Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Expansiveness of selected basaltoid weathering products in Lower Silesia, Poland

100%

Choma-Moryl K.

|

2007

|

tom Vol. 39

1-9

EN

The weathering products of Tertiary basaltic rocks in Lower Silesia comprise clays that contain various amounts of smectite-group minerals, illite, kaolinite, quartz and coarser fragments of non-weathered rock. Deposits of weathering products whose volume is of economic importance occur in Krzeniów near Złotoryja, Męcinka near Jawor and Dunino near Krotoszyce. The expansiveness of these weathering products is evaluated using laboratory analyses of swelling and shrinkage and the empirical nomograms of van der Merwe and Seed. The measured results of swelling of products dominated by smectite-group minerals, and of halloysite weathering products, indicate that the swelling depends on mineral composition. The smectite clays (Krzeniów and Jawor-Męcinka) display swelling strain ep in the range 20.3-31.8% whereas, for the halloysite products (Dunino), the range is 10.0-18.3%. The lowest linear shrinkage characterised the samples from Jawor-Męcinka and the highest, the weathering products with 79-81% clay fraction from Dunino. Most of the basaltic weathering products fall in the van der Merwe nomogram fields of low and medium potential expansiveness. High and very high potential expansiveness is shown by the Dunino weathering products. On the Seed nomogram, the weathering products plot within the field of low expansiveness except for some high and very high expansiveness values from the uppermost halloysite horizons at Dunino.

2

Biosorption of Uranium on Immobilized Microalgae

88%

Tobilko V. , Lypskyi V. , Kovalchuk I. , Spasonova I. , Kornilovich B.

|

2008

|

tom Vol. 82, nr 1-2

249-254

EN

The biological method of purification of water from uranium(VI) has been studied. The sorption capacity of the immobilized microalgae on the clay minerals as concerns uranium was established. Algal biomass of Scenedesmus acutus, Chlorella vulgaris and Microcoleus vaginatus and algae Neocystis broadiensis demonstrated high effectiveness in uranium sorption, and proved to be an excellent representative to remove uranium from contaminated water.

3

Granica diageneza/anchimetamorfizm w skałach najwyższego proterozoiku i kambru ze wschodniej części bloku małopolskiego wyznaczona na podstawie badań minerałów ilastych

75%

Kowalska S.

|

2012

|

tom nr 187

1-153

PL

Przez wiele lat wysoki stopień przeobrażeń termicznych skał proterozoicznych i kambryjskich bloku małopolskiego, występujących w jego wschodniej części, był korelowany ze zróżnicowaniem ich wieku [168, 150, 219]. Skały wykazujące oznaki metamorfizmu bardzo niskiego stopnia (przede wszystkim silne zaangażowanie tektoniczne, skliważowanie) określano mianem łupków sfyllityzowanych i uważano za ediakarskie. Przeprowadzone badania materiału ilastego pozwoliły wykazać, że zmiana przeobrażeń od późnej diagenezy (od ponad 20% S w I/S) do anchimetamorfizmu (do < 10% S w I/S i KI < 0,30 Delta stopni 20) w obrębie kompleksu ediakarsko-kambryjskiego następuje stopniowo. Zakresy maksymalnych paleotemperatur jakim podlegały te skały zawierają się w szerokim przedziale, odpowiednio, od 150 stopni Celsjusza do niemal 300 stopni Celsjusza. Maksimum anchimetamorfizmu zlokalizowano w południowo-wschodniej części antyklinorium dolnego Sanu. Przeprowadzone badania materiału illitowego pozwoliły wyznaczyć przebieg strefy granicznej późna diageneza/ anchimetamorfizm. Pomimo generalnie ciągłego charakteru zaobserwowanych zmian diagenetycznych i anchimetamorficznych, analiza lateralna powyższych parametrów pozwoliła stwierdzić obecność stref natury tektonicznej, gdzie zmiany te następują skokowo. Wydzielono dwie główne strefy tego typu o znaczeniu regionalnym: strefę uskokową Trzciana-Mielec oraz strefę uskokową zrębu Ryszkowej Woli, która być może stanowi południową część linii TT lub przedłużenie rozłamu świętokrzyskiego. Generalnie najniższy stopień diagenezy stwierdzono w zachodniej części bloku małopolskiego i wielu próbkach z bloku górnośląskiego. Uzyskany dla bloku górnośląskiego duży rozrzut wartości parametrów diagnostycznych: %S w I/S i KI, w pojedynczych otworach, łączyć można z obecnością zjawisk metamorfizmu kontaktowego. Stopień zaawansowania diagenezy i metamorfizmu określano dwiema różnymi metodami rentgenowskimi, czyli w oparciu zawartości pakietów pęczniejących w illicie/smektycie (%S w I/S), wskaźnik krystaliczności illitu (indeks Küblera). Obecność strefy anchimetamorficznej została potwierdzona dodatkowo badaniami uzupełniającymi: analizą politypów illitu, składu chemicznego i politypowego chlorytów, jak również obserwacjami mikroskopowymi.

EN

For many years, the high degree of thermal transformations of Proterozoic and Cambrian rocks occurring in the eastern part of the Małopolska massif was correlated with differences in their age [168, 150, 219]. The rocks demonstrating signs of the very low-grade metamorphism (most of all traces of strong tectonic activity, cleavage) were described as phyllitised shales and considered to be of the Ediacaran origin. Examination of the clay material proved that the changes from late diagenesis (from over 20% S in I/S) to anchimetamorphism (to < 10% S in I/S and KI < 0,30 Delta degree 20) within the Ediacaran-Cambrian complex proceeded gradually. That rocks was affected by the maximum paleotemperatures from the range of 150 degrees of Celsius to nearly 300 degrees of Celsius, respectively. The maximum anchimetamorphism was discovered in the south-eastern part of the lower San anticline. Examination of the illitic material allowed to determine the boundary between late diagenesis and anchimetamorphism. Despite generally continuous character of observed diagenetic and anchimetamorphic changes, the lateral analysis of described parameters allowed to discover areas of tectonic nature where these changes occurred abruptly. Two main such a places of the regional importance were assigned: the Trzciana-Mielec fault zone and the Ryszkowa Wola Horst, which might be the southern part of the TT line or extension of the Holy Cross Mountains dislocation. Generally, the lowest degree of diagenesis was found in the western part of the Małopolska massif and several samples from the Upper Silesian massif. Significant distribution of values of diagnostic parameters: % S in I/S and KI, obtained for the Upper Silesian massif in single boreholes can be associated with the presence of phenomena of contact metamorphism. The advance of diagenesis and metamorphism was determined using two different X-ray methods, i.e. on the basis of the content of swelling layers in illite-smectite (% S in I/S) and the illite crystallinity index (the Kübler index). The presence of the anchimetamorphic zone was additionally confirmed by complementary tests: analysis of illite polytypes, chemical composition and polytypes of chlorites, as well as microscopic observations.

4

Ocena składu mineralnego oraz parametrów złożowych skał na podstawie korelacyjnych wykresów krzyżowych

63%

Bała M. , Jarzyna J.

|

1998

|

tom T. 24, z. 2

151-160

PL

W pracy zaprezentowano metodę interpretacji profilowań geofizyki otworowej przy wykorzystaniu korelacyjnych wykresów krzyżowych. Pozwalają one na ocenę składu litologicznego oraz zidentyfikowanie minerałów ilastych występujących w badanych skałach. Idea wykresów krzyżowych opiera się na różnym reagowaniu profilowań geofizycznych, zwłaszcza PN, PGG, PA, na litologię (skład mineralny), porowatość skały, nasycenie wodą czy węglowodorami (ropa, gaz)

EN

In the paper a construction of cross-plots as a method of interpretation in well logging is presented. The authors focused in cross-plots for lithology classification and for identification of clay minerals in investigated rocks. Detailed analysis of the results of spectral gamma ray is the base for distinguishing clay minerals between groups of illite, kaolinite, montmorillonite, micas and glauconite. Spectral litho-density log enables spectacular distinguishing between two minerals: calcite and dolomite, which have the photoelectric absorption index Pe quite different. The examples of interpretation basing on cross-plots constructed in Zechstein rocks and Carboniferous formation in Sudetic monocline are enclosed

5

Pseudotiksotropowe właściwości zawiesin iłowo-cementowych

63%

Wójcik Ł. , Izak P. , Stempkowska A.

|

2011

|

tom T. 63, nr 2

278-282

PL

Przedstawiono nową koncepcję reologicznej kwalifikacji zawiesin iłowo-cementowych zawierających składniki strukturotwórcze. Szczególną uwagę zwrócono na odwracalne i nieodwracalne właściwości tiksotropowe. Wykazano, że w zawiesinach iłowo-cementowych w czasie ścinania zachodzą skomplikowane zjawiska mechaniczne powiązane z synerezą i przepływem kanałowym. Odwracalna, słaba struktura tiksotropowa związana z minerałami ilastymi jest przeplatana z nieodwracalną, mocną strukturą wewnętrzną powstałą w wyniku hydratacji cementu. W czasie kształtowania się takiej struktury pseudotiksotropowej, zawiesina iłowo-cementowa w stanie spoczynku przybiera postać żelu, który sukcesywnie wzmacnia się w wyniku reakcji hydratacji. Ostatecznie z takiej zawiesiny tworzy się wysokiej jakości spoiwo hydroizolacyjne.

EN

A new concept of rheological qualification of clay-cement suspensions containing structure agents has been shown. Special attention has been paid on reversible and irreversible thixotropic properties. This paper display, that some complicated phenomena connected with syneresis and channel flow occur inside clay-cement suspensions during shearing. The reversible week thixotropic structure connected with clay minerals is interlaced with the irreversible strong internal structure, creating as a result of the cement hydratation process. During developing this quasi-thixotropic structure, the clay-cement suspension at a rest state gains a gel structure, which successively becomes stronger as a result of the hydratation process, and finally arises a high-quality hydro-isolation binder.

6

Zastosowanie ilościowej analizy rentgenowskiej do określania zmienności składu mineralnego skał

63%

Klaja J. , Kowalska S. , Przelaskowska A.

|

2006

|

tom R. 62, nr 7-8

345-348

PL

Skład mineralny skał jest jednym z istotnych czynników wpływających na ocenę parametrów wykorzystywanych w interpretacji profilowań geofizycznych. W pracy przedstawiono wyniki badań piaskowców mioceńskich, karbońskich i piaskowców czerwonego spągowca oraz przeprowadzono wstępną analizę zmienności składu mineralnego. Wykorzystano metodę wzorca wewnętrznego (według Środoń et al. 2001), która eliminuje konieczność pomiaru współczynnika absorpcji masowej próbki. Jest to procedura analizy ilościowej skał, w której jako refleksy diagnostyczne, wykorzystywane są refleksy niewrażliwe lub mało wrażliwe na zmienność struktury i składu chemicznego. Dzięki temu metoda ta pozwala również wyznaczać zawartość minerałów ilastych.

EN

The mineralogical content of rocks is an important parameter used in the interpretation of well logs. In the presented paper the results of the X-ray quantitative analysis of the Miocene, the Rotliegend and the Carboniferous sandstones are discussed. The internal standard method (Środoń et al. 2001) which eliminates the measurements of the mass absorption coefficient has been employed. In this technique analytical reflections insensitive to chemical and structural variations are selected, what makes it possible to establish the content of clay minerals.

7

Rola melafiru jako dodatku w technologii ceramicznych materiałów budowlanych

63%

Murzyn P. , Dyczek J.

|

2009

|

tom T. 61, nr 1

16-20

PL

Wykonano wstępne próby preparowania grafitu, umożliwiające jego bezpośrednie wprowadzenie do składu betonu ogniotrwałego. W pracy przedstawiono wpływ dodatku dolno-śląskiego melafiru o różnym uziarnieniu i wprowadzonego w różnej ilości do surowców ilastych na właściwości użytkowe wypalonych tworzyw. W wyniku obserwacji metodą SEM i mikroskopii optycznej zauważono w wypalonym tworzywie ceramicznym pory zamknięte będące pseudomorfozami ziaren melafiru. Pory te powstają w wyniku częściowej penetracji przez fazę ciekłą pochodzącą ze stopionych ziaren melafiru, otaczającej je porowatej osnowy stanowiącej produkty przemian termicznych surowców ilastych. W widocznych na mikrofotografiach SEM obszarach powstałych w ten sposób, w miejscach gdzie pierwotnie były ziarna melafiru, przeważają pory zamknięte. Obserwowane zjawisko prowadzi do redukcji porowatości otwartej.

EN

The influence of quantity and grain size of melaphyre, originated from the Low Silesia region, added to clay raw materials, on properties of ceramic material was investigated. As a result of the SEM and optical microscopy observations of the fired material, the closed pores being pseudomorphs of the melaphyre grains were noticed. The pores were a result of partial penetration by the liquid phase from melted melaphyre to the surrounding porous matrix being a product of the thermal transformation of the clay raw material. The observed phenomenon led to a decrease of the open porosity.