Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Analiza konotacji leksemu miód w zasobach wybranych języków europejskich

100%

Szerszunowicz J.

|

2017

|

tom 17

EN

The aim of the paper is to conduct a contrastive analysis of the connotations of the lexeme HONEY in phraseological units from selected European languages. The units were excerpted from various lexicographic works. The cultural significance of honey is discussed briefly to shed light on its function in the Mediterranean cultures. The connotation of the name are divided into three categories: I – based on objective features, II – resulting from objective characteristics, mostly sweetness, III – further associations. The phraseological units are analyzed within the framework of this division, so that it could be determined which connotations are employed in particular languages.

2

Analiza kontrastywna strategii „agenda setting” w polskim dzienniku „Fakt” i niemieckim „Bild”

100%

Kapuścińska A.

|

nr 31

23-36

EN

The aim of this article is to present the results of a contrastive analysis of the strategies of agenda setting on the first pages of two tabloids issued by Axel Springer Verlag: a Polish one – “Fakt” and a German one – “Bild.” The analysis has been conducted in order to prove or disprove the thesis that the Polish newspaper is even more tabloid-like than its German prototype. The research material has been excerpted from nine random issues of each newspaper published in the period of 10–30 March 2012. The analysis comprises three criteria adopted from the model of the process of agenda setting developed by Pyzikowska (2001:77). These are: the choice of news according to the standards of journalism, the type of history and the grade of emphasis. According to the analysis, “Fakt” shows a visibly greater contamination of the features of a tabloid, although they are apparent in both newspapers.

3

The current use of the past imperfect tense in Albanian and Serbian – a case study

88%

Sejdiu-Rugova L. , Krijezi M.

|

2018

|

tom 18

EN

The current use of the past imperfect tense in Albanian and Serbian – a case studyThe article deals with the indirect influence of Albanian grammar among the native speakers of Serbian who study Albanian as a foreign language as an awareness and transformation process when translating the past imperfect forms from Albanian as a foreign language into their mother tongue Serbian, more specifically the past imperfect of Albanian into Serbian as their mother tongue. The emphasize that while translating, the students are guided not by knowledge of formal grammar but by actual by real usage of this tense in Albanian and Serbian. Współczesne użycie imperfectum w języku serbskim i albańskim Artykuł dotyczy bezpośredniego wpływu gramatyki albańskiej na język serbski wśród Serbów uczących się języka albańskiego jako obcego. Przedmiotem opisu jest przekład albańskich form imperfektywnych w tłumaczeniu z albańskiego na serbski, w którym ta forma werbalna nie jest już używana. Autorki podkreślają, że studenci, tłumacząc, nie kierują się formalną wiedzą gramatyczną na temat funkcjonowania imperfectum w obu językach, ale realnymi zastosowaniami tej formy temporalnej.

4

Der zwischensprachliche Transfer beim Drittsprachenerwerb – Einstellungen der DeutschlehrerInnen zum Transfer aus dem Englischen ins Deutsche

75%

Chłopek Z.

|

nr 1

33-48

DE

Interlingual transfer is a well known phenomenon. Thanks to many psycholinguistic studies it is now known which factors can induce or hinder this kind of transfer. In language teaching publications one can find advice on how teachers can deal with interlingual transfer in language acquisition. It is often stressed that transfer can be both negative and positive. The following article presents the results of a survey which was conducted with German teachers from different school types. The aim of the questionnaire was to recognise the teachers’ attitudes towards the interlingual transfer from English into German. It turned out that even though a lot of teachers consider such transfer as a negative phenomenon, which should be ‘eradicated’, some teachers recognise the positive influence of the English language on the acquisition and use of the German language.

5

Identity in Discourse: The Translation of Article-Headlines inNational Geographic

75%

Antoniou M.

|

tom 11

|

nr 2

181-199

EN

Analysing a corpus of article-headlines selected from forty issues of National Geographic in its French electronic version contrasted to its Greek one, this paper examines the constrains (cognitive, cultural and social) observed in both versions in terms of characteristics of identity and of politeness. Findings demonstrate that cross-cultural differences emerge along with linguistics parameters and that translators attend target group’s enactment of pragmatic features. The degree of the enunciator’s involvement in his/her utterance varies in both versions, process that implies a differentiation in the preferences/characteristics of the specific audiences; characteristics to which both of the working languages seem to stay attached, reflecting a general attitude of each linguistic community.

6

Błędy interferencji zewnętrznej w interjęzyku ucznia

63%

Borecka V. E.

Linguodidactica

|

2016

|

tom 20

PL

Błąd językowy jest jednym z najistotniejszych problemów współczesnej glottodydaktyki. Przyczyny powstawania błędów są wielopłaszczyznowe i wynikają ze złożonych czynników. Niewystarczająca kompetencja językowa wyzwala mechanizm interferencji, polegający na transferze nawyków nabytych w języku ojczystym do języka obcego. Celem publikacji jest zwrócenie uwagi na różnorodność błędów językowych wynikających z oddziaływania międzyjęzykowego w interjęzyku ucznia. Materiał badawczy stanowią wypowiedzi pisemne w języku angielskim 116 uczniów białostockich szkół ponadgimnazjalnych. Dokonana analiza wyekscerpowanych z tego korpusu błędów doprowadziła do powstania klasyfikacji błędów interferencyjnych w płaszczyźnie leksykalnej oraz gramatycznej wraz z komentarzem glottodydaktycznym. Zastosowanie wyników badań w praktyce pedagogicznej może pomóc nauczycielom zrozumieć procesy powstawania błędów oraz podjąć stosowne decyzje metodyczne dotyczące profilaktyki i terapii błędów.

EN

A linguistic error is one of the most fundamental problems of modern language teaching. Causes of errors are complex and result from different factors. Insufficient language competence triggers the mechanism of interference, involving the transfer of habits acquired in a native language to a foreign language. The aim of the publication is to highlight the diversity of linguistic errors resulting from crosslinguistic influence in a learner’s interlanguage system. The research material consists of written tasks performed in English by 116 students of secondary schools in Bialystok. The analysis of the errors excerpted from the corpus led to the classification of interlingual interference errors of lexical and grammatical categories along with linguistic commentary. The application of the research results in teaching practice can help teachers understand the nature of errors and take appropriate methodological decisions concerning prevention and treatment procedures.

7

Between the East and the West: The Serbian language through the eyes of Japanese and Serbian researchers

63%

Grygiel M.

|

nr LXVIII

8

Verbs and verbal forms expressing the spatial situation in The Pericope Adulterae (jn 8, 1–11) in Polish and French and their Greek equivalents in the original biblical text

63%

Żłobińska-Nowak A. , Żłobińska-Nowak A.

|

tom 41

9

Miejsce internacjonalizacji w systemie słowotwórczym języka polskiego i języka arabskiego na przykładzie międzynarodowych formacji imiennych z prefiksem anty-

62%

Król I.

|

tom 40

EN

This paper presents a contrastive Polish-Arabic analysis of the strategies of equivalentization of internationalisms present in both language systems based on the example of nouns and adjectives with the anti- prefix. Its conclusions refer to semantic and pragmatic effects of different strategies assumed in both systems.

PL

Artykuł stanowi kontrastywną, polsko-arabską analizę systemowych strategii ekwiwalentyzacji internacjonalizmów na przykładzie rzeczownikowych i przymiotnikowych formacji z prefiksem anty-. Zaprezentowane wnioski dotyczą semantycznych i pragmatycznych konsekwencji odmiennych strategii obecnych w obu systemach.

10

Metonymy as characteristic relation in language of emotions

51%

Krzyżanowska A.

|

nr 2

EN

Emotion terms are usually subject to the mechanisms of semantic change. In French and Polish, the most typical ones are metonymic: emotion – cause (joie, radość ‘joy’), emotion – cause – causer (Y est le bonheur de Y, Y jest szczęściem X-a ‘Y is X’s happiness’), emotion – object (Y est l’amour de X, Y jest miłością X-a ‘Y is X’s love’). The first of these is the most characteristic type in both languages, whereas the metonymy emotion – a manifestation of emotion (des respects ‘expressions of respect’) is absent from the latter language. Not all Polish counterparts of French terms are subject to the same processes of semantic evolution, e.g. Pol. rozpacz and French désespoir ‘despair’.

FR

Les transfers de sens affectent souvent des noms d’émotion. En français et en polonais, les alternances sémantiques s’appuient alors sur les mêmes catégories de lien, à savoir sur la métonymie : émotion pour la cause de l’émotion (joie, joies, radość, radości) ; émotion pour l’agent causatif (quelqu’un est le souci de quelqu’un d’autre, ktoś jest czyimś zmartwieniem) ; émotion pour l’objet de l’émotion (quelqu’un est l’amour de quelqu’un d’autre, ktoś jest czyjąś miłością) ; émotion pour la manifestation de l’émotion (quelqu’un présente des respects à quelqu’un d’autre, ktoś odnosi się do kogoś z szacunkiem, Mes respects !, Moje uszanowanie!). À son tour, la relation métonymique émotion pour la durée de l’émotion – effet de la recatégorisation – est spécifique pour le français (des joies et des peines). En polonais, on utilise dans ce cas-là les classifieurs de type chwile smutku i radości. L’analyse effectuée montre que la métonymie constitue l’un des mécanismes importants générateurs de la polysémie.

PL

Nazwy uczuć zazwyczaj podlegają zmianom semantycznym. W obu opisywanych językach najczęściej mamy do czynienia ze zmianą o charakterze metonimicznym: uczucie – przyczyna (joie, joies, radość, radości); uczucie – przyczyna – sprawca (quelqu’un est le souci de quelqu’un d’autre, ktoś jest czyimś zmartwieniem); uczucie – obiekt (quelqu’un est l’amour de quelqu’un d’autre, ktoś jest czyjąś miłością); uczucie – manifestacja uczucia (quelqu’un présente des respects à quelqu’un d’autre ‘ktoś składa komuś wyrazy szacunku, uszanowania’, ktoś odnosi się do kogoś z szacunkiem, Mes respects !, Moje uszanowanie!). Z kolei przesunięcie metonimiczne uczucia – czas trwania uczucia, będące rezultatem zjawiska rekategoryzacji, jest relacją charakterystyczną tylko dla francuszczyzny: des joies et des peines. W polszczyźnie odpowiadają cytowanym przykładom leksykalne wykładniki parametryzacji typu: chwile smutku i radości. Przedstawiona analiza pokazała, że metonimia stanowi jeden z istotnych mechanizmów generujących wieloznaczność.

11

Sources of data and methodological foundations of a contrastive linguistic analysis of emotion concepts

38%

Lewandowska-Tomaszczyk B. , Wilson P. A.

|

tom 74

157-190

EN

The aim of the paper is a presentation of methodological foundations of semantics of emotion concepts in contrastive linguistic analyses and identifying the sources of data in Polish and English obtained by less frequently used research methods. The main assumption is the presence of not fully determinate concepts in linguistic semantics and the need to interpret emotion concepts in terms of prototypical meanings and cluster models. This requires the application of cognitive linguistics categories and cultural models of emotions and emotion events. The methodological part demonstrates the qualitative and quantitative nature of sources and research (GRID, sorting and ranking, cognitive linguistic analysis of corpus data, metaphoricity). The examples analyzed in fuller detail are Eng. compassion and Pol. współczucie in their respective emotion clusters. The conclusions present implications of this interdisciplinary and multimethod approach to develop a new methodology of contrastive research in emotion studies.

PL

Celem artykułu jest prezentacja podstaw metodologii badań nad znaczeniem pojęć wyrażających emocje i uczucia w aspekcie kontrastywnym oraz wskazania na źródła danych do badań na przykładzie języka polskiego i angielskiego w kontekście rzadziej stosowanych metod badawczych. Głównym założeniem pracy jest obecność znaczeń nie w pełni określonych w semantyce językowej oraz konieczność interpretacji znaczeń emotywnych w kognitywnych terminach znaczeń prototypowych z jednej strony i klasterów znaczeniowych z drugiej. Wymaga to sięgnięcia do kategorii językoznawstwa kognitywnego oraz kulturowych modeli uczuć i emocji oraz zdarzeń emotywnych. Wczęści metodologicznej pracy zaprezentowano źródła i badania danych ilościowych oraz, czerpiące z inspiracji językoznawstwa kognitywnego, badania jakościowe pojęć emotywnych i ich metaforyki (kwestionariusze GRID, zadania online sortowania i rankingu oraz badania korpusowe). Jako przykład omówiono angielskie pojęcie compassion w szerszym klasterze emotywnym oraz polskie pojęcie współczucie, jak też wzorce ich występowania w autentycznym materiale językowym. We wnioskach przedstawione są implikacje tak pojętych analiz interdyscyplinarnych, czerpiących z połączenia metodologii i źródeł badań psychologicznych, socjologicznych, kulturowych i językowych dla nowego podejścia w językowych badaniach kontrastywnych.

12

Cuire et wypalać/wypalić dans la terminologie de la poterie/céramique

38%

Cholewa J.

|

tom 67

|

nr 8: Lingwistyka korpusowa i translatoryka

119-133

EN

The purpose of this paper is to analyze the verb cuire, associated primarily with the kitchen, as a term used in the field of craft (pottery/ceramics). Its meaning is then juxtaposed with the meaning of the Polish equivalents: wypalać/wypalić, which are absent in the kitchen-related terminology. The analysis will make it possible to check whether the meanings of the verbs in both languages refer back to the same extra-linguistic reality. Moreover, this study includes nominal derivatives of the verbs examined: cuisson for French and wypalanie/wypalenie for Polish. The meaning of cuire as a term used in pottery/ceramics is focused on the modification through heat as well as on the practical aspect. Wypalać/wypalić highlights both the importance of high temperature and the product’s properties: robustness and resistance. Cuisson refers to the process, just like wypalanie, a noun with two synonyms, wypalenie and wypał. The former is rarely used in the pottery/ceramics-related terminology, while the latter has an additional meaning of the product.

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza czasownika cuire, kojarzonego przede wszystkim z kuchnią, jako terminu z dziedziny rzemiosła (garncarstwo/ceramika). Jego znaczenie jest następnie zestawione ze znaczeniem polskich odpowiedników: wypalać/wypalić, których brak w terminologii związanej z kuchnią. Analiza umożliwi sprawdzenie, czy znaczenia czasowników z obu języków odsyłają do tej samej rzeczywistości pozajęzykowej. Badanie obejmuje również derywaty nominalne analizowanych czasowników: cuisson dla języka francuskiego i wypalanie/wypalenie/ wypał dla języka polskiego. Znaczenie cuire jako terminu garncarstwa/ceramiki skupione jest na modyfikacji poprzez ciepło oraz w aspekcie użytkowym. Wypalać/wypalić podkreśla znaczenie działania wysokiej temperatury oraz właściwości produktu: solidność i odporność. Cuisson odnosi się do procesu, podobnie jak wypalanie, rzeczownik posiadający dwa synonimy – wypalenie i wypał. Pierwszy z nich stosowany jest rzadko w terminologii garncarstwa/ceramiki, natomiast drugi posiada dodatkowo znaczenie produktu.

FR

Le présent article a pour l’objectif d’analyser le verbe cuire, associé surtout au domaine de la cuisine, en tant que terme de l’artisanat (poterie/céramique). Son sens est confronté à celui de ses correspondants polonais : wypalać/wypalić, absents dans la terminologie de la cuisine. L’analyse vise à vérifier si les sens des verbes de deux langues renvoient à la même réalité extralinguistique. L’étude est prolongée sur les dérivés nominaux des verbes analysés : cuisson pour le français et wypalanie/wypalenie/wypał pour le polonais. Le sens de cuire comme terme de la poterie/céramique focalise sur la modification par la chaleur et l’aspect utilitaire. Wypalać/wypalić mettent en valeur l’action de la haute température et les propriétés du produit : la solidité et l’endurance. Cuisson se réfère à un processus, de même que wypalanie, qui a deux synonymes : wypalenie et wypał. Le premier est rare dans la terminologie de la poterie/céramique et le deuxième possède en plus le sens de produit.