Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

CZECH EXPERIENCE IN USING CULTURE SATELLITE ACCOUNT

100%

Strielkowski W.

|

nr 1

60-68

EN

This paper focuses on the economic impact of tourism, specifically on the economic evaluation that includes its impact on jobs creation and economic growth, exportation of EU best practices to developing countries, its contribution to the generation of spin-offs, and the development of tourism and other cultural industries. The paper analyzes the best practices of implementation is the creation and utilization of the socalled satellite accounts of culture and various countries and describes the Czech experience with using culture satellite account. It appears that the share of culture in the value added of the Czech economy is oscillating around 2% which is comparable with the other EU countries. Nevertheless, our analysis point at advantages and disadvantages of currently used methods, and suggests ways for further improvement and development.

2

Cultural security within the European Union in terms of selected conditions of the cultural economics

75%

Landmann T.

|

nr 2(200)

312-327

PL

Przedmiotem rozważań w artykule jest bezpieczeństwo kulturowe analizowane z perspektywy ekonomiki takiego bezpieczeństwa, a szerzej: ekonomiki kultury. Analizę oparto na danych statystycznych opublikowanych przez Eurostat, raportach tej instytucji statystycznej oraz krytycznej analizie literatury naukowej. Celem rozważań jest komparatystyczna analiza tendencji oraz zjawisk zachodzących w odniesieniu do wybranych sfer ekonomiki kultury i bezpieczeństwa kulturowego w krajach UE w latach 2011-2018. W artykule ustalono, że ukształtowane po 2011 roku, wybrane uwarunkowania ekonomiczne mogły korzystnie oddziaływać na stan bezpieczeństwa kulturowego w państwach UE. Przesądzały o tym zwłaszcza wzrost zatrudnienia w sektorze kulturalnym, promocja zrównoważonego zatrudnienia opartego na parytecie płci oraz stale zwiększająca się liczba przedsiębiorstw oferujących dostęp do dóbr i usług kulturalnych. Czynnikiem osłabiającym były z kolei dysproporcje między państwami UE w wydatkach gospodarstw domowych na kulturę.

EN

The subject of the article is cultural security analyzed from the perspective of the economics of such security, and more broadly cultural economics. The analysis is based on statistical data published by Eurostat, reports from this statistical institution, and a critical analysis of scientific literature. The considerations aim to comparatively analyze trends and phenomena occurring in relation to selected spheres of cultural economics and cultural security in EU countries in 2011-2018. The article establishes that the selected economic conditions formed after 2011 may have positively impacted the state of cultural security in EU countries. That was primarily determined by the increase in employment in the cultural sector, the promotion of sustainable employment based on gender parity, and the continually increasing number of enterprises offering access to cultural goods and services. The disparities between EU countries in household expenditure on culture were a weakening factor.

3

Women to the Placards! The Socio-economic Situation of Female Choreographers in the Male World of Ballet Art

51%

Cholewicka E.

|

tom 13

|

nr 2

72-89

PL

Środowisko baletowe jest bardzo specyficzną społecznością – hermetyczną i niewielką. Analizując historię i literaturę baletową, jak również przyglądając się współczesnym repertuarom wiodących zespołów, łatwo można zauważyć liczebną dominację kobiet, która nie stanowi o ich dominacji w sferze kreacyjnej (choreografia) i zarządczej. W Polsce w sezonie 2019/2020 na czele 6 z 9 największych kompanii baletowych stoją mężczyźni. Jak pokazały badania, to płeć męska od lat dominuje w choreografii, stanowiąc o pokazywanych na scenach spektaklach, a w efekcie o dziedzictwie baletowym. W artykule analizuję rynek pracy polskich choreografek pracujących w wiodących zespołach baletowych, wskazując na panujące nierówności między kobietami i mężczyznami, którzy trudnią się choreografią baletową. W badaniu stosuję metody nauk społecznych (analizę dokumentów – repertuarów i składów osobowych 9 wiodących polskich kompanii baletowych w sezonie 2019/2020), analizuję dane zebrane podczas badania "Szacowanie liczebności artystów, twórców i wykonawców w Polsce" (Ilczuk i in. 2018), a ekonomika kultury stanowi o ramach teoretycznych mojego badania. Baza teoretyczno-metodyczna pozwoliła mi naświetlić nierówności, potencjalne przyczyny i zależności panujące na rynku pracy artystów i artystek tworzących choreografie baletowe. Immanentną cechą tego rynku pozostaje deficyt kobiet.

EN

The ballet environment is very specific – hermetic and small. Analysing the history and literature of ballet as well as looking at the contemporary repertoire of leading ballet companies, it is easy to notice the numerous domination of women, which does not determine their dominance in the creative (choreography) and management sphere. In Poland, in the season 2019/2020, 6 out of 9 largest, primer ballet companies are headed by men. As research has shown, it is the male gender that has been dominating in choreography for years, constituting the spectacles shown on the stages and, as a result, the ballet heritage. The article Women tothe placards! The socio-economic situation of female choreographers in the male world of ballet art shed light on the labour market of Polish choreographers working in leading ballet companies, pointing out the prevailing inequalities between men and women who are involved in ballet choreography. In this study, I apply the methods of social sciences (documentary evidence analysis – repertoire and labour force of 9 primer Polish ballet companies in the season 2019/2020), I analyse the data collected during the study Estimation of the number of artists, creators and performers in Poland (Ilczuk et al. 2018), whilst cultural economics is the theoretical framework of my study. This theoretical-methodical base allowed me to expose the inequalities, potential causes and dependencies that exist on the labour market of artists creating ballet choreographies. An immanent feature of this market is the deficit of women.

4

Rozwój a system kulturowy

51%

Kleer J.

|

tom 59

7-32

PL

Związki między rozwojem a systemem kulturowym są niezwykle ważne, chociaż w większości dyscyplin naukowych nie znajdują dostatecznego odzwierciedlenia, zwłaszcza w naukach ekonomicznych. Rozwój jest w jakimś najogólniejszym ujęciu efektem skumulowanego zasobu produkcyjnego, warunków geograficzno-naturalnych, skumulowanej wiedzy, zwiększaniem praw szerokich warstw społecznych, otwartości na rozwiązania zewnętrzne, kreatywności jednostek czy większych grup, zdolności do współdziałania w większych zespołach, a także solidarności i tolerancyjności. Na rozwój składa się zespół następujących składników: terytorium państwa, środowisko geograficzne, miasta i ich szczególny charakter, populacja i jej charakter oraz poziom edukacyjny, a zwłaszcza rola państwa i jego model polityczny. Definiując system kulturowy, należy przede wszystkim podkreślić, iż w przeciwieństwie do rozwoju, który charakteryzuje się zmiennością, system kulturowy cechuje się dużą trwałością. System kulturowy ujmuję w swoistym pięciokącie. Są to: język, tradycja, historia, religia i stosunek społeczeństwa do państwa i państwa do społeczeństwa. Język odgrywa szczególną rolę, służy i ułatwia przepływ dóbr i usług, a przede wszystkim jest środkiem komunikacji. Stanowi mechanizm porozumienia na poziomie państwa, a także z innymi społecznościami. Języki mają charakter lokalno-narodowy, a niektóre mają szerszy zasięg. Język wreszcie upowszechnia różne cele oraz ideologie. Tradycja stanowi kumulację doświadczeń przeszłości, zarówno tych, jakie w rzeczywistości miały miejsce, jak i tych zmitologizowanych. Rozróżnić można tradycje pozytywne, jak i negatywne, związane z własnym społeczeństwem, jak i światem zewnętrznym. Historia dotyczy ciągłości historycznej poszczególnych państw, zwłaszcza pojawienia się państw nowoczesnych, skutków I i II wojny światowej, a także epoki nowoczesnej i pojawienia się nowych państw w wyniku dekolonizacji i transformacji systemowej. Religia odgrywa istotną rolę w kształtowaniu systemu wartości, wpływie na państwo, a jednocześnie charakteryzuje się konfliktogennością w stosunku do innych religii, co zwłaszcza ma miejsce w okresie różnych przesileń, w tym głównie cywilizacyjnych. Stosunek do państwa dotyczy głównie wzajemnych relacji między państwem (elitami władzy) a społeczeństwem. Podstawowe znaczenie ma tu geneza państwa, jego ciągłość, stopień zaufania społeczeństwa, a także model polityczny, opiekuńczy czy opresyjny. Rozwój mimo pewnych rozwiązań unifikacyjnych w sferze ekonomiczno-technicznej, a po części edukacyjnej i kulturowej, nie eliminuje różnic wywodzących się z tradycji, historii, a także religii. Państwo może je dzięki swojej polityce wewnętrznej i zewnętrznej, częściowo eliminować. System kulturowy stanowi współcześnie jedno z ważniejszych zagrożeń rozwojowych.

EN

The links between development and the cultural system are extremely important, although in most scientific disciplines, especially in economic sciences, they are not sufficiently reflected. In most general terms, development is the effect of a cumulated production resource, geographical- natural conditions, accumulated knowledge, an increase in the rights of broad social strata, openness to external solutions, creativity of individuals or larger groups, ability to interact in larger teams, as well as solidarity and tolerance. Development consists of a set of the following components: territory of the state, geographical environment, cities and their special character, population: its nature and the educational level, as well as the particular role of the state and its political model. When defining a cultural system, it should first of all be stressed that, unlike development, which is characterized by variability, the cultural system is of high durability. I see the cultural system as a specific pentagon: language, tradition, history, religion and the attitude of society to the state and the state's attitude to society. Language plays a special role, serves and facilitates the flow of goods and services, and, above all, is a means of communication. It is a mechanism of agreement at the state level as well as with other communities. Languages have a local-national character, and some have a wider range. Language, finally, disseminates various goals and ideologies. Tradition is the accumulation of experiences of the past, both those that actually took place and those mythologized. We can distinguish positive and negative traditions connected with the society of a particular country as well as with the outside world. History concerns the historical continuity of individual countries, especially the emergence of modern states, the effects of World War I and WW II, as well as of the modern era, and the emergence of new states as a result of decolonization and systemic transformation. Religion plays an important role in shaping the system of values, influencing the state, and, at the same time, is characterized as conflict-generating in relation to other religions, which takes place mainly in the period of various crises, in particular civilisational ones. The attitude to the state concerns mainly the mutual relations between the state (the elite of power) and the society. Of the fundamental importance here is the genesis of the state, its continuity, the level of public trust, as well as the political, protective or oppressive models. Development, despite some unification solutions in the fields of economics and technology, and in part of education and culture, does not eliminate differences originating from tradition, history or religion. The state can eliminate them partly thanks to its internal and external policy. At present, the cultural system is one of the most important developmental threats.