Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Socio-Cultural Change and Education: Implications for Media Education

100%

Galas B.

|

tom 8(2)

2-8

EN

The transition from industrialism to informationism, and the creation of a global economy, a new type of society and culture, starts a new phase of development, related to the revolution of information technologies and knowledge-based economy. The world is entering a new era, an information era generated by the information technology revolution and the rapid development of science and education. On our eyes we can see the rising global network society, completely opened to social communication of virtual communities, accepting cultural diversity, creating its own rules of social life, transnational, democratic, pictorial and audiovisual, collecting and processing information, working, paying bills online, investing, absorbing specialists with high digital and communication skills. All this poses new unimaginable challenges to education on a global scale, as it is faced with absolutely new demands and tasks, expressed by the global economy, multinational corporations, virtual culture, national values and the tensions of globalization.

2

Výzkum lidové duchovní písně v 21. století a metodické inspirace Václava Frolce

88%

Frolcová V.

|

2012

|

tom 29_(71)

|

nr 2

5-16

EN

The author defines spiritual folk song as asubject of ethnology of the present and ethnomusicology, and focuses on the contribution of this research to interdisciplinary hymnology. It represents one of the options of critical use of the model of ethnographic research of the present village performed by Václav Frolec with team at the Masaryk University in Brno in the 1970s and 1980s It is a thematic concept of research and a qualitative method which goes from the chronology of sources to the study of cultural continuity and cultural changes. The author modifies this methodology for research on songs and presents three case analyses 1. Current forms of ritual communication and the change from the spiritual to the secular function of songs; 2. Two contexts of Baroque songs and contemporary culture; 3. Social function of the renewed customs and the origin of new Marian songs. Within this concept, ethnomusicology and ethnology of the present are part of historical ethnology.

3

Obraz przemian funkcji wychowawczej rodziny w poglądach dwóch pokoleń Podlasian

75%

Misiejuk D.

|

nr 2

148-159

EN

The aim of the article is to analyze and interpret the data obtained through surveys on the educational function of the family. In the changing sociocultural reality, in the perspective of political decisions in the state, the family, as the basic socializing agency of the individual, changes to fulfill its functions. The analyzed data show a picture of changes in the respondents’ worldviews, show changes in the system of evaluation and reveal the subjects’ motivations. The theoretical framework of the paper is Krzysztof J. Brozi’s theory of worldview and the cultural standard theory.

PL

Celem artykułu jest analiza i interpretacja danych uzyskanych drogą badań sondażowych na temat funkcji wychowawczej rodziny. W zmieniającej się rzeczywistości społeczno-kulturowej, w perspektywie politycznych decyzji w państwie, rodzina jako podstawowa komórka socjalizująca jednostki, aby spełniała swoje funkcje, zmienia się. Analizowane dane pokazują obraz zmian poglądów badanych, pokazują zmiany w systemie wartościowania i ujawniają motywacje badanych. Ramy teoretyczne artykułu stanowi teoria światopoglądu i teoria standardu kulturowego Krzysztofa J. Brozi.

4

„Adam přece také neplatil za Evu“: kompenzace za nevěstu u Nungonů a její proměny

75%

Soukup M.

Národopisná revue (Journal of Ethnology)

|

2015

|

tom 25

|

nr 1

10 - 18

EN

The study presents a theoretical-empiric analysis of the bride-wealth with a focus on the cultures in New Guinea. In his explanation, the author describes usual features of the bride-wealth as well as relating anthropologic concepts and explanations. Special attention is paid to selected types of artefacts used as bride price in the New Guinea societies. The study thoroughly deals with the description and explanation of the bride-wealth (oretno) at the Nungon ethic group living in the Saruwaged Mountains. The author focuses especially on cultural changes that have influenced the bride-wealth in this ethnic group. This concerns mainly the impact of Christianity on the Nungon culture, and on marriage. The Nungons profess Lutheranism or Adventism. The members of both denominations however adapt a non-compatible stance against oretno, as described in detail in the study. The aim of the study is to describe the form and transformations of the bride-wealth in New Guinea on an example of the Nungon culture.

5

The Renaissance of Czech Puppetry and the Cinema

75%

Bernátek M.

|

tom 18

|

nr 2

135-167

EN

This article discusses the establishment of Czech puppet theatre as an institutional part of modern society in the early 1900s, at a moment of cultural change, known as the ‘Puppetry Renaissance’. Czech puppet theatre changed from a traditional form of folk art to an integral part of Modernism and the Avant-garde; this development took place hand in hand with developments in cinematography, as well as in social institutions and societies. The article demonstrates the ways in which modern Czech puppet theatre defined itself not only in contrast to live actors’ theatre, but also as an alternative to the new mass culture form that enjoyed a boom simultaneously with it: the cinema.

6

Wheat anther culture as affected by various cultural changes and supplements

75%

Simonson R. L. , Baenziger P. S. , Gustafson V. D.

|

nr 4

EN

With the numerous improvements in cereal tissue and wheat anther culture, it is necessary to determine which of the improvements should be combined for optimal response. This study was conducted using one highly responsive cultivar of wheat (Triticum aestivum L. cv. Pavon 76) to test the effectiveness of pre-culture cold treatment (0 or 3-7 days at 5°C) of anthers, five initiation basal media, and various changes in Murashige-Skoog regeneration media. A cold pre-culture treatment was inhibitory for all initiation media for embryoid initiation. Of the initiation media, P1, 85D12, and N6 were similar for embryoid initiation (0.80 to 0.90 embryoids/anther) without a cold pre-culture treatment. Plant regeneration was improved by the addition of amino acids or glucose, increased sucrose concentration, filter sterilizing the medium, and altering plant growth regulator concentrations. P1 medium which is normally used for embryoid initiation was also beneficial for improving plant regeneration. Ethylene inhibitors were generally not beneficial.

7

Co na górnośląskim stole znaleźć było można? Kilka uwag na marginesie zwyczajów kulinarnych Górnoślązaków na przełomie wieków XIX i XX

63%

Kaczmarek R. , Hojka Z. , Ruchniewicz M.

|

2023

|

tom 9

197-207

EN

The article presents Silesian culinary customs in the context of the cultural changes of the last few centuries. The author refers to the remarks of Norbert Elias, who illustrated these metamorphoses by describing behaviour in everyday life, including culinary customs. This methodology is applied to the description of regional cooking customs - the author postulates broadening the field of research and going beyond the analysis of the Upper Silesian peasant’s behaviour only. He argues against the stereotype of identifying the description of native cuisine with plebeian menus, citing, for example, the case of the cuisine of Prince George Rudolf of Legnica, where the Swiss cookbook by Anna Wecker (1605) was used, the English menu at the Pszczyna court of the Hochberg family, or the influence of the Schlesisches Kochbuch by Henrietta Pelz on Silesian bourgeois cuisine at the turn of the 19th and 20th centuries. These examples lead the author to conclude that Silesian cuisine was open to the transfer of culinary customs, a phenomenon he interprets as a readiness to embrace cultural change by different social groups in the region.

PL

W artykule przedstawione zostały śląskie obyczaje kulinarne w kontekście przemian kulturowych ostatnich kilku wieków. Autor przywołuje uwagi Norberta Eliasa, który te metamorfozy ilustrował poprzez opis zachowań w życiu codziennym, w tym – obyczajów kulinarnych. Ta metodologia jest odniesiona do opisu obyczajów kuchni regionalnej – autor postuluje poszerzenia pola badań i wyjście poza analizę wyłącznie zachowań górnośląskiego chłopa. Polemizuje ze stereotypem utożsamiania opisu rodzimej kuchni z jadłospisem plebejskim, przywołując m.in. przykład kuchni legnickiego księcia Jerzego Rudolfa, gdzie korzystano ze szwajcarskiej książki kucharskiej Anny Wecker (1605), angielskie menu na pszczyńskim dworze Hochbergów czy wpływ Schlesisches Kochbuch autorstwa Henrietty Pelz na śląską kuchnię mieszczańską na przełomie XIX i XX wieku. Te przykłady prowadzą autora do wniosku, iż śląska kuchnia była otwarta na transfer obyczajów kulinarnych, a to zjawisko interpretuje jako gotowość do przyjmowania kulturowych zmian przez różne grupy społeczne regionu.

8

Alpinistyczny potencjał adaptacyjny i dynamika adaptacji na podstawie Nanda Devi Janusza Klarnera

63%

Kopel K.

|

nr 2

157-172

EN

Alpinist expedition to the Nanda Devi was the first Polish successfully ended hiking in the Himalaya. Nanda Devi was a very tough challenge for Polish team but after many dangerous situations they finally reached the peak. As a next step alpinists wanted to reach Tirsuli peak. Unluckily, two of the expeditors were buried in an avalanche on the slopes of a glacier. Janusz Klarner (the member of the Polish alpinists team) after few years wrote a book Nanda Devi which is based on his private expedition journal. The main thesis of the article is that reaching Nanda Devi was possible by the accurate speed of adaptation. The Himalaya was a completely different and unknown place for Polish alpinists. Alpinists were forced to various adaptations in many different situations. In the article author analyses emerging changes and adaptations. Among them are symbolic, cultural, technical and axiological adaptations. Using Deleuze's findings from Bergsonizm, the author recognizes that the capacity for appropriately dynamic adaptation is the result of an appropriate arrangement occurring at a point in time. To sum up, an author considers various connections between cultural patterns, personal causality and environmental considerations.

PL

Wyprawa alpinistów na Nanda Devi była pierwszą polską pomyślnie zakończoną wędrówką w Himalajach. Nanda Devi była bardzo trudnym wyzwaniem dla polskiej ekipy, ale po wielu niebezpiecznych sytuacjach w końcu osiągnęli szczyt. W kolejnym kroku alpiniści chcieli zdobyć szczyt Tirsuli. Niestety, dwóch ekspedytorów zostało zasypanych lawiną na zboczach lodowca. Janusz Klarner (członek ekipy polskich alpinistów) po kilku latach napisał książkę Nanda Devi, opartą na jego prywatnym dzienniku ekspedycyjnym. Główną tezą artykułu jest to, że dotarcie do Nanda Devi było możliwe dzięki odpowiedniej szybkości adaptacji. Himalaje były zupełnie nieznanym miejscem dla polskich alpinistów. Okoliczności wymagały adaptacji do nowych, wymagających warunków. W artykule autor analizuje te adaptacje. Niektóre z nich miały wymiar symboliczny, inne: kulturowy, techniczny oraz aksjologiczny. Korzystając z ustaleń Deleuze'a z Bergsonizmu, autor uznaje, że zdolność do odpowiednio dynamicznej adaptacji jest wynikiem odpowiedniego uporządkowania występującego w danym momencie. Podsumowując, autor rozważa różne powiązania wzorców kulturowych, przyczynowości osobistej i względów środowiskowych

9

Śladami pierwszych misjonarzy protestanckich w Himalajach

63%

Beszterda R.

|

2021

|

nr 7

345-362

EN

The Moravian Brethren formed a very particular community within the Protestant Church. Above all, they had a distinct understanding of the Christian ministry and, consequently, their group had a disctinct missionary character. They were the first to undertake Protestant missions among peoples living far from the centers of civilization and administrative power. This paper describes the author’s encounter with the Himala- yan cultures and traces of Moravian missionaries’ work in the area, discerned over many years of research focusing on the past European activity, its contexts and the durability of cultural solutions it promoted.

10

ZMIANA KULTUROWA W PRZEDSIĘBIORSTWIE BUDOWLANYM – ANALIZA PROCESU

63%

Grabus M.

|

nr 7/I

117-130

PL

Konieczność dostosowania do zmieniających się wymagań otoczenia rynkowego wymaga modyfikacji strategii firmy, co z reguły pociąga za sobą zmiany w hierarchii wartości organizacyjnych oraz wspierających je norm postępowania. Artykuł charakteryzuje proces zmian kulturowych wdrożony w średniej wielkości ogólnopolskiej w firmie budowlanej. W artykule zaprezentowano schemat działań, zmierzających do wprowadzenia prorynkowych i proefektywnościowych reguł i zasad funkcjonowania firmy, a także omówiono efekty wprowadzonych zmian oraz warunki powodzenia projektu.

EN

The need to adapt to market’s changes requires the change of the corporate strategy. As a rule it results in changes in a hierarchy of organizational values and norms. The article describes the process of cultural changes implemented in the Polish medium size enterprise in the construction business. The article presents the schema of activity which aim was the introduction of pro-marketing and proeffective rules and principles of company’s operations as well as discusses the results of implemented changes and conditions of the success of the project.

11

Kultura jako struktura. Dualizm analityczny i realizm ontologiczny w koncepcji zmiany kulturowej Margaret S. Archer

51%

Pomiankiewicz Ł.

|

nr 3(214)

45–66

PL

Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji morfogenetycznej zmiany kulturowej zaproponowanej przez Margaret S. Archer. Przedstawione w tekście główne elementy tej koncepcji umiejscowione zostały w kontekście założeń realizmu socjologicznego i podstawowych rozstrzygnięć ontologicznych dokonanych przez Davida Lockwooda (integracja społeczna vs integracja systemowa) i Roya Bhaskara (realizm struktur społecznych). Autor podkreśla istotność proponowanego przez Archer dualizmu analitycznego jako programu eksplanacyjnego opartego na tych rozstrzygnięciach. Artykuł jest także postawieniem pytania o aktualność i użyteczność prezentowanej koncepcji w opisywaniu i wyjaśnianiu przemian kultury współczesnych społeczeństw.

XX

The aim of this article is to present Margaret S. Archer’s morphogenetic approach to cultural change. The author places the main elements of Archer’s conception in the context of sociological realism and ontological postulates made by David Lockwood (social integration vs system integration) and Roy Bhaskar (realist social structure). The author underlines the importance of Archer’s analytical dualism as the explanatory program based on those postulates. The aim of the article is also to pose a question on topicality and usefulness of the conception in describing and explaining cultural changes in contemporary societies.

12

Obraz nowej klasy średniej w telewizyjnych programach kulinarnych

51%

Bogunia-Borowska M.

|

nr 1(216)

119-148

PL

W latach dziewięćdziesiątych XX wieku w Polsce obserwowano nasilenie procesów o charakterze strukturalnym. Wraz z pojawieniem się nowych społecznych i ekonomicznych reguł życia zaczęła się wyłaniać klasa średnia. Nowa zbiorowość okazała się kategorią silnie heterogeniczną i niejednorodną. Z owej zbiorowości wyodrębniła się specyficzna kategoria, którą można określić jako nową klasę średnią. Jej obraz jest silnie reprezentowany w polskich mediach, szczególnie w telewizyjnych programach o charakterze kulinarnym. Choć w sensie socjologicznym nowa klasa średnia nie stanowi klasy społecznej, a jest jedynie traktowana jako kategoria deskryptywna, to umożliwia ona opis przemian społecznych i kulturowych. Kultura kulinarna jest przestrzenią, umożliwiającą ukazanie charakterystycznych właściwości i wartości istotnych dla nowej klasy średniej. Programy kulinarne nie traktują o gotowaniu, ale mają rozbudzać ambicje przynależności do tej klasy społecznej. Promują przekaz, że właściwie każdy z telewidzów przy odrobinie wysiłku jest w stanie wieść atrakcyjne życie i przynależeć do owej uprzywilejowanej części polskiego społeczeństwa. Dziedzictwo kulinarne i przemiany kulinarne podobnie jak struktura społeczna ulegają przekształceniom. Kultura kulinarna jest ściśle powiązana z życiem społecznym i kulturowym, a kulinaria stanowią jeden z czynników strukturyzujących.

EN

In the aftermath of 1989 Polish society faced many changes. The first changes were associated with the processes of implementing ready products of the western economy and culture. The implants presented new form of organization of social life. The implants provided designs, new styles of life, Western movies, popular television series, fast food restaurants, supermarkets, malls, Western corporations, and even new occupations and professions. I would like to examine the result of all these changes in Polish society, namely: how all of them changed people’s individual and collective lives and how the City changed under the influence of culinary culture and cooking shows on TV. I am also interested in how nowadays culinary culture is used to promote the values of consumerist society like competition, rivalry, pleasure and entertainment. I would like to present the examples of popular TV series “Cooked” and “The Kitchen Revolutions”. Both of them play very important roles in changing Polish attitudes to cuisine and its meaning in social life. They present the image of the new middle class which can be observed in culinary culture – the culinary television programs.

13

Up for anything: “Cwaniary” by Sylwia Chutnik

51%

Piechota D. , Piechota D.

|

nr 3