PL
 |
EN
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 6

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  derywat
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Przyswajanie słów i ich znaczeń przez dzieci niesłyszące i słyszące – analiza porównawcza
100%
Muzyka-Furtak E.
|
2012
|
tom 41
93-107
PL
Artykuł poświęcony jest problematyce przyswajania słów i ich znaczeń przez dzieci z uszkodzeniami słuchu w zestawieniu z umiejętnościami dzieci słyszących. Analizom poddane zostało rozumienie derywatów nieregularnych semantycznie – udział znaczenia leksykalnego i strukturalnego w percepcji derywatów. Artykuł stanowi opis badań eksperymentalnych przeprowadzonych w grupie 90 dzieci, z wykorzystaniem skonstruowanego specjalnie w tym celu kwestionariusza ankiety. Wnioski z badań dotyczą sposobów odkrywania znaczeń słów przez dzieci uczące się języka naturalnie i dzieci z ograniczeniami percepcyjnymi, a dokładniej wpływu wiedzy z zakresu słowotwórstwa i zdobytych doświadczeń językowych na proces kształtowania się zasobu leksykalnego.
EN
The article discusses the problems of acquisition of words and their meanings by hearing-impaired children as compared with the skills of hearing children. The analysis covered the understanding of semantically irregular derivatives – the participation of lexical and structural meaning in the perception of derivatives. The study is a description of experimental investigations conducted in a group of 90 children with the use of a survey questionnaire specially designed for the purpose. Conclusions from the investigations pertain to the ways of discovering meanings by children who learn language in a natural way and by children with perception limitations, and more precisely, to the impact of the word-formation knowledge and of linguistic experiences on the process of development of the lexicon.
2
Upgrade’ować czy upgradować? Wahania w zapisie czasowników zapożyczonych (zakończonych w języku angielskim na e nieme)
100%
Burkacka I.
Język Polski
|
2022
|
tom 102
|
nr 2
23-35
PL
Przedmiotem artykułu są obserwowane w polszczyźnie wahania w pisowni nowszych zapożyczeń czasownikowych z języka angielskiego. Centralnym zagadnieniem jest sformułowanie zaleceń normatywnych dotyczących pisowni verbów zakończonych w pisowni oryginału na e nieme.
XX
The subject of the article is fluctuations in the notation of some newer verbal borrowings from English. The main issue is the formulation of normative recommendations which concern the spelling of verbs which in the original notation end with a silent e.
3
Pragmatyczne uwarunkowania derywatów tautologicznych w klasie dawnych nazw zwierząt
100%
Waśkowski K.
|
|
nr 1
87-99
PL
W artykule obserwacji poddano nazwy zwierząt wyekscerpowane ze Słownika staropolskiego oraz Słownika polszczyzny XVI wieku, które – na podstawie poświadczeń tekstowych i definicji leksykograficznych – uznano za derywaty tautologiczne, inaczej mówiąc, za jednostki leksykalne synonimiczne wobec swoich podstaw słowotwórczych. W artykule próbowano dowieść pragmatycznego podłoża powstania analizowanego zbioru wyrazów, wychodząc z założenia, że za akt ich nominacji odpowiada pragmatyczna funkcja słowotwórstwa, pojmowana za Iwoną Kaproń-Charzyńską jako „quasi-nieograniczoność ludzkiego działania”. W artykule uwzględniono charakter glosowy staropolskich słowotwórczych tautologizmów animalistycznych, ściślej – swobodę tłumaczenia dawnych tekstów, jak też stan dawnego systemu słowotwórczego, charakteryzującego się nieustabilizowaną w pełni postacią. Dowiedziono też, że większość jednostek badanego zbioru to formacje okazjonalne, zależne od inwencji autora i stylu tekstów, będące jednocześnie manifestacją kreatywności użytkowników języka, świadectwem reakcji na różne potrzeby komunikacyjne i artystyczne (konieczność zachowania metrum wiersza, potrzeba związania wersów rymem, dążenie do eliminowania polisemii podstawy).
EN
The names of animals, selected from Słownik staropolski (Dictionary of Old Polish) and Słownik polszczyzny XVI wieku (Dictionary of the 16th Century Polish Language), were examined drawing on text authentication and lexicography and recognised as tautological derivatives which, in other words, are lexical units synonymous with their root words. The article aimed to demonstrate the pragmatic base for the development of the analysed set of words, assuming that the pragmatic function of word formation, defined by Iwona Kaproń-Charzyńska as “the quasi unboundedness of human activity”, is responsible for their naming. The article examines the glossal nature of Old Polish word-formative animalistic tautologies or to be more exact, the ease of translating old texts, along with the state of the old word-formative system, characterised by its incomplete structure. It has been also proven that most of the units of the studied set are occasional formations, dependent on the author’s invention and the style of the text which are, at the same time, a manifestation of certain expression and the creativity of language users, the evidence of reaction to various communication and artistic needs (the necessity of keeping the metre of a verse/poem, the need for rhyming verses and the attempt to eliminate the polysemy of a root).
4
Zu Form und Bedeutung ausgewählter gegenwärtiger wertender substantivischer Derivate im Polnischen und Deutschen
80%
Szulc-Brzozowska M.
|
|
nr 5: Neofilologia
21-45
DE
Das Untersuchungsfeld des vorliegenden Beitrags stellen wertend markierte nominale Derivate aus kontrastiver Sicht (Polnisch-Deutsch) dar. Es handelt sich um Neologismen oder Okkasionalismen von einer generell undurchsichtigen semantischen Struktur, deren Derivationsbasis Eigennamen bilden, und die in den beiden Sprachen meistens etymologisch identische Derivationssuffixe aufweisen, hauptsächlich lateinischer Herkunft. Das Ziel der vorliegenden Analyse ist vor allem eine Untersuchung von Derivationsschemata in Bezug auf diese Suffixe in beiden Sprachen, von dem Grad der Wirkung der Suffixe auf diese Derivate, mit Berücksichtigung der Perspektive ihrer Internationalisierung, sowie ein Vergleich der Semantik derjenigen Derivate, die unter morphologischem Aspekt sich voneinander unterscheiden, aus Sicht ihrer semantischen Analogie.
PL
Tematem niniejszego artykułu są nacechowane wartościująco derywaty nominalne w ujęciu kontrastywnym niemiecko-polskim. Chodzi o neologizmy lub okazjonalizmy o generalnie nieprzejrzystej strukturze semantycznej, których podstawę derywacyjną stanowią nazwy własne i które w obu językach wykazują najczęściej tożsame etymologicznie sufiksy derywacyjne, głównie pochodzenia łacińskiego. Celem analizy jest przede wszystkim zbadanie schematów derywacyjnych w odniesieniu do tychże sufiksów w obu językach, stopnia oddziaływania sufiksów na te derywaty z uwzględnieniem perspektywy ich internacjonalizacji, jak również porównanie znaczenia derywatów zróżnicowanych w aspekcie struktury morfologicznej pod kątem ich analogii semantycznej.
EN
The paper deals with the evaluative nominal derivatives from contrastive point of view. The focus is given to neologisms or occasionalisms that are on the whole semantically opaque, whose derivative base is constituted by proper names and which show mostly identical suffixes, primarily Latinate, in the both languages. The aim of the analysis is to investigate the derivative schemes referring to the suffixes in the both languages as well as the extent to which the suffixes influence the derivatives from the perspective of their internationalization. The other searching aspect is set to compare the meaning of the derivatives that are underlined by different morphological structures, taking into account their semantic analogy.
5
Content available Słownictwo związane z pojęciem smutku we współczesnej polszczyźnie
80%
Taczkowska K. M.
|
2021
|
tom 20
195-211
EN
This study discusses units from the lexical family of sorrow and from the semantic group of ‘sorrow-like’ feelings in the Polish language. Based on the material – the publications of linguists, the dictionaries of the Polish language, the National Corpus of the Polish language, and the utterances of the users of the web portals – the author reconstructed the lexical and semantic field organized around the lexeme sorrow. She also examined the relationships between particular elements in the field, with special emphasis on those that are subject to neo-semantization in contemporary texts of the Polish language.
PL
W pracy omówione zostały jednostki z rodziny leksykalnej smutku oraz z grupy „odczuć w rodzaju” smutku. W oparciu o materiał – publikacje językoznawców, słowniki języka polskiego, Narodowy Korpus Języka Polskiego oraz wypowiedzi użytkowników portali internetowych – autorka zrekonstruowała pole leksykalno-semantyczne zorganizowane wokół leksemu smutek. Zbadała także relacje między poszczególnymi elementami, które znalazły się w polu, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które we współczesnych tekstach polszczyzny podlegają neosemantyzacji.
6
Content available O pewnym sposobie użycia form deminutywnych w języku rosyjskim XVII – pocz. XVIII wieku
80%
Iacovou A.
Językoznawstwo
|
2021
|
tom 15
317-324
EN
The author discusses suffixal appellative diminutive personal nouns which appeared in the etiquette formulations of Russian private correspondence dating from the 17th – early 18th century. The definition of the diminutives has been presented, with particular attention paid to the modification of the meaning of derivatives by isolating the suffixes in their structure. The same diminutive, when used to describe people, can have both a hypocoristic and a contemptuous meaning. Hypocoristic names, as a rule, define the recipient and his/her family members, while the contemptuous names describe the sender and their relatives. The most common suffixes are: -ка/-ко, -ок/-ек, -ишка/-ишко, -ушка/-ушко, -ошка, -онка, -ец, -ица. The history of the type of derivatives with the suffix -ишк- is particularly interesting.
PL
Artykuł poświęcony jest omówieniu sufiksalnych apelatywnych rzeczowników deminutywnych nazywających osoby, występujących w formułach etykietalnych rosyjskiej korespondencji prywatnej pochodzącej z okresu od XVII do początku XVIII wieku. Zaprezentowana została definicja zdrobnień, przy czym szczególną uwagę zwrócono na modyfikację znaczenia derywatów przez wyodrębniane w ich strukturze sufiksy. Deminutiva, pozbawione często znaczenia małości, wyróżniają się odcieniem ekspresyjności przy jednoczesnym posiadaniu znaczenia pieszczotliwego bądź pogardliwego. Nazwy hipokorystyczne z zasady określały odbiorcę i członków jego rodziny, a pogardliwe – samego nadawcę i jego bliskich. Formalnymi wykładnikami rzeczowników deminutywnych były przede wszystkim przyrostki -ка/-ко, -ок/-ек, -ишка/-ишко, -ушка/-ушко, -ошка, -онка, -ец, -ица. Wyjątkowo interesująco przedstawia się historia rodzaju derywatów z sufiksem -ишк-
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.