Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Sprzeciw sumienia w europejskim i krajowym systemie ochrony praw człowieka

100%

Skwarzyński M.

Przegląd Sejmowy

|

2013

|

nr 6(119)

9-26

EN

The article is an analysis of conscientious objection in the European and the national system of human rights protection. Freedom of conscientious objection is recognized by both Article 9(1) of the European Convention on Human Rights (ECHR) and Article 10(2) of the Charter of Fundamental Rights of the European Union. It presents the case law of the European Court of Human Rights focusing in particular on the following cases: Bayatyan v. Armenia (Application no. 23459/03), ECtHR judgment of 7 July 2011, and Eweida and Others v. the United Kingdom, (Applications nos. 48420/10, 59842/10, 51671/10 and 36516/10), ECtHR judgment of 15 January 2013, in which the Court did not refer explicitly to protection of the conscientious objection on the basis of Article 9(1) ECHR. However, this view is not justifi ed because conscience clause is protected by the human right to freedom of conscience and religion and is part of the essence of this right. As a human right, conscience clause imposes on the State an obligation to create such a legal system that makes it possible to use this right. The author also points out the scope of the human right to conscientious objection and claims that it should have a subsidiary character, be limited to justifi ed cases, as well as seek to protect the interests confi ned in the systems of natural law or positive law.

2

Glosa do postanowień Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach Grimmark vs. Szwecja oraz Steen vs. Szwecja z dnia 11 lutego 2020 r. – sprzeciw sumienia położnych

80%

Nawrot O.

|

2022

|

nr 1(168)

199-216

EN

The commented decisions concern the issue of freedom of conscience in the midwifery profession and the possibility of its restriction by the state in connection with the need to ensure access to health care for pregnant women, in particular those choosing to terminate their pregnancy. The European Court of Human Rights, breaking with the previous line of jurisprudence, ruled that where the possibility of termination of pregnancy is provided for by national law and implemented within the framework of the health care system, a person intending to exercise the profession of midwife, which entails, inter alia, the obligation to participate in abortion procedures, cannot exempt herself from this obligation on the grounds of conscientious objection. The author disagrees with the position of the Court and with the reasoning presented by it, which led it to declare the complaints as manifestly unfounded.

3

Profetyczny wymiar sprzeciwu sumienia

71%

Wanat Z.

|

tom 8

|

nr 2(14)

19-33

EN

The possibility of conscientious objection for different professions, particularly doctors and pharmacists, is a very topical issue both with reference to law and ethics. The author of this article suggests that the reflection should be enriched with a biblical perspective, which enables connecting the concept of conscience with the teaching of prophets and thus brings out the prophetic dimension of conscientious objection. Therefore he outlines the biblical aspect of conscience and the broad phenomenon of prophetism and depicts the prophet as the nation's conscience. The author presents biblical examples of conscientious objection in the Old Testament and in the light of the words and deeds of Jesus as a Prophet. He enumerates the characteristic features of the objection and its significance for contemporary people.

PL

Możliwość sprzeciwu sumienia przez ludzi różnych zawodów, w szczególności lekarzy i farmaceutów, jest zagadnieniem żywo dyskutowanym, zarówno w aspekcie prawnym, jak i etycznym. Autor artykułu proponuje dopełnić tę refleksję o perspektywę biblijną, która pozwala skojarzyć kategorię sumienia z nauczaniem i życiem proroków, i ukazać profetyczny wymiar sprzeciwu sumienia. W tym celu szkicuje biblijny aspekt sumienia i szerokiego zjawiska profetyzmu ukazując proroka jako sumienie narodu. Na tym tle przedstawia biblijne przykłady sprzeciwu sumienia w Starym Testamencie, sprzeciw sumienia w świetle słów i czynów Jezusa jako Proroka i wskazuje na cechy charakterystyczne owego sprzeciwu oraz na jego znaczenie dla współczesnego człowieka.

4

Sprzeciw sumienia wobec wyzwań współczesnego zarządzania.

71%

Kietliński K.

|

tom 8

|

nr 2(14)

91-100

EN

Every person in life and at work wants to act in accordance with one's values and principles, to have a harmonious conscience. The right to conscientious objection stems from the freedom and dignity of the human person. Objection expresses the primacy of conscience in relation to the law. Conscientious objection is understood as a reaction to the mismatch between people management practices (objective function) to the conscience of the individual. Conscientious objection is a value in itself, helps to create a better world. Regarding management, there is a need to seek a balance between the quality of the organization and the individual conscience. Quality of the organization (management) defined by the purpose and functions of management should be verified by the ethical standards.

PL

Człowiek potrzebuje żyć i pracować zgodnie z pewnymi zasadami i wartościami, w harmonii ze swoim sumieniem. Wyraża sprzeciw sumienia w wypadku działań naruszających jego godność. Należy podkreślić, że prawo sumienia jest nadrzędne wobec prawa stanowionego. Natomiast sprzeciw człowieka w organizacji jest reakcją jego sumienia na praktyki niezgodne z misją przedsiębiorstwa. Dlatego jakość organizacji przejawiająca się w jej celu i funkcjach powinna być weryfikowana przez standardy etyczne.

5

Freedom of Conscience as a Subject of Contemporary Controversies

70%

Machinek M.

|

nr 5

585-606

EN

One of the important reasons why the issue of freedom of conscience is one of the most controversial problems of modern times is the ongoing dispute over its definition. In the context of the contemporary emphasis on the moral autonomy of the person, the recent definitions of conscience as the “voice of God” sound at least ambiguous. It is therefore important to point out the various dimensions of conscience. The first and basic one is the individual dimension: conscience is defined as moral self-consciousness in its deepest, personal dimension. It can therefore, following E. Fromm, be described as the “guardian of moral integrity.” However, in addition to this, conscience also points out to “what is common” (J. Ratzinger), to the fundamental values that make social life possible. It is therefore also a carrier of moral truth. Finally, conscience touches upon the relationship with God and this is where its important religious dimension is expressed. It is only when each of these three dimensions of conscience is taken into account that the question of its freedom can be adequately considered. It concerns, above all, the relationship of an individual conscience to an external authority, both in social and ecclesiastical context.

6

The Conscience Clause of Service Providers from the Perspective of Legal Security

70%

Potrzeszcz J.

|

tom 16

|

nr 1

245-257

EN

This paper discusses the issue of legal applicability of the conscience clause with respect to service providers. In the Polish legal order, at the statutory level, currently there are no provisions regarding the conscience clause of service providers. When assessing the issue from the perspective of legal security, the implementation of the abovementioned legal provisions into the Polish legal system appears to be a priority, since it would significantly improve the legal security of both service providers and service recipients.

7

Conscientious objection and European vision of human rights

70%

Nawrot O.

|

2016

|

tom 6(1)

150-157

EN

The development of biomedical sciences and techniques, despite the undeniable positives, brings with it new threats, also for human rights and democratic society. The most serious concern is possibility of modification of the biological nature of human beings –which might entail limitations of human freedom. The modification of the human genome, brain and mind control, mechanization of human body, creating digital copies of human beings are now the most widely discussed threats , for human rights and the rule of law. Aside to the mentioned risks directly related to the development of biomedical technologies, the subject of much controversy is the relationships between the beneficiaries of progress in biomedicine (patients), and those who provide defined benefit plans (primarily physicians). The question is whether the physician is obliged to provide every medical service or may refuse to provide those which are opposed to his ethical judgements? The problem of the status of conscientious objection arises in above mentioned context. This paper presents the issue of conscientious objection from the perspective of the Council of Europe regulations.

8

Klauzula sumienia w zawodach medycznych w świetle standardów Rady Europy

60%

Nawrot O.

|

nr 3(35)

11-22

EN

The development of biomedicine causes a situation when health care providers are compelled to decide on various medical, moral or even religious matters. The conflict between their conscience (their beliefs and views on what is right and what is wrong) and the duty that they are under, has appeared increasingly in the recent years. The especially difficult situation occurs when their duties are conflicting with their perceptions of the nature of medical services, including abortion and euthanasia. To conclude – the question arises as to whether the medical doctor is a servant (or hostage) of patients or he has the right to refuse to treat a patient when he believes that the requested treatment is morally wrong (conscientious objection). The main theme of the article is an analysis of the regulations of Council of Europe in the matter of conscientious objection.

9

Complicating Conscience, Refreshing Discontent

60%

Medeiros P. J.

Diametros

|

2016

|

nr 47

50-63

EN

The 19th Century New England author Thoreau provides an approach to conscience and unjust laws approximating that given by St. Thomas Aquinas in Summa Theologiae. But the portrait of conscience given by Thoreau in the 1848 oration “Civil Disobedience” is incomplete. Thoreau’s approach is solved by accepting insights given in Part I and Part I–II of Summa Theologiae. Allowing St. Thomas’ insights requires reform of Thoreau’s civil disobedience and conscientious objection. But Thoreau’s arguments are given new life.

10

Sprzeciw sumienia w kulturze.

57%

Gryz K.

|

tom 8

|

nr 2(14)

101-115

EN

The Church has always attached great significance to the world of culture, understanding culture as a place and a help in the task of evangelization. Many Christians join actively in cultural endeavors, which impart the Christian character to our world. Unfortunately, nowadays, due to the influence of changes inspired predominantly by laicization, some of the cultural trends distance themselves from the Christian heritage, and even sometimes defy this heritage. The question arises: how should a Christian behave in the face of such phenomena? Should he still take actively participate in cultural exchange or should he keep aloof. How to benefit from the achievements of culture with dubious moral character? How to be faithful to one's conscience and simultaneously not refrain from the evangelical mission in the Areopaguses of contemporary culture? The paper tries to give answers to these questions.

PL

Kościół od zawsze przywiązywał dużą wagę do świata kultury, widząc w niej miejsce i pomoc w ewangelizacji. Wielu chrześcijan aktywnie włączało się i nadal włącza w działania kulturalne, które nadawały chrześcijański charakter światu, w którym żyjemy. Współcześnie jednak pod wpływem przemian, związanych z silnym wpływem laicyzacji, niektóre nurty kulturowe dystansują się do dziedzictwa chrześcijańskiego, a nawet je wyraźnie kontestują. Pojawia się pytanie: jak powinien zachować się chrześcijanin w obliczu takich zjawisk? Czy powinien nadal aktywnie uczestniczyć w wymianie kulturalnej, czy też powinien się od nich dystansować? Jak korzystać z osiągnięć kulturalnych, które posiadają dwuznacznie moralny charakter? Jak pozostać wierny swojemu sumieniu, a jednocześnie nie rezygnować z misji ewangelizacyjnej na areopagach współczesnej kultury? Próbę poszukiwania odpowiedzi na te pytania podejmuje niniejszy artykuł.

11

Sprzeciw sumienia w życiu Kościoła.

57%

Derdziuk A.

|

tom 8

|

nr 2(14)

77-89

EN

This presentation indicates the plane of conscientious objection in the Church, criteria for discernment of its authenticity and the place and form of its expression. Conscientious objection in the Church based on the prophetic mission of summoning to conversion, has an individual dimension - clear testimony of life, and a social dimension also - in the form of actions to eliminate wrong attitudes within and outside the Church. In order to discern the situation that induces Christians to show their conscientious objection it is very important to listen to God rather than people. The decision must be made in an atmosphere of faith and love. The attitude of objection requires courage, but also prudence in the choice of tools and forms of expression of disagreement to evil.

PL

W niniejszym przedłożeniu wskazano na płaszczyzny sprzeciwu sumienia w Kościele, kryteria rozeznawania jego autentyczności oraz miejsce i formę jego wyrażania. Sprzeciw sumienia w Kościele polegający na profetycznej misji wzywania do nawrócenia, obok płaszczyzny indywidualnej w formie czytelnego świadectwa życia ma też swój wymiar społeczny w postaci działań na rzecz wyeliminowania niewłaściwych postaw w łonie Kościoła i na zewnątrz. W rozeznawaniu sytuacji skłaniającej chrześcijanina do okazania sprzeciwu sumienia istotne jest nastawienie na to, by słuchać bardziej Boga niż ludzi. Winno to dokonywać się klimacie wiary i miłości. Postawa sprzeciwu wymaga odwagi, ale też roztropności w dobieraniu narzędzi i form wyrażania niezgody na zło.

12

Analiza projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, zawartego w druku senackim nr 1034/IX kadencja (sprzeciw sumienia)

51%

Olszówka M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2019

|

tom 22

349-377

EN

Conscientious objection is a refusal to fulfil the obligation that arises from the law due to one’s reasonably justified moral judgment that qualifies fulfilling this obligation as ethically wrong (objective evil). The right to conscientious objection, which is an integral element of freedom of conscience, is a constitutional right of every human being. As emphasised by the Constitutional Tribunal of the Republic of Poland in the judgment of 7 October 2015 (K 12/14): “the right to invoke the conscience clause and, as a result, the right to refuse to perform an act contrary to one’s conscience is the guarantee of freedom of conscience”. Regulating the use of the right to conscientious objection, that is, establishing the so-called conscience clause, is the responsibility of the ordinary legislator. The draft legislation amending the Act on the professions of physician and dentist, the Act on laboratory diagnostics and the Act on the professions of nurse and midwife, adopted by the Human Rights, the Rule of Law and Petitions Committee of the Senate of the Republic of Poland, was supposed to regulate the conscience clause in medical professions, realise the petition to revoke art. 3 para. 2 of the Act of 17 May 1989 on guarantees of freedom of conscience and religion, which generally prohibits the invocation of conscientious objection, and implement the above-cited judgment of the Tribunal in a comprehensive way. Although this initiative deserves approval, the current text of the draft law proves that the judgment of the Tribunal will be implemented only to a limited extent. It ignores the request made in the petition and lowers the statutory standard of protection of the right to conscientious objection. First of all, it is questionable that healthcare entities (e.g., manager of hospitals) would be obliged to indicate real possibilities of obtaining a service refused by a physician or nurse (midwife), and, in the case of a laboratory diagnostician, to perform a service. This is contrary to freedom of conscience, which means, as noted by the Constitutional Tribunal, protection from conduct “which indirectly leads to an unacceptable ethical effect, [and] in particular [protection] from coercion to cooperate in achieving an immoral goal” (e.g., from the obligation to inform a patient who can perform an abortion and where it can be performed). At the same time, the draft law questions the so-called institutional conscience clause, which the Parliamentary Assembly of the Council of Europe requested to respect in Resolution no. 1763 of 7 October 2010.

PL

Sprzeciw sumienia to odmowa wykonania obowiązku wynikającego z przepisów prawa ze względu na racjonalnie uzasadniony osąd moralny, który kwalifikuje wykonanie tego obowiązku jako etycznie niegodziwe (obiektywne zło). Prawo do sprzeciwu sumienia – integralny element wolności sumienia – jest konstytucyjnym prawem każdego człowieka. Jak podkreślił Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 7 października 2015 r., K 12/14: „prawo powołania się na klauzulę sumienia i w rezultacie prawo do odmowy wykonania czynności sprzecznej z własnym sumieniem stanowi gwarancję wolności sumienia”. Obowiązkiem ustawodawcy zwykłego jest uregulowanie sposobu korzystania z prawa do sprzeciwu sumienia, czyli ustanowienie tzw. klauzuli sumienia. Uchwalony przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Senatu RP projekt inicjatywy legislacyjnej dotyczącej ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej w zamierzeniu miał uregulować klauzule sumienia w zawodach medycznych oraz jednocześnie zrealizować petycję wzywającą do uchylenia art. 3 ust. 2 ustawy z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (generalnie zakazującego powoływania się na sprzeciw sumienia) i kompleksowego wykonania cytowanego wyroku Trybunału. Choć sama inicjatywa zasługuje na aprobatę, to jednak analiza treści projektu dowodzi, że tylko do pewnego stopnia wykonuje wyrok Trybunału, ignoruje żądanie zawarte w petycji oraz obniża ustawowy standard ochrony prawa do sprzeciwu sumienia. Na krytykę zasługuje przede wszystkim propozycja zobowiązania podmiotów leczniczych (w praktyce będą to ich kierownicy, np. dyrektor szpitala) do wskazania realnych możliwości uzyskania świadczenia, którego odmówił lekarz lub pielęgniarka (położna), a w przypadku diagnosty laboratoryjnego – do wykonania zlecenia. Narusza bowiem wolność sumienia, która – jak zauważył Trybunał Konstytucyjny – oznacza także ochronę przed postępowaniem, „które pośrednio prowadzi do nieakceptowalnego etycznie skutku, w szczególności przed przymusem współdziałania w osiąganiu celu niegodziwego” (np. przed obowiązkiem informowania, kto i gdzie może wykonać aborcję), jak również kwestionuje tzw. instytucjonalną klauzulę sumienia, do której respektowania wezwało Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy w rezolucji nr 1763 z 7 października 2010 r.

13

Contemporary Challenges to the Right to Conscientious Objection

51%

Moravčíková M.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2024

|

tom 19

|

nr 21 (2)

143-163

EN

The purpose of this article is to analyse selected contemporary challenges to the right to conscientious objection. It does not aim to exhaustively list all current issues related to the problem of conscientious objection, but to highlight the importance of examining this issue in the context of developments in areas that touch on the nature of human life, fundamental values, human dignity, morality and justice. It emphasises the need to reflect on significant scientific advances and technological developments which, by their nature and orientation, become subject to the exercise of the right to conscientious objection. While the question of the exercise of conscientious objection initially focused on the dialectic of natural and positive law, it was later reduced to the refusal of armed military service. Today, it is again a broad scope that can also encompass issues of medicine, biotechnology, healthcare, pedagogy, information technology and other sectors of society. In parallel with the development of sciences, the results of which will be accompanied by questions of value, increasing demands will be placed on the development of an appropriate legal framework. At the same time, analysis and synthesis in the field of conscientious objection is a service to the human person, human dignity and freedom of conscience and religion, which is the irrevocable duty of legal science. It is also a service to the social good, reconciliation and cooperation.

PL

Celem artykułu jest analiza wybranych współczesnych wyzwań związanych z prawem do sprzeciwu sumienia. Nie ma on na celu wyczerpującego wymienienia wszystkich aktualnych kwestii związanych z problemem sprzeciwu sumienia, ale podkreślenie znaczenia badania tej kwestii w kontekście rozwoju w obszarach, które dotykają natury ludzkiego życia, podstawowych wartości, ludzkiej godności, moralności i sprawiedliwości. Podkreśla potrzebę refleksji nad znaczącymi osiągnięciami naukowymi i rozwojem technologicznym, które ze względu na swój charakter i ukierunkowanie stają się przedmiotem korzystania z prawa do sprzeciwu sumienia. O ile kwestia możliwości skorzystania ze sprzeciwu sumienia początkowo koncentrowała się na dialektyce prawa naturalnego i pozytywnego, to później została zredukowana do odmowy służby wojskowej z bronią w ręku. Dziś jest to ponownie szeroki zakres, który może również obejmować zagadnienia medycyny, biotechnologii, opieki zdrowotnej, pedagogiki, informatyki i innych sektorów życia społecznego. Równocześnie z rozwojem nauk, których rezultatom towarzyszyć będą kwestie wartości, coraz większe wymagania stawiane będą tworzeniu odpowiednich ram prawnych. Jednocześnie analiza i synteza w dziedzinie sprzeciwu sumienia jest służbą na rzecz osoby ludzkiej, godności człowieka oraz wolności sumienia i wyznania, co jest nieodwołalnym obowiązkiem nauki prawa. Jest to również służba na rzecz dobra społecznego, pojednania i współpracy.

14

Protecting conscientious objection as the "hard core" of human dignity

51%

Skwarzyński M.

Ius Novum

|

2019

|

tom 13

|

nr 2

270-291

PL

Artykuł jest analizą źródła normatywnego i aksjologicznego dla sprzeciwu sumienia. Badanie opierało się na europejskim i krajowym systemie ochrony praw człowieka. Prawo do sprzeciwu sumienia uznaje zarówno art. 9 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw, jak i art. 10 ust. 2 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Problem sprzeciwu sumienia jest obecnie przedmiotem analizy doktryny w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 2015 r., w sprawie sygn. akt K 12/14, który dotyczył klauzuli sumienia lekarza. Sprzeciw sumienia chroni „rdzeń” godności człowieka i jej istotę. Prawo człowieka do wolności sumienia i wyznania jest jednym z najbliższych, jeśli nie najbliższym, istoty godności ludzkiej. Autor wskazuje również na zakres prawa człowieka do sprzeciwu sumienia i twierdzi, że powinien on mieć charakter pomocniczy, subsydiarny, ograniczony do uzasadnionych przypadków, a także dążyć do ochrony interesów określonych w systemach prawa naturalnego lub w prawie pozytywnym.

EN

The article is an analysis of legal and axiological source of conscientious objection. The study was based on the European and national system of human rights protection. Freedom of conscientious objection is recognized by both Article 9(1) of the European Convention on Human Rights and Article 10(2) of the Charter of Fundamental Rights of the European Union. The problem of conscientious objection is the subject of the analysis of the doctrine in connection with the judgment of the Polish Constitutional Tribunal of 7 October 2015 in case K 12/14, which concerned the doctor’s conscience clause. The conscientious objection protects the hard core of dignity and its essence. The human right to freedom of conscience and religion is one of the closest, if not the closest, to dignity of the human being. The author also points out the scope of the human right to conscientious objection and claims that it should have a subsidiary character, be limited to justified cases, as well as seek to protect the interests stipulated in the systems of natural law or positive law.

15

Jak rozumieć medyczną klauzulę sumienia?

51%

Galewicz W.

Diametros

|

2012

|

nr 34

136-153

PL

Poniższy tekst nawiązuje do internetowej dyskusji pt. „Jakich świadczeń medycznych wolno odmówić ze względów moralnych?“, przeprowadzonej w listopadzie 2012 r. na stronie Polskiego Towarzystwa Bioetycznego. Dotyczy on medycznej klauzuli sumienia (MKS) - czyli normy, na mocy której pracownik opieki zdrowotnej w określonych warunkach ma prawo odstąpić od wykonania świadczeń medycznych akceptowanych przez prawo, ale niezgodnych z jego sumieniem - i podejmuje trzy główne kwestie związane z jej właściwym rozumieniem: (I) Jak w kontekście MKS rozumieć świadczenia prawnie akceptowane? (II) Jak w kontekście MKS rozumieć samo sumienie oraz świadczenia niezgodne z sumieniem? (III) Jak rozumieć warunki, które musi spełnić pracownik, sprzeciwiający się wykonaniu pewnego świadczenia, aby móc usprawiedliwić swój sprzeciw przez powołanie się na MKS (w tym zwłaszcza warunek udzielenia odpowiednich informacji, warunek wskazania innych możliwości oraz warunek uprzedniego powiadomienia o swoim sprzeciwie)? (IV) Jakich świadczeń zdrowotnych nie można odmówić powołując się na MKS?

EN

The article that follows relates to an online debate dedicated to the topic: “What medical services can be denied on the basis of moral considerations?”, carried out in November 2012 on the website of the Polish Bioethics Society. The article deals with the medical conscience clause (MCC), a norm which entitles a healthcare provider, under certain circumstances, to deny medical services which are accepted by law but infringe upon his/her conscience. It raises three main issues regarding its proper understanding: (I) How to understand legally accepted medical services in the context of the MCC? (II) How to understand conscience itself and medical services infringing upon conscience in the context of the MCC? (III) How to understand the conditions which must be met by a healthcare provider who denies a given service, so as to justify the denial by appealing to the MCC (in particular, the conditions which consist of: providing the relevant information, indicating other possibilities, notifying about the denial in advance)? (IV) What medical services cannot be denied by appealing to the MCC?

16

Lojalność a klauzula sumienia

51%

Świątkowski A. M.

|

nr 2

EN

The shortcomings discovered by the European Committee of Social Rights in case CGIL v. Italy which exist in the provision of abortion services as a result of decrease in the number of hospitals or nursing homes where abortions are carried out nation-wide, significant number of hospitals where there are no non-objecting gynecologists are employed create disproportionate relationship between the legal request to terminate pregnancy and the number of available non-objecting competent health personnel remain unremedied and women seeking access to abortion services continue to face substantial difficulties in obtaining access to such services in practice. The aforementioned health facilities do not adopt the necessary measure in order to compensate for the deficiencies in services caused by health personnel who decide to invoke their right to conscientious objection. These situations may invoke considerable risks for the health and well-being of the women concerned which contrary to the right to protection of health guaranteed by the Revised European Social Charter.

PL

Uchybienia ustalone przez Europejski Komitet Praw Społecznych rozpatrujący skargę zbiorową w sprawie CGIL przeciwko Republice Włoch, związane z pogorszeniem usług medycznych w sprawach dotyczących przerwania ciąży z powodu odmowy wykonywania tego zabiegu przez część lekarzy i pozostałego personelu medycznego (pielęgniarek i położnych), nie zostały przez władze publiczne załatwione bez straty dla pacjentek zdecydowanych na dokonanie zgodnej z prawem aborcji. EKPS rozpoznający powyższą skargę zbiorową orzekł, że władze państwowe nie podjęły skutecznych działań zabezpieczających prawo do ochrony zdrowia kobiet oraz klauzuli sumienia lekarzy i pozostałego personelu medycznego. Z uwagi na ryzyko zagrożenia zdrowia pacjentek EKPS orzekł, że zostały naruszone przepisy Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej.

17

Problematyka wolności sumienia w świetle współczesnych wyzwań

51%

Machinek M.

Collectanea Theologica

|

2016

|

tom 86

|

nr 1

85-106

PL

In the first section the article presents the three main dimensions of conscience.There is no doubt that the primary dimension is the dimension ofindividual conscience. It is the “guardian of the integrity of” moral person(E. Fromm). It is so closely associated with the self-consciousness of peoplethat acting against the judgment of conscience, a man acts against himself.Conscience is also “a window on what is common” (Joseph Ratzinger), tomoral truth, what is the revelation of the objective dimension of conscience.Finally, it is important religious dimension. It manifests itself in definingconscience as the voice of God.In the second section the author analyzes the key element of the contemporarydispute about conscience that is his relationship to authority, boththe state and the church. There is no doubt that state law should respect thefreedom of conscience of citizens and, in situations of serious conflicts –provide the opportunity to invoke the conscience clause. In contrast to thepluralistic society ecclesial community has the right to have moral convictionsstemming form faith, which are crucial to belong to the individualreligious community. This does not invalidate in any way the importance ofconscience, which remains the final court (although not the highest standard,which is God) of moral action.

18

Obrona klauzuli sumienia w kontekście współczesnych tendencji przeciwnych życiu

51%

Bartoszek A.

Roczniki Teologii Moralnej

|

2010

|

tom 2

109-126

EN

Conscience clause is a special legal regulation that enables the individual to refrain from certain actions, that he is obliged by the law, but which in his conviction, are contrary to his conscience. On one hand, this article shows that clause of conscience in contemporary legislation seems to be something natural because it gives the individual freedom of conscience, but on the other hand – some trends appear to legally narrow it or even to cancel the conscience clause. These trends appear in the context of contemporary tendencies against life. Presented analyses defend the conscience clause again and refer basically to medical professions. The base for this legal regulation constitutes the right to conscientious objection whereas this objection should always be constructive. Existence of the right to conscientious objection is confirmed by the analyses carried out on philosophical – ethical and theological – moral levels, and especially by the concept of natural right. The article also depicts that deep conviction of right to conscientious objection does mean that moral dilemmas concerning refusal to participation in evil do not exist. In some cases conscientious objection becomes contemporary form of martyrdom.

19

Sprzeciw sumienia wobec wyzwań współczesnej ekologii.

43%

Szafulski A.

|

tom 8

|

nr 2(14)

117-128

EN

A human should always act according to his/her conscience and freedom. One should not be forced to act against one's conscience. This conscience, in a situation when one must decide between action and inaction, expresses agreement or disapproval, called conscientious objection in this study. The present paper discusses it in connection with selected issues of contemporary ecology, such as: conscientious objection to the cultivation and processing of transgenic plants and crops (GMO), to the construction of nuclear power plants, to the activities of the Green Party and finally conscientious objection to the "conscientious objection".

PL

Człowiek powinien działać zgodnie z sumieniem i wolnością. Nie wolno go zmuszać, aby postępował wbrew swojemu sumieniu. Sumienie to, w konkretnej sytuacji, gdy człowiek musi podjąć decyzję o działaniu lub niedziałaniu, wyraża zgodę lub dezaprobatę, zwaną w tym opracowaniu sprzeciwem sumienia. Dotyczy on wybranych zagadnień współczesnej ekologii. W tym też kontekście zostały rozważone takie zagadnienia jak: sprzeciw sumienia wobec uprawy i przetwarzania roślin transgenicznych (GMO), wobec budowy elektrowni atomowych, wobec działalności Partii Zielonych i wreszcie sprzeciw sumienia wobec „sprzeciwu sumienia”.

20

Konflikt sumienia katolickiego farmaceuty w praktyce aptecznej

43%

Prusak M.

|

tom 8

|

nr 2(14)

35-49

EN

In modern society, many health care practitioners (including pharmacists) are called through the voice of conscience to defend the fundamental human right to life, as well as to protect the dignity of women. Christian pharmacists are forced to act against their personal beliefs, because to fulfill their obligation they have to distribute products which may influence the early stages of the developing human embryo by inhibiting its implantation in the uterus. Some pharmacists refuse to fill prescriptions for such products using the so called "conscience clause" even when there is a lack of legal protection. Often such difficult situations give rise to serious moral questions. Certainly, Christian pharmacists can help moral reflection, but the theological aspects of a pharmacist's conscientious objection have not been sufficiently studied yet. Therefore, the discussion of this matter is not only necessary but urgent. First, the medical, psychological, social, and spiritual implications of the use of ethically questionable products are underlined. Subsequently, a pharmacist's conscientious objections are considered in the context of the Catholic doctrine of cooperation in evil with particular reference to the evoking of scandal. Furthermore, the conflict between obeying God's law and human law is presented. The conscientious objection of pharmacists is not only a mere gesture but an outstanding act of great value. Objection is raised by conscience in those situations where human dignity and human life are at risk. The importance of the requirement of testimony to moral truth as well as a spiritual union with God, the ultimate goal of human existence, is also emphasized. Additionally, pharmacists as medical specialists, have a professional and ethical responsibility toward their patients for what they dispense to them.

PL

Refleksję teologiczną sprzeciwu sumienia farmaceutów można podejmować na wielu płaszczyznach. W niniejszym opracowaniu rozpoczynamy ją od zdefiniowania samego zakresu sprzeciwu poprzez omówienie środków farmakologicznych; których dystrybucja rodzi poważne zastrzeżenia moralne. Analiza ta dotyczy nie tyle sposobu ich działania; ale głównie skutków jakie za sobą niesie ich używanie nie tylko w aspekcie zdrowotnym; społecznym czy psychologicznym; ale także duchowym. Wiąże się to z oceną moralną dopuszczalności praktyk; w których są stosowane etycznie kontrowersyjne środki (dotyczy to głównie aborcji; antykoncepcji; eutanazji i wspomaganego samobójstwa).; Obiekcje sumienia farmaceutów zostały również rozpatrzone w kontekście katolickiej nauki o współdziałaniu w czynach złych oraz zagrożeń z wynikających z takiej współpracy ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wywołania zgorszenia.; Poza tym podjęto próbę rozstrzygnięcia kwestii godziwości i obowiązywalności w sumieniu prawa dopuszczającego do obrotu i nakazującego dystrybucję środków; które nie mają innego celu jak grzech. Sprzeciw sumienia farmaceutów jest wyrazem poszanowania godności każdego człowieka; jak też przeciwstawienia się łamaniu podstawowych praw; jakimi są: prawo do życia oraz prawo do działania zgodnie z wewnętrznym przekonaniem. Na koniec zwrócono uwagę na obowiązujący także farmaceutę wymóg dawania świadectwa o prawdzie moralnej w odniesieniu do ostatecznego celu życia człowieka; jakim jest zjednoczenie z Bogiem.; Dopiero takie kompleksowe spojrzenie daje rzeczywisty obraz konfliktu moralnego farmaceuty wynikającego z; zobowiązywania go do sprzedaży środków; których stosowanie jest sprzeczne z jego sumieniem.