W niniejszym artykule zostaje podjęta refleksja nad współzależnością sfery rynkowej, funkcjonującej według logiki kontraktu (transakcji rynkowej), i pozarynkowego obszaru aktywności gospodarczej, gdzie istotnym paradygmatem interakcji jest logika daru. Chodzi więc o ukazanie, w jaki sposób w ramach ładu społeczno-gospodarczego powyższe zasady stojące u podstaw wymiany w społeczeństwie się uzupełniają. Przy tej okazji ukazany jest opis „przedrynkowych” paradygmatów gospodarowania na podstawie dorobku Karla Polanyiego, takich jak wzajemność, redystrybucja oraz gospodarstwo domowe. Szczególna uwaga zostaje następnie zwrócona na dar, który przedstawiony jest jako wcześniejszy w stosunku do kontraktu, stanowiąc zarazem warunek konieczny zaistnienia tej ostatniej. Celem podejmowanych analiz jest ukazanie, w jaki sposób zrozumienie badanej współzależności stanowi niezbędny element integralnej wizji funkcjonowania ładu społeczno-gospodarczego i zarazem zapewnia adekwatną perspektywę dla formułowania rekomendacji z zakresu polityki społecznej i ekonomicznej.
EN
The paper analyzes interdependence of the market sphere which functions according to the logic of contract, and the sphere of non-market activity within economy, where the logic of gift dominates as a paradigm. The purpose of the analysis is to present how the above concepts of societal exchange intertwine and complete each other within the socio-economic order. This is followed by the description of ‘pre-market’ economic paradigms (based on Karl Polanyi’s contribution) such as reciprocity, redistribution and household. Special attention is paid to category of gift, which is presented as prior to contract and being a necessary condition of the former one. The purpose of the analysis undertaken in this paper is to show how understanding of the interaction discussed here is necessary for creating integrated vision of how socio-economic order functions and offers adequate perspective for formulating recommendations within social and economic policy.
The article presents the following research hypothesis: A young generation of adult children of Poles is a net beneficiary of family financial transfers of a non-returnable nature. The article purposes are as follows: analyzing the scale, frequency, and directions of transferring and receiving financial gifts by akin households. The applied research methods included: critical analysis of the subject literature, simple statistical methods, method of a diagnostic survey. The survey studies, conducted in 2018, have shown that 39.9% of Poles provided financial support to their relatives in the last 6 months, while a smaller percentage (28.6%) of respondents declared that in the same period received a monetary donation from the family. Population under the age of 24 represents the only age group which receives more financial support than actually provides. Private financial transfers are predominantly of an intergenerational nature, as the majority of transfers occur between parents and adult children.
PL
Sformułowana w artykule hipoteza badawcza brzmi: Młode pokolenie dorosłych dzieci Polaków jest beneficjentem netto rodzinnych transferów finansowych o charakterze bezzwrotnym. Wśród celów artykułu znalazło się rozpoznanie skali, częstotliwości oraz kierunków przekazywania i otrzymywania darów finansowych przez spokrewnione gospodarstwa domowe. Wykorzystane metody badawcze to: krytyczna analiza literatury przedmiotu, proste metody statystyczne, metoda sondażu diagnostycznego. Z przeprowadzonych w 2018 r. badań ankietowych wynika, że 39,9% Polaków w ciągu ostatnich 6 miesięcy udzieliło wsparcia finansowego swoim krewnym, zaś mniejszy odsetek (28,6%) respondentów zadeklarował, że w tym okresie otrzymał od rodziny darowiznę pieniężną. Osoby poniżej 24. roku życia stanowią jedyną grupę wiekową, która więcej wsparcia finansowego otrzymuje, niż przekazuje. Prywatne transfery finansowe mają głównie charakter międzypokoleniowy, ponieważ najwięcej przepływów zachodzi między rodzicami a dorosłymi dziećmi.
There are many meanings of the term “dignity”: psychological, sociological, legal etc.,in this paperauthor concentrates on the ontic level. Dignity is person's “ontic value”, it points to three personal values: rationality (ability to recognise the truth), freedom (ability to self-determination) and love (ability to become a gift for another person). Ontic dignity is pre-moral, it is an “attribute” of human existence. Every person – and their dignity – is revealed by different forms of transcendence. The author focuses on the practical (pedagogical) aspect of dignity as well as the theological one. He derives from two concepts: creation of man in the “image of God” and Incarnation and redemption of man. These considerations refer to the thoughts of John Paul II, presentparticularlyin his book Memory and Identity.
In my paper I try to reconsider the character of the good. I show the specific structure of the good as “not-to-own-to-give”. Furthermore I investigate a possibility of such structure in Friedrich Nietzsche’s thought. On example of the bestowing virtue I show Nietzsche’s structure of donation as “to-own-to-give”. At the same time such structure of donation reveals problematic status of Nietzsche’s paradigm of absolute immanence. Then I show how transcendence as an „essence” of immanence constitutes Martin Heidegger’s main concept. He is very close to the structure of “not-to-own-to-give”, but the structure of “to-own-nothing” is still an ownership. It shows, anyway, that both Heidegger and Nietzsche have philosophized very close to the paradigm of the good. Eventually I show in Heidegger’s thought a possibility to go beyond his own paradigm that reveals possibility of the good as an infinite donation.
Jan Ponętowski (ok. 1530–1598) w latach 1577–1587, opat w Hradište na Morawach, zgromadził jedną z najcenniejszych polskich kolekcji sztuki swego czasu. W Bibliotece Jagiellońskiej zachował się zbiór około 900 grafik w oprawnych tomach, ponadto książki ilustrowane rycinami i 3 akwafortowe rolki. Jest to grafika z XVI wieku, niemal wyłącznie w technikach metalowych, w 4/5 pochodzenia niderlandzkiego, w drugiej kolejności włoskiego. Zachowała się też część biblioteki, w tym kilka rękopisów średniowiecznych i inkunabułów. Zwracają uwagę cenne oprawy artystyczne między innymi z aksamitu i jedwabiu, zdobione perłami lub koralami, zaś inne, skórzane, zdobione są najczęściej plakietami. Większość opraw powstała w Czechach. Znaczna część kolekcji, w tym tkaniny, obrazy na płótnie lub desce i większość paramentów liturgicznych nie dochowała się do naszych czasów, również większość biblioteki uległa rozproszeniu. Ponętowski dbał bardzo o upamiętnienie swej osoby, używał kilku superekslibrisów i ekslibrisów, lubił podkreślać drogocenność i urodę posiadanych dzieł. W kolekcji grafiki przeważa tematyka religijna i historyczna, zwykle dotycząca nieodległej przeszłości i widoczne jest upodobanie do alegorii. Nie można odmówić Ponętowskiemu smaku artystycznego: nie spotyka się w zbiorze dzieł o niskiej jakości. Celem publikacji jest ustalenie listy zachowanych obiektów z kolekcji i dostępnych informacji o obiektach zaginionych. Artykuł zawiera zestawienie obiektów przechowywanych w Bibliotece Jagiellońskiej (w porządku sygnatur), wspomniano też o kilku znajdujących się w innych miejscach. Uwzględniono też spis daru Ponętowskiego dla krakowskiego uniwersytetu sporządzony przez ofiarodawcę w 1592 roku. Spis nie jest precyzyjny: pewne obiekty traktuje tylko zbiorczo, niektóre bardzo skrótowo. Tam gdzie było to możliwe i potrzebne dodano uzupełnienia lub objaśnienia – niekiedy tylko hipotetyczne – zapisów dotyczących przeważnie obiektów, które się nie zachowały.
EN
Jan Ponętowski (ca. 1530–1598), who was the abbot in Hradište (Moravia) from 1577 to 1587, was also a collector who managed to bring together one of the most valuable Polish art collections of his time. Of this collection, about 900 prints bound in volumes, a number of books illustrated with engravings and woodcuts as well as three rolls of etchings are now held by the Jagiellonian Library. All of these are sixteenth-century prints, made for the most part by the use of metal techniques. Four fifths of them come from the Netherlands and the rest from Italy. Part of Ponętowski’s library has also survived, including several manuscripts and incunabula. Some of these books have extremely fine artistic bindings made of materials such as silk or velvet and adorned with pearls and coral, while others – made of leather – are mostly decorated with plaques. Most of the bindings come from Bohemia. Unfortunately, a large part of Ponętowski’s collection – including fabrics, paintings on canvas and on wooden boards as well as most of the church paraments – has not survived. Additionally, most of the library has been dispersed. Ponętowski, who very much wished to be remembered by future generations, used several supralibros and bookplates. He also liked to highlight the beauty and costly nature of the artworks in his possession. The subjects which prevail among Ponętowski’s etchings are religion and history, the latter concerning events from the recent past. It is also evident that the abbot was very fond of allegories. His artistic taste is unquestionable, as no poor quality works can be found in his collection. The aim of this publication is to make a complete list of both the preserved and the lost items from Ponętowski’s collection. The article contains a list of objects held by the Jagiellonian Library (according to the shelf marks). It also mentions several items that are to be found in other locations as well as the list of Ponętowski’s donation to the Cracow University (written by the donator himself in 1592). The present list is not a detailed one. Certain objects are mentioned collectively – some in a very brief manner. Where possible and where necessary, the author has added appropriate explanations (which in some cases are only hypothetical). These mostly concern the entries on lost objects.
The main goal of this article is to present the thought of Tadeusz Styczeń, a Polish ethicist and theologian, on love among human beings. The attention is focused on the dimension of love between a man and a woman as a sincere gift of oneself to a beloved person by showing the relationship between 'me' of the person who loves, and 'you' of the person who is loved. Moreover, the article attempts to present love between a man and a woman as affirmation of the person one loves, as expressed in the statement: `It is so good you exist!'. The role and meaning of the human body is also discussed as it is the language in which a person can express his/her dedication to the loved one to the fullest. In this context, the relationship between 'me' and the body of the person who loves is also found significant. The special care is also given to the meaning of the sign of the body, which Styczeń presents as an image of the human 'me'. In this context, the uniqueness of human existence is portrayed against the created world. It was pointed out that the individual 'me' expresses itself the most effectively by action, which becomes a method for looking into a human soul. This action is possible thanks to the human body, which evolves into the language of interpersonal communication. And finally, it is shown how important is the part which a human face plays in this process of communication.
PL
Podstawowym celem artykułu jest omówienie i ukazanie myśli polskiego etyka i teologa Tadeusza Stycznia dotyczącej miłości ludzkiej. W sposób szczególny starano się zwrócić uwagę na wymiar miłości jako bezinteresownego daru pomiędzy kochającymi się: mężczyzną i kobietą, ukazując relację pomiędzy „ja” osoby kochanej i „ty” osoby kochającej. Podjęto również próbę ukazania miłości ludzkiej jako afirmacji drugiej osoby, wyrażającej się w sformułowaniu „Jak dobrze, że jesteś!”. Przedstawiono także rolę i znaczenie ciała ludzkiego jako języka, w którym człowiek najpełniej wyraża dar z siebie dla drugiej osoby. Istotne w tym kontekście stało się też przedstawienie relacji między „ja” osoby i swoim ciałem. Wyszczególniono znaczenie znaku ciała, które Styczeń przedstawia jako obraz ludzkiego ja. W tym kontekście przedstawiono wyjątkowość ludzkiej egzystencji na tle świata stworzonego, podkreślając, że „ja” osoby ludzkiej najlepiej wyraża się poprzez działanie, które staje się metodą, aby wejrzeć do wnętrza ludzkiego. Działanie to jest zaś możliwe dzięki ludzkiemu ciału, które staje się językiem komunikacji międzyosobowej. W końcu ukazano, jaką rolę w tym komunikowaniu się odgrywa ludzkie oblicze.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Być chrześcijaninem – co to właściwie znaczy? Czym jest chrześcijaństwo w swej najgłębszej istocie? Co teologia Josepha Ratzingera/Benedykta XVI wnosi do rozumienia christianoi i christianitas – pojęć rzeczywistości, egzystencjalnej głębi? Promienie odpowiedzi na wszystkie te pytania schodzą się w jeden punkt, w jedno centrum, którym jest On – Jezus Chrystus, Przebity, z którego oglądu (okiem ciała, rozumu, serca, woli, wiary) wynika wszystko, wszelkie rozumienie, wszelka nowość, wszelka istota rzeczy: chrześcijaństwa i życia jako takiego.
EN
The biblical history of salvation results in tightening the bond between God and man more and more closely, though there is a sudden change in the quality between the Old and New Testaments that makes the bond so far expressed through the Covenant to fulfil it self in the theandric communion in the Person of Jesus Christ. Christianity arises as a communion and, as such, it fulfils itself in the Church, through the Holy Spirit: it consists in making a gift of oneself and relying on the gift. J. Ratzinger/Benedict XVI shows how Christianity not only enters the structures of reality, but – in fact − constitutes its most appropriate − since salutary − structure and a hermeneutic key to understand man. What seems paradoxical, or even nonsensical in Christianity, as a matter of fact, breaks the absurdity of atheistically ideologised structure of the world and thinking.
To begin with, the author defines the dialogue between the medical personel and the patient as a special form of relationship because of its natural character. In this article, the author analyzes the significance of the personalistic dimension of relationships in medical practice. He emphasizes that the quality of interpersonal relations depends on a specific vision of a human being. One must first “know” in order to “act”. The personalistic dimension allows to look at the sick person as at an integral and autonomous individual. Personalism helps to identify the spiritual dimension as constitutive in the medical personnel-patient relation. Moreover, the necessity of forming values and conscience, which helps to avoid routine in medical actions has been highlighted. Consequently, the author puts forward the thesis that the hospital personnel must, above all, do not disrespect their own dignity and show that it is manifested in actions, reflected in the relationship with the patient. The personal approach is therefore a “gift – versus-gift” relationship that benefits both sides. The medical personnel is a “gift” to the patient, and the patient also contributes to the meaning of service in the hospital. In conclusion, the author states that the personalistic approach leads to “humanization” of the relation with a sick person, on account of the global and integral vision of a human being always allowing to emphasize the inalienable dignity of every living person in medical actions.
PL
W punkcie wyjścia autor określa dialog między personelem medycznym a chorym jako formę relacji o charakterze naturalnym. Autor analizuje personalistyczne ujęcie tej relacji. Jakość relacji interpersonalnych zależy od wizji człowieka, poprzez którą ujmuje się rzeczywistość. Wymiar personalistyczny pozwala patrzeć na chorego jako na osobę odrębną i autonomiczną, uwzględnić prawdziwe dobro i dostrzec wymiar duchowy. Zaakcentowana została konieczność kształtowania wartości i sumienia. Spojrzenie osobowe jest relacją „dar – kontra-dar”, w której personel jest darem dla chorego, a ten nadaje poczucie sensu posługi w szpitalu. Prowadzi to do uczłowieczenia relacji, gdyż osobowe ujęcie istoty ludzkiej pozwala zawsze podkreślać niezbywalną godność każdego człowieka w działaniach medycznych.
Artykuł zajmuje się problemem tłumaczenia hebrajskiego słowa מִנְחָה w perykopie Rdz 4, 3–5a. Istnieją trzy podstawowe kierunki translatorskie omawianego terminu: sakralne (np. ofiara), świeckie (np. prezent, dar) i świecko-sakralne (np. dar ofiarny). Obecne opracowanie, opierając się zasadniczo na argumencie pochodzącym z wersetu Hbr 11,4, popiera to ostatnie ukierunkowanie
DE
At the end of 2016, a revised edition of the Catholic Bible translation (Einheitsübersetzung) was published. One of the many corrections introduced referred to the word מִנְחָה in Gen 4,3–5a. It was translated as “a gift” (Gabe). The previous translation (1980) read this word as “a sacrifice” (Opfer). This article examines the validity of a given correction, proposing to combine both translation traditions into one as “a sacrificial gift” (Opfergabe).
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.