Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 12

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  decolonization
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
|
|
nr 38
123-141
EN
The article is aimed at presentation of the case study in video games creation by Indigenous auteur and designer, Elizabeth LaPensée, which at the same time demonstrates how video games can both mediatize the process of re-writing history and decolonize popular imagination. The analysis of LaPensée’s three games: Invaders, Thunderbird Strikes, and When the Rivers Were Trails to some extent follows her own strategies of self-identification as Anishinabee (Ojibwe). Drawing upon reconfiguration of the auteur theory and the framework of ludostylistics by Astrid Ensslin, we also strive to demonstrate how the notion of a singular author is in fact grounded in collective and collaborative qualities of indigenous digital culture, including digital game design.
|
|
nr 4(361)
37-52
EN
This article aims to analyze the relation between British imperialism and the Scottish question. In the first place, the role played by Scots as a nation in the creation of the empire is described, including different frameworks, i.e. internal colonialism. Secondly, the hypothesis of the indissoluble connection of institutions of the British Empire and the United Kingdom (UK) is verified. The collapse of the British Empire had to undermine the sense of the existence of the UK. In the opinion of the author of this article a significant relation between the two phenomena can be observed, although he stipulates that it had a non-obvious form, and the occurrence of the consequences was not a "historic necessity", but had been reinforced by a number of other reasons, of perhaps greater importance, as e.g. the failure of the Thatcher government, the weakness of the unionist parties in Scotland and the social and economic transformations. The Empire was perhaps the most apparent symbol of the unity of the UK and a focus of the British loyalty. And most importantly - the Empire strengthened the sense of the Scottish identity, allowing to assign to it the attribute uniqueness and introducing it into a modern frame. It is worth mentioning that the causal description may not be the right perspective here, thinking in terms of the system would be more valuable - every relationship and every variable, which is commonly referred to as being an effect or a cause, in fact, is both: cause and effect, as the relations are never one-way.
EN
The Other — the concept “of the most powerful sociological tools for analyzing social processes of individuals and groups confronting new social orders”. Post-col­onial theories should be considered in the context of literature, research and language and referred to as the voice of the Other. At the same time, the aftermath of colonialism ought to be taken into account.
4
Content available Wojna. Sztuka. Dekolonizacja
85%
|
|
nr 4
4-6
EN
The full-scale Russian invasion of Ukraine not only triggered an unprecedented eruption of suffering, symbolised by Bucha; it evoked long-lost old-new images, but also became a turning point setting the entire discursive map in motion. This turn in thinking is linked to the return of war as the central figure framing the world in which we live. The war in Ukraine has also set in motion profound processes at the centre of which is decolonisation. However, the decolonisation of Russian politics, Russian imperialism and Russian culture (its 'innocence') is not - again - a gesture abstracted from a broader background, but, before our eyes, becomes part of a turn aimed at restoring epistemic justice. To decolonise means to be disobedient. The notion of disobedience takes us, again, to school: where we acquire knowledge and are taught to be obedient. At the same time, decolonisation involves the realisation of the need to go beyond learned and a priori accepted frameworks, categories and concepts. "Back to school", however, occurs not to continue learning, but to unlearn what has been learned with such difficulty. After February 24, 2022, we are observers of this accelerated process.
PL
Pełnoskalowa rosyjska inwazja na Ukrainę wywołała nie tylko bezprecedensową erupcję cierpienia, której symbolem stała się Bucza; przywołała dawno niewidziane stare-nowe obrazy, ale stała się również punktem zwrotnym wprawiającym w ruch całą dyskursywną mapę. Ten zwrot w myśleniu wiąże się z powrotem wojny jako centralnej figury ramującej świat, w którym przyszło nam żyć. Wojna w Ukrainie uruchomiła również głębokie procesy, w których centrum stoi dekolonizacja. Dekolonizowanie polityki Rosji, rosyjskiego imperializmu i rosyjskiej kultury (jej „niewinności”) nie jest jednak – znów – wyabstrahowanym z szerszego tła gestem, lecz na naszych oczach staje się częścią zwrotu, którego celem jest przywrócenie epistemicznej sprawiedliwości. Dekolonizować znaczy być nieposłusznym. Pojęcie nieposłuszeństwa przenosi nas, ponownie, do szkoły: tam, gdzie przyswajamy wiedzę i jesteśmy przyuczani do posłuszeństwa. Jednocześnie dekolonizacja wiąże się z uświadomieniem sobie konieczności wyjścia poza wyuczone i przyjmowane a priori ramy, kategorie i pojęcia. „Powrót do szkoły” następuje jednak nie po to, by kontynuować naukę, lecz by oduczyć się tego, co z takim trudem nauczone. Po 24 lutego 2022 roku jesteśmy obserwatorami tego przyśpieszonego procesu.
5
Content available Czas zdekolonizować stereotypy dotyczące Donbasu
85%
|
|
nr 4
31-36
EN
The article explores the nature of stereotypes surrounding Ukraine’s Donetsk and Luhansk regions, framing them as colonial legacy later instrumentalized by the Ukrainian political, cultural, and intellectual elite. In addition, it highlights the historical context, enrooted in Soviet propaganda, which shaped the region’s negative and distorted image. The author argues that the prevailing image of Donbas as the Ukrainian Other has led to the marginalization of its population, contributing to the discrimination faced by internally displaced persons (IDPs) since 2014. The article calls for a shift in discourse, deviating from discussing separate “cultural identity” and focusing on the local and communal aspects of the region. It also advocates a nuanced and empathetic exchange about East Ukraine, acknowledging the impact of historical and structural factors on the region’s challenges.
PL
Autorka artykułu zajmuje się stereotypami dotyczącymi regionów donieckiego i ługańskiego - ujmuje je jako kolonialne dziedzictwo zinstrumentalizowane przez polityczne, kulturowe i intelektualne elity Ukrainy.
|
|
nr 4
159-165
EN
Postcoloniality should be regarded as a human condition, an existential situation, whereas decoloniality is an option, consciously chosen as a political, ethical, and epistemic positionality. Such an unconventional understanding of the terms “postcolonial” and “decolonial” allows to transcend the long-going rivalry and geopolitical divisions between the postcolonial studies and the decolonial option through the medium of the post-socialist and post-dependence optics and discourses. The post-socialist intervention launches a number of concepts necessary for the analysis of the post-socialist / postcolonial intersections. Among them, the imperial difference; the geopolitics and corpopolitics of knowledge, being, gender, and sensing; decolonial aesthesis; and the reversal of temporal directions in the post-Soviet context. Postcolonial discourse needs to be contextualized and eventually radicalized. It means a shift from the explanation of the other in the language understandable by the same to delinking from the rhetoric of modernity with its hidden colonial logic and tracing other genealogies of knowledge and activism and other ways of interpreting modernity / coloniality.
PL
Postkolonialność powinna być postrzegana jako ludzka kondycja, sytuacja egzystencjalna, podczas gdy dekolonialność jest opcją, świadomie wybraną jako pozycja polityczna, etyczna i epistemiczna. Takie niekonwencjonalne rozumienie terminów „postkolonialny” i „dekolonialny” pozwala przekroczyć długotrwałą rywalizację i geopolityczne podziały między studiami postkolonialnymi a opcją dekolonialną za pośrednictwem optyki i dyskursów postsocjalistycznych i postzależnościowych. Postsocjalistyczna interwencja wprowadza szereg pojęć niezbędnych do analizy relacji postsocjalistycznych i postkolonialnych. Wśród nich można wymienić imperialną różnicę, geopolitykę i korpopolitykę wiedzy, bycia, płci i odczuwania, dekolonialną estetykę oraz odwrócenie kierunków czasowych w kontekście postsowieckim. Dyskurs postkolonialny musi zostać skontekstualizowany i zradykalizowany. Oznacza to przejście od wyjaśniania „innego” w języku zrozumiałym dla niego samego do oderwania się od retoryki nowoczesności z jej ukrytą logiką kolonialną i prześledzenia innych genealogii wiedzy i aktywizmu oraz innych sposobów interpretowania nowoczesności / kolonialności.
7
Content available Dekolonizacja i wyzwolenie w sztuce ukraińskiej
85%
|
|
nr 4
37-41
EN
In this text focused on how postcolonial and decolonial processes are reflected in contemporary Ukrainian culture, art historian Svitlana Biedarieva examines methods of decolonizing Ukrainian cultural discourse through the lens of works by contemporary Ukrainian artists – specifically those addressing complex aspects of identity conflicts actualized by Russia’s ongoing war of aggression against Ukraine. Each of the artworks analyzed here dismantles the notion of Ukraine’s postcolonial entanglements through discussions of memory, language, and trauma. Further, Biedarieva attempts to establish a new theoretical framework in which to understand Ukraine’s particular position on the world’s geopolitical map, taking into account the fading impact of Russian colonialism on Ukrainian territory.
PL
Wiele prac stworzonych przez ukraińskich artystów w ciągu ostatnich ośmiu lat odzwierciedla kondycję postkolonialną i traumatyczne wspomnienia uwikłania Ukrainy i Rosji przed i przez cały XX wiek. Jednak odkąd rosyjskie bomby zaczęły spadać na ukraińskie miasta, zabijając cywilów, w tym dzieci, i niszcząc tysiące ukraińskich domów, a następnie wyewoluowały w pełnoskalową rosyjską inwazję (luty 2022 roku), zrozumienie tego postkolonialnego uwikłania zmieniło się, podobnie jak stosunek do dekolonialności w ukraińskiej kulturze. Sztuka jest jednym ze wskaźników takiego głębokiego impulsu wyzwoleńczego.
8
85%
|
|
nr 33
163-181
EN
“The history of art is [...] the history of what is photographable,” wrote André Malraux. Surrealism and related interwar visual phenomena add an interesting context to this observation. If we look at surrealism through the prism of the numerous magazines that accompanied it, we can see the special role of photographic reproduction. It seems that it plays a slightly different role there than in other practices of the interwar avant-garde: it tends to be a visual form of thinking, establishing photography as a crucial medium. The case of the journal “Documents” (1929–1930), existing on the fringe of surrealism and anthropology, seems particularly interesting. It can be seen as a kind of atlas of visual forms, in which the problem of reproductions of artworks and artefacts from different cultures was constantly problematised. The cannibalisation of various types of iconography was related not only to discussions on cultural visual appropriation, or the criticism of various conventions of seeing and making images, but also to a broader project whose aim was the decolonisation of seeing. It assumed a re-examination of European (art) history – in a radical, non-hierarchical and non-encyclopaedic way. The aim of the editors of the journal was to move away from the metaphysical and ocularcentric paradigm in favour of a more horizontal and relational (and in effect anthropological) positioning of a work of art. The question of reproduction is problematised in “Documents” in terms of a discussion on the aura of works and objects from other cultures: displaced and uprooted from their cultural context. The subversive photographic practices of the surrealists related to the status of copies and reproductions are also contextualised here, as are two monumental projects based on reproduction: Aby Warburg’s Mnemosyne Atlas (1924–1929) and Malraux’s Museum of the Imagination (1947–1951), or a “photographic album of universal culture”, but which were created in the face of similar problems to “Documents” (the visual form of knowledge; the “universal” in the face of colonialism; the relationship between artwork and reproduction). All three projects were a kind of response to the globalisation of images and the crisis of cultural memory. Here the use of the atlas form and photographic reproduction becomes an attempt to establish a new epistemic paradigm.
|
|
nr 25
67-87
PL
Secesja, inaczej ujmując – oderwanie części terytorium od macierzystego państwa, jest jedną z form utraty części terytorium, zarazem jedną z form powstania nowego państwa, względnie przyłączenia się oderwanego terytorium do sąsiedniego państwa. Celem niniejszej pracy jest zwrócenie uwagi na źródło współczesnej secesji, czyli tendencje odśrodkowe w państwie spowodowane różnorakimi formami dyskryminacji ludności oderwanego terytorium. Ludność oderwanego terytorium w uzasadnieniu swojego prawa do secesji odwołuje się do jednej z podstawowych zasad prawa międzynarodowego – zasady samostanowienia narodów, która nie pozostaje w sprzeczności z zasadą integralności terytorialnej państwa, ponieważ funkcjonują one w różnych przestrzeniach prawa międzynarodowego publicznego. W pracy zastosowano metodę badań dogmatycznych oraz prawnoporównawczych.
EN
Secession, in other words, the separation of part of the territory from the mother state, is one of the forms of losing part of the territory, at the same time one of the forms of the creation of a new state, or the annexation of detached territory to a neighboring state. The aim of this article is to draw attention to the source of contemporary secession, that is, the centrifugal tendencies in the state caused by various forms of discrimination against the population of the detached territory. The population of the detached territory justifying its right to secession refers to one of the basic principles of international law – the principle of self-determination of nations, which principle does not contradict the principle of territorial integrity of the state, because they function in different spaces of international public law. The method of dogmatic and comparative law research was applied in the work.
PL
Jednym z najistotniejszych skutków dekolonizacji jest niestabilność systemów politycznych państw postkolo-nialnych, co pociąga za sobą kolejne, daleko idące konsekwencje. Należą do nich głębokie problemy gospodar-cze, hamujące rozwój gospodarczy i pogłębiające dysproporcje pomiędzy północną a południową częścią globu. Dysproporcje te najwyraźniej uwidaczniają się na kontynencie afrykańskim. Doświadcza on szczególnie istotne-go problemu – gwałtownej urbanizacji, mającej poważne skutki ekonomiczno-społeczne. Rozrastające się mia-sta, a szczególnie ich przedmieścia, to obszary zamieszkiwane przez osoby o bardzo niskich dochodach, stąd poziom życia na tych terenach jest skrajnie niski. Problemem staje się zaspokojenie podstawowych praw czło-wieka, takich jak dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej czy czystej wody. System opieki społecznej nie istnieje, zaś tradycje klanowe, które go zastępowały, zostały wyparte przez zachodnioeuropejski model życia miejskiego – atomizację, skupienie na pozyskaniu środków do życia dla własnej rodziny, konkurencję. Niezależnie od re-gionu Afryki, podobne problemy występują w niemal wszystkich dużych miastach na jej obszarze.
EN
One of the most important consequences of decolonisation is instability of political systems in post-colonial States, which evokes further results. Amongst them there are deep economical problems, hampering develop-ment and deepening the disproportions between Northern and Southern part of the world. These disproportions are marked the most in Africa. The continent experiences an exceptionally significant problem – rapid urbanisa-tion. The cities expand and the suburbs are inhabited by the citizens of very low income, therefore their quality of living is extremely low as well. Fulfilling basic human rights, such as access to education, healthcare or clean water becomes the problem. The system of social care does not exist, whilst family traditions, which had been replacing it for several years, have been expelled by eastern-European model of city life – atomisation, focus on income, concurrence. Regardless of the region of Africa, similar problems appear in almost all the big cities on its territory.
EN
The paper discusses architecture as a marker of two selected types of conflicts. The first type described are conflicts rooted in a dispute over a territory. Territorial conflicts result in the transpositions of architectural styles, their merges and evolutions. Based on colonial architecture, the author gives examples of the aggressors’ architectural practices, which are treating the local design in various manners: elimination, acceptance or conscious use. Subsequently to colonialism, the paper discusses decolonisation and globalisation, which lead to the unification of architecture all over the world. This, as the article shows, is related to the transformations of global economy. The paper discusses examples of architectural styles and tendencies, which are triggered by economic factors, including the architecture of international corporations, and modular container building. Finally, the paper comments on architecture portraying economic discrepancies, reflecting extreme luxury and poverty. The author comments on the clash between elitist skyscrapers and slums in large metropolises. The article discusses social phenomena that stem from this clash and, most importantly, portrays architecture as an agent and a victim of territorial and economic conflicts.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.