Model złoża to synteza całości wiedzy o jego strukturze i jakości. Technika komputerowego przetwarzania informacji oferuje narzędzia, przy pomocy których możliwa jest realizacja zadania polegającego na zebraniu, analizie i weryfikacji całości dostępnych danych opisujących nawet duże i skomplikowane struktury geologiczne. Klasycznym przykładem dużej i skomplikowanej struktury geologicznej jest górotwór w obrębie złoża "Bełchatów". Dane opisujące tę strukturę pochodzą z otworów geologicznych, prób bruzdowych, kartowań i pomiarów GPS-owych. Komputerowe techniki analizy, weryfikacji, interpretacji i interpolacji tej ogromnej ilości danych pomogły na przestrzeni lat zbudować spójny model cyfrowy złoża. Umożliwia to bardziej precyzyjne projektowanie eksploatacji, przyśpiesza i podnosi dokładność obliczeń objętości urabianych skał z podziałem na klasy litologii. Opisano etapy pracy nad stworzeniem cyfrowego modelu złoża "Bełchatów" i przedstawiono jej wynik.
EN
Model of a deposit represents whole knowledge about its structure and quality. Information processing technology offers tools, using which it seems possible to gather together, analyze, verify the whole available data describing even large and complicated geological structures. Classical example of such large and complicated geological structure is rock mass within the limits of "Bełchatów" deposit. Data describing this structure comes from geological drill holes, channel samples, open face mapping (hand drawn views of bench faces) and GPS based measurements. Computer based techniques of analysis, verification, interpretation and interpolation of this huge amount of data helped over the years to build coherent digital model of the deposit. Having this model makes it possible to more precisely plan mining activity, speed up and raise the accuracy of calculations of volumes and tons of mined material and yet with different lithology classes breakdown. This article describes stages of work aiming for creation of digital model of "Bełchatów" deposit and presents the result of that work.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Projektowanie robót górniczych to stadium działalności górniczej, w którym istotne są następujące kryteria środowiska pracy oraz jej wyników: dokumentowanie zamysłów projektanta na rysunkach, precyzja rysowania, wykonywanie obliczeń objętości oraz mas fragmentów górotworu przeznaczonych do urobienia, obliczenia ilości oraz jakości kopaliny przeznaczonej do urobienia lub ilości nadkładu do usypania w ramach tworzonego planu, modyfikowanie tworzonego planu, a co za tym idzie, możliwość ciągłego przeliczania objętości oraz mas, zdolność tworzenia planów górniczych w wielu wariantach celem umożliwienia analiz porównawczych, które są podstawą optymalizacji koncepcji udostępnienia i eksploatacji złoża. Komputerowe wspomaganie projektowania (CAD) daje projektantom swobodę tworzenia rysunków z wykorzystaniem całej gamy narzędzi precyzyjnego rysowania, umożliwia wprowadzanie zmian zanim dany rysunek trafi na papier. W BOT KWB Bełchatów S.A. tworzenie i dokumentowanie geometrii projektów górniczych przy pomocy narzędzi CAD odbywa się od wielu lat. W ostatnich latach, przy współpracy z firmami ComputerLand i Mincom środowisko komputerowo wspomaganego projektowania górniczego wzbogacone zostało o cyfrowy model złoża. Model złoża jest dostępny i widoczny za pośrednictwem sieciowego systemu komputerowego zarówno dla tworzących go geologów jak i dla projektantów. Pozwała to projektantom na płynne korzystanie z wiedzy o skomplikowanej strukturze złoża w trakcie tworzenia projektów górniczych. Umożliwia również szybkie obliczenia zasobów górniczych w zaprojektowanych sektorach eksploatacyjnych i harmonogramowanie postępu frontów. Komputerowy model złoża pozwała też dzielić się wiedzą o złożu z dyspozytorem działającym w centrum operatywnego kierowania ruchem.
EN
Mine design is a stage of mining activity in which it is important that the following conditions of work environment and the work results are met: speed and ease of documenting of an engineer ideas on the drawings, precision of drawing, speed and ease of calculations of volumes and masses of pieces of rock-mass designed for excavation, speed and ease of calculations of quantity and quality of resource designed for excavation or amounts of overburden for dumping under mining plan being created, speed and ease of making changes to mine plan and connected with it need for constant recalculations of volumes and masses, ability to create multi-scenario mine plans to allow comparison analysis, which are basis for optimisation of conception of accessing and exploitation of the resource. Computer aided design (CAD) gives the mining engineers the freedom of drawing utilizing whole range of tools for precise creation and editing the drawing before it is actually placed on paper In BOT KWB Bełchatów mine, creation and documenting of mine design with CAD is being carried out for many years now. In recent years in cooperation with companies ComputerLand and Mincom, the CAD environment has been supplemented by digital model of the deposit. The model is visible and available to both geologists who created it as well mining engineers. It allows mine planning engineers to seamlessly see and use the knowledge about complicated structure of the deposit during creating of mine plans. It also allows for quick mining reserves calculations for all mining sectors being designed and for mine scheduling. The digital model of the deposit lets us also share the knowledge about the deposit with dispatchers operating in the main control room.
Posiadanie cyfrowych modeli złoża dla Pola Bełchatów i Pola Szczerców, ich bieżąca aktualizacja oraz nabyte umiejętności pozwalają na wykorzystanie zawartych w nich informacji w szerokim zakresie działań. Model daje możliwość tworzenia map, przekrojów geologicznych przez całe złoże, jego część lub projektowaną zabierkę z uwidocznieniem litologii, stratygrafii bądź jakości węgla w zależności od potrzeb. Użytkownik oprogramowania w sposób szybki i zdecydowanie dokładniejszy może dokonać stosownych obliczeń dla krótko- i długoterminowego planowania robót górniczych. Wygenerowane dane charakteryzują się dobrą jakością, zgodną z rzeczywistością stwierdzoną w wyniku prowadzonej eksploatacji.
EN
The usage of continuously updated digital models of the Pole Bełchatów and Pole Szczerców fields as well as the know-how acquired allow for applying the information provided by them within a broad scope of activities. The model makes it possible to create maps, geological sections of the entire field, its part or the planned shortwall. It provides information concerning lithology, stratigraphy or coal quality - depending on the needs. The software user may calculate the necessary data for short- or long-term mining operations quickly and much more precisely. The generated data are of good quality and reflect the actual characteristics confirmed by the ongoing exploitation.
The paper presents multi-criteria optimization method allowing for selection of the best production scenarios in underground coal mines. We discuss here the dilemma between strategies maximizing economic targets and rational resources depletion. Elaborated method combines different geological and mining parameters, structure of the deposit, mine’s infrastructure constrains with economic criteria such as the net present value (NPV), earnings before deducting interest and taxes (EBIT ) and the free cash flows to firm (FCFF). It refers to strategic production planning. Due to implementation of advanced IT software in underground coal mines (digital model, automated production scheduling) we were able to identify millions of scenarios finally reduced to a few – the best ones. The method was developed and tested using data from mine operation “X” (a real project – an example of a coking coal mine located in Poland). The reliability of the method was approved; we were able to identify multiple production scenarios better than the one chosen for implementation in the “X” mine. The final product of the method were rankings of scenarios grouped according to economic decision criteria. The best scenarios reached NP V nearly 50% higher than the Base Case, which held only 52. position out of 60. According to EBIT and FCFF criteria, 10 scenarios achieved results higher than the Base Case, but the percentage differences were very small, below 2 and 4%, respectively. The developed method is of practical importance and can be successfully applied to many other coal projects.
PL
W artykule zaprezentowano wielokryterialną metodę optymalizacji produkcji górniczej, prowadzącą do wyboru najlepszych harmonogramów wydobycia w podziemnych kopalniach węgla kamiennego. Przeprowadzono także dyskusję nad dylematem pomiędzy wyborem strategii maksymalizujących efekty ekonomiczne a racjonalną gospodarką zasobami. Opracowana metoda łączy różne parametry geologiczne i górnicze, budowę złoża, ograniczenia infrastruktury kopalni, z kryteriami ekonomicznym takimi jak NPV, EBIT i FCFF. Tym samym wpisuje się w obszar planowania strategicznego. W związku z wdrożeniem zaawansowanych narzędzi IT w podziemnym górnictwie węglowym (cyfrowy model złoża, zautomatyzowane harmonogramowanie produkcji górniczej) możliwe było zidentyfikowanie milionów scenariuszy, ograniczonych w efekcie końcowym do kilku najlepszych. Metoda została zaprojektowana i przetestowana z wykorzystaniem danych dotyczących projektu górniczego „X” (projekt rzeczywisty – przykład kopalni węgla koksowego zlokalizowanej w Polsce). Jej zastosowanie umożliwiło identyfikację wielu scenariuszy produkcji lepszych od wariantu wybranego do wdrożenia w tej kopalni. Tym samym potwierdzono jej skuteczność. Produkt finalny metody stanowią rankingi scenariuszy zgrupowanych według różnych kryteriów oceny efektywności ekonomicznej. Najlepsze scenariusze osiągnęły wartości NP V blisko 50% wyższe od scenariusza bazowego, który spośród 60 zajął dopiero 52. miejsce. Według kryteriów EBIT i FCFF, 10 scenariuszy osiągnęło wyniki lepsze niż scenariusz bazowy, ale różnice w ujęciu procentowym były jednak bardzo niewielkie, odpowiednio poniżej 2 i 4%. Opracowana metoda ma przede wszystkim praktyczne znaczenie i może być z powodzeniem stosowana w wielu przypadkach projektów węglowych.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.