Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Architectural answer for global climatic changes

100%

Kazakov H.

Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska

|

2013

|

tom z. 53

99--113

EN

Basic directions of development of modern architecture are looked through. They are architecture on water, sun architecture and architecture of large interior spaces in the context of global rise in temperature of climate and increase of receipt of sun radiation.

PL

Artykuł zawiera przegląd podstawowych kierunów rozwoju współczesnej architektury. Przedstawione są obiekty na wodzie, tzw. architektury słońca oraz architektura dużych wewnętrznych przestrzeni, w kontekście globalnego wzrostu temperatury i promieniowania słonecznego.

2

Progress in Arctic coastal geomorphological research in times of rapid climate warming

88%

Owczarek Z. , Stachowska-Kamińska Z. , Kostrzewa O. , Szczypińska M.

Quaestiones Geographicae

|

2024

|

tom 43

|

nr 1

127-156

EN

Recognising the degree of climate transformations in the Arctic becomes vital, especially in times of rapid global climate change. The 21st century has seen a renaissance in Arctic coastal research. Here, we aim to present this recent progress. Moving from the European Arctic through the Siberian part and ending with the Canadian Arctic Archipelago (CAA), we describe how the region’s coasts have transformed. This work is mostly focussed on progress in coastal geomorphology, geohazards, and reconstructions of the paleoarchives, although we also address the future research challenges of cold region coastal environments.

3

Vegetation response to environmental changes based on palynological research on the Middle Miocene lignite at the Jóźwin IIB open-cast mine (Konin region, central Poland)

88%

Słodkowska B. , Widera M.

|

tom Vol. 91, No. 2

149--166

EN

Palynological research was performed on the first Mid-Polish lignite seam (MPLS-1) at the Jóźwin IIB open-cast mine. The extremely rich pollen assemblages allowed investigation of the development of phytogenic sedimentation and the succession of plant communities. The vegetation cover, representing peat accumulation and adjacent areas, was reconstructed in the homogeneous lignite seam. Despite the lack of clear macroscopic differences in the lignite lithology and a similar floristic composition, a similar succession of plant communities was observed in three repetitions in the profile. The plant communities described were grouped into five cycles. Changes in the succession resulted mainly from oscillations of the groundwater level. On the basis of the vegetation composition, the climatic conditions predominant during the peat-forming sedimentation were reconstructed. Climate changes are most precisely recorded in the mixed mesophilous forest community. Its floristic composition shows that the climate was warm-temperate and humid at that time. The lower part of the profile contains more taxa with high thermal requirements: Araliaceae, Mastixiaceae, Anacardiaceae, Hammamelidaceae, Cornaceae, Symplocaceae, Ilex, Itea, Engelhardia, etc. It is related to the Middle Miocene Climatic Optimum (MMCO). In the upper part of the profile, the vegetation composition reflects the beginning of a cooling trend. This is indicated by the reduced number of highly thermophilous taxa and the decreased taxonomic diversity of forest communities. The changing climatic and environmental conditions interrupted peat-bog sedimentation and caused termination of the development of thicker lignite seams.

4

O heretykach w nauce o klimacie

75%

Malko J.

Energetyka

|

2011

|

tom nr 1

21-23

PL

Na podstawie tzw. raportu Sterna sformułowano wnioski odnośnie do zmian klimatycznych i ich konsekwencji. W opozycji do tych za- aprobowanych przez Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatycznych tez przedstawiono pewne wątpliwość! formułowane przez niektórych wybitnych klimatologów ("heretyków klimatycznych") i odgrywające istotną rolę w procesie stanowienia nowych regulacji emisyjnych UE.

EN

On the basis of the so-called „Lord Stern report” some conclusions on climate change and its consequences are outlined. Presented are, in opposition to the theses approved by Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), some doubts formulated by outstanding climatologists (“climate heretics”) that play an important role in the process of establishing new EU regulations on GHG emissions reduction.

5

The Quaternary transformation of older inherited mountain landscapes

75%

Starkel L.

Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica

|

2014

|

tom Vol. 48

53--60

EN

The Quaternary transformation of the inherited mountain relief was controlled by three factors: cyclic climatic changes, resistance of the substratum and neotectonic uplift. Cyclic climatic fluctuations in the majority of European mountains were reflected in the alternation of interglacial and cold stages, the former characterized by a dominance of forest and chemical weathering, the latter by permafrost, solifluction, wind activity and, at higher elevations, by glacier advances. The transitinal phases played an important role as periods of reestablishment of water circulation and transfer of regolith and sediment, formed during the previous cold or interglacial stage. The rates of degradation of inherited planation surfaces and slopes depend on bedrock resistance. In the case of less resistant flysch deposits, degradation during a single (last) cold stage reached 10 metres. Therefore, the higher planation levels may have been either better preserved on more resistant bedrock or even emphasized by cryoplanation processes. The lowest piedmont developed on less resistant beds was lowered to 50 m. In the young mountains, the Quaternary uplift may have played an additional role. In the case of uplift reaching or exceeding several hundred metres, the former fluvial forms were shifted to the cryonival or even nival (glacial) vertical zone where they became entirely transformed.

6

A lag in the advancement of biotechnology: reliable control of maize stem borers in Africa

75%

Olawale S. A. , Bushra T. , Nauman S. M. , Umar B. M. , Ahmad N. I. , Tayyab H.

|

7

The viewpoints of chemical air pollution caused by traffic subsystems and presented by the example of emission measurements of trucks' exhaust gases

75%

Kolaric D.

Transport Problems

|

2011

|

tom T. 6, z. 1

49-62

EN

For a long time, experts have been emphasizing that we are in an era, in which dangerous climatic changes are getting more and more notable. We have been witnessing large climatic changes, caused by greenhouse gases, for several years. The question is no more “Are there climatic changes or are there not?”, nor “Are they being accelerated by human actions or are they not?” The fact is, the climate is changing more and more rapidly and that extreme weather conditions are becoming a daily matter. Furthermore, even if we stopped polluting the atmosphere immediately, the processes triggered by human-caused pollution would be going on for several decades. Modern logistic systems cannot operate without means of transport which enable the realization of transport. They form a transport system that makes the function of other economic systems possible. The use of different ways of transport has a bad influence on the environment in which we daily live and work. The damage of transportation has a bad influence on human health and nature, too. For that reason, we cannot treat the safety of the transportation means only through the technical impeccability of the devices which make possible direct execution of particular technological phases in different traffic subsystems. Ecological impacts of particular traffic subsystems are very complex, they have a long-term impact on our everyday existence and despite that we still do not devote enough attention to this. We have been aware that traffic, especially road and air traffic, is one of the largest sources of emissions of harmful exhaust gases of combustion engines and particles into the environment. The environmental impact of traffic is especially large due to greenhouse gases, which are part of exhaust gases being produced by internal combustion engines. In addition to that, there are many more toxic components in exhausted gases.

8

Early and Middle Holocene paleoclimates in the South Western Desert of Egypt - the world before unification

75%

Schild R. , Wendorf F.

Studia Quaternaria

|

2013

|

tom Vol. 30, Nr 2

125--133

EN

In the field seasons of 1990 to 2008 the Combined Prehistoric Expedition conducted an extensive archaeological, archaeozoological, archaeobotanical and geomorphological field work at more than a hundred sites in the Nabta, Kiseiba, El Kortain, Gebal El Beid, Gebel Ramlah and Berget El Sheb Areas, South Western Desert of Egypt. The research has helped to develop a long chronological sequence of Late Glacial and Holocene climatic changes in the region. The climatic sequence has been supported by more than 300 14C and OSL assays that permitted to place most of the climatic events in a firm chronological frame.

9

Ob izmenenii klimata v troposfere nad Antarkticheskim poluostrovom

75%

Andukhov O. A. , Lagun V. E. , Chernykh I. V. , Jagovkina S. V.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2006

|

tom nr 16

7-22

PL

O zmianach klimatu troposfery w rejonie Półwyspu Antarktycznego. Porównanie rezultatów oceny trendów otrzymanych różnymi metodami z opracowania zbiorów danych CARDS i AANII wykazało ich zgodność. W przypadku trendów szacowanych za pomocą przedstawionej metody punktowej, ich średni kwadratowy błąd jest praktycznie zawsze mniejszy, niż błąd oceny trendu oszacowanego metodą tradycyjną. Oznacza to, że istotność statystyczna trendu oszacowanego metodą punktową jest wyższa, a sam trend jest oszacowany bardziej dokładnie. Metoda punktowa pozwala na uzyskanie wyraźnie gładszego przebiegu linii trendu co potwierdza jego wyższe prawdopodobieństwo, trend szacowany tą metodą jest również mniej wrażliwy na zmienne długości ciągów danych (w sensie dużego podobieństwa ocen wartości trendu ze zbiorów danych o różniących się długościach). Wykorzystanie zróżnicowanych metodyk dla obliczania trendów wykazało, że przedstawione nowe podejście, opierające się na wykorzystaniu danych terminowych z uwzględnieniem ich korelacji w czasie, pozwala otrzymać dokładniejsze i bardziej wiarygodne oceny wartości trendów w porównaniu z metodami tradycyjnymi. Jest to szczególnie ważne przy badaniach zmian klimatu zachodzących na trudnodostępnych obszarach polarnych naszej planety. Przedstawione badania wykonano w ramach podprogramu "Poznanie i badania Antarktyki" Federalnego Programu Celowego "Ocean Światowy", a także projektu RFFI No 04-05-64681.

EN

Comparison of estimations of trend values, obtained by different methods on the base of CARDS and AARI data set, has shown its consistency. Research reveals: trend error determination for points method is less than in months method and therefore statistical significance of trend can be determined more carefully; points method gives the possibility of getting much smoother trend profiles and this is likelihood; points method estimation results are less sensitive to the time series length. The using of different methods for estimations of the trend values has shown that new presented robust method, based on the using of hourly observed values with provision for correlation dependence in time (points method), presents the possibility to more accurate estimate of trends values in comparison with the traditional approach in trend estimation. This is important for investigation of climate change of Polar Regions of the Earth due difficult weather conditions and weather observations at the regions. The study was supported by Russian Program 'Study and Investigation of Antarctica' and RFBR Project 04-05-64681.

10

Analiza zmienności parametrów klimatycznych i hydrologicznych w dolinie rzeki Biebrzy

75%

Maksymiuk A. , Furmańczyk K. , Ignar S. , Krupa J. , Okruszko T.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2008

|

tom Vol. 17, No. 3

59--68

EN

Wetlands are endangered ecosystems. The main, most observe and forecast risk for the wetlands is global climate change. The paper presents the analysis of multiyear tendencies of changes of climatic and hydrologic characteristics in the Biebrza River basin in 1966-2003 with the use of Mann-Kendall test. The analysis of climatic characteristics let to state, that climate warming is noticeable in Poland and in the Biebrza River too. In case of the analysis of hydrologic characteristics the changes are less noticeable. Nevertheless we can talk about the initial phase of lowering of maximum water levels and of maximum discharges which in decisive way influence the wetlands.

11

Climate-driven changes to streamflow patterns in a groundwater-dominated catchment

75%

Somorowska U.

Acta Geophysica

|

2017

|

tom Vol. 65, no. 4

789--798

EN

This study aims to investigate trends and regime changes in streamflow and basic factors driving these changes. The investigated area is located in central Poland and is influenced by temperate transitional climate. New insight is provided into the phenomenon of past climatedriven changes to streamflow patterns over a 65-year period (1951– 2015). The Mann–Kendall test for monotonic trends and the CUSUM test are used to determine the presence or absence of changes in climatic variables, shallow groundwater level, and streamflow. Time series are explored to detect the direction of trends and the period when the significant change occurred. Differences in climatic conditions and streamflow patterns are discussed for two sub-periods, before and after the change. Overall, the results suggest stability in precipitation, with limited evidence for change in the annual amount, but reveal a significant change in streamflow regime in the 1980s, attributed to higher temperature driving evapotranspiration and reducing shallow groundwater recharge. It is concluded that the catchment is prone to increased evapotranspiration and in effect to greatly reduced runoff.

12

Analiza dendrogeomorfologiczna ruchów masowych na obszarze polskich Karpat fliszowych

63%

Krąpiec M. , Margielewski W.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2000

|

tom T. 26, z. 2

141-171

PL

W obrębie Karpat fliszowych wydatowano okresy aktywizacji 23 osuwisk. Do analizy wykorzystano zaproponowaną przez autorów analizę par krzywych dendrochronologicznych drzew porastających analizowane osuwiska. Sygnały diagnostyczne dla uruchamiania podłoża, uzyskiwano zestawiając krzywe dendrochronologiczne odstokowych i dostokowych partii pnia tego samego drzewa. Zliczanie uśrednionych sygnałów dla okresów 5 letnich, pozwoliło na wykreślenie krzywej aktywizacji poszczególnych form osuwiskowych i pasm górskich, a także Karpat zachodnich. Analiza przebiegu tej krzywej wskazuje na korelację jej maksimów z powodziami i nawalnymi deszczami oraz wstrząsami sejsmicznymi, szczególnie tymi związanymi z końcem małej epoki lodowej

EN

Periods of activity of 23 landslides in the area of the Polish Flysch Carpathians, were dated with the dendrochronological method. The research was performed with a new, proposed by the authors, method of analysis of pairs of tree-ring patterns of trees growing on the landslide areas. The analysed pairs of dendrochronological curves, representing upper and lower sides of trunks of inclined trees overgrowing the investigated landslides, yielded signals diagnostic for the ground movements. These diagnostic signals, averaged for successive five-years' periods, were used for construction of activity curves for individual landslides, for mountain ranges, the Western Flysch Carpathians. Analysis of shapes of these curves demonstrated high correlation of its maxima with the floods, heavy rainstorms and earthquakes, particularly those related to the Little Ice Age

13

Ocena zagrożeń czynnikami klimatycznymi w gminach i zakładach górniczych

63%

Łączny J. , Sienkiewicz-Małyjurek K. , Olszewski P.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

tom T. 68, nr 1

44-51

PL

Artykuł ma charakter porównawczy i dotyczy oceny zagrożeń czynnikami klimatycznymi i wystąpieniem intensywnych zjawisk pogodowych na terenach gmin górniczych oraz kopalń węgla kamiennego i brunatnego. W artykule porównano badania ankietowe przeprowadzone w 33 polskich kopalniach węgla kamiennego i brunatnego z badaniami przeprowadzonymi w 31 jednostkach Państwowej Straży Pożarnej (komendy miejskie, powiatowe) na terenie województwa śląskiego. Zarówno w pierwszym jak i drugim przypadku badania dotyczyły określenia poziomu zagrożenia oraz czynników lub zjawisk pogodowych, które je wywołują. Scenariusze działań wyprzedzających i reakcyjnych, będące podstawą przygotowania do wystąpienia intensywnych zjawisk pogodowych będą przedmiotem dalszych rozważań.

EN

The article has a comparative character and concerns the assessment of hazards relating to climatic factors and occurrence of intensive weather phenomena in areas of mining communes as well as hard coal and lignite mines. In the article have been compared questionnaire surveys carried out in 33 Polish hard coal and lignite mines with surveys carried out in 31 units of the State Fire Brigade (municipal, district headquarters) in the area of the Silesian voivodeship. Both in the first and second case the surveys concerned the determination of the hazard level and related weather factors or phenomena.

14

Techniki uprawy gleby, ograniczające emisję gazów cieplarnianych

63%

Golka W.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2011

|

tom R. 19, nr 4

51-60

PL

W pracy przedstawiono kierunki prac badawczych i konstrukcyjnych w zakresie uprawy gleby, prowadzonych w Ośrodku Badawczym Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Kłudzienku. Prace te mają istotny związek z ograniczaniem emisji gazów cieplarnianych, a co za tym idzie - z ograniczaniem zmian klimatycznych na Ziemi. Uprawa gleby - poza kluczowym celem, jakim jest stworzenie optymalnych warunków dla materiału siewnego - może odegrać istotną rolę w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych do atmosfery.

EN

Paper indicated the directions in research and constructional works dealing with the soil tillage, being carried out at the Institute of Technology and Life Sciences (ITLS), Research Centre at Kłudzienko. Conducted works are significantly connected with reducing the emission of greenhouse gases and, consequently, with limitation of climatic changes on the Earth. Soil tillage, apart from the key object - creation of optimum conditions for seeding material, may be a significant factor limiting the emission of greenhouse gases into atmosphere.

15

Charakterystyka okresu wegetatywnego w rejonie Bydgoszczy w latach 1949-2008

63%

Żarski J. , Dudek S. , Kuśmierek-Tomaszewska R. , Banaszewska D.

Ekologia i Technika

|

2009

|

tom R. 17, nr 3

120-126

PL

Celem pracy było opracowanie charakterystyki okresu wegetacyjnego w rejonie Bydgoszczy na podstawie 60-letniej (1949-2008), nieprzerwanej serii pomiarów temperatury powietrza, wykonywanych w Stacji Badawczej UTP Bydgoszcz w Mochełku ( =53°13', =17°51', h=98,5 m npm). Na podstawie temperatur wyznaczono daty początku, końca oraz długości trwania okresu wegetacyjnego w oparciu o metodę rachunkową i wzory Gumińskiego, przyjmując próg termiczny okresu wegetacyjnego 5,0°C. Stwierdzono, iż okres wegetacyjny w rejonie Bydgoszczy rozpoczyna się przeciętnie 30 marca i trwa 219 dni do 3 listopada. Wykazano bardzo dużą niestabilność czasową charakterystyk okresu wegetacyjnego, właściwą dla umiarkowanego i przejściowego klimatu Polski. Zbliżonego do średnich warunków okresu wegetacyjnego w rejonie Bydgoszczy możemy spodziewać się w około 40% lat, czyli przeciętnie raz na 2,5 roku. W pozostałych latach charakterystyki okresu wegetacyjnego wykazują odstępstwo od normy, przy czym bardziej niestabilna jest data początku okresu wegetacyjnego, w porównaniu z dalą jego końca. Stwierdzono, ze w ostatnim 60-leciu w rejonie Bydgoszczy nie nastąpiła żadna, dająca się udowodnić statystycznie zmiana, dotycząca zarówno długości trwania okresu wegetacyjnego, jak i jego kalendarzowych dat początku i końca.

EN

The study is a climatological characteristic of a growing season variability in the region of Bydgoszcz. The work is based on 60-year period of a constant air temperatur measurements taken in the Research Centre of the Faculty of Agriculture UTP, in Mochelek (cp=53o13', X=17o51', h=98,5 m a.s.l.). Diurnal air temperature was the fundamental element to estimate the date of beginning, end and the duration of growing season using an arithmetic method and the equations by Gumiński. The temperature of 5,0°C was a thermal level of the growing season. It was found that the growing season in the region of Bydgoszcz begins on the 30th of March and lasts 219 days until the 3rd of November. A great instability of growing season factors was confirmed during the analyzed period, which is typical for the moderate and transition climate in Poland. Therefore, in 40% of years (one per 2,5 year ) the mean conditions of growing season can be expected. For the rest of the time some deviations from the climatological standard norm were proved. However, the date of beginning is more instable compared to the date of its end. It was ascertained that during the last 60-year period there were no statistically confirmed changes of the duration, the date of beginning and the date of end of growing season in the region of Bydgoszcz.

16

Przyrost ludności w świecie a migracje do Europy jako proces historyczny. Analiza politologiczna uwarunkowań społeczno – ekonomicznych

63%

kwiatkiewicz p.

Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego

|

2019

|

tom 13

|

nr 2

EN

Inflow and settlement of people originating from the Near and the Middle East in Europe is anything but a new phenomenon. It has its long-standing tradition and well documented history. Since the Early Middle Ages these processes were an inseparable element shaping ‘European identity’. Therefore the recent intensification of the migration process from the Middle East to Europe should not be perceived as an unique event. Within such a context, cyclical character of migration processes may be worth consideration. A new contextualization of the recent migration processes needs to take into account new criteria, especially dynamics of the demographic growth. This article argues that aforementioned circumstances in the regions surroundings Europe are of primary importance for its future, and strives for proper understanding of their impact. For Europe, North Africa and Near East are especially important.

PL

Napływ i osiedlanie się na Starym Kontynencie mieszkańców Azji i Afryki jest politycznie wykorzystywany od tysięcy lat. W swej istocie jest zjawiskiem naturalnym. Ma swoją dobrze udokumentowaną kartę w dziejach Europy. Od wczesnego średniowiecza stanowiło element współtworzący jej tożsamość. Dająca się zaobserwować intensyfikacja ruchów migracyjnych w ostatnich latach nie może być zatem odbierana jako wydarzenie wyjątkowe. Eksponowanie go przez w drugiej dekadzie XXI wieku przez polityków służy jedynie realizacji partykularnych interesów powiązanych z nimi ugrupowań i partii. Dyskusje pozbawione są większego sensu. Problemu napływu mas z obszarów o większej gęstości zaludnienia na tereny w których jest ona niższa nie da się powstrzymać. W rozpatrywanym kontekście warto dostrzec cykliczny charakter procesów związanych z osadnictwem w Europie. Za okoliczności nowe, które przyczyniają się do jego stymulacji, brana musi być pod uwagę dynamika zmian demograficznych oraz tempo, w jakim ociepla się klimat. Kluczowe znaczenie dla przyszłości naszego kontynentu ma sytuacja istniejąca na obszarach bezpośrednio z nim sąsiadujących. Szczególną pozycję zajmuje Afryka Północna oraz Arabski Wschód. W jednym i drugim przypadku przyrost liczby ludności w ostatnim półwieczu uznać należy za znacząco ponadprzeciętny. We wskazanym regionie brak państwa, którego populacja nie podwoiłaby się w tym czasie. Jednocześnie za sprawą zmian klimatycznych na pokaźnych obszarach tej części świata warunki życia związane z otoczeniem przyrodniczym uległy znacznemu pogorszeniu. Destabilizacja polityczna regionu, wywołana m.in. przez działalność państw trzecich, stanowi okoliczność utrudniającą inwestycje i prace inżynieryjne pozwalające na rekultywację gruntów i ograniczenie tempa pustynnienia obszarów wykorzystywanych rolniczo. Zważywszy na długotrwały charakter nadmienionych zmian i brak możliwości zahamowania ich w dającej się określić perspektywie czasowej dalsze nasilenie migracji na teren Europy traktować należy jako nieuchronne. Ograniczenia prawne i sankcje, tak jak i wzmocnienie ochrony granic, są działaniami doraźnymi i nie mogą przyczynić się do rozwiązania problemu. Przypisanie im takiej funkcji jest poważnym błędem. Stanowi grę na zwłokę, której nieuchronnym skutkiem będzie i tak konieczność powrotu do prób rozwiązania problemu, występującego już wtedy w znacznie bardziej rozbudowanej formie.

17

Zmienność temperatury powierzchni morza w rejonie Spitsbergenu (1982-2002) jako przejaw współcześnie zachodzących zmian klimatycznych

63%

Kruszewski G.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2004

|

tom nr 14

79-86

EN

This work has analysed changeability in water surface temperature in sea areas in the direct vicinity of West Spitsbergen. (Fig. 1). The analysis made use of SST (Sea Surface Temperature) from Reynolds?s data, covering mean monthly values of grids 1 x 1° from the period 1982-2002 (21 years). The changes in SST have been examined both monthly and yearly in 48 grids originating from the region 76-80°N, 006-020°E. A noticeable increase in water temperature was noted in the entire analysed area. The highest positive annual trends in water temperature were noted in the region 77-78°N, 006-007°E located west of Spitsbergen. In this area the mean yearly trends in SST values exceed +0.11°C/year and are highly statistically relevant (p<0.001). The values of trend noted in the areas in the direct vicinity of SW coast of Spitsbergen are +0.07°C to +0.08°C/year (at the latitudes 76-78°N). Farther north the values of the trend are remarkably lower, yet they are still highly statistically relevant. At 80°N the SST trend ranges from +0.006°C to +0.013°C and grows when moving west. At 79°N the observed trend of mean yearly value of SST is within the range from +0.04°C (010°E) to +0.07°C/year (006°E). This indicates that the mean yearly temperature of water in the region west of Spitsbergen has increased by more than 2.5°C over the period of the last 21 years and in coastal waters SW of Spitsbergen by about 1.5°C to 1.7°C. The lowest increase in SST was noted in waters at 80°N, where it did not exceed 0.3°C within 21 years. The increase in water temperature is distributed unevenly in time - since 1995 the rate of the increase has been rapidly growing (see Fig. 2). The changes in yearly SST values, as the analysis indicated, are influenced by the changes in temperature noted mainly in the period from September to February. This proves that the heat sources carried by the West Spitsbergen Current are increasing and that the summer warming of waters is becoming more and more significant. Interannual changeability in SST in the remaining months proves to be relatively low, in extreme cases being zero (water completely frozen). It can be observed especially at 80°N. The yearly changeability in values of SST in waters around SE coasts of Spitsbergen (Storfjorden) is mainly influenced by the temperature of waters in autumn (August ? October), which means that the influence of the summer warming of waters on the yearly SST value in this area has increased.

18

Woda a oddychanie gleby

63%

Blažka P. , Fischer Z.

Kosmos

|

2017

|

tom 66

|

nr 2

167-173

PL

Przedstawiono główne czynniki wpływające na zdolność gleb do retencji wody jak: struktura gleby, zawartość materii organicznej czy interakcja ze słabymi wiązaniami chemicznymi. Wyjaśniono różne podejścia do oceny ilości wody zawartej w glebie w tym: grawimetryczną zawartość wody (GWC), potencjał wody glebowej i pojemność wodną gleby (WHC). Opisano zależność pomiędzy zawartością wody w glebie a metabolizmem mikroorganizmów glebowych oraz mechanizm wysuszania i nawadniania gleby. Przedyskutowano znaczenie globalnych zmian klimatycznych, w tym coraz częstszych okresów suszy i ulewnych deszczy, na potencjał gleb dla retencji wody.

EN

Presented are main factors influencing the ability of soil for water retention, like soil structure, organic matter content and interaction of water molecules with weak chemical bonds. Explained are various approaches to determination of the amount of water contained in soil, such as gravimetric water content (GWC), potential of soil water and water holding capacity (WHC). Outlined is the relationship between water content in soil and metabolism of soil microorganisms, as well as the mechanisms involved in soil drying and watering. Influence of global climatic changes upon soil's potential to retain water is discussed in connection with the occurrence of more frequent droughts and torrent rains.

19

O naturalnych i antropogenicznych zmianach klimatu

63%

Łykowski B.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2007

|

tom Vol. 16, No. 1

85--92

EN

The paper presents natural and anthropogenic causes changes of the Poland’s climate on the base of the meteorological data. It is difficult to distinguish anthropogenic climatic changes from the natural ones. The change of climate conditions in the 20th century resulted from the change of the character of atmospheric circulation (cyclonic south-western circulation) especially during winter and autumn. The climatological and astronomical forecasts are the only forecasts regarding changes of the Earth’s climate in the 21st century.

20

Trendy temperatury powierzchni oceanu w sektorze pacyficznym Oceanu Południowego w ostatnim 25-leciu

51%

Marsz A. A.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2005

|

tom nr 15

17-26

PL

Praca omawia zmiany temperatury powierzchni wody (TPO) sektora pacyficznego Oceanu Południowego w pasach szerokości 60 i 50°S, zachodzące w przekrojach miesięcznych i rocznych. Stwierdzono występowanie ujemnych trendów TPO w całym pasie 60°S, z czego ponad 1/3 współczynników trendu jest istotna i wysoce istotna statystycznie. Obszary silnego ochłodzenia powierzchni oceanu tworzą tam dwa ośrodki: pierwszy w rejonie 170°E - 140°W, drugi - 120-080°W. W obu ośrodkach najsilniejsze spadki TPO następują w miesiącach chłodnej pory roku (maj - sierpień), w drugim - dodatkowo - stosunkowo silne ochłodzenie zaznacza się w miesiącach ciepłej pory roku (styczeń - marzec). Na szerokości 50°S ochłodzenie jest znacznie słabsze - istotne statystycznie zmiany TPO zaznaczają się wyłącznie po wschodniej stronie sektora (100-080°W), gdzie również występują trendy ujemne. Kumulacja istotnych i nieistotnych statystycznie trendów miesięcznych prowadzi do zaznaczania się na obszarze około 54% powierzchni sektora pacyficznego Oceanu Południowego istotnych statystycznie, ujemnych trendów rocznej TPO. Na pozostałym obszarze badanego sektora bądź brak realnych zmian TPO, bądź występuje tendencja do słabego spadku temperatury. Przebiegi temperatury rocznej wskazują, że w ośrodku zachodnim (60°S, 170°E -140°W) TPO konsekwentnie obniża się od początku obserwacji (1980 rok), gdy we wschodniej części sektora pacy-ficznego (120-080°W) cały obserwowany w 25-leciu trend stanowi konsekwencję silnego spadku rocznej TPO w ciągu ostatnich 7 lat (1997-2004).

EN

This work deals with monthly and annual changes in sea surface temperature (SST) of the Pacific sector of the South Ocean observed in 60°- 50°S latitudinal bands. The occurrence of negative trends of SST was noted in the entire 60° band and 1/3 of the trend coefficients is statistically significant and highly significant. The regions marked by strong cooling of ocean surface are formed by two centres - one 170° - 140°W and the other extending from 120° to 080°W. The greatest decrease in sea surface temperature in both centres takes place during cold season (May - August), in the other centre there is also additional quite strong cooling in the months of warm season (January - March). In the latitude 50°S the cooling is much weaker - statistically significant changes in SST are observed only in the eastern part of the Pacific region (100°- 080°W) where negative trends are also noted. Cumulating of statistically significant and non-significant monthly trends leads to statistically significant negative trends in annual SST observed in 54% of the area in the Pacific sector of the South Ocean. In the remaining area of the Pacific sector of the South Ocean there are either no visible changes in the sea surface temperature or there is tendency of weak decrease in temperature. The courses of annual SST indicate that in the western region (60S°, 170° -140°W) the SST has been decreasing constantly since the beginning of the observational period (since the year 1980), whereas in the eastern part of the Pacific sector (120°- 080°W) the whole trend observed over the 25-year period results from strong decrease in annual SST in the period of last 7 years (1997-2004).