Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Działalność naukowa Eugeniusza Romera w dziedzinie klimatologii (wyjątki)

100%

Kosiba A.

Przegląd Geofizyczny

|

2004

|

tom Z. 3-4

147-161

EN

Eugeniusz Romer (1871-1954) was the Polish geographer - primarily the cartographer and the climatologist. In 1955 his former student professor Aleksander Kosiba (1901-1981) wrote the article about scientific activity of E. Romer in the field of climatology. The present paper is the reprint of the fragments of mentioned article.

2

Historia badań klimatologicznych w Zakładzie Meteorologii i Klimatologii Uniwersytetu Łódzkiego

100%

Zawadzka A. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Nauk Geograficznych; Katedra Meteorologii i Klimatologii

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica

|

1999

|

tom 3

EN

Department of Meteorology and Climatology University of Łódź was created almost 45 years ago. The creator and the many years' head of Department was Professor Stanisław Zych. The oldest research trends were: urban climate and bioclimate, human biometeorology, regional climatology of different areas of Poland, fluctuations and long-term changes of climate. In subsequent years beside above-mentioned it was started to develop such trends us: spatial differentiation and variability of climate (mainly precipitations), relationships between circulation and long-term variability of climate conditions in Poland and in Europe, topoclimatic differentiation in selected field conditions.

PL

Zakład Meteorologii i Klimatologii UL powstał blisko 45 lat temu. Twórcą i wieloletnim kierownikiem zakładu był prof. dr Stanisław Zych. Najstarsze nurty badawcze to m. in.: klimat i bioklimat obszarów zurbanizowanych, biometeorologia człowieka, klimatologia regionalna różnych obszarów Polski, wahania i długookresowe zmiany klimatu. W ostatnich latach publikacje naukowe dotyczą także: przestrzennego zróżnicowania zmienności elementów klimatu, głównie opadów atmosferycznych, związków między cyrkulacją atmosferyczną a wieloletnią zmiennością warunków klimatycznych w Polsce i w Europie, zróżnicowania topoklimatycznego terenów o urozmaiconej rzeźbie.

3

The urban effect on the daily min air-temperature in Thessaloniki

100%

Arseni-Papadimitriou A. , Maheras P. , Cuniac P. , Department of Meteorology and Climatology University of Thessaloniki G.

|

EN

The absolute minimum daily temperatures of three meteorological stations in the region of Thessaloniki are used, that is the meteorological station at the Aristotle's University of Thessaloniki (1950-1995), the meteorological station of the airport Mikra (1960-1995) and the meteorological station of the old military airport of Sedes (1950-1970). The mean monthly, seasonal and annual minimum temperatures have been calculated for all three stations; also the daily differences between temperature data from the stations of the University and the airport Mikra have been calculated, for their common period (1960-1995). Finally, an interpretation of the results has been attempted.

PL

Do badań użyto absolutne minima dobowe temperatury powietrza z trzech stacji meteorologicznych w rejonie Salonik: stacji Uniwersytetu im. Arystotelesa (1950-1995), lotniska Mikra (1960-1995) oraz starego lotniska wojskowego Sedes (1950-1970). Obliczono średnie miesięczne, średnie w poszczególnych sezonach oraz średnie roczne minima temperatury. Obliczono także różnice temperatury pomiędzy stacją uniwersytecką a lotniskiem Mikra dla wspólnego okresu (1960-1995). Dokonano próby interpretacji otrzymanych wyników.

4

Wskaźniki lingwistyczne zrównoważonego rozwoju w Podstawie programowej

100%

Marjampolska M. , Rybska E.

Edukacja Biologiczna i Środowiskowa

|

2013

|

nr 3

EN

The aim of this article is to discover if or how sustain able development (SD) is present in the current National Curriculum in Poland. We present the qualitative and quantitative analysis of core curriculum, taking into account the presence of issues connected with SD on different education levels (early childhood education, primary school, middle school and high school) and on various subjects. The list of linguistic indicators was constructed in order to analyze mentioned document in terms of the occurrence of SD and its components. The indicators were created on the basis of UNECE Strategy of Education for Sustainable Development, literature and authors’ personal knowledge. The conclusions of this study may serve further consideration on how important sustainable development is and how it is represented not only in Core Curriculum but also in school reality.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie, czy i w jaki sposób zrównoważony rozwój (ZR) jest uwzględniony w obowiązującej w Polsce podstawie programowej. W pracy dokonano analizy jakościowej i ilościowej omawianego dokumentu, biorąc pod uwagę obecność zagadnień związanych ze ZR na różnych etapach edukacji (edukacja wczesnoszkolna, szkoła podstawowa, gimnazjum i szkoła ponadgimnazjalna) i na różnych przedmiotach nauczanych w szkole. Lista wskaźników lingwistycznych została skonstruowana tak, aby przeanalizować dokument pod względem występowania wskaźników bezpośrednich i pośrednich ZR. Wskaźniki te zostały opracowane na podstawie Strategii Edukacji na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ i doświadczeń różnych autorów. Wnioski z tego badania mogą posłużyć dalszym rozważaniom na temat uwzględniania zagadnień związanych ze ZR w pełnym jego wymiarze nie tylko w dokumentach regulujących polską oświatę, ale – co ważniejsze – w rzeczywistości szkolnej.

5

Erythemal UV observations at Belsk, Poland, in the period 1976–2008: Data homogenization, climatology, and trends

100%

Krzyścin J. , Sobolewski P. S. , Jarosławski J. , Podgórski J. , Rajewska-Więch B.

Acta Geophysica

|

2011

|

tom Vol. 59, no. 1

155-182

EN

Measurements of erythemal irradiance have been carried out continuously at Belsk since May 1975. We present a homogenization procedure of the UV time series for the period of 1976-2008. Long-term oscillations discovered in the homogenized data set agree with those extracted from the reconstructed UV data for all-sky and clear-sky conditions. The UV climatology was established and the UV variability was determined. Positive UV trends were found for the period of 1976-2008 in the annual mean (5.6±0.9% per decade), in the seasonal mean for the warm subperiod of the year (April-October, 5.5±1.0% per decade), and in monthly means (˜2-9% per decade). A satisfactory agreement between the trend extracted from the homogenized ground-based data and that found in satellite UV data for Belsk (1979-2008) supports the reliability of satellite trend analyses over wider areas during snowless periods.

6

Ground temperature of main ecotopes of Kaffiöyra, Spitsbergen, summer 1978

88%

Wójcik G. , Marciniak K. , Wójcik G. , Marciniak K.

|

7

Symulując przyszłość. Gry komputerowe w edukacji klimatologicznej

75%

Zaród M.

Edukacja Biologiczna i Środowiskowa

|

2013

|

nr 3

29-39

EN

The paper presents use of computer games for enhancing the didactics of a science education. Subjects of the analysis are: Electro City, BBC Climate Challenge and Fate of the World. Scientific models used in those games are also discussed and evaluated. Paper also proposes high-school lesson scenario based on those new tools. The article also presents baseline knowledge on climate changes.

PL

Artykuł przedstawia zastosowanie gier komputerowych do wspomagania dydaktyki przyrody. Przedmiotem analizy są gry: Electro City, BBC Climate Change i Fate of the World. Pokazano fundamenty naukowe tworzące modele klimatologiczno-społeczne w każdym z tych tytułów. Zaproponowano również scenariusz lekcji przyrody w szkole ponadgimnazjalnej, wykorzystującej nowe narzędzia. Artykuł zawiera również przegląd podstawowych źródeł danych o zmianach klimatycznych.

8

Extreme twenty-four-hour precipitation sums in North-Western Poland

75%

Kirschenstein M.

Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline

|

2009

|

tom 13 part I

EN

The paper presents an analysis of the extreme precipitation recorded in north-western Poland between 1951 and 1995. The author of the present paper selected a day with a maximal twenty-fourhour precipitation sum out of each month. The author also selected intervals characterized by specific twenty-four-hour values: 0.1-9.9 mm, 10.0-19.9 mm, 20.0-29.9 mm, 30.0-49.9 mm, 50.0-99.9 mm and ≥100 mm. The author selected frequencies of their occurrence and a monthly average and annual maximums’ sum of precipitation. A concept of an extreme precipitation relates to twentyfour- hour sums 50.0-99.9 mm and ≥100 mm. Moreover the author selected the days with extreme twenty-four-hour sums ≥100 mm and specified the atmospheric circulation types, distinguished by B. Osuchowska-Klein (1975).

PL

W pracy przybliżono problematykę ekstremalnych opadów w północno-zachodniej Polsce. Badanie ekstremalnych wartości elementów meteorologicznych to jedno z najważniejszych zagadnień klimatologii. Występowanie tych elementów może spowodować straty ekonomiczne, społeczne czy środowiskowe. W analizie uwzględniono dobowe sumy opadów z 14 stacji, obejmujące lata 1951-1995. Dla obszaru północno-zachodniej Polski za opad ekstremalny przyjęto sumy dobowe 50,0-99,9 mm i ³100 mm, następnie przeprowadzono analizę wybranych dni, w których wystąpiły ekstremalne dobowe sumy opadów ≥100 mm i określono typy cyrkulacji atmosferycznej, wyróżnione przez B. Osuchowską-Klein (1975). Z przeprowadzonych analiz wynika, że na obszarze północno-zachodniej Polski występują opady ekstremalne, które przekraczają granice bezpieczeństwa, powodując zagrożenia społeczno-gospodarcze i środowiskowe. Sumy dobowe 50,0-99,9 mm pojawiały się od maja do października oraz w lutym, natomiast sumy ≥100 mm występowały tylko w letnich miesiącach. W badanym wieloleciu 1951-1995, przy uwzględnieniu 14 stacji z obszaru północno- zachodniej Polski ekstremalne opady 50,0-99,9 mm wystąpiły 102 razy (6%), natomiast opady ≥100 mm – 3 razy: w Łebie (24.07.1988 r.), Koszalinie (18.08.1991 r.) i Toruniu (15.06.1980 r.). Jednakże, przy uwzględnieniu większej liczby stacji (185 stacji dla okresu 1961-1980) sumy ≥100 mm wystąpiły w 14 innych stacjach. Dla tych dni wykonano mapy i określono typ cyrkulacji atmosferycznej. Otrzymano, że ekstremalne opady występowały przy typach cyrkulacji cyklonalnej – Eo (północno-wschodnia i wschodnia), F (południowo- -wschodnia) i CB (północno-zachodnia) oraz antycyklonalnej – E1 (południowo-wschodnia i wschodnia) i C2D (zachodnia). W wybranych 8 dniach opady ekstremalne wystąpiły: w czerwcu (2 razy) – przy typach F i E1; w lipcu (3 razy) – przy typach Eo (2 razy) i C2D i w sierpniu (3 razy) – przy typach Eo, F i CB. W 6 dniach przyczyną opadów ekstremalnych były typy cyklonalne. W ciepłym okresie roku, przy typach cyrkulacji ze składową północną na obszar północno- zachodniej Polski napływa chłodne powietrze, natomiast przy typach południowo-wschodnich i wschodnich napływa bardzo ciepłe powietrze, często o dużej wilgotności względnej. W obu przypadkach adwekcja powietrza może prowadzić do rozwoju konwekcji i w rezultacie powstają opady o ekstremalnej sumie.

9

Some aspects of meteorology and climatology of the region of Ukrainian Antarctic Base Vernadsky

75%

Timofeyev V.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2003

|

tom nr 13

27-35

PL

Ukraińska Stacja Antarktyczna "Vernadsky" (65°14?S, 64°17°W) usytuowana jest na Galindez Island w archipelagu Argentine Islands, około 8 km od zachodnich wybrzeży Półwyspu Antarktycznego. Od 1996 roku stacja pracuje pod obecną nazwą, poprzednio jako angielska stacja Faraday (1977-1996) i Base F (Argentine Island) od 1947 roku, co daje jeden z najdłuższych ciągów obserwacyjnych w Antarktyce. Na stacji obserwowany jest wzrost wartości średniej rocznej temperatury powietrza (MAT). Najchłod-niejsze były lata 50.te, największe ocieplenie rejestrowano w dekadzie lat 1980-1990. W ostatnich latach obserwuje się pewną stabilizację wzrostu temperatury średniej rocznej, która lokuje się w wąskim przedziale od -1.7° do -3.7°C. Zmienność średniej rocznej wynika głównie ze zmienności temperatury miesięcy zimowych. Obserwowany dodatni trend temperatury jest wynikiem cieplejszych zim w ostatnich latach. Zimy surowe występują nieregularnie, ostatnią notowano w 1987 roku. W okresie 1988-2002 nie odnotowano średniej miesięcznej temperatury powietrza niższej niż -10°C. Lokalne warunki stacji Vernadsky wpływają na dużą częstość sytuacji z efektami fenowymi, które występują głównie podczas przemieszczania się cyklonów z NW lub W. Większość przypadków temperatur maksymalnych na stacji notowana jest w takich właśnie przypadkach. Sytuacje synoptyczne z blokadą wysokiego ciśnienia występujące w ostatnich dwóch latach stanowiły 7-10%, w niektórych miesiącach zimowych osiągając znaczącą frekwencję (25-30%). Przykład sytuacji z wyżem blokującym przedstawia rysunek 2. W takich warunkach (rys. 3 i 4A) na stacji obserwuje się zazwyczaj znaczące, kilkudniowe spadki temperatury powietrza. Sytuacje blokadowe często występują również w marcu. W marcu 2000 roku w takich warunkach obserwowano znaczący spadek ilości ozonu (rys. 5), nieomal do poziomu charakterystycznego dla końca zimy.

10

Trwałe typy pogody na Stacji H. Arctowskiego

75%

Ferdynus J.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

1999

|

tom nr 9

165--172

EN

The climate surrounding Arctowski's Station is characterised by extremely large changeability of weather conditions appearing during the year and subsequent years. Changeability in the annual structure of weather types is manifested in a large number of observed weather types. On 197 different weather types were recorded in the analized period of 15 years. This number however; changes from 120 in 1981 to 174 in 1984 and 1988. No statistical dependence has been confirmed between the number of weather types in a given year and the average and extreme annual air temperatures and average annual data in air pressure. Extremely large number of weather types can by noted during winter period. The analysis of the drawing #1 demonstrates that at Arctowski's Station there are periods in which changeability decreases while the frequency of weather types increases. These types appear at the same time almost every year and their frequency states significance of “stable types of weather”. These "stable types of weather" can be observed from December until April (especially during the long day). The weather is characterised by a large or total cloudiness, rainfall and a slight wind speed, however; weather with strong winds can by recorded as well.

11

Generation and Assessment of ARGO Sea Surface Temperature Climatology for the Indian Ocean Region

75%

Jha R. K. , Bhaskar T. V. S. U.

Oceanologia

|

2023

|

tom Vol. 65 (2)

343--357

EN

ARGO program was conceived with an aim to generate near real-time ocean observations as the primary in-situ sources for use in operational oceanography studies. Two decades-long ARGO near-surface temperature data set was used for generating monthly gridded ARGO sea surface temperature (ASST) product on a climatological scale. Data interpolating variational analysis (DIVA) method was employed for generating the product with a spatial resolution of 0.25° x 0.25° for the Tropical Indian Ocean. This monthly ASST product was evaluated using five different climatological SST products derived from in-situ and satellite measurements. Various statistics such as BIAS, RMSE, coefficient of correlation, and skill scores were generated to evaluate the reliability of the ASST product. Further, the ASST product was validated with climatological in-situ SST obtained from RAMA and OMNI moorings deployed in the Indian Ocean. Statistical comparisons showed low BIAS and RMSE, and high correlation and skill scores with most of the buoys locations and the gridded SST products. Results concluded that the near-surface temperature data from ARGO can be used along with other SST data sets in the generation of high-resolution blended SST products.

12

Kalendarz jako przyklad opracowania klimatologicznego

75%

Durlo G.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2003

|

tom 02

|

nr 2

183-189

13

Recent bioclimatological studies in Poland

75%

Blazejczyk K. , Kozlowska-Szczesna T. , Krawczyk B.

Geographia Polonica

|

1994

|

tom 63

14

Prof. dr hab. Romuald Maciej Madany (1930–2015)

63%

Gołaszewski D.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2016

|

tom Vol. 25, No. 1

100--102

15

75-lecie Wysokogórskiego Obserwatorium Meteorologicznego na Kasprowym Wierchu w polskich Tatrach (pierwsze lata)

63%

Maj S.

Przegląd Geofizyczny

|

2015

|

tom Z. 1-2

77--85

PL

1. stycznia 1938 r. rozpoczęło działalność nowoczesne Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne (WOM) na Kasprowym Wierchu w polskich Tatrach. Inicjatorem budowy WOM był inż. Jean L u g e o n (1898-1976), szwajcarski meteorolog, fizyk atmosfery i hydrolog, profesor Politechniki w Zurichu, a w latach 1929-1936 dyrektor Państwowego Instytutu Meteorologicznego w Warszawie. Budowa WOM została powiązana z budową kolejki linowej Kuźnice – Myślenickie Turnie – Kasprowy Wierch. Granitowy gmach WOM zaprojektowali słynni warszawscy architekci Anna (1901-1944) i Aleksander (1898-1973) Kodelscy. Pierwszym kierownikiem WOM został geofizyk dr Edward Stenz (1897-1956). Realizowany program badań początkowo obejmował spostrzeżenia meteorologiczne i klimatologiczne, ze szczególnym uwzględnieniem opadów atmosferycznych, zlodzenia, pokrywy śnieżnej, promieniowania słonecznego i zjawisk optycznych. Wybuch II wojny światowej we wrześniu 1939 r. przerwał doskonale rozwijającą się pracę WOM. Stację przejęło niemieckie lotnictwo wojskowe (Luftwaffe) i przez lat 5 wykorzystywało ją do własnych celów. Pod koniec wojny aparatura pomiarowa została zniszczona. WOM „Kasprowy Wierch” wznowiło działalność 1 czerwca 1945 r.

EN

On January 1, 1938 began operating a modern Mountain (Alpine) Meteorological Observatory (MMO) at the peak called “Kasprowy Wierch” in the Polish Tatra Mountains. The initiator of the construction of the MMO was Jean Lugeon (1898-1976), Swiss meteorologist and physicist of the atmosphere, a professor of the Technical University of Zurich; in the years 1929-1936 the head of the State Meteorological Institute in Warsaw also. The build of MMO has been correlated with the construction of the aerial cable car from Zakopane (Kuźnice) to “Myslenickie Turnie” and Kasprowy Wierch (Kasprowy Peak). The granite building was designed by famous Warsaw architects, married Anne (1901-1944) and Alexander (1898-1973) Kodelski. The first chief of MMO was geophysicist Dr. Edward Stenz (1897-1956). Implemented a research program initially covered climate and meteorologic observations with particular emphasis on precipitation, ice cover, snow cover, solar radiation and optical atmospheric phenomena. The outbreak of Second World War in September 1939, interrupted the activity of developing prosperous MMO. This station was taken by the German Air Force (Luftwaffe) and 5 years have used it for their military purposes. At the end of the war meteorological research equipment was destroyed. June 1, 1945 the “Kasprowy Wierch” MMO resumed operations.

16

Kalendarz - metoda kompleksowego opracowania klimatologicznego

63%

Durlo G.

Acta Agrophysica

|

2004

|

tom 03

|

nr 1[104]

49-55

17

Metody analizy przestrzenno-czasowej w badaniach klimatologicznych (na przykładzie Polski)

63%

Ustrnul Z. , Czekierda D.

Roczniki Geomatyki

|

2006

|

tom T. 4, z. 2

147-156

EN

The main objective of the study is to present spatial and temporal methods in climatology using GIS techniques. The study is mainly based on the examples of climatological elements from the territory of Poland. Simultaneously, many examples from world literature were cited. Special importance of the European Union/European Science Foundation programme COST 719 .The use of GIS in climatology and meteorology. was stressed. First, a review of contemporary studies is presented with explanation of some terms such as .interpolation. and .spatialisation.. The principle features of the GIS, digital maps and spatial analyses were discussed. Spatialisation problems were explained on the Polish examples with special attention paid to the air temperature and precipitation. That was done with the reference to some European results. All mentioned studies clearly confirmed that there is no one universal spatialisation method efficient enough for all climatological elements. Moreover, each spatial and temporal scale may require application of other spatialisation method. Usually, the best results can be achieved with the application of methods using additional explanatory variables such as residual kriging, cokriging or multiple regression. Different geographic parameters, including elevation, latitude, longitude, land cover etc. can be used as the predictor variables for the spatialisation. When one can not find them and the coherence between analysing parameter and other variables is unknown application of ordinary kriging is recommended in the first step. The study confirms that application of circulation types as the main additional predictor (i.e. synoptic climatology method) together with GIS techniques e.g. residual kriging is a useful and promising tool for constructing climate maps at different temporal and spatial scales. The results show that climatological studies with this kind of methodological approach may have a prior cognitive as well as a practical importance. Using the .Grosswetterlagen. calendar of circulation types for this purpose for the territory of Poland has shown that each type causes a slightly different spatial distribution of e.g. air temperature both in winter and summer. Finally, there are some examples presenting GIS tools for the purposes of temporal analyses. They enable an easy calculation and display of the area with specified climatic conditions and constructing diagrams for the climate monitoring purposes. Gridded approach is strongly recommended as a promising tool for the studies with different spatial and temporal scales.

18

Wystepowanie cisz atmosferycznych w rejonie Stargardu Szczecinskiego

63%

Czarnecka M.

Acta Agrophysica

|

2003

|

tom 84

49-61

19

Intercepcja opadow sniegu w lesie

63%

Feliksik E. , Wilczynski S. , Durlo G.

Acta Agraria et Silvestria. Series Silvestris

|

2005

|

tom 43

55-64

EN

The size of monthly and seasonal total precipitation, measured in the interior of three different forest stands and outside the forest, is analyzed. The measurements were carried out during winters of the period 1970-2002 in the Phytoclimatic Station situated at the height of 720 m above the sea level. The amount of a solid precipitation of a month or of an entire winter season, measured in the open field or in the forest, was very diversified. The average monthly interception of a solid precipitation in the fir-spruce stands amounted to 5-28%, while in the larch stand 15-27%. The highest interception occurred in November (27-28%), while the lowest in February and March (5-15%). In all stands the mean amount of interception of a solid precipitation in the winter season was very similar and it was less than 20%. A similar, and frequently smaller variation of precipitation size in the forest in comparison with the open area, indicates that the forest during the winter period is a regulator which uniformly supplies the soil with water from a solid precipitation.

20

Convective and non-convective wind gusts in Poland, 2001-2015

63%

Kolendowicz L. , Taszarek M. , Czernecki B.

Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications

|

2016

|

tom 04

|

nr 2

EN

The main aim of the article is to present the climatology of the peak wind gust frequency in Poland caused by the impact of both atmospheric circulation and the presence of thunderstorm clouds. Nine meteorological stations for the measurement period of 2001-2015 were taken into account. Only SYNOP reports with a peak wind gust higher or equal to 15 m s-1 in thunderstorm and non-thunderstorm days are considered in this study. The results indicate that the highest threat in terms of frequency and strength of peak wind gusts due to convection occurs in July. In winter, thunderstorms are rare, but if they occur, about 80% of them produce wind gusts exceeding a threshold of 15 m s-1. Peak wind gusts in a non-thunderstorm days are the highest and the most frequent in January, and are at a minimum during summer. Comparing both types, peak wind gusts during days with a thunderstorm were on average stronger than those without an involved convection. This indicated that convection was an important factor in enhancing the strength of a wind gust. The highest value in our base was 34 m s-1, recorded in Kraków on 8th July 2015 within the occurrence of a severe thunderstorm, while the highest value in a day without a thunderstorm was 33 m s-1, recorded in Łódź on 31st January 2002.