Commonness of citrus fruits as food products and additives for cosmetics and cleaning products contribute to the increase of the number of people suffering from citrus allergy. Citrus allergens can cause gastrointestinal, respiratory and skin symptoms. Citrus allergens are cross-reactive with many allergens from different sources. This makes diagnostics of citrus allergy problematical and determination of the allergen responsible for allergy symptoms is difficult. The purpose of this article is systematization of information available in literature on citrus allergens, clinical symptoms of citrus allergy, its diagnostics and diagnostics-related problems.
PL
Popularność cytrusów zarówno jako produktów spożywczych jak i dodatków do kosmetyków i środków czystości przyczynia się do wzrostu liczby osób uczulonych na cytrusy. Alergeny owoców cytrusowych mogą powodować objawy ze strony przewodu pokarmowego i układu oddechowego, a także objawy w postaci zmian skórnych. Liczne reakcje krzyżowe alergenów cytrusów z alergenami z innych źródeł utrudniają diagnostykę oraz określenie źródła alergenów odpowiedzialnych za powstawanie objawów alergii. Niniejsza praca ma na celu zebranie i usystematyzowanie informacji dostępnych w literaturze na temat alergenów cytrusów, objawów klinicznych alergii na cytrusy oraz diagnostyki i związanych z nią problemów.
Historia uprawy roślin cytrusowych sięga czasów starożytnych, jednak to w dobie renesansu zyskały one szczególne znaczenie jako element sztuki ogrodowej. Wtedy też zaczęto wykorzystywać nie tylko ich użytkowy charakter, ale również wartości dekoracyjne i znaczenie symboliczne. Pierwsze udokumentowane wykorzystanie cytrusów do celów propagandowych miało miejsce w ogrodzie Medyceuszy w Castello nieopodal Florencji. W okresie tym owoce cytrusów utożsamiano z mitycznymi „złotymi jabłkami” Hesperyd, fakt ten wykorzystany został przez ród Medyceuszy w tworzeniu ogrodu o politycznym przesłaniu. Wspaniałą kolekcję roślin kubłowych, w tym cytrusów, posiadał również w Wersalu król Francji Ludwik XIV. W okresie tym oranżeria i parter pomarańczowy stały się znaczącym eremem ogrodowej kompozycji i programu. Wielkim miłośnikiem uprawy roślin cytrusowych był także elektor saski i król Polski August II Mocny. Podobnie jak Kosma I Medyceusz, utożsamiał się on z mitycznym Heraklesem, a w swych ogrodach w Dreźnie i Warszawie zgromadził olbrzymią kolekcję tych roślin - zwłaszcza pomarańczy gorzkiej. Uprawą cytrusów pasjonował się również ostatni król Polski, Stanisław August Poniatowski, a także car Aleksander II, który odkupił część kolekcji Augusta oraz wybudował nową oranżerię w parku łazienkowskim w Warszawie w celu jej utrzymywania.
EN
The history of growing citrus plants dates back to ancient times but in the Renaissance era they gained particular importance as an element of garden art. At that time they became popular for their decorative and symbolic significance, as well as their originally intended purpose. The first documented use of citrus fruit as “garden art” took place in the garden of the Medici at Castello near Florence. During this period, citrus fruits were identified with the mythical “golden apples” of Hesperides. This fact was used by the Medici family in the garden to create a political message. The great collection of container plants including citrus was also held in Versailles, by French King Louis XIV. From that time the conservatory and orange parterre have become a sig- nifi cant element of garden composition and program. The Elector of Saxony and the King of Poland - August II the Strong was also a great lover of citrus fruits. Similar to Cosimo I de’ Medici, he identified himself with the mythical Heracles, and in his gardens in Dresden and Warsaw amassed huge collections of those plants - especially the bitter oranges which bear “golden” fruits. The last Polish king, Stanislaw August Poniatowski, was fascinated by citrus cultivation, as was Tsar Alexander II, who repurchased part of August II collection and built a new orangery in Lazienki Park in Warsaw for its maintenance.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.