Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Selected aspects of present-day changes in Polish rural space

100%

Banski J.

|

tom 76

|

nr 1

2

Sudden changes in demographic processes: two applications of catastrophe theory

100%

Domanski R.

|

tom 59

3

ZACHOWANIA PROKREACYJNE W LATACH 2016–2017. KONTYNUACJA TRENDÓW CZY ZMIANA?

84%

Szukalski P.

Polityka Społeczna

|

2018

|

tom 45

|

nr 10(535)

1-4

EN

In 2016 and 2017 an increase in number of birth and total fertility rate was observed in Poland. An aim of the article is to present on-going changes in fertility pattern and to find specificity of the changes. Main results of the research are: 1) in case of childlessness and the first births arguments supporting continuation were found, 2) in case of subsequent births reasons supporting discontinuation were emerging (increase in probability of the second births and the third ones, decrease in age at the maternity).

PL

Lata 2016 i 2017 to okres wyraźnego wzrostu liczy urodzeń i współczynnika dzietności. Celem artykułu jest przyjrzenie się zachodzącym w latach 2016-2017 zmianom wzorca płodności i próba znalezienia ich specyfiki. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono kontynuację trendów z zakresie bezdzietności i natężenia urodzeń pierwszych, a jednocześnie zmianę zachowań prokreacyjnych w zakresie urodzeń drugich i trzecich polegającą na zwiększeniu prawdopodobieństwa wydania dzieci takiej kolejności i przyspieszeniu momentu wydawania tych dzieci.

4

UNESCO-IHP Year of Water Cooperation

84%

Zalewski M.

International Journal of Ecohydrology and Hydrobiology

|

2013

|

tom 13

|

nr 4

5

The quality of the natural environment and demographic processes in large towns in Poland

84%

Witkowski J.

|

1993

|

tom 61

6

Demographic processes in central Pomerania after 1988

67%

Rydz E.

Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline

|

2006

|

tom 10

EN

Present population structure of Central Pomerania is a consequence of demographic transformations introduced in the post-war period. The population of the described region is heterogenic and has been combined by people who came from different parts of Poland, autochthons and generations born in this particular area. However the settlers from Central Poland (41.9%) and people who came from abroad (24.3%) including over 23.0% from the former USSR played the most important role in creating a new population structure (Rydz 1979). One of crucial factors influencing evolutions of population’s patterns in basic population structures are migrations. Migrations seem to confirm spatial adjustment abilities of population to constantly evolving social and economic conditions. A fast pace of a demographic development in Central Pomerania was an effect of a fast rise in the urban population (Tab. 1). An incredible role in developing processes have played industrialization that improved accommodation conditions and generated a shift of population from rural to urban districts. However between 1988-2002 a crucial role in the process of the dynamics’ evolution played social and economic transformations. A source of those unfavorable transformations (Fig. 1) should be considered in evolving social and economic situation of population. It makes young people migrate to other cities of Poland or other countries of the European Union such as Germany, the Great Britain, Ireland. According to the research the majority of the communities are characterized by a regressive type of demographic abilities (Fig. 2). A spatial concentration of the urban population is characteristic to a band-junction structure (Fig. 3). The biggest and best developed cities play a role of junctions in a settlement structure e.g. Koszalin, Słupsk, Lebork and Szczecinek. The present article also concentrates on factors influencing evolutions of population’ natural movements. The scientists recorded a tendency to limit a number of births in central Pomerania (Tab. 3 and Fig. 5). In a period of transformations they also recorded egression processes of the rural population.

PL

Obecny stan zaludnienia Pomorza Środkowego jest konsekwencją przekształceń demograficznych, które dokonały się w okresie powojennym. W zasadzie ludność zamieszkująca omawiany obszar jest pochodzenia heterogenicznego, są to przybysze z różnych stron Polski, repatrianci, reemigranci, autochtoni oraz następne pokolenia urodzone już na tym obszarze. Podkreślić należy, że największą rolę w zasiedlaniu Pomorza Środkowego odegrały dwie grupy ludności: osadnicy z Polski Centralnej (41,9%) oraz ludność napływowa z zagranicy (24,3%), w tym ponad 23,0% z byłego Związku Radzieckiego (Rydz 1979). Z badań jakie prowadzono wynika, że w latach 1950-2002 ludność Pomorza Środkowego (byłych województw: koszalińskiego i słupskiego) zwiększyła się o 49,3 tys. osób. Zdecydowanie najwyższy wskaźnik wzrostu liczby ludności wystąpił na omawianym obszarze w latach 1950-1960. Wysokie tempo ogólnego rozwoju demograficznego było przede wszystkim efektem szybkiego wzrostu ludności miejskiej. Głównym zaś źródłem przyrostu liczby mieszkańców miast był napływ ludności wiejskiej do miast oraz wysoki przyrost naturalny. Zjawisko takie utrzymywało się w odpowiednio mniejszej skali do 1970 r. Niezwykle istotnym czynnikiem rozwoju miast był przede wszystkim proces industrializacji oraz rozwój budownictwa mieszkaniowego. Pewne niekorzystne tendencje w zakresie rozwoju demograficznego jak i zmian w strukturach demograficznych ujawniły się w okresie trwających przeobrażeń społeczno-gospodarczych po 1989 r. Z uzyskanych materiałów wynika, że w latach 1988-2002 ludność wzrosła zaledwie o 2,5%, a w niektórych miastach, np. Słupsku i Koszalinie obserwuje się zmniejszenie liczby ludności. Zjawisko to jest szczególnie niekorzystne, gdyż dotyczy ono na ogół odpływu ludności młodej, która w poszukiwaniu lepszych warunków życia w tym pracy, migruje nie tylko do innych miast na terenie Polski, ale również do krajów Unii Europejskiej, np. Niemiec, Anglii, Irlandii czy Szwecji. Nowe uwarunkowania rozwoju społecznogospodarczego wywarły także wpływ na dokonujące się zmiany w gęstości zaludnienia. Uwzględniając uwarunkowania środowiska geograficznego, a także czynniki ekonomiczne, do wyróżniających się jednostek (gmin) pod względem liczby ludności przypadającej na 1 km2 należą położone wzdłuż wybrzeża gminy o sprzyjających warunkach dla rozwoju turystyki oraz te, które położone są w strefie oddziaływania większych miast, szczególnie Koszalina i Słupska. Trwający okres transformacji społeczno-gospodarczej uwidocznił wyraźnie swój wpływ na poszczególne elementy ruchu naturalnego ludności, a także częstotliwość zawierania małżeństw. Zdecydowany spadek (choć powolniejszy niż to ma miejsce w skali całego kraju) nastąpił w zakresie natężenia urodzeń, które na badanym terenie zmniejszyło się z 17,2‰ w 1988 r. do 10,6‰ w 2002 r. W okresie transformacji zaszły istotne zmiany związane ze zmianami postaw i zachowań w zakresie płodności i zawierania małżeństw . Pozytywnym zjawiskiem jest natomiast tendencja do zahamowania rosnącej liczby zgonów i w pewnym stopniu do jej ustabilizowania. Jednym z ważnych mierników zachodzących zmian społeczno-ekonomicznych jest ruchliwość przestrzenna ludności. Z badan jakie przeprowadzono wynika, że w latach 1988- -2002 na terenie Pomorza Środkowego, podobnie jak w skali całego kraju, doszło do wyraźnego ograniczenia mobilności przestrzennej ludności. Wyraźnie zmniejszyła sie intensywność napływu, zwłaszcza do miast. W świetle prowadzonych badan należy stwierdzić, że obniżenie poziomu migracji wewnętrznych na Pomorzu Środkowym w latach 1988-2002 doprowadziło do osłabienia procesu wyrównywania dysproporcji w rozwoju regionów czy różnic w poziomie warunków bytu ludności oraz przyczyniło się do wyludnienia i wzmożonego starzenia ludności omawianego regionu.

7

Demographic determinants of the regional development in Eastern Poland

67%

BUGOWSKI Ł. K.

|

nr 2

163-183

EN

Demographic potential is one of the crucial factors creating human capital as the population structure, vital statistics and migration determine the quality and quantity of human resources. Demographic factors create opportunities or limit broadening of knowledge and skills and condition socio-economic activity. In other words, demography can foster or block regional development. In the article, the following hypothesis will be verified: Demographic processes are a barrier to the development of regions in Eastern Poland. The main objective of the article is to analyse the spatial diversity of demographic phenomena in Eastern Poland, along with identifying areas with unfavourable demographic conditions of development. The latter objective will be implemented by carrying out the analysis at the level of subregions, not regions, which will enable a more precise analysis of negative demographic phenomena. The article uses the method of linear ordering of objects in compliance with Z. Hellwig’s taxonomic measure of development. In addition, a comparative analysis of the main demographic processes in 2010, 2013 and 2016 in Eastern Poland was carried out. The main source of the data used in the article was Statistics Poland (Local Data Bank). The analysis makes it possible to conclude that in the years between 2010 and 2016 an increase in the demographic burden resulting from the aging population was observed in Eastern Poland. In addition, the ratio of net migration is negative and sub-replacement fertility rate is common in the majority of subregions. However, the study at the level of subregions allows concluding that Eastern Poland is diverse in terms of the intensity of demographic processes related to depopulation and ageing of the population.

PL

Potencjał demograficzny jest jednym z kluczowych czynników tworzących kapitał ludzki, ponieważ struktura populacji, ruch naturalny ludności i migracja decydują o jakości i ilości zasobów ludzkich, które współcześnie stanowią jeden z najistotniejszych czynników rozwoju regionalnego. Czynniki demograficzne stwarzają bowiem możliwości (lub ograniczają) poszerzenia zasobu wiedzy i umiejętności oraz warunkują aktywność społeczno-ekonomiczną, co w konsekwencji oddziałuje na poziom rozwoju regionalnego W artykule zostanie zweryfikowana następująca hipoteza: procesy demograficzne są barierą rozwoju regionów Polski Wschodniej. Głównym celem artykułu jest analiza przestrzennego zróżnicowania zjawisk demograficznych w Polsce Wschodniej, zaś celem cząstkowym jest identyfikacja obszarów o niekorzystnych demograficznych uwarunkowaniach rozwoju. Realizacji drugiego celu służy przeprowadzanie analizy na poziomie podregionów, nie zaś regionów, co pozwoli na dokładniejsze określenie obszarów o niekorzystnych zjawiskach demograficznych. W artykule została zastosowana metoda liniowego porządkowania obiektów z wykorzystaniem taksonomicznej miary rozwoju Z. Hellwiga. Ponadto została przeprowadzona analiza porównawcza głównych zjawisk demograficznych w 2010, 2013 i 2016 w Polsce Wschodniej. Podstawowym źródłem danych wykorzystanych w artykule był Główny Urząd Statystyczny (Bank Danych Lokalnych). Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić, że w latach 2010-2016 w Polsce Wschodniej zaobserwowano wzrost obciążenia demograficznego będącego rezultatem starzenia się społeczeństwa. Ponadto współczynnik salda migracji przyjął wartości ujemne w większości podregionów, zaś współczynnik dzietności jest znacznie poniżej progu zastępowalności pokoleń. Jednakże badanie na poziomie podregionów pozwala stwierdzić, że Polska Wschodnia jest zróżnicowana pod względem intensywnośc

8

Changes in the population potential in rural areas of the Swietokrzyskie voivodship

67%

Kiniorska I. , Wronska-Kiczor J.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2011

|

nr 11

EN

The aim of this study was to present basic trends in population processes in rural areas of the Świętokrzyskie Voivodeship. With the period of 2003-2008 the main subject focused on changes in population size, elements responsible for the character of population changes with components of natural and migratory movement. Changes in the labour market against changes in the number of people em-ployed and unemployment were also discussed. The analysis proved considerable spatial diversification of the processes in question.Positive population-related phenomena were recorded in municipalities located in a suburban zone, whereas negative phenomena occurred in the outskirts of the area and locations of economic restructuring.

9

Structures and demographic processes of wild boar [Sus scrofa L.] population in Western Poland

67%

Fruzinski B. , Konig R.

|

tom 02