Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Nowe strategie walki z chorobami zakaźnymi - leki skierowane przeciwko czynnikom wirulencji

100%

Jagusztyn-Krynicka E. , Grzeszczuk M. , Kobierecka P.

Kosmos

|

2017

|

tom 66

|

nr 1

93-107

PL

Stale rosnąca liczba szczepów bakterii patogennych opornych na stosowane w terapiach ludzi antybiotyki stanowi zagrożenie dla ludzkości. Zgodnie z danymi Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób tylko w Europie odnotowywanych jest rocznie około 25.000 zgonów z powodu chorób będącymi konsekwencją infekcji powodowanych przez mikroorganizmy oporne na antybiotyki. Pomiędzy rokiem 1930 a 1962 zidentyfikowano i wprowadzono do terapii ponad 20 klas antybiotyków. Od tego czasu zarejestrowano tylko dwie nowe klasy antybiotyków. Skuteczna walka z chorobami zakaźnymi wymaga opracowania i wprowadzenia na rynek nowych klas leków o odmiennych od antybiotyków mechanizmach działania. Praca przeglądowa prezentuje najnowsze osiągnięcia dotyczące identyfikacji nowej klasy leków antybakteryjnych, tzw. leków blokujących procesy wirulencji. Omówione są zarówno leki blokujące konkretne czynniki wirulencji, jak i te, których celem działania są globalne procesy zachodzące w komórkach, istotne także dla procesów patogenezy.

EN

The rapid emergence of resistant bacteria occurring in many parts of the world constitutes an increasing risk to public health. According to European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), in 2009 infections caused by a subset of resistant bacteria were responsible for about 25 000 deaths in Europe. The issue of resistance concerns both gram-positive and gram-negative pathogens that cause infections in the hospitals and in the community. The success in combat against infectious diseases depends upon development of effective anti-infective drugs. More than 20 novel classes of antibiotics were introduced into market between 1930 and 1962. Since then only two new classes of antibiotics have been approved for clinical use. This review presents recent advances toward the development of alternative medicines to classical antibiotics, antivirulence drugs, and highlights their benefits and disadvantages over conventional antibacterials. There are described both potential drugs aimed at single targets as well as those able to inhibit global cellular processes essential for virulence.

2

Prawne instrumenty wspierające bezpieczeństwo epidemiczne biorców ludzkich komórek, tkanek i narządów

100%

Miaskowska-Daszkiewicz K.

Studia Prawnicze KUL

|

2017

|

nr 3

69-89

EN

The study discusses the implementation of constitutional obligation of public authorities to combat epidemic illnesses at the level of counteracting the transmission of disease agent from donor to recipient in therapeutic transplantation procedures. It was pointed out that the provisions relating to the epidemiological safety of recipients are dispersed in various normative acts regulating the use of different types of cells, tissues and organs of humans, and relate both to the aspects of the organization of the transplantation unit as well as to the personnel involved in the medical procedures. intended to transfer cells, tissues, organs from the donor to the recipient, as well as eligibility and exclusion criteria for candidates for donors.

PL

W niniejszym opracowaniu omówiony został sposób realizacji konstytucyjnego obowiązku władz publicznych do zwalczania chorób epidemicznych na płaszczyźnie przeciwdziałania przenoszeniu czynnika chorobowego od dawcy do biorcy w terapeutycznych procedurach transplantacyjnych. Wskazano, że przepisy odnoszące się do epidemicznego bezpieczeństwa biorców rozproszone są w wielu aktach normatywnych regulujących zastosowanie różnego rodzaju komórek, tkanek i narządów ludzkich i dotyczą zarówno aspektów organizacji jednostki, w której dokonuje się pobrania i transplantacji, jak również wymogów względem personelu uczestniczącego w procedurach medycznych zmierzających do przeniesienia komórek, tkanek, narządów od dawcy do biorcy, jak również kryteriów kwalifikacji i ekskluzyjnych wobec kandydatów na dawców.

3

Polityka administracyjna ministrów spraw wewnętrznych Polski Niepodległej w zakresie zdrowia publicznego (1918–1939)

88%

Kozyra W.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2020

|

tom 72

|

nr 2

73-92

EN

The administrative policy of the heads of the Ministry of Internal Affairs of the Second Polish Republic in the field of healthcare between 1918 and 1939 focused on combating epidemics and infectious diseases, especially tuberculosis, which was the most dangerous one among them. Furthermore, its aim was also to raise the general level of social hygiene by issuing various types of sanitary ordinances concerning, e.g. city cleanliness. Moreover, it concentrated on the supervision of the growing network of pharmacies and pharmaceutical companies across the country. After the May Coup in 1926, a new administrative policy in the field of public health was primarily carried out by S. F. Składkowski, the Minister of Internal Affairs, by means of the “Improvement of State Health and Appearance” programme. He propagated the use of garbage cans and lavatories among the population as well as regular cleaning of streets, squares, courtyards, and homesteads. The Ministry’s head worked to increase “the inventory” in both hospitals and outpatient care. The administrative personnel of the healthcare service were trained, for the most part, at the State School of Hygiene. Since the 1st of July 1932, matters concerning healthcare were excluded from the competences of the office of the Minister of Internal Affairs except for a small department of sanitary technology. From that time on, the Ministry of Internal Affairs focused on carrying out the tasks related to the technical and sanitary issues of the country, especially in the field of the development of housing estates and supplying water to the population. The significance of all of the aforementioned issues increased in May of 1936 when S. F. Składkowski became the Prime Minister and the Minister of Internal Affairs. He launched a great hygiene and sanitary programme, mainly in the Polish countryside, in which he advocated the application of hygiene principles both in private and public life.

PL

Polityka administracyjna kierownictwa resortu spraw wewnętrznych II Rzeczypospolitej w zakresie służby zdrowia skupiała się na zwalczaniu epidemii i chorób zakaźnych, a zwłaszcza najgroźniejszej z nich – gruźlicy, na podniesieniu ogólnego poziomu higieny społecznej poprzez wydawanie różnego rodzaju zarządzeń sanitarnych, dotyczących np. czystości miast, oraz na nadzorowaniu w skali kraju rozrastającej się sieci aptek i składów farmaceutycznych. Po zamachu majowym 1926 r. nową politykę administracyjną w zakresie zdrowia publicznego realizował minister spraw wewnętrznych S.F. Składkowski poprzez program „Podniesienie zdrowotności i wyglądu kraju”. Propagował on wśród ludności kraju używanie śmietników i ustępów oraz regularne sprzątanie ulic, placów, podwórzy i obejść domów. Szefostwo resortu pracowało na rzecz zwiększenia „stanu posiadania” w szpitalnictwie i lecznictwie otwartym. Szkoliło personel administracji służby zdrowia, głównie w Państwowej Szkole Higieny. Od 1 lipca 1932 r. z kompetencji urzędu ministra spraw wewnętrznych wyłączono sprawy służby zdrowia, poza niewielkim działem techniki sanitarnej. Od tego czasu MSW skupiało się na wykonywaniu zadań związanych z zagadnieniami techniczno-sanitarnymi kraju, zwłaszcza w zakresie zabudowy osiedli i zaopatrzenia ludności w wodę. Znaczenie tych spraw wzrosło, gdy w maju 1936 r. premierem i ministrem spraw wewnętrznych został S.F. Składkowski. Zainicjował on wielką akcję higieniczno-sanitarną, głównie na wsi, w ramach której propagował stosowanie zasad higieny tak w życiu osobistym, jak i publicznym.

4

Regulacje prawne określające ramy opieki zdrowotnej osób przybywających do Polski jako uchodźcy ze szczególnym uwzględnieniem chorób zakaźnych, ich wykrywania, leczenia i zapobiegania

75%

Sowizdraniuk P. , Sowizdraniuk J.

Państwo i Społeczeństwo

|

2019

|

nr 1

79-89

EN

In addition to the benefits of the rapid movement of large groups of people over long distances, there are also many threats, including those resulting from the emergence and spread of diseases that have not yet been experienced in the destination country. Therefore, it is in the interest of all social groups to develop mechanisms, including legal acts and organizational and technical solutions that enable the fullest possible protection and proper response to limit the potential for the introduction and spread of various diseases, especially infectious ones. The aim of the study is to discuss the rights and obligations of the state regarding medical care, especially the risk of infectious diseases carried by people who want to settle in Poland for various reasons. Knowledge of the presented regulations makes it possible to increase the health and epidemiological safety of citizens as, if all procedures are maintained, proper medical care is provided to both new citizens arriving in Poland and permanent residents.

PL

Możliwość szybkiego przemieszczania się dużych grup ludzi na znaczne odległości oprócz korzyści, niesie ze sobą także wiele zagrożeń, również tych wynikających z pojawiania i rozprzestrzeniania się chorób, które do tej pory nie były diagnozowane i leczone w kraju docelowym imigrantów. W interesie każdej grupy społecznej powinno być więc wypracowanie mechanizmów, w tym aktów prawnych i rozwiązań organizacyjno-technicznych, umożliwiających pełną ochronę i właściwe reagowanie na możliwość zawleczenia i rozprzestrzeniania się różnych chorób, zwłaszcza zakaźnych. Celem niniejszej pracy jest omówienie praw i obowiązków państwa dotyczących opieki medycznej, ze szczególnym uwzględnieniem występowania ryzyka chorób zakaźnych, wobec osób pragnących osiedlić się w Polsce, a zwłaszcza wobec uchodźców. Znajomość przedstawionych regulacji pozwala zwiększyć poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego i epidemiologicznego obywateli, przekonując tym samym, że jeśli wszelkie procedury zostają zachowane, to zapewniona jest właściwa opieka medyczna zarówno dla osób przyjeżdżających do Polski, jak i jej stałych mieszkańców.

5

The Voivodeship Governor’s Role in Health Safety

75%

Karpiuk M. , Kostrubiec J.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2018

|

tom 27

|

nr 2

EN

One of the voivodeship governor’s areas of public activities encompasses health safety. Being the element of this safety, health protection is the area requiring both responsible and efficient measures, as well as considerable financial means. One of the aspects of the governor’s activity within this area is preventing and eradicating human infections and infectious diseases. Within the local area competence, the governor may announce a sanitary epidemiological risk or an epidemic on the territory of the entire voivodeship or its part, introducing orders, prohibitions or obligations provided for in the laws in force.

PL

Jedną z publicznych sfer działania wojewody jest przestrzeń bezpieczeństwa zdrowotnego. Ochrona zdrowia, jako element tego bezpieczeństwa, jest tym obszarem, który wymaga zarówno odpowiedzialnych i skutecznych działań, jak i znacznych nakładów finansowych. Jednym z aspektów aktywności wojewody w przestrzeni bezpieczeństwa zdrowotnego jest zapobieganie oraz zwalczanie zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W granicach właściwości miejscowej wojewoda w tym zakresie może ogłosić stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii na obszarze całego województwa bądź jego części, wprowadzając przy tym ustawowo określone nakazy, zakazy czy też obowiązki.

6

Analiza wpływu migracji na zachorowalność na choroby zakaźne w Polsce

75%

Sowizdraniuk J. , Sowizdraniuk P.

Państwo i Społeczeństwo

|

2019

|

nr 1

91-101

EN

The causes of the great migratory movements are most often war conflicts, natural disasters and natural disasters, but the movement of people is also conducive to the development of infrastructure, including civil aviation and globalization - traveling for tourism, economic, seeking a place of better existence. The aim of the study is to characterize and assess the scale of the phenomenon of migration of the population and its eﬀ ects on the health situation of Polish citizens. Currently, we don’t know much about the extent of transmission of diseases imported in Europe. Migration and imported infections are changing the distribution of infectious diseases in our region, the increase in the number of migrants and refugees is increasingly important for the epidemiology of infectious diseases. WHO experts emphasize that infectious diseases are primarily associated with poverty, exposure to infections and incomplete vaccination status. Currently, the increase in cases of measles, and hepatitis especially of type A and B is observed, while the low or almost negligible risk of disease concerns diseases transmitted by the vector, such as schistosomiasis, malaria, and leishmaniosis. It should be noted that in the case of many diseases, it is possible to prevent them by protective vaccinations and improve sanitary and living conditions.

PL

Przyczynami wielkich ruchów migracyjnych najczęściej są konflikty wojenne i katastrofy naturalne. Jednak przemieszczaniu się ludzi sprzyja także rozwój infrastruktury, w tym lotnictwa cywilnego, oraz globalizacja – podróże w celach turystycznych, ekonomicznych lub w poszukiwaniu lepszego miejsca do życia. Celem opracowania jest charakterystyka i ocena skali zjawiska migracji ludności i jej skutków dla sytuacji zdrowotnej mieszkańców Polski. Obecnie niewiele wiadomo na temat zasięgu przenoszenia chorób importowanych w Europie. Migracja i przywożone infekcje zmieniają dystrybucję chorób zakaźnych w naszym regionie, a wzrost liczby migrantów i uchodźców ma coraz większe znaczenie dla epidemiologii chorób zakaźnych. Eksperci Światowej Organizacji Zdrowia podkreślają, że choroby zakaźne są związane przede wszystkim z ubóstwem, narażeniem na infekcje i niepełnym statusem szczepień. Obecnie odnotowuje się wzrost zachorowań na odrę i wirusowe zapalenie wątroby, zwłaszcza typu A i B; natomiast małe lub wręcz znikome ryzyko zachorowania dotyczy chorób przenoszonych przez wektor, jak np. schistosomatoza, malaria, leiszmanioza. Należy zaznaczyć, że w przypadku wielu chorób istnieje możliwość zapobiegania im poprzez szczepienia ochronne oraz poprawę warunków sanitarnych i bytowych.

7

Staphylococcus aureus - patogen przemysłowy

75%

Sztucki D.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2021

|

tom nr 4

31--35

PL

Staphylococcus aureus jest czynnikiem wywołującym wiele chorób zakaźnych, takich jak infekcje skóry, bakteriemia, zapalenie wsierdzia, zapalenie płuc i zatrucia pokarmowe. Organizm ten był pierwotnie wiodącym patogenem szpitalnym, a następnie w środowisku społecznym pojawiły się odrębne epidemiologicznie klony.

8

Szczepienia ochronne dla pracowników

75%

Kołodziej Z.

Praca i Zabezpieczenie Społeczne

|

2021

|

nr 9

44-50

EN

The objective of the article is to present the institution of employee vaccination and its current legal status. The considerations include examining vaccinations for employees from the perspective of their mandatory or voluntary nature and their consequences for the parties of the employment relationship. Employee vaccinations are related to such issues as the employer's obligation to protect the life and health of employees, the outcome of an employee's refusal to undergo preventive vaccinations, and responsibility for employee vaccinations. The investigated subject is crucial in the light of the current SARS-CoV-2 coronavirus pandemic, causing the COVID-19 disease and the resulting possibility of vaccinating employees against this disease.

PL

Celem artykułu jest przybliżenie instytucji szczepień ochronnych dla pracowników i omówienie obecnego stanu prawnego tej instytucji. Autorka analizuje szczepienia ochronne dla pracowników z perspektywy ich obowiązkowego bądź zalecanego charakteru oraz idące za taką kwalifikacją konsekwencje dla podmiotów stosunku pracy. Ze szczepieniami pracowniczymi wiążą się m.in. takie zagadnienia jak obowiązek pracodawcy ochrony życia i zdrowia pracowników, skutki odmowy pracownika poddania się szczepieniu ochronnemu, a także kwestia odpowiedzialności za szczepienia pracownicze, zwłaszcza rozstrzygnięcie, czy obciąży ona pracownika czy pracodawcę. Tematyka artykułu jest szczególnie istotna w świetle obecnej pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 powodującego chorobę COVID-19 oraz powstałą w związku z nią możliwością szczepienia pracowników przeciwko tej chorobie.

9

Legal Regulation and Reflection of Public Health Emergencies in China on the Example of Coronavirus Pandemic

63%

Song L.

Problemy Ekorozwoju

|

2021

|

tom Vol. 16, nr 2

34--40

EN

At the moment, the shortcomings in the system of responding to crises in the health sector lie in the imperfection of the response order and management mechanisms. The purpose of the paper is to investigate the legal regulation and reflection of public health emergencies in China, as exemplified by the case of 2019 coronavirus. The paper discusses the legal framework for the regulation of emergency situations in public health in China for the period from the end of 2019. The importance of preventing and controlling the epidemic is substantiated, and shortcomings in the work to combat the epidemic are analysed. Particular attention is paid to issues of informing the public and the rule of law in emergency situations in public health. The provisions of the legislation of the People’s Republic of China in public health emergencies were also examined. The paper is of practical importance not only for China, but for the entire world in the prevention and control of coronavirus.

PL

Niedociągnięcia systemu reagowania na kryzysy w sektorze zdrowia tkwią w niedoskonałości kolejności reagowania i mechanizmów zarządzania. Celem artykułu jest zbadanie regulacji prawnych i odzwierciedlenie sytuacji kryzysowych w zakresie zdrowia publicznego w Chinach, na przykładzie epidemii koronawirusa z 2019 r. W artykule omówiono ramy prawne regulowania sytuacji nadzwyczajnych w zdrowiu publicznym w Chinach. Udokumentowano znaczenie zapobiegania i kontrolowania epidemii oraz przeanalizowano niedociągnięcia podczas zwalczania epidemii. Szczególną uwagę zwrócono na kwestie informowania opinii publicznej i praworządności w sytuacjach nagłych zdarzeń odnoszących się do zdrowia publicznego. Przeanalizowano również przepisy Chińskiej Republiki Ludowej dotyczące sytuacji kryzysowych związanych ze zdrowiem publicznym. Artykuł ma praktyczne znaczenie w zapobieganiu i kontroli koronawirusa nie tylko dla Chin, ale dla całego świata.

10

Prace Romana Nitscha z zakresu wścieklizny na tle rozwoju mikrobiologii jako dyscypliny medycznej na przełomie XIX i XX w.

63%

Wasiewicz B.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2022

|

tom T. 67, nr 2

85--98

EN

Roman Franciszek Henryk Nitsch was born on September 5, 1873 in Podchybie. In 1899, he graduated from the Faculty of Medicine of the Jagiellonian University. Until 1915, he worked as an assistant in the Department of Hygiene of the Jagiellonian University in Krakow, cooperating with Prof. Odon Bujwid. In 1915 he was nominated as an associate professor of hygiene and bacteriology. In 1920, he was appointed full professor of bacteriology at the University of Warsaw. For the rest of his life, he was associated with the research center in Warsaw. He died on 29 March 1943. Roman Nitsch’s scientific activity, which mainly involved his research on vaccination against rabies, is a significant contribution to the development of Polish medical microbiology. The analysis of Roman Nitsch’s scientific achievements proves that he was a continuator of Ludwik Pasteur’s and Odon Bujwid’s - his predecessor and teacher - research thought, as well as the author of pioneering works that shed new light on the world of microbes, which was then only gradually being discovered.

11

Prace Romana Nitscha z zakresu wścieklizny na tle rozwoju mikrobiologii jako dyscypliny medycznej na przełomie XIX i XX w.

63%

Wasiewicz B.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2022

|

nr 2

85–98

EN

Roman Franciszek Henryk Nitsch was born on September 5, 1873 in Podchybie. In 1899, he graduated from the Faculty of Medicine of the Jagiellonian University. Until 1915, he worked as an assistant in the Department of Hygiene of the Jagiellonian University in Krakow, cooperating with Prof. Odon Bujwid. In 1915 he was nominated as an associate professor of hygiene and bacteriology. In 1920, he was appointed full professor of bacteriology at the University of Warsaw. For the rest of his life, he was associated with the research center in Warsaw. He died on 29 March 1943. Roman Nitsch’s scientific activity, which mainly involved his research on vaccination against rabies, is a significant contribution to the development of Polish medical microbiology. The analysis of Roman Nitsch’s scientific achievements proves that he was a continuator of Ludwik Pasteur’s and Odon Bujwid’s – his predecessor and teacher – research thought, as well as the author of pioneering works that shed new light on the world of microbes, which was then only gradually being discovered.

12

Zastosowanie analizy skupień w badaniach historycz- nych na przykładzie występowania chorób zakaźnych w powiatach województwa poznańskiego w 1946 r.

63%

Błażejczyk-Majka L.

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

|

2017

|

tom 78

PL

Zachowane w Archiwum Państwowym w Poznaniu statystyki zachorowań na choroby zakaźne w poszczególnych powiatach województwa poznańskiego tuż po II wojnie światowej są szczegółowe i bogate w dane liczbowe. Ich syntezę może ułatwić zastosowanie ilościowych metod grupowania. W artykule zaprezentowano możliwości, jakie daje analiza skupień, a w szczególności metoda najdalszego sąsiedztwa. Uzyskane wyniki grupowania pozwoliły na usystematyzowanie wielowymiarowych informacji ilościowych, które może stanowić punkt wyjścia do szerszej interpretacji historycznej, dotyczącej zachorowań na choroby zakaźne po zakończeniu działań wojennych. The use of cluster analysis in historical research on the example of infectious diseases incidence in districts of the Poznań Voivodeship in 1946 Statistics of infectious diseases incidences soon after World War II for districts of the Poznań Voivodeship preserved in the State Archives in Poznań are detailed and rich in figures. Their synthesis is facilitated by the employment of quantitative methods of classification. The article presents possibilities offered by data clustering, in particular the method of the most distant neighbourhood. The clustering results made it possible to systematise multidimensional quantitative data and thus offered a starting point for a broader historical interpretation in the area of infectious diseases after the end of World War II.

13

Występowanie i zwalczanie chorób zakaźnych na ziemiach polskich w 1807 roku

63%

Srogosz T. , Gajdaj O.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2021

|

tom 20

|

nr 1

321-341

EN

In 1807, the greatest health threats to soldiers and civilians resulted from the conducted war. That is why we notice increased incidence and mortality in the base of the fighting French and Polish armies in Pomerania. However, these were not threats on the scale seen before when dealing with plague outbreaks, and later, during cholera epidemics. Health threats mobilized the authorities and the medical community to act. The ordinances issued at that time and the organizational efforts undertaken were directed at both immediate disease control and prevention, as well as creating the foundations for future sanitary and health relations.

PL

W 1807 r. największe zagrożenia zdrowotne dla żołnierzy i ludności cywilnej wynikały z prowadzonej wojny. Dlatego zwiększoną zapadalność i śmiertelność zauważamy na bezpośrednim zapleczu armii francuskiej i polskiej walczących na Pomorzu. Natomiast nie były to zagrożenia na skalę spotykaną wcześniej, kiedy trzeba było się borykać z epidemiami dżumy, jak również później, w warunkach epidemii cholery. Zagrożenia zdrowotne mobilizowały władze i środowisko lekarskie do działania. Wydane wówczas zarządzenia i podjęte wysiłki organizacyjne kierowane były zarówno na doraźne zwalczanie i zapobieganie chorobom, jak i tworzenie zrębów przyszłych stosunków sanitarno-zdrowotnych.

14

Licencja przymusowa eksportowa jako publicznoprawny instrument zwalczania i zapobiegania chorobom zakaźnym

63%

Mełgieś K.

Studia Prawnicze KUL

|

2017

|

nr 3

51-68

EN

In the era of civilization progress and globalization, the problem of infectious diseases, prevention and combating it remains one of the important public health tasks. On the other hand, the specific nature and course of these illnesses is still an important profession for medicine, especially in the field of research and development, depending on the chemical and biological solutions, including drugs and vaccines, which will be effective. The public sector is condemned in this regard in most cases for the scientific and financial activity undertaken by the pharmaceutical industry. The latter, particularly when using the monopoly resulting from patent protection, is not always interested in directing its offer to underdeveloped markets. These areas are often sources of spreading epidemics. Hence the efforts of international organizations, followed by the European Union, to create legal instruments, such as compulsory export licenses, to counteract these unfavorable phenomena. It seems, however, that the introduction of a legislative formula is not sufficient to achieve the expected results without adequate political, economic and social support.

PL

W dobie postępu cywilizacyjnego i związanej z nim globalizacji problem chorób zakaźnych, ich profilaktyki i zwalczania skutków pozostaje jednym z istotnych w zakresie zadań publicznych lokowanych w obszarze ochrony zdrowia. Z drugiej zaś strony specyfika i przebieg tych chorób stanowią wciąż istotne wyzwanie dla medycyny, zwłaszcza w zakresie związanym z badaniami i rozwojem, w znalezieniu takich rozwiązań chemicznych czy biologicznych, w tym leków i szczepionek, które będą skuteczne. Sektor publiczny skazany jest w tym względzie, w większości przypadków, na aktywność naukową i finansową podejmowaną przez przemysł farmaceutyczny. Ten ostatni, zwłaszcza gdy korzysta z monopolu wynikającego z uzyskanej ochrony patentowej, nie zawsze jednak jest zainteresowany kierowaniem swojej oferty do rynków słabo rozwiniętych. Obszary te zaś często to źródła rozprzestrzeniających się epidemii. Stąd wysiłki organizacji międzynarodowych, a w ślad za nimi także Unii Europejskiej, by stworzyć instrumenty prawne, takie jak przymusowa licencja eksportowa, pozwalające przeciwdziałać tym niekorzystnym zjawiskom. Wydaje się jednak, że wprowadzenie legislacyjnej formuły nie jest wystarczające dla osiągniecia oczekiwanych rezultatów bez odpowiedniego wsparcia politycznego, ekonomicznego i społecznego.

15

Pandemia grypy hiszpanki (1918–1919) w świetle polskiej prasy

63%

Wnęk J.

Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

|

2014

|

tom 77

16-23

PL

W latach 1918–1919 świat nawiedziła pandemia grypy hiszpanki. Artykuł pokazuje, jakie problemy związane z tą chorobą były podejmowane w polskiej prasie tego okresu, jaki był poziom wiedzy autorów na temat etiologii tej niebezpiecznej choroby. Liczne informacje zawarte w czasopismach naukowych i prasie codziennej rzucają bez wątpienia nowe światło na słabo znany przebieg grypy hiszpanki w odradzającym się państwie polskim. Artykuł dostarcza wiedzy o nieskutecznych próbach walki z grypą w miastach i na wsi oraz badaniach nad tą chorobą w różnych ośrodkach naukowych kraju.

EN

In 1918–1919, the world was plagued with a Spanish flu pandemic. This article presents the disease-related problems covered in the contemporary Polish press and the editors’ knowledge of the aetiology of this dangerous disease. Undoubtedly, the abundant information in medical magazines and newspapers shed new light on the otherwise poorly covered spread of Spanish influenza in Poland, following its regained independence. The article also provides information about the futile attempts at combating the flu in cities and in rural areas, as well as about research into the disease carried out in various centres all over the country.

16

Limitation of Human and Civil Rights and Freedoms During the Pandemic in Poland

51%

Urbaniak K. , Urbaniak M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

nr 6 (64)

329-340

PL

Walka z pandemią, będącą formą katastrofy naturalnej, zawsze związana jest z ograniczaniem konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela. W związku z pojawieniem się epidemii koronawirusa w Polsce przyjęto szereg uregulowań prawnych w celu jej zwalczania. Przyjęte regulacje mają charakter restrykcyjny i znacznie ograniczają korzystanie z konstytucyjnie gwarantowanych wolności i praw. W niniejszym artykule poddano analizie ograniczenia praw i wolności wprowadzonych w czasie pandemii w Polsce, w szczególności zaś sposób ich wprowadzania oraz dokonano oceny procesu z punktu widzenia naruszenia podstawowych standardów ochrony praw człowieka. Wyniki analizy prowadzą do konkluzji, że pomimo merytorycznego uzasadnienia wielu ograniczeń, sposób ich wprowadzania narusza podstawowe standardy ochrony praw człowieka i budzi fundamentalne wątpliwości z punktu widzenia zgodności z Konstytucją wprowadzanych rozwiązań.

EN

The fight against a pandemic, which is a form of natural disaster, is always connected with limiting constitutional freedoms and human and civil rights. Due to the emergence of the coronavirus epidemic in Poland, a number of legal regulations have been adopted to combat it. The adopted regulations are restrictive and significantly limit the exercise of constitutionally guaranteed freedoms and rights. This article analyzes the limitations of rights and freedoms introduced during the pandemic in Poland, and in particular the manner of their implementation, and assesses the process from the point of view of violating the basic standards of human rights protection. The results of the analysis lead to the conclusion that despite the substantive justification of many restrictions, the manner of their introduction violates the basic standards of human rights protection and raises fundamental doubts from the point of view of the compliance of the introduced solutions with the Constitution.

17

Umocowanie organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej w obowiązującym systemie prawnym w kontekście utrzymania właściwego poziomu bezpieczeństwa sanitarnego

51%

Sienkiewicz M.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2020

|

tom 18

|

nr 3

11-129

EN

The article contains an analysis of the tasks implemented by the State Sanitary Inspection in the area of public health. The main responsibility of the inspection is first of all to maintain the proper level of sanitary safety in the country. The implementation of this task determines the scope of competences of the State Sanitary Inspection and its internal structure, which were described in the present article. The State Sanitary Inspector is also a state authority within the structure of the state administration that performs tasks under the specific legal regime of the state of epidemics.

PL

Artykuł zawiera analizę zadań realizowanych w obszarze zdrowia publicznego przez Państwową Inspekcję Sanitarną. Naczelną odpowiedzialnością Inspekcji jest przede wszystkim zachowanie właściwego poziomu bezpieczeństwa sanitarnego kraju. Realizacja tego zadania determinuje zakres kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz jej wewnętrzną strukturę, które to zostały opisane w publikacji. Państwowy Inspektor Sanitarny to także kluczowy organ w strukturze administracji państwowej, która wykonuje zadania w ramach szczególnego reżimu prawnego stanu epidemii.

18

Epidemie, nowoczesność i apokalipsa zombie. Motyw chorób zakaźnych w kulturze popularnej jako wyraz lęków społecznych

51%

Afeltowicz Ł. , Wróblewski M.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2018

|

tom 101

|

nr 2

89-100

EN

The article focuses on a theme of re-emerging infectious diseases (R-EIDs) in film productions and television series. Our aim was to show interaction between the epidemics, public reactions and contents of popular culture. The analysis depicts how popular culture tends to present fears of epidemics, as well as describes two other threads important to R-EIDs-related narrative: fear of possible collapse of modernity and fear of technological progress.

19

Przyrodolecznictwo wobec szczepień ochronnych na podstawie publikacji „Przewodnika Zdrowia” (1895-1914)

51%

Napierała A.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2023

|

tom T. 68, nr 1

27--48

EN

The article discusses the views of natural medicine advocates regarding smallpox vaccination, based on texts in the popular Polish natural cure magazine ‘Przewodnik Zdrowia’ (‘Health Guide’), published in Berlin in 1895-1914. The article also presents theses and opinions on vaccination in one of the pamphlets issued by the ‘Przewodnik Zdrowia’ publishing house. Advocates of naturopathy in many European countries and the United States formed the backbone of the 19th-century anti-vaccination movement, and strongly opposed vaccination, appealing primarily to health and legal arguments. The article sketches the main lines of argumentation against vaccination, formulated by proponents of naturopathic treatment in the Polish journal, in the context of antivaccination views and movements of the late 19th and early 20th centuries.

20

Warunki sanitarno-epidemiologiczne w Wietnamie Południowym i ich konsekwencje dla bezpieczeństwa medycznego armii Stanów Zjednoczonych Ameryki Przyczynek do badań nad amerykańskim systemem zabezpieczenia medycznego oddziałów bojowych podczas II konfliktu indochińskiego w latach 1965–1973

44%

Sacewicz K.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2023

|

tom XXIV(LXXV)

|

nr 3(285)

90-126

EN

The war in Vietnam resulted in numerous casualties, which included troops that were wounded, injured and sick. The fate of these soldiers was determined by the efficiency of the American military medical system. The foundations and structure of the system in South Vietnam had to be created and then further expanded due to the influx of new combatants from America. One of the elements of the medical logistic structure that came under the banner of the medical system was the sanitary-epidemiological security of its military personnel and the individuals (civilians) that cooperated with the American forces. This article attempts to describe and analyze this system, especially those activities that were undertaken in the field regarding the sanitary and epidemiological protection of American troops during the conflict.

DE

Der Vietnamkrieg forderte zahlreiche Gefallene, Verwundete, Verletzte und Kranke. Ihr weiteres Schicksal hing von der Effizienz des medizinischen Systems der amerikanischen Streitkräfte ab. Dieses musste in Südvietnam erst einmal die Grundlagen schaffen und dann mit dem Zustrom neuer amerikanischer Soldaten seine Strukturen ausbauen. Eines der Elemente des medizinischen und logistischen Aufbaus des Sanitätssystems war die sanitär-epidemiologische Absicherung der eigenen militärischen Komponente sowie der mit ihr arbeitenden Personen (Zivilisten). Der vorliegende Artikel ist ein Versuch, dieses System und insbesondere die sanitär-epidemiologischen Schutzmaßnahmen des US-Militärs während des Vietnamkriegs zu beschreiben und zu analysieren.

PL

Wojna w Wietnamie skutkowała licznymi ofiarami, rannymi, kontuzjowanymi oraz chorymi. O ich dalszych losach decydowała sprawność amerykańskiego wojskowego systemu medycznego. Ten w Południowym Wietnamie musiał stworzyć sobie fundamenty, a potem rozbudowywać swoje struktury wraz z napływem nowych żołnierzy z Ameryki. Jednym z elementów medyczno-logistycznej konstrukcji, jaka kryła się pod hasłem systemu medycznego, było zabezpieczenie sanitarno- -epidemiologiczne własnego komponentu wojskowego, jak i osób (cywilów) z nim współpracujących. Niniejszy artykuł jest właśnie próbą opisania i przeanalizowania tego systemu, a szczególnie działań podejmowanych w zakresie ochrony sanitarno- -epidemiologicznej wojsk amerykańskich podczas II konfliktu indochińskiego.