Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

DOES CUMULATIVE CULTURAL EVOLUTION HAVE DARWINIAN PROPERTIES? THEORETICAL AND PRACTICAL CONSIDERATIONS

100%

Krekó K.

|

tom 65

|

nr 1

103-116

EN

Human culture is uniquely characterized by the accumulation of knowledge and products that could not be reinvented by each succeeding generation. This process, namely cumulative cultural evolution leads to the emergence of complex adaptations (RICHERSON, BOYD, 2005; TOMASELLO, 1999). The aim of this study is to outline the conditions necessary for human cultural evolution. Memeticists of Dawkins described this phenomenon in terms of biological evolution, but they fell short of explanations when facing serious critiques. Knowledge contents carried by minds and artifacts are not self replicating discrete entities. Not replicators, but rather cognitive interpretive and inferential mechanisms, like schemas and modules stabilize cultural content, making Darwinian theory applicable as an explanatory framework (SPERBER, HIRSCHFELD, 2006; BOYD, RICHERSON, 2005). Population dynamic models applied to cultural evolution lead to the conclusion that in order to increase the fitness of the population, imitation has to increase the fitness of individual learners (ROGERS, 1989). If individuals can effectively choose between imitation and individual learning, making cost and effort estimations their overall fitness increases. Adaptive pressure was on cognitive mechanisms supporting imitative learning. Such mechanisms are theory of mind (RICHERSON, BOYD, 2005), intersubjectivity (TOMASELLO, KRUGER, RATNER, 1993), and human pedagogy (GERGELY, CSIBRA, 2005). A growing body of results by mathematical models, field studies, and laboratory experiments – such as transmission chains, replacement method, and closed group – contribute to our understanding of the emergence and guiding principles of human cultural phenomena.

2

Szlak kulturowy – nowa strategia uobecniania przeszłości

84%

Kamińska K.

|

nr XXVII

319-329

EN

The cultural route is the new socio-cultural phenomenon. In the social awareness it is rather associated with the touristic route, including its historical monuments. However, apart from the touristic-cognitive aspect that is of value, there is also an activating-integrating one. Both aspects have the significant impact on the character of the cultural experiences of not only tourists, but also autochthons. The cultural route has initiated the new model of participation in culture. On the one hand, it is referring to the prototype of the journey. On the other hand, though, it is embracing the metaphorical nature of the concept of the road. It provokes the dialog with history and meeting with the ‘other’ and their culture. Moreover, going beyond the specific interior of the reality, interleaving the past and the present in creating the vision of ‘here and now’, it outlines the future, on the basis of the elements of the cultural heritage. The actions undertaken by cultural animators are increasing the attractiveness of the cultural route, which becomes the tool of the process of expanding of the cultural space.

PL

Szlak kulturowy to nowe zjawisko społeczno-kulturowe. W świadomości społecznej utożsamiany jest raczej z trasą turystyczną wraz z istniejącymi wokół niej obiektami zabytkowymi. Jednak poza aspektem turystyczno-poznawczym, nie mniej ważny jest także aktywizująco-integracyjny. Obie te kwestie wywierają istotny wpływ na charakter doświadczeń kulturowych nie tylko turystów, ale i autochtonów. Szlak kulturowy zainicjował bowiem nowy model uczestnictwa w kulturze. Odwołując się z jednej strony do pierwowzoru podróży, a z drugiej mając na uwadze metaforyczność pojęcia drogi, prowokuje do podjęcia dialogu z historią i spotkania z „innymi” i ich kulturą. Dodatkowo wychodząc od specyficznej aranżacji rzeczywistości, przeplatającej przeszłość z teraźniejszością, w kreowaniu wizji „tu i teraz” wytycza zarys przyszłości, posiłkując się elementami dziedzictwa kulturowego. Działania podejmowane przez animatorów kultury zwiększają atrakcyjność szlaku kulturowego. W tym kontekście szlak kulturowy staje się narzędziem animacji pozwalającym na poszerzenie przestrzeni kulturowej.

3

Aksjomaty społeczne – przegląd światowych badań. Implikacje dla praktyki społecznej i wychowawczej

67%

Magdalena B.

|

2018

|

nr 55(13)

161-183

EN

The article touches on the issue of social axioms and underlines the importance of their relationship with the psychological functioning of an individual. So far, there were identified five universal, pancultural social axioms: Social Cynicism, Social Complexity, Reward for Application, Religiosity, and Fate Control, “which are generalised beliefs about the world and people, including social institutions, physical environment, spirituality, and life events.” They turned out to be better predictors of behaviours than values. The articles points to an important role of the axioms in the way of perceiving people and the world and it describes the dangers which may be a consequence of a certain way of thinking. Intergenerational and family transmission of beliefs opens a discussion about the educational role of families. The publication is a review of the data on the axioms and their correlates, measuring techniques, and the areas worth further research. The idea of axioms is still fairly new and the research is not abundant. So far, no Polish publication occurred which would present the knowledge about the axioms in that way. The article sets the stage for future discussions and analysis.

PL

W artykule podjęto zagadnienie aksjomatów społecznych i podkreślono wagę ich związku z funkcjonowaniem psychologicznym jednostki. Dotychczas zidentyfikowano pięć uniwersalnych, pankulturowych aksjomatów społecznych, tj.: Cynizm społeczny, Wynagrodzony wysiłek, Złożoność społeczna, Przeznaczenie oraz Religijność, które „są uogólnionymi (zgeneralizowanymi) przekonaniami na temat świata i ludzi, w tym instytucji społecznych, fizycznego środowiska, świata duchowego oraz występujących wydarzeń i zjawisk”. Okazują się być lepszymi predyktorami zachowań niż wartości. Artykuł wskazuje na ważną rolę aksjomatów w sposobie percypowania ludzi i świata oraz określa zagrożenia, jakie mogą być konsekwencją pewnych sposobów myślenia. Międzypokoleniowa i wewnątrzrodzinna transmisja przekonań otwiera dyskusję nad wychowawczą rolą rodzin. Publikacja stanowi przegląd światowych danych o aksjomatach i jego korelatach, narzędziach pomiaru oraz obszarach wartych dalszej eksploracji. Tematyka aksjomatów jest wciąż dość nowa, przeprowadzono nieliczne badania w ich zakresie. Dotychczas nie pojawiła się polska publikacja, która gruntowałaby wiedzę o aksjomatach społecznych w ten sposób. Artykuł otwiera przestrzeń do dyskusji i analiz.