In the second decade of the 20th century (especially in the years 2016-2020), a significant number of films by Polish female directors were released in which Catholicism and the Catholic Church were attacked. They were: W imię… [In the Name of…], Body/ciało [Body], Twarz (Mug) and Córka boga [The Other Lamb] – all directed by Małgorzata Szumowska; Dzikie róże [Wild Roses] by Anna Jadowska, Pokot [Spoor] by Agnieszka Holland and Kasia Adamik, Wieża. Jasny dzień [Tower. A Bright Day] by Jagoda Szelc, Powrót, [Back Home] by Magdalena Łazarkiewicz, Maryjki [Marygoround] by Daria Woszek, as well as a documentary Komunia [Communion] by Anna Zamecka. The polemic related to the above-mentioned movies commented on the religiosity of Catholics and the quality of the institutional church (priests, hierarchies, methods of ministering and teaching), religious control and repression of corporeality and sexuality (including female sexuality), and Catholicism as the foundation of the patriarchal system. These films also feature elements of the "positive program", a proposal for a new cultural paradigm (new spirituality), organized around Nature, with the suggestion of matriarchy. From the point of view of social communication, the content and poetics of above-mentioned the films were similar, according to the author, to the content of the protests of the Ogólnopolski Strajk Kobiet (Polish Women's Strike), which demonstrated in 2016 and 2020 against the tightening of abortion laws.
Artykuł jest próbą przeszczepienia wywodzącej się z literaturoznawstwa anglosaskiego kategorii Nowej Szczerości na grunt refleksji o przemianach kina polskiego ostatnich kilku lat. Rozpoznania zostały przedstawione w świetle trendów współczesnej humanistyki i sztuki, by było możliwe udzielenie odpowiedzi na pytanie, jak wobec nich sytuuje się kino polskie. Na przykładzie filmów Cicha noc (reż. Piotr Domalewski, 2017), Zabij to i wyjedź z tego miasta (reż. Mariusz Wilczyński, 2019) oraz Wszystkie nasze strachy (reż. Łukasz Ronduda, Łukasz Gutt, 2021) autor stara się pokazać rosnące zainteresowanie takimi dyspozycjami afektywnymi bohaterów filmowych jak czułość, podatność na zranienie i troska. Proponowane rozumienie Nowej Szczerości w kontekście kina polskiego odnosi się do filmów, których twórcy podzielają obecne w polskiej debacie publicznej przekonanie o polaryzacji społecznej i kryzysie wspólnoty, a zarazem sugerują inny – reparacyjny, niosący nadzieję – model relacyjności.
EN
The article is an attempt to transplant the category of New Sincerity, which originates from Anglo-Saxon literary studies, to the reflection on the changes in recent Polish cinema. The author's diagnoses are discussed in the context of new trends in the humanities and arts in order to answer the question how Polish cinema is positioned in relation to them. Using the examples of such films as Cicha noc (Silent Night, dir. Piotr Domalewski, 2017), Zabij to i wyjedź z tego miasta (Kill It and Leave This Town, dir. Mariusz Wilczyński, 2019) and Wszystkie nasze strachy (All Our Fears, dir. Łukasz Ronduda, Łukasz Gutt, 2021), the author tries to show the filmmakers' growing interest in such affective dispositions of the protagonists of the movies as sensitivity, vulnerability, and care. The proposed understanding of New Sincerity in the context of Polish cinema refers to films by directors who share the conviction, present in the Polish public debate, about the social polarisation and crisis of community, and at the same time offer a different – reparative and hopeful – model of relationality.
The article deals with the representations of history in contemporary Polish cinema. On the occasion of the 70th anniversary of the Warsaw Uprising, Jan Komasa released two fundamentally different films within one year. By an analysis focusing the context, the artistic product and the reception, the author intends to decode the different messages and reception offers. The intended reception is then contrasted to the real reception referring to the reactions in Polish and (in the case of Miasto 44) in German media.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.