Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Modern church architecture. Ethical and non-ethical manner of creation

100%

Wierzbicka A. M.

Architectus

|

2011

|

tom Nr 2(30)

29--33

EN

In this article we attempt to answer the following questions: where is the limit of free creation in the modern sacral architecture? Should sacral architecture be created in accordance with an accepted canon or rule of designing? What should modern architects follow? Should they draw inspiration from the past or rather look for new design solutions? The modern sacral architecture is a consequence of changes introduced by the Second Vatican Council, which emphasized a community character of the liturgy by recommending one centrally situated altar in the church as a sign of Christ. The second significant change which influenced formation of the sacral space was the fact that the presbyter faced the congregation so that the people gathered in the church could participate in the rite in a more conscious way.

PL

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie: Jaka jest granica dowolnej kreacji we współczesnej architekturze sakralnej? Czy architektura sakralna nie powinna być tworzona zgodnie z jakimś kanonem czy regułą projektowania? Po reformie Soboru Watykańskiego II do dziś trwają poszukiwania języka stylu, formy obiektów sakralnych w świątyniach katolickich. Modernizm, który był w czasach Vaticanum II stylem wiodącym, nie dał pełnej odpowiedzi na pytanie:, Czym jest sacrum a architekturze i co stanowi jego podstawowy język? Poszukiwania współczesnych architektów często posługujących się indywidualistyczną drogą kreacji pozostawiają wiele wątpliwości etycznych. Czy istnieje granica indywidualnej interpretacji przestrzeni sacrum i czym jest etyka podczas projektowania architektury sakralnej?

2

The Study of the Influence of the Ceiling Structure on Acoustics in Contemporary Churches

100%

Sygulska A.

Archives of Acoustics

|

2019

|

tom Vol. 44, No. 1

169--184

EN

The paper discusses acoustic problems in the contemporary Catholic church, and presents a study of the influence of the ceiling structure on acoustics in the interior for two types of ceiling structures, i.e. the truss type and the reinforced concrete one. The investigations involved six contemporary churches: three buildings with a truss type ceiling and three buildings with a reinforced concrete ceiling. The results reveal that in churches with a truss type ceiling, acoustic parameters reach values close to recommendations. In contrast, churches with a concrete ceiling create very unfavourable acoustic conditions. The investigations rendered it possible to calculate the sound absorption coefficient for the truss type cover.

3

The Study of the Influence of the Ceiling Structure on Acoustics in Contemporary Churches

88%

Sygulska A. , Sygulska A.

|

4

Churches established after the Second World War in the West Pomerania area – characteristics of selected objects

75%

Janisio-Pawłowska D.

Przestrzeń i Forma

|

2019

|

tom nr 39

239--259

EN

In the post-war years, more than a hundred new religious buildings were built in the area of the present-day Western Pomerania. Contemporary churches represent a great variety of forms, created in many locations, most often as new buildings, but also as expanded and adapted ones. The article analyzes the created buildings and presents descriptions from individual groups of contemporary churchs.

PL

Na terenach obecnego Pomorza Zachodniego w latach powojennych powstało przeszło sto nowych obiektów sakralnych. Współcześnie powstałe kościoły stanowią dużą różnorodność form, powstały w wielu lokalizacjach, najczęściej jako obiekty nowe ale również jako rozbudowy i adaptacje. W artykule przeanalizowano powstałe obiekty i przedstawiono opisy z poszczególnych grup współcześnie powstałych kościołów.

5

Ruins of sacred buildings: ideological message and problems of its preservation

75%

Krasny P.

|

tom Nr 10

45--59

EN

The ruin is a building, whose shape is deformed and decoration have suffered significant loses. So the viewer’s attention is attracted by the ideological message of ruins, which is always different from the set of meanings of the complete edifice, and often contradicts it. This is clearly seen in the case of sacred buildings. In the 16th and 17th centuries Roman Catholic writers claimed, that the ruins of pagan temples in Rome are monuments of the ancient Roman Empire’s power, but their current state clearly shows the defeat of paganism and triumph of Christianity. The prelates thought that it was necessary to take care of the ruins, but they should not be rebuilt. Protestant writers in the British Isles took a similar attitude to the local ruins of monastic temples, seeing in them a clear manifestation of the fall of the “papist religion” and the triumph of Protestantism. During the French Revolution, remains of the ruined churches were consciously preserved as monuments of the decline of Christianity and the triumph of the new cult of reason. So rejection of the religion granted protection to ruins of sacred buildings. However the religious indifference growing in many communities causes problems with determining the place of such ruins in public space. Reducing them to the role of bizarre "street furniture" (eg the church of Saint-Livier in Metz), causes their ideological neglection, often contributes to their material destruction. Preventing such situation seems to be an important challenge for conservators dealing with the problem of "permanent ruin".

PL

Ruiny są budowlami, które uległy zasadniczej deformacji i utraciły znaczną część detalu architektonicznego. Wskutek tego przekaz ideowy ruin rożni się od znaczeń komunikowanych przez kompletne budowle, a często bywa wręcz przeciwstawny. Znakomitym przykładem takiego stanu rzeczy są zrujnowane budowle sakralne. W XVI i XVII w. pisarze katoliccy głosili zgodnie, że ruiny pogańskich świątyń w Rzymie są wprawdzie pamiątkami potęgi starożytnego Cesarstwa Rzymskiego, ale ich aktualny stan ukazuje przede wszystkim wyraziście upadek religii pogańskiej i triumf chrześcijaństwa. Wpływowi duchowni pouczali więc, że należy troszczyć się o zachowanie tych ruin, ale nie należy ich odbudowywać. Protestanccy pisarze na Wyspach Brytyjskich postrzegali w podobny sposób ruiny tamtejszych świątyń klasztornych, uznając je za dobitną manifestację klęski „religii papistowskiej” i zwycięstwa reformacji. Podczas Rewolucji Francuskiej relikty zrujnowanych kościołów były zaś zachowywane jako pomniki upadku chrześcijaństwa, które ustąpiło miejscami kultowi rozumu, a zatem odrzucenie religii zapewniło paradoksalnie ochronę ruinom budowli sakralnych. Obojętność religijna, narastająca obecnie w wielu społecznościach, powoduje zaś poważne problemy z określeniem miejsca takich ruin w przestrzeni publicznej. Sprowadzanie ich do roli dziwacznej „małej architektury” (np. kościół Saint-Livier w Metzu), powoduje banalizację ich ideologicznego przesłania, co przyczynia się często do ich postępującej materialnej degradacji. Zapobieganie takim sytuacjom wydaje się więc dużym wyzwaniem dla konserwatorów zajmujących się problemem zachowania „trwałych ruin”.

6

Średniowieczne odniesienia w architekturze krakowskich kościołów. Cz. I - druga połowa XIX wieku

75%

Czechowicz J.

|

2014

|

tom Nr 38

45--53

PL

Lata od połowy XIX wieku do początku XX wieku stanowią dla architektury sakralnej Krakowa przełomowy okres, będący wynikiem krystalizowania się nowych poglądów na sposób kształtowania formy świątyni. Działające w Krakowie środowisko architektów, bazujące na doświadczeniach nabytych w trakcie zagranicznych studiów, dążyło do wykształcenia nowej stylistyki obiektu sakralnego z intencją kontynuowania wartości historycznych i kulturowych tkwiących w architekturze polskiej, a szczególnie architekturze sakralnej Krakowa. Podstawową inspiracją stała się sztuka średniowiecza, jednak że zawarty w architekturze dziewiętnastowiecznych kościołów pierwiastek historyczny nie zawsze stanowił przejrzyste odbicie „klasycznych” pierwowzorów – często przysłoniętych i przekształconych w ramach wielostylowych form kompozycyjnych. Niemniej jednak w wielu obiektach czytelne są powiązania formalne z dawnymi epokami, zawierające zarówno echa architektury europejskiej, jak i próby odzwierciedlenia tradycyjnego, rodzimego warsztatu budowlanego. Początkowe założenia nowej stylistyki polegały na stosunkowo wiernym odtwarzaniu średniowiecznych kompozycji, uznanych przez twórców za najwłaściwsze źródło dla uzyskania odpowiednio wzniosłego poziomu sacrum dla obiektu sakralnego. Pierwsze kościoły Krakowa z początków drugiej połowy XIX wieku zawierają przewagę akcentów, będących niemal dosłownymi kopiami rozwiązań architektury romańskiej i gotyckiej. Tak pojmowany sposób interpretacji średniowiecza podlegał następnie stopniowej modyfikacji. W kolejnych świątyniach zaczęto bowiem stosować odniesienia także do epok nowożytnych, a detal stawał się bardziej syntetyczny i zgeometryzowany.

EN

The years since the mid-19th century till the beginning of the 20th century were a breakthrough period for the church architecture in Krakow, which resulted from crystallization of new views on the form of a church. The milieu of architects operating in Krakow, basing on the experience acquired in the course of studies abroad, aimed at forming new stylistics of a church object with the intention of continuing the historic and cultural values ingrained in Polish architecture, and particularly in the church architecture of Krakow. Medieval art was the fundamental inspiration, although the historic element enclosed in the architecture of the 19th-century churches did not always constitute a transparent reflection of “classical” originals – frequently blurred and transformed during multi-style composition forms. Nevertheless, formal connections with bygone epochs, involving both echoes of European architecture and attempts at reflecting the indigenous building traditions, are clearly discernible in many objects. Initial assumptions of the new stylistics involved relatively accurate recreation of medieval compositions regarded by their authors as the most proper source for achieving a high level of sacrum suitable for a church object. The first churches in Krakow from the beginning of the second half of the 19th century show a predominance of accents which were almost literal copies of solutions known from the Romanesque and Gothic architecture. Such a manner of interpreting the Middle Ages was then gradually modified. Therefore, in subsequently erected churches references to modern epochs began to be applied, and detail became more synthetic and geometrical.

7

Narrativeness as a characteristic feature of modern stained glass art in modernist and postmodernist interiors of the churches in Krakow

75%

Szyszko D.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

tom R. 111, z. 10-A

95--110

EN

Narrativeness, often manifested by direct, figurative way, sometimes also encoded within the abstraction, is the essence of stained glass paintings in church interiors. One of the ways of reading the ambiguous content is to define mutual relationship of form and the imagery hidden in stained glass, as well as to diagnose the imaging methods adopted by the artist in the context of sacred architectural space. The aim of this paper is to analyze in that way selected works created after the Second Vatican Council (1962‒1965), which complement the interiors of the Krakow churches.

PL

Istotą obrazów witrażowych we wnętrzach sakralnych jest ich narracyjność. Objawia się ona za pomocą bezpośredniego, przedstawieniowego przekazu, bywa też zakodowana w obrębie abstrakcji. Jednym ze sposobów odczytania niejednoznacznej często treści jest określenie wzajemnej relacji formy i ukrytej w witrażu metaforyki oraz diagnoza przyjętej przez artystę metody obrazowania w kontekście sakralnej przestrzeni architektonicznej. Niniejszy artykuł podejmuje próbę analizy w powyższym zakresie wybranych dzieł powstałych po Soborze Watykańskim II (1962‒1965), uzupełniających wnętrza kościołów Krakowa.

8

Innovative renovation of the Church of the Revival of New Martyrs in Goretowo

75%

Bembel I.

|

tom nr 42

55--66

EN

The article describes the unique experience of the reconstruction of the Trinity Church (with the New Martyrs side-altar) in the Goretovo village, based in Mozhaisk area (nearby of the Moscow region). The author demonstrates a non-standard, innovative approach of the abandoned Church revitalization, which manifested in the method of the lost volume reconstruction and the new system organization of painting and decorating. The experience of the reconstruction of the Goretovo Church is useful in terms of understanding the complex relationship of creative freedom, the canonical framework and conservation standards.

9

Kościół w Prószkowie na Opolszczyźnie jako przykład powtarzalnych wyzwań przy ratowaniu historycznych obiektów budownictwa sakralnego - badania, wytyczne konstrukcyjno-konserwatorskie

75%

Bajno D. , Bednarz Ł.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2010

|

tom Nr 28

49-60

PL

Wiele zabytkowych budynków sakralnych oraz świeckich boryka się z trudnościami, wśród których dominują problemy związane z utrzymaniem ich, nie tylko jako zabytków, ale przede wszystkim jako nadal w pełni funkcjonalnych i eksploatowanych obiektów. Praca opisuje wyzwania, przed jakimi stają użytkownicy tego typu obiektów. Przedstawiono zakres i rodzaj prac proponowanych do wykonania w zabytkowym kościele pw. św. Jerzego w Prószkowie na Opolszczyźnie.

EN

Many historical church and lay buildings encounter difficulties among which problems connected with their maintenance, not only as historical buildings but primarily as still fully functional and utilized objects, are predominant. This work describes the challenges faced by the users of this type of buildings. It also presents the range and kinds of work proposed to be carried out in the historical church of St. George in Prószkow in the Opole region.

10

Typologia i waloryzacja małych form architektury sakralnej w krajobrazie ziemi wodzisławskiej

75%

Pukowiec K. , Pytel S.

|

2013

|

tom nr 21

103--113

PL

Religijność to cecha charakteryzująca ludność Górnego Śląska. Jej odzwierciedleniem jest stan i liczba zabytków sakralnych. Przeprowadzone badania objęły 107 obiektów małej architektury sakralnej, poprzez którą autorzy rozumieją: rzeźby świętych, krzyże pokutne, krzyże przydrożne, kapliczki przydrożne murowane, kaplice drewniane oraz kolumny maryjne. Celem pracy jest stworzenie typologii i waloryzacji miejsc występowania zabytków sakralnych na obszarze ziemi wodzisławskiej. Autorzy przypisali obiektom punkty według odpowiednio dobranych kryteriów, co pozwoliło na stworzenie mapy waloryzacyjnej. Najwyższe wartości punktowe prezentują miejscowości, w których występują duże ośrodki kultu religijnego. Największe natężenie zabytków sakralnych zauważalne jest w centrum Wodzisławia Śląskiego oraz w Pszowie, mieście do którego zmierzają liczne pielgrzymki. Kapliczki, figury i krzyże przydrożne stanowią nieodłączny elementy krajobrazu ziemi wodzisławskiej. Stoją w każdej miejscowości przy drogach, wśród pól uprawnych, przy kościołach, szpitalach, cmentarzach. Niosą treści o przeszłości regionu i są symbolem religijności jego mieszkańców.

EN

Religiousness is a characteristic feature of people from Upper Silesia. This is reflected by the condition and number of sacred monuments. Research that was carried out, covered 107 objects of small sacred architecture, which, in authors understanding include: sculptures of saints, conciliation crosses, roadside crosses, stone roadside chapels, wooden chapels and Marian columns. The aim of this article is to create typology and valorization of places in Wodzislaw area where such monuments occur. The authors awarded points to sacred monuments according to a set criteria, which allowed to create a valorization map. The highest amount of points present places that are centres of religious cult. The biggest intensity of sacral monuments occurrence is noticed in the center of Wodzisław Śląski and in Pszów - the city which attracts many pilgrimages. Chapels, sculptures and roadside crosses are inseparable elements of Wodzisław area landscape. There are plenty of them in every town, near roads, in fields, next to churches, hospitals and graveyards. They carry a message about the past of the region and they symbolize the religiousness of its people.

11

Drewniana architektura sakralna w województwie podkarpackim. Zasoby, stan oraz problematyka konserwatorska

75%

Czuba M.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2007

|

tom Nr 21

54--63

PL

Położone na południowo-wschodnich krańcach współczesnej Rzeczypospolitej woj. podkarpackie, obok swych wybitnych walorów przyrodniczych i krajobrazowych, poszczycić się może wyjątkową liczbą zachowanych zabytków szeroko pojętego budownictwa drewnianego. Choć trudno dziś mówić o dominacji obiektów drewnianych, są one widoczne w krajobrazie niemal każdej miejscowości, szczególnie licznie występując w południowej i wschodniej części województwa.

EN

Located on the south-eastern part of the modern Republic of the province. Subcarpathian, next to its outstanding natural and landscape values, can boast an exceptional number of surviving monuments of the broad wooden buildings. Although it is difficult today to talk about the dominance of wooden objects, they are visible in the landscape of almost every village, especially in large numbers appearing in the southern and eastern parts of the province.

12

Sakralna architektura ryglowa na wsi zachodniopomorskiej

75%

Rutyna H.

Przestrzeń i Forma

|

2011

|

tom nr 15

441-464

PL

Na Pomorzu Zachodnim istnieje wiele wiejskich kościołów w konstrukcji słupowo - ryglowej powstałych w okresie od XV do XIX wieku w kilku typach architektonicznych rozwiązań. Powojenna kondycja budowli sakralnych była dobra. Natomiast na przełomie XX i XXI w. stan techniczny wiejskich kościołów ryglowych wyraźnie pogorszył się. Dziś wiele z tych obiektów wraz z ich wyposażeniem wymaga natychmiastowej interwencji konserwatorskiej.

EN

There are many village churches in West Pomerania featuring posts and timber frames built in from the 15th to 19th century in several types of architectural solutions. After the war the condition of these church structures was good. Whereas the technical condition of village timber framed churches at the turn of the 20th and 21st century has clearly deteriorated. Today many of these buildings along with their fittings require immediate conservation.

13

Neogotycki kościół Ducha Świętego w Stargardzie Szczecińskim. Cz. 1.: Architektura

75%

Rutyna H.

Przestrzeń i Forma

|

2011

|

tom nr 16

589-608

PL

Neogotycki kościół Świętego Ducha w Stargardzie Szczecińskim to świątynia jednonawowa lecz dająca wrażenie trójnawowej. Została wzniesiona na planie prostokąta zbliżonego do kwadratu (19,00 x 23,50 m) i przekryta dwuspadowym dachem. Od zachodu nawa łączy się z prezbiterium zbudowanym na części ośmioboku, a od strony wschodniej z masywną wieżą zwieńczonym ceglanym hełmem o ponad 50-metrowej wysokości. Dominującym materiałem jest czerwona cegła.

EN

Neo-gothic Holy Spirit church in Stargard Szczeciński is a one-nave temple, but it gives an impression of a three-nave construction. It was built on a rectangle plan close to a square (19.00 x 23.50.), covered with a gable roof. From the west the nave connects with the presbytery built on a part octagon, and from the east with a massive tower topped with a brick cupola over 50-meter high. Red brick is the dominant material.

14

Początki świątyni chrześcijańskiej na Pomorzu Zachodnim

75%

Janisio-Pawłowska D.

Przestrzeń i Forma

|

2011

|

tom nr 15

425-440

PL

Budownictwo sakralne rozwinęło się później na Pomorzu Zachodnim niż w Europie Zachodniej, co związane było z chrystianizacją tych ziem. Kościół Katolicki, który na tych terenach pojawił się wraz z misjami chrystianizacyjnymi, najintensywniej i skutecznie zaczął rozwijać architekturę sakralną w okresie średniowiecza. Efektem przyjęcia chrztu przez państwo polskie i księstwa pomorskie był rozwój architektury sakrum oraz jej nowe formy. Nie stosowane dotąd schematy funkcjonalne swoje źródło zaczerpnęły z istniejących już pobliskich obiektów sakralnych, które stały się pierwowzorem dla nowo powstających kościołów.

EN

Sacred architecture in West Pomerania developed later than in Western Europe, which was connected with the Christianization of those lands. The catholic church, which came into existence in those lands together with Christianization missions, began to develop religious architecture most intensively and effectively in medieval times. A result of accepting Christianity by Poland and Pomeranian Duchies was the development of sacred architecture and its new forms. Functional patterns not used earlier took their sources from the sacred buildings already existing in the vicinity, which became prototypes for newly-built churches.

15

Neogotycka cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim. Cz. 1, Architektura i stan zachowania

75%

Rutyna H.

Przestrzeń i Forma

|

2012

|

tom nr 17

503--516

PL

Neogotycka cerkiew pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim została wzniesiona145 lat temu, a na przestrzeni jego istnienia budynek nie przeszedł żadnych gruntownych remontów. Szczegółowe badanie obiektu nastąpiło pod koniec 2010 roku w ramach przygotowania do kapitalnego remontu konserwatorskiego zabytku.

EN

Neo-Gothic Orthodox church of the Holy Apostol St.Apostles Peter and St. Paul in Stargard Szczeciński was built 145 years ago, and over the years its existence the building has not passed any fundamental overhaul. Detailed examination this property was in late 2010 as a preparation for the overhaul monument conservation.

16

Początki i rozwój współczesnej architektury sakralnej. Część I. Tradycjonalizm

75%

Wąs C.

Architectus

|

2005

|

tom Nr 1-2(17-18)

71--86

PL

Konflikt między starym a nowym wydaje się tkwić w kulturze ludzkiej od jej zarania. Gdy Timoteos z Miletu, słynny ateński kompozytor z przełomu V i IV w., zwiększył liczbę strun w swojej kitarze z siedmiu do jedenastu, odebrano mu wówczas instrument, jego natomiast powieszono. Początkowo zresztą chciano to uczynić za pomocą owych czterech dodatkowych strun. To spektakularne zwycięstwo konserwatystów było jednak pozorne i w następnych latach liczba strun kitary dochodziła nawet do dwudziestu. Opisaną sytuację uznać można za modelową i powołać niezliczone wręcz przykłady jej zaistnienia w następnych wiekach i epokach. Zawierają się w niej pewne ważne skłonności ludzkie: pierwsza, do opierania porządku rzeczywistości na elementach niezmiennych i druga, przeciwna, polegająca na dostosowywaniu podległych ludzkim zamiarom wymiarów rzeczywistości do nowych okoliczności. Potrzeba stałości i potrzeba zmiany ścierają się ze sobą nieustannie. Relacje między tymi skłonnościami układały się bardzo różnie, ale najczęściej dominowała tradycja, zastane wzorce czy sprawdzone formuły, wobec których inwencja spełniała jedynie rolę czynnika doskonalącego. Trudno wskazać dokładnie na zjawiska, w których proporcje te zaczęły się chwiać i rola elementu in-wentywnego zaczęła gwałtownie wzrastać. Z pewnością jednak można powiedzieć, że z wyraźnym odwróceniem opisywanych relacji mamy do czynienia pod koniec XIX i na początku XX w. Nigdy wcześniej rola innowatorów w całym obszarze kultury i stosunków społecznych nie była tak wielka. Choć brzmi to paradoksalnie: narodziła się tradycja wymagająca, by nieustanne przekształcanie było brane pod uwagę jako punkt wyjścia wszelakiej działalności. Zasada ciągłych poszukiwań stała się tradycją nowoczesnego życia, z której rezygnuje się tylko w dobrze umotywowanych wypadkach [1, s. 13]. Sytuacja w architekturze przełomu XIX i XX w. w interesujący sposób prezentuje to zjawisko zmiany tradycji. Większość tworzonej wówczas architektury opierała się na zasadzie kontynuacji, choć historyzm pozbawił normę klasycznąjej wyjątkowego charakteru i rozmnożył liczbę wzorców do naśladowania. Mimo to długotrwały rozwój architektury utrwalił w niej pewne normy, które nie zmieniały się wraz ze zmiennym przebraniem stylowym. Architektura tworzona była zgodnie z doskonale wyrażoną przez Witruwiusza potrzebą jednoczesnego uwzględniania czynników trwałości, użyteczności oraz piękna. Witruwiańska triada firmitas, utilitas, venustas była uzupeł-niana zasadą stosowności, to znaczy użyciem właściwych do specyficznych okoliczności form i ozdób. To właśnie "stosowność" czyniła z architektury sztukę przemawiającą, zdolną brać udział w ideologicznych sporach i przyczyniła się do uznania architektury za najbardziej polityczną ze sztuk [18, s. 73]. Długotrwałą tradycję wymienionych zasad architektury zaczęto podważać w końcu XIX w., jednak po zakończeniu I wojny światowej można już mówić o bardzo zdecydowanych próbach jej zanegowania.

EN

Conflict between the old and the new seems to be inherent in human culture since the dawn of history. Human inclinations aspire both to basing the order of reality on unchanging elements and on the contrary to conforming measures of reality, subordinate to human intentions, to new circumstances. The need for stability and the need for change clash with each other unceasingly. Relations between these inclinations shaped in various ways but tradition dominated most often. At the end of the 19lh century and beginning of the 20th we have to do with a clear reversal of the described relations. A tradition was born which demanded that unceasing transformation be taken into account as a starting point of all activity. The principle of constant quest became the tradition of contemporary life, being renounced only in well motivated cases [1, p. 13]. The situation in architecture at the turn of the 19th and 20th centuries presents this phenomenon of changing tradition in an interesting manner. Most of the architecture created at that time was based on the principle of continuation, although historism deprived the classic norm of its unique character and increased the number of canons to be imitated. Nevertheless, the long standing development of architecture consolidated certain norms which remained unchanged although stylish disguise varied. Architecture was created in accordance with the magnificently expressed, by Vitruvius, need of simultaneous regard for the factors of lastingness, utility and beauty. Adherents of contemporary architecture, especially those particularly radical, although they proclaimed the need for asemantic architecture they incorporated it into the mechanisms of politics and leftist ideologies. Devoid of ornamentation, bare architecture allegedly directed, above all, into correct solving of function problems became an argument in political aspirations to build a new world. The trend of radical innovation which grew on the ground of modernism had historism as its antagonist. In this way formed the most basic dilemma of the creators of sacral architecture of the 20,h century: whether to create on the basis of principles of church architecture already formed or whether to seek new forms for sacral space. After several scores of years of domination of the adherents of vanguard modernism among historians of architecture, the history of architecture is discovering, since only several years, the scale and rank of architectonic creation which preserves connections with the values of ancient cultures. Perhaps, as yet, information about continuing the tradition of Gothic architecture in the 20th century [4] does not find its way on to the pages of text-books but, for the present, only on to the pages of specialists papers. In the laicized European society only post-modernism awakened interest with architecture inspired by religious values which experiences a successive demise foretold by many enlightened. The rich domain of religious tradition in the past century succumbed to a considerable impoverishment, nevertheless both orthodox as well as heterodox religiousness played an important role in inspiring outstanding works of 20,h century architecture (even such laic ones as the Centenary Hall of Max Berg). When the ideas of Universalism and cosmopolitism was winning then, at the beginning of the 20th century, less notice was taken of works of architecture seeking their roots in national traditions, however national issues were deeply experienced and to many nations possessing architecture of clear individual features was very important. While seeking for this separateness, myths were reached for. Traditions of beauty related to transcendental existence survived in the 20lh century from olden days. Indications of reception of old cultures began to be studied only in the 20lh century, but perhaps the present weariness with modernism will lead to the development of their studies and modification of the strongly consolidated form of the history of 20lh century architecture.

17

Kościół Ducha Świętego w Stargardzie Szczecińskim. Cz. 3, Zabytek i wartości

75%

Rutyna H.

Przestrzeń i Forma

|

2012

|

tom nr 18

275--290

PL

Neogotycki kościół Świętego Ducha w Stargardzie Szczecińskim został wzniesiony 135 lat temu, a na przestrzeni jego istnienia budynek nie przeszedł żadnych gruntownych remontów. Gruntowne badanie obiektu nastąpiło na przełomie 2008 i 2009 roku w ramach przygotowania do kapitalnego remontu konserwatorskiego wieży i dachu nad korpusem.

EN

The neo-Gothic church of the Holy Spirit in Stargard was built 135 years ago, and over the building of its existence has not passed any renovations.. The main study of this property was at the turn of 2008 and 2009 to prepare for overhaul of restoration of the tower and the roof of the housing.

18

Kościół Ducha Świętego w Stargardzie Szczecińskim. Cz. 2, Konstrukcja i stan zachowania

75%

Rutyna H.

Przestrzeń i Forma

|

2012

|

tom nr 17

485--502

PL

Neogotycki kościół Świętego Ducha w Stargardzie Szczecińskim został wzniesiony 135 lat temu, a na przestrzeni jego istnienia budynek nie przeszedł żadnych gruntownych remontów. Gruntowne badanie obiektu nastąpiło na przełomie 2008 i 2009 roku w ramach przygotowania do kapitalnego remontu konserwatorskiego wieży i dachu nad korpusem.

EN

The neo-Gothic church of the Holy Spirit in Stargard was built 135 years ago, and over the building of its existence has not passed any renovations. Thorough examination of the object occured at the turn of 2008 and 2009, in preparation for preservationist overhaul of the tower and a roof over their corps.

19

Architektura wiejskich kościołów drewnianych na Śląsku Opolskim

75%

Trocka-Leszczyńska T.

Architectus

|

2000

|

tom Nr 2(8)

43-53

PL

Kościoły drewniane Opolszczyzny, jako jedne z najstarszych przykładów budownictwa drewnianego na tym terenie, świadczą o kulturze materialnej i tradycjach budowlanych miejscowej ludności, przejawiających się w stosowanych rozwiązaniach konstrukcyjno-materiałowych i funkcjonalno-przestrzennych, które przetrwały, mimo zmieniających się religii, ustrojów i nakazów administracyjnych. Zachowanie i kontynuacja tych cech, w trakcie remontów i modernizacji, powinna być podstawowym celem działania służb zajmujących się utrzymaniem tych obiektów w dobrym stanie technicznym i użytkowym, podobnie jak czynili to dawni budowniczowie. Wśród tradycyjnych budowli wiejskich Śląska na szczególną uwagę zasługuje drewniane budownictwo sakralne, a w jego obrębie kościoły wiejskie, które występują licznie w północno-wschodniej części województwa opolskiego.

EN

The oldest rural churches, dating from the turn of the 15th and 16th century, which occur numerously in the north-eastern part of the Opole District, are a testimomy to old traditions of material culture. The Opole District is characterized both by elements of material culture from the east (e.g. log constructions) as well as from the west (e.g. half timbered constructions, rafter gable roofs) with strong connections to the material culture of Małopolska (Little Poland) and Wielkopolska (Greater Poland). The building traditions of local inhabitants manifesting themselves in the solutions applied to constructions and the materials used as well as functional and spatial, survived, despite changing religions, political systems and administrative dictates. The preservation and continuation of these features, during renovations and modernization, should be the basic aim of the activities of services employed in maintaining these objects in a good technical state and in the state of use, similarly to the endeavours of builders in past times.

20

Neogotycka cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim. Cz. 2, Projekt konserwatorski

75%

Rutyna H.

Przestrzeń i Forma

|

2012

|

tom nr 18

255--274

PL

Neogotycka cerkiew pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim została wzniesiona145 lat temu, a na przestrzeni lat jej istnienia budynek nie przeszedł żadnych gruntownych remontów. Szczegółowe badanie obiektu nastąpiło pod koniec 2010 roku w ramach przygotowania do kapitalnego remontu konserwatorskiego zabytku.

EN

Neo-Gothic Orthodox church of Holy Apostle St. Peter and St. Paul in Stargard Szczeciński was built 145 years ago, and over the years of its existence the building has not had any fundamental overhaul A detailed examination of this property was undertaken in late 2010 in preparation for the monument conservation of overhaul.