Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wykorzystania krajowych kred modyfikowanych czwartorzędowymi solami amoniowymi w technologii nieorganicznej

100%

Domka L. , Morawska A.

|

tom Vol. 88, nr 25

75-83

PL

Podjęto badania nad otrzymaniem kredy jako aktywnego napełniacza o określonym stopniu dyspersji i właściwościach fizykochemicznych. Bazą wyjściową dla otrzymania aktywnych białych napełniaczy był wapń kredowy ze złoża Sobków (okolice Kielc). Otrzymane hydrofilowe napełniacze poddano powierzchniowej modyfikacji za pomocą syntezowanych czwartorzędowych soli amoniowych. Modyfikowane i niemodyfikowane kredy oceniano badając chłonność wody, plastyfikatora oleju parafinowego, powierzchnię właściwą, porowatość, wielkość cząstek oraz gęstość nasypową.

EN

Studies were undertaken on production of chalks to be used as active fillers of polymers (plasto and elastomers). The starting material for the production of active fillers was limestone from Sobków deposits (near Kielce). The raw chalk was subjected to slugging, grain classification and drying. The obtained chalk exhibited a hydrophilic surface which restricted its application potential in the modern industrial technology. Thus, attempts ere mode to conduct partial hydrophobization other natural chalk surface. The chalk surface was subjected to modification. The new group of hydrophobility inducting agents was applied, belonging to quaternary 1-alkoxymethyl-3 hydroxypyridinum chlorides. Structure of the compounds contained linear and cyclic substituents. For comparison, the modification was conducted also with stearic acrylic acids. The modification was performed using various amounts of the modifying agents. Depending upon the solubility of cationic surfactants in water various systems of solvents (water/methanol) were employed. The modified chalk fillers were subjected to physicochemical tests. The measured parameters included i.a. bulk density, capacities to absorb water paraffin oil, pacifier, specific area, porosity, particle size and tendency to form agglomerates (with electron microscopy). Surface modification with pyridinum chlorides altered properties of the chalk, its surface became hydrophobic and the pore diameter and specific area changed. The modified chalks may be suggested as potential strengthening fillers of polyoleines.

2

Aktywność przeciwbakteryjna i przeciwgrzybicza wybranych soli czwartorzędowych aminoestrów kwasów tłuszczowych

88%

Woźniak E. , Czarny A. , Kocięba M. , Łuczyński J. , Różycka-Roszak B. , Witek S.

|

tom Vol. 48, nr 22

241-244

PL

Celem niniejszej pracy było zbadanie aktywności przeciwbakteryjnej i przeciwgrzybicznej czwartorzędowych N-metylopochodnych laurynianu 2-dimetyloaminoetylowego z różnymi przeciwjonami. Testowane preparaty przejawiały aktywność w zakresie stężeń 0.5- 0.02% w stosunku do wybranych szczepów Gram-(-) - Klebsiella, E.coli, Proteus, Pseudomonas i Gram-(+) Staphylococcus, Enterococcus, jak również niektórych przedstawicieli rodzaju Candida. Badane preparaty w stężeniu 0.5 i 0.25% wykazywały właściwości bójcze w odniesieniu do wszystkich szczepów. Uzyskane wyniki potwierdzają słuszność wyboru czwartorzędowych soli amoniowych jako efektywnych środków dezynfekcyjnych.

EN

The aim of present study was to assay antibacterial and antifungal activity of quaternary ammonium salts-DM-11C1(-), DM-11Br(-), DM-11 CH3SO4(-)(N-methyl quaternary derivatives of 2-dimethylaminoethyl laurate with different counterions). The tested antimicrobial agents at the concentration of 0.5-0.02% were found to inhibit the growth of some Gram-negative bacteria - Klebsiella, E.coli, Proteus, Pseudomonas, Gram-positive strains Staphylococcus, Enterococcus and some representatives of yeast-Candida. The investigated compounds at the concentration 0.5 and 0.25% were active against all tested microorganisms. These results may have significant implications for the future development of new group quaternary ammonium compounds as an antimicrobial agents-disinfectants. s. 241-244, bibliogr. 4 poz.

3

Antystatyczne i powierzchniowo czynne właściwości soli amoniowych z ugrupowaniem 3-alkoksy-2-hydroksypropylowym

88%

Poźniak R. , Sokołowski A. , Bajka A.

|

tom Vol. 48, nr 22

137-140

PL

Przedstawiono wyniki badań nad oceną aktywności antystatycznej i powierzchniowo czynnej czwartorzędowych metylosiarczanów N-(3-alkosy-2-hydroksypropylo)-N,N-dialkilo-N-metyloamoniowych oraz metylosiarczanów N,N-di-(3-alkosy-2-hydroksypropylo)-N-alkilo-N-metyloamoniowych. Stwierdzono, że związki będące dobrymi antystatykami są także dobrymi środkami powierzchniowo czynnymi.

EN

In this work we presented antistatic and surface properties of N-(3-alkyloxy-2-hydroxypropyl)-N,N-dialkyl-N- methylammonium methylsulphates and N,N-di(3-alkyloxy-2-hydroxypropyl)-N-alkyl-N-methylammonium methylsulphates. It was concluded that the studied compounds having excellent antistatic properties reveal also good surface activity.

4

Synteza wybranej grupy n-metylopochodnych aminoestrów kwasów tłuszczowych i ich proces micelizacji

88%

Łuczyński J. , Woźniak E. , Witek S. , Różycka-Roszak B.

|

tom Vol. 48, nr 22

113-116

PL

W poniższej pracy przedstawiono syntezę i wyniki badań procesu micelizacji wybranej grupy czwartorzędowych soli amoniowych (DM-11 Cl-, DM-11 Br-, DM-11 CH3SO4-. N,N-dimetyJoaniinoetanol poddano estryfikacji chlorkiem laurylowym, otrzymując chlorowodorek estru 2-dimetyloaminoetylowego kwasu laurynowego (DM-11). Wolny aminoester (DMw-11) poddano reakcji czwartorzędowania pochodnymi metylowymi, uzyskując serię czwartorzędowych N-metylopochodnych laurynianu 2-dimetyloaminoetylowego. Przy użyciu metody miareczkowania kalorymetrycznego zmierzono wartości krytycznego stężenia micelarnego (CMC) badanych soli oraz obliczono zmianę entalpii micelizacji. Chlorek charakteryzował się najwyższą wartością CMC i delta H.

EN

In this work the synthesis and the study of micellization process of quaternary ammonium salts with different counterions (DM-11 Cl-, DM-11 Br-, DM-11 CH3SO4-) are presented. N,N-Dimethyloamino derivative DM-11 as a model ,,soft" lysosomotropic substance have been synthesized (Fig. 1) by estrification of N,N-dimethylaminoethanol by lauroyl chloride. Hydrochloride of dimethylaminoethylester was separated and purified. The free dimethylaminoester DMW -11 (liberated from DM-11) was quaternized to N,N,N-trimethylammonium derivatives using methyl bromide, methyl chloride and dimethylsulphate. To elucidate the role of counterion in biological activity of amphiphilic compounds, the studies of micellization process were started. The micellization was studied by calorimetric titration method The highest value of critical micelle concentration (CMC) was obtained for Cl- as, counterion (9.5 mM) while for Br- and CH3SO- almost the same (6.9 and 6.25 mM).

5

Modyfikacja chemiczna multiakrylanów

75%

Jantas R. , Draczyński Z.

|

tom Vol. 50, nr 23

83-86

PL

Zbadano nukleofilową addycję amin alifatycznych drugorzędowych (dietylo-, dipropylo- i dibutyloaminy) do winylowych podwójnych wiązań dwu mulimonomerów - oligo [(2-akryloiloksy-5-metylo-1,3-fenylo)metylenu] oraz poli(metakrylanu 2-akryloiloksyetylu). Reakcje prowadzono przy nadmiarze aminy, w obecności odpowiedniego dialkiloaminolitu jako katalizatora w zakresie temperatur 20-50 stopni C. W wyniku addycji otrzymano nowe oligomery i polimery z trzeciorzędowymi grupami aminowymi, które w reakcji z halogenkami alkilowymi przemieniono w czwartorzędowe sole amoniowe. Budowę chemiczną otrzymanych produktów potwierdzono analizę elementarną i metodami spektroskopowymi: IR, 1H-NMR, 13 C-NMR. Sole czwartorzędowe użyto jako katalizatory międzyfazowe w syntezach organicznych.

EN

The nucleophilic addition reaction of dialkylamines to vinyl groups of multiacrylate - oligo [(2-acryloyloxy-5-methyl, 3-phenylene)methylene] and poly(2-acryloyloxyethyl methacrylate) ewre investigated. The reactions were carried out in solvent with excess amine in the presence of lithium dialkylamides as catalysts within the temperature range from 20 to 50 C. The obtained products were a new type of tertiary oligo- and polimeric amines. The quaternarization of such an amines with alkyl halides result in quaternary ammonium salts which used as catalysts in organic syntheses. The chemical composition of the resultant products has been confirmed by spectroscopic methods: IR, 1 H-NMR, 13 C-NMR and elemental analysis.

6

4-methyl-4-[2-(naphthalene)-2-oxoethyl] morpholin-4-ium iodide as a water soluble photoinitiator

75%

Ozcan F. , Dogruyol Z. , Keskin Dogruyol S.

|

tom Vol. 68, nr 4

215--220

EN

Quaternary ammonium salt namely 4-methyl-4-[2-(naphthalen-2-yl)-2-oxoethyl] morpholin-4-ium iodide (WSMPM) was synthesized and characterized. High molar absorptivity at 347 nm (1910 L • mol-1 • cm-1) and good solubility in distilled water (10-2 M) allows WSMPM to be used as an effective photoinitiator also in water-soluble systems. Photopolymerization of acrylamide monomer with WSMPM (10-3 M) and a tertiary amine (N-methyldiethanolamine), resulted in 84.4% monomer to polymer conversion. Based on laser photolysis and electron spin resonance, a photoinitiator mechanism was proposed.

PL

Otrzymano i scharakteryzowano czwartorzędową sól amoniową – jodek 4-metylo-4-[2-(naftalen-2-ylo)-2-oksoetylo]morfolin-4-iowy (WSMPM). Związek charakteryzuje się dużą wartością molowego współczynnika absorpcji promieniowania o długości fali 347 nm (1910 L • mol-1 • cm-1) oraz dobrą rozpuszczalnością w wodzie, co pozwala na jego zastosowanie jako efektywnego fotoinicjatora, także w układach wodnych. W przypadku fotopolimeryzacji akryloamidu w obecności WSMPM i trzeciorzędowej aminy (N-metylodietanoloaminą) uzyskano ponad 84-proc. konwersję monomeru do polimeru. Na podstawie fotolizy laserowej i elektronowego rezonansu spinowego zaproponowano mechanizm fotoinicjacji.

7

The influence of quaternary ammonium salts on mechanical properties of light-cured resin dental composites

75%

Zalega M. , Nowak J. , Bociong K.

|

tom Vol. 68, nr 4

193--205

EN

The composite consisting of bis-GMA/UDMA/HEMA/TEGDMA monomer mixture forming a polymer matrix filled with silanized silica (45 wt%) was modified with CTAB or DODAB quaternary ammonium salts (0.5‒2.0 wt%). The hardness, flexural strength as well as diametrical tensile strength of the composite before and after modification were evaluated. The type and amount of salt affected the hardness, flexural strength, and shrinkage stress; however, they did not influence the diametral tensile strength of the tested composites.

PL

Kompozyt składający się z mieszaniny monomerów bis-GMA/UDMA/HEMA/TEGD¬MA tworzących osnowę polimerową napełnioną silanizowaną krzemionką (45% mas.) modyfikowano czwartorzędowymi solami amoniowymi CTAB lub DODAB (w ilości 0,5‒2,0% mas.). Zbadano twardość, wytrzymałość na zginanie oraz wytrzymałość na średnicowe rozciąganie kompozytu przed i po modyfikacji. Rodzaj i ilość soli miały wpływ na twardość, wytrzymałość na zginanie oraz naprężenia skurczowe, nie wpłynęły natomiast na wytrzymałość na średnicowe rozciąganie badanych kompozytów.

8

Ocena oddziaływania czwartorzędowych soli amoniowych na środowisko wodne

63%

Grabińska-Sota E.

|

2004

|

tom z. 51

7-145

PL

Zgodnie z wprowadzanymi w ciągu ostatnich pięciu lat rozporządzeniami, służącymi ochronie środowiska naturalnego, zaleca się, aby każdy związek chemiczny przed dopuszczeniem do obrotu handlowego był poddany ocenie różnorodnych oddziaływań na środowisko. Rezultaty tej oceny są podstawą podejmowania decyzji o dopuszczeniu nowych chemikaliów do stosowania lub wycofywania już stosowanych. Dają także impuls do poszukiwania nowych związków chemicznych o mniejszym stopniu ryzyka dla środowiska. Poważną pozycję wśród substancji chemicznych niewątpliwie potrzebnych, a jednocześnie negatywnie oddziałujących na środowisko, zajmują czwartorzędowe sole amoniowe (CSA). Biorąc pod uwagę powszechność ich stosowania, należy przypuszczać, że migrują one do wód powierzchniowych. Ze względu na brak jednoznacznych danych w literaturze o mechanizmie ich biologicznego rozkładu w ekosystemie wodnym i oddziaływaniu metabolitów tych przemian na organizmy żywe, podjęto próbę oceny wpływu nowej generacji CSA na to środowisko. W pracy wykazano, że zarówno o szybkości rozkładu biologicznego, jak również o odmienności oddziaływania na biocenozę wodną decydowała struktura związku, a szczególnie takie elementy, jak: długość łańcuchów węglowodorowych, obecność pierścieni aromatycznych lub cyklicznych oraz atomów siarki bądź tlenu w podstawniku alkilowym. Badane struktury z układem alifatycznym i heterocyklicznym wykazały odmienne działanie na przedstawicieli łańcucha pokarmowego ekosystemu wodnego. Najmniej toksycznie działały na ryby, natomiast najbardziej wrażliwe ogniwo w łańcuchu troficznym stanowili producenci (glony). Przeprowadzone testy toksyczności nie wykazały działania genotoksycznego w stężeniach, w których związki występują w wodach naturalnych, ani też ich produktów biologicznego rozkładu. Rezultaty badań podatności na biodegradację udowodniły, że wszystkie preparaty są biologicznie rozkładalne w środowisku wodnym, a czas połowicznego rozkładu wahał się od 0,5 do 1,6 doby w zależności od testowanego związku. Niezależnie jednak od szybkości, mechanizm biologicznego rozkładu wszystkich badanych grup substancji, śledzony dzięki spektroskopii NMR, był podobny. Wykorzystując rezultaty badań testów toksyczności oraz biodegradacji oceniono ryzyko zagrożenia wód czwartorzędowymi chlorkami amoniowymi z podstawnikiem alkoksymetyloamoniowym i alkilotiometylowym. Wykazano, że związki te stanowią zagrożenie dla wód. W końcowym etapie badań, wykorzystując empiryczny model statystyczny, wyznaczono stężenie bezpieczne czwartorzędowych soli amoniowych, przy którym 95% gatunków jest chronione.

EN

During last five years many decrees and instructions considering protection of natural environment have been introduced. It is recommended to evaluate environmental impact of each newly introduced in trade turnover organic. Results of this evaluation should be the base of information during decision making process while new chemicals are entrancing and outworn ones are withdrawing. Results of environmental studies often stimulate development of new compounds with significantly lower level of environmental risk. Very important group of chemicals are quaternary ammonium chlorides. They are useful, have many applications, but they also could heavily contaminate natural environment. It should be supposed that those compounds can get into surface waters. There is no reliable data in literature about the mechanism of their biological decomposition in aquatic ecosystems and impact of metabolites living organisms. Therefore following studies considering evaluation of environmental impact of new generation of QAS were undertaken. During the research it was shown that speed of biological decomposition and differences in the effect on aquatic biocenose was dependent on the structure of compound. The most important was: length of hydrocarbon chains, their correlation, presence of aromatic or cyclic rings and presence of sulphur or oxygen atoms in alkyl substitute. Structures with aliphatic and heterocyclic systems showed different effects on representatives of food chain in water ecosystems. The less sensitive were fish and the most sensitive were producers (algae). Genotoxic properties of biological decomposition products in concentration they are present in natural environment were not confirmed. It was proved that all preparations were biological degradable in water environment with half life between 0.5 to 1.6 day. Despite of the speed of the process, mechanism of biological decay of all investigated groups was similar. At the base of obtained results risk of QAS with alkoxymethyl and alkyltiomethyl substitutes was calculated. It was shown that those compounds constitute great risk to natural waters. Therefore at the last stage of research no-effect concentration (when 95% of species are protected) was calculated with the usage of static empirical calculation model.

9

Cukrowe czwartorzędowe sole amoniowe

63%

Dmochowska B. , Sikora K. , Samaszko-Fiertek J. , Ślusarz R. , Madaj J.

|

tom [Z] 70, 7-8

497--518

EN

Quaternary ammonium compounds (QACs) exhibit the properties of both inorganic and organic compounds, and their ionic nature gives them hydrophilic character. The popularity of these compounds is allied to their many applications and ease of synthesis. Most of QACs are stable up to 150°C, readily soluble in water, usually non-toxic in utilitarian concentrations, are surface active, and do not irritate the skin or have a noxious odour [1]. Many of them have fungicidal, bactericidal and algicidal properties [2–5]. The antiviral action of QACs, including against HIV [6, 7], has been reported. They are used as timber preservatives, disinfectants, fabric softeners, anti-electrostatic agents and antifriction substances [5, 8, 9]. In addition, certain drugs administered in cases of diabetes, cardiac arrhythmia, neuroses, allergies and even carcinomas are QACs. Finally, QACs are used in chemical synthesis as catalysts, in phase-boundary catalysis [11], in the reduction of aldehydes and alkenes, and in the Friedl-Crafts reaction. In literature there is only limited amount of information considering quaternary ammonium salts containing sugar substituents. Among them four group of compounds arises: salts linked to C6 atom in sugar, directly connected to anomeric carbon atom, linked trough hydrocarbon spacer and derivatives of polisacharides. Kirk at al. described the synthesis of biologically active QACs [15]. In the Menshutkin reaction between an iodo-derivative and trimethylamine (Scheme 4), these authors obtained compounds with bactericidal and fungicidal properties. The authors obtained a series of analogous compounds using carboxylic acids (with carbon chains of various lengths) ester linked to the C-6-OH group of a sugar derivative. Blizzard synthesized QAC derivatives of vancomycin [28]. It was noticed that the increased hydrophilicity of vancomycin following the addition to it of a suitable fragment enhanced its antibacterial properties [30, 31], one of the more active being a derivative containing an aminium group at position G-6 (Scheme 10). Examples of reactions, in which the terminal carbon atoms in methyl glucopyranosides and polysaccharides are functionalized, are the syntheses carried out by Engel et al. [33, 34], one of which is shown in Figure 5. These authors aimed to find compounds with antibacterial properties. In the first instance, the hydroxyl groups at atoms C-6 of the sugar units in cellulose were O-tosylated. Then, the terminal carbons were functionalized with tertiary amines, yielding QACs. The most effective bactericide among these compounds was the one with a 16-carbon chain, the structure of which is shown Figure 6.

10

Właściwości mutagenne czwartorzędowych soli aldtitolilo- i glikozylo-amoniowych

63%

Dmochowska B. , Sikora K. , Woziwodzka A. , Piosik J. , Wiśniewski A.

|

tom T. 92, nr 9

1585-1588

PL

Przedstawiono wyniki badań mutagenności czwartorzędowych soli amoniowych (CSA) pochodnych 1,4-anhydro-d,l-rybitolu, d-glukopiranozylu oraz d-mannopiranozylu. Związki przebadano za pomoca nowego, bardzo czułego testu, bazującego na odtwarzaniu zdolności bioluminescencji mutanta w obrębie genu luxE bakterii Vibrio harveyi. Wyniki są zaprezentowane w odniesieniu do kontroli negatywnej oraz pozytywnej z zastosowaniem modelowego mutagenu akrydynowego ICR-191. Wszystkie badane związki wykazały aktywność mutagenną.

EN

Nine quaternary ammonium bromides with optionally O-acetylated 1,4-anhydro-d,l-ribitol-5-yl, d-glucopyranosyl and d-mannopyranosyl substituents were synthesized and tested for mutagenicity using a new test on dim mutant of Vibrio harveyi A16 strain. Results were comparized with negative and positive controls (well-known acridine mutagen ICR-191). All tested substances revealed mutagenic activities.

11

The effect of modified bentonites on the thixotropic properties of coating materials and their resistance against mold fungi settlement

51%

Oleksy M. , Lecka-Szlachta K. , Heneczkowski M. , Galina H.

|

2013

|

tom T. 58, nr 7-8

562--568

PL

Zbadano wpływ dodatku do kompozycji farby emulsyjnej lub lakieru akrylowego, bentonitów modyfikowanych IV-rz. solami amoniowymi (QAS), na właściwości hamujące rozwój grzybów. Oceniano grzyboodporność dwóch handlowych bentonitów: Specjal i SN, modyfikowanych wybranymi handlowymi QAS (tabele 1, 2), dodawanymi do farby lub lakieru w ilości 2 lub 4 % mas. Przygotowane kompozycje nanoszono na krążki gipsowe i poddawano działaniu, najczęściej występujących w środowisku człowieka grzybów pleśniowych Aspergillus niger oraz Penicillium chrysogenum. Badania mikrobiologiczne prowadzono według wytycznych polskiej normy z pewnymi modyfikacjami wynikającymi ze specyfiki badanych materiałów (tabela 3). Najlepsze właściwości grzybostatyczne wykazywały bentonity modyfikowane QAS Bardac LF oraz Bardac 22, co jest konsekwencją ich budowy chemicznej (tabele 4, 5, rys. 2, 3). Oznaczano także wpływ dodatku modyfikowanych bentonitów na właściwości tiksotropowe badanych kompozycji (tabela 6).

EN

Biostatic and thixotropic properties of bentonites modified with quaternary ammonium salts (QAS) in a waterborne paint and acrylic lacquer are presented. The fungistatic properties were tested for two commercially available bentonites modified with QAS. The bentonites were added to emulsion acrylic paint and acrylic lacquer in the amount of 2 or 4 wt. %. The resulting compositions were put on gypsum plaster disks and treated with Aspergillus niger and Penicillium chrysogenum, the molds frequently met in human environments. Microbiological tests were performed using procedures consistent with Polish Standards with modifications which stemmed from the materials used. The presence of bentonites modified with QAS substantially improved the resistance of coatings against microorganism colonization. Thixotropic properties of paint compositions containing modified bentonites were also found improved.

12

The influence of bentonites modified with quaternary ammonium salts on biocidal properties of compositions of water-dilutable paints and lacquers, and mineral plasters

51%

Oleksy M. , Heneczkowski M. , Galina H. , Lecka-Szlachta K.

|

tom vol. 53, nr 184

65-76

EN

The research led to the obtainment of compositions of water-dilutable paints and lacquers as well as mineral plaster with the additive of nanofiller called Nanobent Ž (bentonite modified with quaternary ammonium salt) which is a commercial product of ZGM Zębiec near Starachowice. The resistance of the abovementioned substances to mould fungi Aspergillus niger and Penicillium chrysogenum was tested. The best results were obtained for the composition with 3% additive of Nanobent ZR2 filler which practically completely inhibited the growth of mould fungi, even in the presence of whole culture medium containing glucose.

PL

Celem niniejszej pracy było otrzymanie kompozycji farb i lakierów akrylowych oraz tynków mineralnych z 1,5 i 3,0 % dodatkiem bentonitów Nanobent ZR1 i ZR2 (bentonitów modyfikowanych dwiema różnymi IV-rz. solami amoniowymi), które zostały wdrożone do produkcji w ZGM Zębiec w ramach grantu celowego nr 03933/C ZR7-6/2007. Powłoki uzyskane z użyciem tych kompozycji zbadano pod kątem odporności na działanie grzybów pleśniowych Aspergillus niger i Penicillium chrysogenum zgodnie z zaleceniami polskiej normy PN-EN ISO 846. Zbadano odporność farby emulsyjnej (fot. 1), lakieru akrylowego oraz tynku mineralnego bez dodatku modyfikowanych bentonitów na działanie grzybów pleśniowych: Aspergillus niger oraz Penicillium chrysogenum. Następnie przeprowadzono badania wpływu dodatku środka Nanobent ZR1 na zahamowanie wzrostu grzybów pleśniowych w kompozycjach z farbą i lakierem akrylowym oraz tynkiem mineralnym (fot. 2–6). Zbadano również odporność podłoża (krążków gipsowych) na działanie grzybów pleśniowych (fot. 1). Ponieważ najlepsze rezultaty uzyskano dla 3% dodatku nanonapełniacza Nanobent ZR1 (fot. 2–6), stąd w dalszych badaniach biobójczej skuteczności środka Nanobent ZR2 stosowano takie samo stężenie. Otrzymane wyniki badań zestawiono w tabeli 2 i na fot. 7. Na ich podstawie stwierdzono, że najlepsze rezultaty uzyskano dla kompozycji z 3% dodatkiem produktu Nanobent ZR2, gdzie praktycznie nie zaobserwowano wzrostu grzybów pleśni pleśniowych, nawet w obecności pożywki pełnowartościowej (z glukozą).

13

Modyfikowane bentonity jako adsorbenty par węglowodorów

51%

Oleksy M. , Heneczkowski M.

|

2008

|

tom T. 53, nr 3

219-223

PL

Przeprowadzono organofilizację trzech typów handlowych bentonitów o symbolach SN, BS, BW za pomocą różniących się budową chemiczną czwartorzędowych soli amoniowych (QAS). Scharakteryzowano wpływ rodzaju podstawników przy atomie azotu w QAS na zdolności adsorpcyjne modyfikowanych bentonitów w odniesieniu do 5 rozmaitych węglowodorów: benzyny silnikowej, oleju napędowego, benzenu, heksanu i toluenu. Próbką porównawczą był niemodyfikowany zeolit. Najlepsze rezultaty - tj. największe wartości maksymalnego przyrostu masy (w %) - uzyskano w przypadku bentonitu SN modyfikowanego QAS z jednym podstawnikiem benzylowym, jednym decylowym i dwoma metylowymi.

EN

The processes of organophilization of three types of commercial bentonites, markes with symbols SN, BS and BW, with quaternary ammonium salts differing in chemical structure (QAS, Table 1 and 2) were carried out. The effects of type of substituent at nitrogen atom in QAS on adsorbing capacity of modified bentonites towards 5 various hydrocarbons: gasoline, diesel fuel, benzene, hexane and toluene has been characterized. Unmodified zeolite was used as a reference sample (Table 3, Fig. 1 and 2). The best results (maximal values of weight rise, in %) were obtained for SN bentonite modified with QAS with one benzyl, one decyl and two methyl substituents.

14

Monitoring i usuwanie zanieczyszczeń mikrobiologicznych w pomieszczeniach archiwalnych i bibliotecznych

51%

Skóra J. , Pietrzak K. , Gutarowska B. , Pietrowski P.

|

tom R. 69, nr 1

35--42

PL

Istotne zagrożenie dla trwałości zbiorów archiwalnych i bibliotecznych mających postać papierową stanowią mikroorganizmy, szczególnie grzyby strzępkowe. W artykule przedstawiono stan zanieczyszczenia mikrobiologicznego w archiwach i bibliotekach. Dokonano oceny skuteczności dezynfekcji przeprowadzonej metodami: chemicznego zamgławiania preparatem z czwartorzędowymi solami amoniowymi, promieniowania UV oraz jonizacji fotokatalitycznej. Ponadto określono wpływ dezynfekcji metodą jonizacji fotokatalitycznej na skład gatunkowy drobnoustrojów zasiedlających magazyn biblioteczny. W badanych pomieszczeniach odnotowano niskie zanieczyszczenie bakteryjne, natomiast w połowie rozpatrywanych magazynów zanieczyszczenie powietrza grzybami było podwyższone w odniesieniu do dopuszczalnych limitów literaturowych. Stwierdzono większe zróżnicowanie gatunkowe grzybów w pomieszczeniach bibliotecznych niż w archiwach. Przeprowadzone procesy dezynfekcji metodami promieniowania UV oraz jonizacji fotokatalitycznej wykazały wysoką efektywność w przypadku usuwania drobnoustrojów z powietrza i z powierzchni. Metoda chemiczna okazała się mniej skuteczna w eliminacji drobnoustrojów. Wyznaczono czynniki wpływające na skuteczność dezynfekcji. Wykazano konieczność analizy mikrobiologicznej przed i po procesie dezynfekcji.

EN

The significant threat to the durability of archival and library paper collection are microorganisms, especially filamentous fungi. This paper presents the state of microbial contamination in archives and libraries. The evaluation of the effectiveness of disinfection methods: chemical misting with quaternary ammonium salts, UV radiation and photocatalytic ionization was performed. Moreover, the influence of photocatalytic ionisation disinfection on the microorganisms species composition inhabiting the library warehouse was estimated. In the tested premises, the low bacterial contamination was reported, while in the air, the fungi contamination was increased in respect to the literature limits for half of considered warehouses. The higher diversity of fungi species in library premises than in the archive was found. The two carried out disinfection processes - UV radiation and photocatalytic ionisation have shown similar, high effectiveness in microorganisms removal from the air and surfaces, in the case of the chemical method the effectiveness was lower. Factors influencing the efficiency of disinfection were determined. The need for microbiological analysis before and after the disinfection was demonstrated.