialektykami, natomiast filozofowie posługują się sylogizmem demonstratywnym, który jest najskuteczniejszym sposobem dochodzenia do prawdy. Na pewno badanie filozofii Awerroesa pozostaje stale aktualnym zadaniem. Warto jednak pamiętać o jednej uwadze – a mianowicie, należy zawsze starać się odróżniać oryginalne myśli Awerroesa od jego komentarzy dzieł Arystotelesa, które nie zawsze pokrywają się z poglądami Ibn Ruszda.

EN

We can identify many branches of philosophy in 13th century Europe. The newly rediscovered philosophy of Aristotle, brought together the so–called “averroists”. The title “averroist” became linked with Averroes, a Muslim philhosopher in the 12th century. This article examines the philosophy of Averroes with the aim of showing that the linking of averroist approaches with his name is oversimplistic. The article does this in a few ways. The main sources of this exploration are two works written by Averroes: “The Decisive Treatise” (Fasl al.-maqal) and “Faith and Reason in Islam” (Al.-Kaszf an manahidż al.-adilla). The first issue is in regard to free will and determinism. Averroes placed predestination, as put forward by averroists, between two extremes: occasionalism and determinism. The philosopher from Cordoba argued that the man is not a fully determined being but moves in accordance with certain laws, for which he requires the grace of God to fulfil. The next part of the article looks at the soul. Averroists thought that a human soul is mortal and dies with the body. They believed that there is one common soul for all mankind. However, this is not Averroes’ theory. In examining his writings, it is clearly seen that he believed in the existence of individual souls after death, in a life following the resurrection. The final matter involves the theory of “double–truth”. Advocates of this idea believe that there are two independent ways of discovering the truth: theological and philosophical. Averroists argued that theology and philosophy are independent of one another and that each has its own truth. In our article we demonstrate that Averroes is not an atheist, for whom theological truth has no real value. On the contrary, he was a faithful Muslim, who respected the creed of his religion. However, Averroes (aka Ibn Rushd) showed three ways of reasoning. He divided people into three groups: philosophers, theologians and the common people. According to him, each group uses its own methodological tools. The common people understand the truth of their faith based on the methods of rhetoric, theologians are dialecticians, and philosophers use the syllogic demonstration, which is the most effective way of arriving at the truth. Certainly the study of Averroes’ philosophy remains a constant task. One needs to bear in mind however, that one should always try to distinguish his original thoughts from his comments on the works of Aristotle, which do not always correspond to his own views.

19

Między determinizmem a prowidencjalizmem. Perspektywa historyczna w dramacie Dymitra Mereżkowskiego Carewicz Aleksy

51%

Sobol A.

|

nr 7: Słowianoznawstwo

43-59

PL

W artykule poddano analizie teorię D. Mereżkowskiego, dotyczącą losu jednostki i czynników nadnaturalnych wpływających na życie podmiotów procesu historycznego (determinanty i niezmienność losu człowieka). Omówiono również koncepcje historiozoficzne i estetyczne, ściśle powiązane z pojęciem „dziejowości”: teorię dualizmu (uniwersalna walka przeciwieństw) i świata triady (historia rozumiana jako trzyetapowy proces: Stary, Nowy i Trzeci Testament). W artykule przeanalizowano również motyw rewolucji religijnej, postrzeganej przez pisarza jako przełomowy moment w dziejach ludzkości.

RU

Предметом статьи является анализ концепции Д. Мережковского, касающейся судьбы личности в истории и сверхъестественных факторов, влияющих на жизнь субъектов исторического процесса (детерминанты и инвариантность судьбы человека). Посвящается также внимание историософским и естетическим концепциям Д. Мережковского, связанным с понятием „историчности”: теории дуализма (универсальная борьба противоположностей), триады (история - триединый процесс развития: Ветхий, Новый и Третий Заветы). В статье также обсуждается мотив религиозной революции, понимаемой писателем как переломный момент в истории человечества.

EN

The article focused attention on the analysis of Merezhkovsky’s theory about fate of the people and natural factor and his effect on the life these people – subjects of historical process (determinants and invariance of fate of the people). Discussed also historiosophical and esthetic concepts – connected with historical process: theory of dualism, Triad’s world, ideas The New and The Third Testaments. This article contains analysis the motif of religious revolution as a crucial moment in the history.

20

A Development Methodology for Cyber-Physical Systems based on Deterministic Theatre with Hybrid Actors

51%

Cicirello F. , Nigro L.

|

tom Vol. 25, No 2

233--260

EN

The goal of the work described in this paper is to propose a development approach for cyber-physical systems (CPS) which relies on actors as the fundamental modelling blocks. The approach is characterized by its capability to deal with the discrete aspects of the cyber part of a CPS, as well as the continuous behaviour of the physical part. More in particular, the approach is based on the Theatre actor system which fosters determinism in model behaviour, and favours model continuity when switching from system modelling and analysis down to prototype and synthesis phases. A key factor of Theatre is the possibility to combine both discrete-event actors, which operate on a discrete timeline, with continuous-time actors which reproduce, in general by using Ordinary Differential Equations (ODEs), the dynamical evolution of physical components. For formal property assessment, Theatre actors (both discrete and continuous) can be reduced to Timed Automata (TA) in the context of the Uppaal toolbox, where the exhaustive andór the statistical model checkers can be exploited. This paper first describes the proposed approach, then it demonstrates its suitability to CPS modelling and analysis through examples. The paper also discusses how abstract and formal modelling actor concepts can be naturally transitioned to implementation concepts in Java.